banner

Friday, 29 March
16 October 2017 | 13:40

საშემოდგომო სესიაზე RIA-ს მეთოდოლოგია და დანერგვის ვადები განისაზღვრება

საშემოდგომო სესიაზე RIA-ს მეთოდოლოგია და დანერგვის ვადები განისაზღვრება

 

"მე ვვარაუდობ, რომ კანონშემოქმედებით პროცესში RIA სრულად 2019 წლის 1 იანვრიდან დაინერგება. 2018 წლის ინავარზე ამის თქმა ძალიან მიჭირს, მაგრამ შეიძლება საპილოტედ ვადები განისაზღვროს და კანონების გარკვეულ ნაწილზე 2018 წლის იანვრიდან ამოქმედდეს RIA-ს ჩატარების ვალდებულება. მაგრამ 2019 წლიდან უკვე სრულად ვფიქრობთ რომ ავამოქმედოთ კანონშემოქმედებით საქმიანობაში ზეგავლენის შეფასების ანგარიშის დანერგვა." - განაცხადა ჩვენთან საუბარში მთავრობის საპარლამენტო მდივანმა შალვა თადუმაძემ.

პოლიტიკის დაგეგმვის სისტემის რეფორმის სტრატეგიაში საქართველოს მთავრობა სერიოზულპრობლემად აღიარებს საქართველოში, რომსაკანონმდებლოზეგავლენისშეფასების(RIA) პრაქტიკა არარისდანერგილი. შესაბამისად, სტრატეგიაში გაწერილი სამოქმედო გეგმა ითვალისწინებს საკანონმდებლო ზეგავლენის შეფასებისმეთოდების შემუშავებასა და დანერგვას.  Eugeorgia.info გაესაუბრა მთავრობის საპარლამენტო მდივანს შალვა თადუმაძეს, რათა გაერკვია RIA-ს დანერგვის რა ეტაპზეა ახლა საქართველოს ხელისუფლება და როგორ მიმდინარებს ეს პროცესი.

ევროკავშირთან აღებული ვალდებულების გარდა RIA-ს დანერგვას ხელს უწყობს საერთაშორისო პროექტები. მაგალითად, იუსტიციის სამინისტროსთან ერთად ევროკავშირის პროექტი ხორციელდება, მთავრობის ადმინისტრაციასთან ერთად USAID პროექტი, რომელიც ხელს უწყობს კანონშემოქმედებით საქმიანობას მთავრობის სტრუქტურაში, მათ შორის ერთ-ერთი კომპონენტია ზეგავლენის შეფასების ანალიზის მომზადება.

თადუმაძის თქმით: "RIA-ს დანერგვის მიმართულებით ბევრი ღონისძიება ჩატარდა. მაგალითად, ტრენინგები თანამშრომლებისთვის, რომლებიც შემდეგში ამ მიმართულებით გააგრძელებენ მუშაობას. მიმდინარეობს რამდენიმე კანონპროექტზე ზეგავლენის შეფასებისსაპილოტე ანგარიშის მომზადება. ამას გარდა, სასწავლო ვიზიტებით იუსტიციის სამინისტროს წარმომადგენლები იმყოფებოდნენ დიდ ბრიტანეთში, სადაც RIA-ს მომზადების პროცესს გაეცნენ. შემდეგი ვიზიტი პრაღაში იყო, სადაც  გაიზიარეს თუ როგორ დაინერგა RIA, რა გამოცდილებები მიიღეს მხედველობაში ჩეხებმა, როდესაც თავად ნერგავდნენ RIA-ს და როგორ მიმდინარეობს ეს პროცესი ამჟამად. დიდ ბრიტანეთში გვირჩიეს, რომ პირველივე ეტაპზე RIA ყველა საკანონმდებლო ცვლილებასა თუ სიახლეზე არ გავავრცელოთ (რადგან ეს ძალიან დიდ ადამიანურ რესურს, ცოდნას და საინფორმაციო ბაზას მოითხოვს). არამედ იგი ვრცელდებოდეს ისეთ ნორმატიულ აქტებზე (როგორც კანონებზე ისე მთავრობის დადგენილებებზე), რომელბიც ბიზნეს გარემოზე "არსებით გავლენას" მოახდენენ.

მიმდინარე ეტაპზე ნორმატიული აქტების შესახებ კანონში ცვლილებების პროექტი მუშავდება. საკანონმდებლო ინიციატივა საშემოდგო სესიაზე წარდგება. საშემოდგომო სესიაზე ინიციატივის დამტკიცების შემდეგ მთავრობის დადგენილება უნდა დამტკიცდეს, რომელიც RIA-ს განხორციელების მეთოდოლოგიას დაამტკიცებს. მთავრობის დადგენილებით გარკვეული ვადა უნდა განისაზღვროს როდის დაიწყონ უწყებებმა RIA-ს სრულყოფილად განხორციელება. "ეს დაკავშირებულია, როგორც ადამიანური რესურსების ზრდასთან (რადგან შესაბამისი უნარებით და ცოდნით ეკონომიკური სპეციალიზაციის ადამიანებს მოითხოვს), ასევე ფინანსურ რესურსებთან. ამ საკითხებზე მუდმივად ვსაუბრობთ დონორებთან და მათ რჩევებს ვითვალისწინებთ, - დასძენს თადუმაძე, - მაგალითად, იმისათვის რომ საკანონმდებლო წნეხი კანონებიდან კანონქვემდებარე აქტებზე არ გადავიდეს, ნორმატიული აქტების შესახებ კანონპროექტში ჩავწერეთ, რომ ეს ვრცელდება როგორც კანონებზე, ისე კანონქვემდებარე ნორმატიულ აქტებზე. ე.ი. ეს მოიცავს კანონპროექტებსაც და დადგენილებებსაც, რომლებსაც შეუძლიათ რაიმე სახის ზეგავლენა მოახდინოს ბიზნეს გარემოზე."

ნორმატიული აქტების შესახებ კანონში ცვლილებების მიხედვით ნორმატიულ აქტზე, რომელსაც ბიზნეს გარემოზე არსებითი გავლენა ექნება,  RIA-ს მომზადება სავალდებულოა. გარდა ამისა, მიღებულია გადაწყევტილება, რომ ინიციატორ უწყებას ვალდებულების გარეშე ჰქონდეს უფლება (თუ მისი სურვილია) ნებისმიერ კანონპროექტზე ზეგავლენის შეფასების ანალიზი ჩაატაროს. ასევე, მთავრობა იტოვებს უფლებამოსილებას ინიციატორს მისცეს RIA-ს ჩატარების დავალება იმ შემთხვევაშიც თუ ინიციატორს არ აქვს ამის ვალდებულება. ე.ი. კანონით დაზღვეული იქნება შემთხვევა, როდესაც უწყება სიჩქარის ან სხვა მიზეზის გამო თავს არიდებს RIA-ს განხორციელებას. "ამ კანონპროექტის განხილვა მიმდინარეობს, როგორც დონორებთან, ასევე ექსპერტებთან. მოვიძიეთ სრული ინფორმაცია თუ როგორია RIA-ს შემუშავების მეთოდოლოგია  და ამ მეთოდოლოგიის საფუძველზე მომზადდება მთავრობის დადგენილება, რომელიც დაამტკიცებს ინიციატორმა უწყებებმა რა მეთოდოლოგია უნდა გამოიყენონ და როგორ განახორციელონ RIA, მათ შორის დამტკიცდება ის კითხვარი, რომლის მიხედვითაც ინიციატორი უწყება განსაზღვრავს RIA-ს ჩატარების აუცილებლობას."

RIA-ს ჩატარების აუცილებლობა დამოკიდებულია იმ კრიტერიუმებზე, რომლებითაც განისაზღვრება თუ რას ნიშნავს და როგორ შეფასდება "არსებითი გავლენა". ფინანსთა სამინისტრო, ეკონომიკის სამინისტრო და პარლამენტის საბიუჯეტო ოფისი მიმდინარე ეტაპზე მუშაობენ, რომ ინიციატორმა უწყებამ თავიდან არ აირიდოს RIA და არ თქვას, რომ ეს  კანონი "არსებით" გავლენას არ ახდენს. თადუმაძის თქმით, მეთოდოლიის შესახებ მთავრობის დადგენილებაში სრულად აისახება საერთაშორისო გამოცდილება ამ მიმართულებით. სხვადასხვა ქვეყანა სხვადასხვა კრიტერიუმს და მეთოდს იყენებს არსებითი ზეგავლენის შეფასებისათვის (დამატებითი ინფორმაციისთვის მიმართეთ RIA-ს კეთების გამოცდილება საქართველოში და საზღვრებს გარეთ). თადუმაძე თავის მხრივ ყურადღებას ამახვილებს მეთოდოლოგიაზე, რომლის მიხედვითაც RIA-ს მომზადების წინარე კითხვარი კანონის მიღებამდე ივსება. კითხვარი სავარაუდოდ შედგება 5-10 კითხვისაგან, რომლის მიხედვითაც განისაზღვრება კანონპრექტი გავლენას მოახდენს თუ არა ბიზნეს გარემოზე. "არის ქვეყნები, სადაც "არსებითი გავლენა" განისაზღვრება ბიუჯეტზე გავლენის მიხედვით; ნაწილი თვლის, რომ ბიუჯეტზე გავლენა არ ნიშნავს ბიზნესზე გავლენის ქონას. ჩვენ ამ ეტაპზე ექსპერტებთან დიალოგს ვაწარმოებთ, რომ კიდევ ერთხელ ჩამოვყალიბდეთ რა მოდელი და რა კრიტერიუმები ავირჩიოთ. ჩვენ მაინც კითხვარის საფუძველზე ბიზნეს გარემოზე არსებითი გავლენის შეფასებას ვემხრობით. ასევე, გაიმართა ღია დიალოგი პარლამენტთან, თუ როგორ შეიძლება და რა შეიძლება გაკეთდეს, რომ ეს პროცესი დაიხვეწოს", - განაცხადა თადუმაძემ.

RIA-ს საბოლოო ანგარიში გახდება საჯარო, სადაც სრულად იქნება ასახული:

  • თუ რატომ მიიღეს კანონის ამოქმედების გადაწყვეტილება
  • ამ კანონპროექტის მიღება რა მოლოდინებთან და ხარჯენთანაა დაკავშირებული და რა მდგობარეობას შექმნის ბიზენს გარემოში
  • არის თუ არა ეს კანონი რთულად განსახორციელებელი და ეტაპობრივი
  • დაინტერესებული ჯგუფები რამდენად იყვნენ ჩართული პროცესში,   რა მოსაზრებები იქნა გამოთქმული და გათვალისწინებული, ასევე, რა არ გაითვალისწინეს და რა არგუმენტებით.

თავისი ინფორმაციულობიდან გამომდინარე მას უფრო დიდი მნიშვნელობა ექნება, ვიდრე დღეს განმარტებით ბარათს აქვს.

მიუხედავად იმისა, რომ RIA-ს საბოლოო ანგარიში საჯაროდ გამოქვეყნდება, საინტერესოა რამდენად შეეძლებათ დაინტერესებულ მხარეებს კანონშემოქმედებით პროცესში ჩაერთონ და საკუთარი პოზიციები დააფიქსირონ. რაზეც თადუმაძე აცხადებს: "დღემდე არცერთ მნიშვნელოვან კანონპროექტზე, რომელსაც არსებითი გავლენა აქვს საზოგადოებაზე არ ყოფილა შემთხვევა, რომ საჯარო განხილვა, კონფერენცია ან სხვა შესაბამისი ღონიძიება არ ჩატარებულიყო. შესაბამისად, ვერ ვხედავ საფრთხეს, რომ RIA-ს დანერგვის შემდეგ ეს პროცესი შესუსტდება. გარდა ამისა, RIA-ს სტრუქტურაში საზოგადოებრივი ჩართულობის დაფიქსირების მოთხოვნაა. ე.ი. ტექსტში უნდა ჩანდეს დაინტერესებულ ჯგუფებთან შეხვედრები განხორციელდა თუ არა, რა შენიშვნები გაითვალისწინეს და რატომ. რა შენიშვნები არ გაითვალისწინეს და რა არგუმენტაციით. სწორედ ამიტომაა აღებული ეს ვალდებულება, რომ კანონშემოქმედებითი პროცესი უფრო გამჭვირვალე და სისტემატიზირებული იყოს. RIA-ს დანერგვის შემთხვევაში ვერცერთი უწყება იმას ვერ გაექცევა, რომ არსებითი ზეგავლენის კანონპროექტზე არ იმსჯელოს დაინტერესებულ და გავლენის ქვეშ მყოფ ჯგუფებთან."

როგორც აღინიშნა მიმდინარე ეტაპზე RIA-ს სავალდებულოდ დანერგვამდე საპილოტედ მიმდინარეობს რამდენიმე კანონპროექტზე RIA-ს განხორციელება. საპილოტე ფაზაში უცხოელი ექსპერტები ჩაატარებენანალიზს, ნაწილზე ადგილობრივებიც ჩაერთვებიან, რათა საჭირო უნარები გამოიმუშაონ. ხოლო მას შემდეგ, რაც RIA დაინერგება, სხვა ქვეყნების მსგავსად, ინიციატორი უწყება დაიქირავებს ექსპერტებს, რომლებიც ანგარიშს  მოამზადებენ ან საკუთარი რესურსით  იმოქმედებენ, მაგრამ თუ კანონპროექტის სირთულიდან, სიმძიმიდან, მნიშვნელობიდან გამომდინარე აუცილებელია, რომ საერთაშორისო ექსპერტები ჩაერთონ, ბუნებრივია, უწყებას აქვს უფლება ისინი გამოიყენოს.

ქვემოთ წარმოდგენილია საქართველოს მთავრობის საკანონმდებლო ინიციატივის ფარგლებში განხორციელებულიმ კანონპროექტთა ჩამონათვალი, რომლებზეც საპილოტედ მომზადდა/მზადდება  რეგულირების ზემოქმედების შეფასების ანგარიში (RIA):

საქართველოს მთავრობის ადმინისტრაცია:

-საქართველოს კანონის პროექტი „საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსში“ ცვლილების შეტანის შესახებ“ (წინასასამართლო პრობაცია) - აღნიშნულ კანონპროექტზე მზადდება რეგულირების ზეგავლენის შეფასების ანგარიში, საპილოტე სახით,  ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული პროექტის „ზემოქმედების შეფასება, კანონშემოქმედებითი პროცესი და წარმომადგენლობითი უნარების გაძლიერება“  ექსპერტებისა და საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს წარმომადგენლების   ჩართულობით.

საქართველოს გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის სამინისტრო:

-საქართველოს კანონის პროექტი „ბიომრავალფეროვნების შესახებ“ - მზადდება რეგულირების ზეგავლენის შეფასების ანგარიში;

-„საქართველოს ტყის კოდექსი“ - მზადდება რეგულირების ზეგავლენის შეფასების ანგარიში;

-საქართველოს კანონის პროექტი „წყლის რესურსების მართვის შესახებ“ - მზადდება რეგულირების ზეგავლენის შეფასების ანგარიში;

-„გარემოსდაცვითი შეფასების კოდექსი“ (კანონი) - პარლამენტს წარედგინა რეგულირების ზეგავლენის შეფასების ანგარიშთან ერთად.

 

საქართველოს ხელისუფლებას RIA-ს დანერგვის პროცესში კონსულტაციებს უწევენ ექსპერტები RIA-ს საკითხებში: კატერინა ველიჩკოვა, ქრის კრიბი და ნორბერტო პინიატი (ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული პროექტის „ზემოქმედების შეფასება, კანონშემოქმედებითი პროცესი და წარმომადგენლობითი უნარების გაძლიერება“   ექსპერტები) და USAID -ის ექსპერტი  რომან ლადუსი.

 

ავტორი: მარიამ ლუკაშვილი

Read
6566
Send mail

RELATED STORIES

RIA დანერგვის მეთოდოლოგიის განხილვა/დამტკიცება გადადებულია

RIA დანერგვის მეთოდოლოგიის განხილვა/დამტკიცება გადადებულია

რეგულაციების გავლენის შეფასების (RIA) მეთოდოლოგია 2017 წლის საშემოდგომო სესიაზე უნდა დამტკიცებულიყო, თუმცა ეს პროცესი შეფერხდა გაურკვეველი მიზეზების გამო. საქართველოს მთავრობამ RIA-ს დანერგვის ვალდებულება “პოლიტიკის დაგეგმვის სისტემის რეფორმის სტრატეგიის”

22 February 2018 | 13:30 კვლევა/რეკომენდაცია Detailed

BLOG

„კაპიტალი განსაზღვრავს წარმოებით ურთიერთობებს,“ – კარლ მარქსის ამ ზეცნობილი ფრაზით გილოცავთ კაპიტალიზმის კრიტიკოსებს თქვენი კერპის 200 წლის იუბილეს, და მსურს განვავრცო, რომ იდეოლოგიური განსხვავების მიუხედავად, არა თუ ვეთანხმები, მეტიც, მიმაჩნია, რომ სწორედ კაპიტალი უდევს საფუძვლად არა მხოლოდ წარმოებით, არამედ ნებისმიერი სახის ურთიერთობას სოციუმში, რომელიც პროგრესსა და განვითარებაზეა ორიენტირებული.

2019 წლამდე გადადოს საპენსიო რეფორმის დაწყება და მოამზადოს წინაპირობები კონსერვატიული (და არა სოციალურ-ლიბერალური) მოდელის შემოღებისთვის, იმ დათქმით, რომ დაგროვებითი და საბაზისო პენსიების სქემები ყოველთვის ერთმანეთის პარალელურად იარსებებს

ახალქალაქს მორიგი დაგეგმილი ტრენინგის ფარგლებში ვესტუმრეთ. ამ ნაყოფიერ მიწაზე მშრომელი ფერმერები ცხოვრობენ. სწორედ აქ მოდის ქართულ ბაზარზე არსებული კარტოფილის, ბოსტნეულისა და მარცვლეულის დიდი ნაწილი. ბოლო პერიოდში ჩვენ მიერ ჩატარებული ტრენინგებიდან ეს შეხვედრა ყველაზე ინტერაქციული აღმოჩნდა. გამაკვირვა მათმა ცხოველმა ინტერესმა სიახლისადმი. ისინი მაქსიმალურად ცდილობდნენ მათთვის საინტერესო საკითხზე მიეღოთ რაც შეიძლება მეტი ინფორმაცია.

გასულ კვირას მაკედონიაში ნაციონალისტურად განწყობილ ადამიანთა ჯგუფი შეიჭრა პარლამენტში. 200-კაციანი ბრბო, რომელთა შორისნიღბიანი მამაკაცები იყვნენ, სასტიკად გაუსწორდაწამყვანი მაკედონიური ოპოზიციურიპარტიის და ეთნიკური ალბანელების პარტიის ლიდერებს, მათ შორის ქალბატონს. ეს ორი პარტია აპირებდა ახალი უმრავლების შექმნას მაკედონიის პარლამენტში, რომლის სპიკერად ეთნიკურად ალბანელი პოლიტიკოსი აირჩიეს. პარლამენტში შეჭრილები, რომლებიც ქვეყნის ყოფილი პრემიერ-მინისტრისმომხრეები იყვნენ, ამ ფაქტის ასეთი სისხლიანი გზით ჩაშლას ცდილობდნენ.

დღეს ქართულმეტყველებაში, ალბათ, 7000 სიტყვაზე მეტი არ გამოიყენება, ბარბარიზმებმა კი, რასაც წლებია ვაგროვებ, 1600-ს გადააჭარბა.

კონფლიქტის დაწყებიდან მეექვსე წელს ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა ჩაურევლობის პოლიტიკა დაარღვია და ასადის რეჟიმის წინააღმდეგ იერიში პირველად 7 აპრილს, გამთენიისას მიიტანა.

ესტონური წარმატებული პოტიკის მაგალითების მოძიება შესაძლებელია თითქმის ნებისმიერ სფეროში, დაწყებული სახელმწიფო მმართველობიდან, დამთავრებული განათლების პოლიტიკით.

უცხო ქვეყნების კანონებისა თუ რეფორმების კოპირება განვითარების ერთი-ერთი პოპულარული და საქართველოშიც ხშირად გამოყენებადი რეცეპტია. ლოგიკა მარტივია - „საჭირო არ არის ველოსიპედის ახლიდან გამოგონება“. თუმცა, ეს მიდგომა ხშირად არ ამართლებს.

ევროკავშირთან სავაჭრო სივრცის გაფართოების შედეგად ყველა მოსალოდნელი დადებით ეფექტი მიიღწევა გრძელვადიან პერიოდში (5-10 წელიწადი), ხოლო ხარჯების გაღება გვიწევს დღეს, რათა შესაბამისობაში მოვიდეთ ევროკავშირის კანონმდებლობასთანდა საბაზრო მოთხოვნებთან. ისედაც დაძაბულ სოციალურ და პოლიტიკურ ფონზე ამან შესაძლოა საფრთხე შეუქმნას რეფორმების წარმატებით განხორციელებას. შესაბამისად, დაახლოების პროცესი უნდა იყოს თანმიმდევრული და პრიორიტეტები გათვლილი ისე, რომ ბიზნესს ჰქონდეს ზრდის სტიმული; ასევე, მნიშვნელოვანია ექსპორტზე ორიენტირებული დარგების კონკურენტუნარიანობის ამაღლება წახალისდეს. მეორე მხრივ, საქართველოში ევროკავშირის სტანდარტების დანერგვა მეწარმეობასა და ზოგადად ქვეყნის საინვესტიციო სივრცეში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვას და ევროპულ ბაზარზე წვდომას ხელს შეუწყობს. DCFTA-ს სარგებლის სრულად ასათვისებლად, ასევე, აუცილებელია სამუშაო ძალის ბაზრის ცვლილება, რომელიც ამჟამად თავმოყრილია ძირითადად დაბალმწარმოებლურ დარგებში.

მე ძალიან კარგად არ ვიცნობ მაგამედ სარიევს. მაქსიმუმ ორჯერ შევხვედრივარ, პირველად მარნეულში და მეორედ ერთი კვირის წინ გარდაბნის მუნიციპალიტეტში ამჯერადაც ევროკავშირთან სავაჭრო ხელშეკრულების (DCFTA) შესაძლებლობების შესახებ ტრეინინგზე. მაგამედი არც ოლიმპიური ჩემპიონია და მისი ფოტოები არც საჯარო თავშეყრის ადგილებშია გამოფენილი, თუმცა ის რომ საუკეთესო მოქალაქეა, ამ ფაქტს წყალი არ გაუვა!

განვითარების ერთი-ერთი პოპულარული რეცეპტი, რომელსაც საქართველოშიც ხშირად მივმართავთ, უცხო ქვეყნების კანონებისა თუ რეფორმების კოპირებას გულისხმობს. ლოგიკა მარტივია - „საჭირო არ არის ველოსიპედის ახლიდან გამოგონება“. სამწუხაროდ, ეს მიდგომა რიგ შემთხვევაში არ ამართლებს. ვაშლი და ფორთოხალი ორივე მრგვალია და ორივე ხილია, მაგრამ აღნიშნული საერთო მახასიათებლები არ იძლევა საფუძველს გავაკეთოთ დაშვება, რომ მათი ხეები ერთი და იმავე გარემო-პირობებში და ერთნაირი მოვლის მეთოდებით ხარობს.

კეთილდღეობის ეკონომიკის ერთ-ერთი პრინციპია, რომ ზოგიერთ გადასახადს შესაძლოა უკუგავლენა ჰქონდეს ინდივიდების მოტივაციაზე- შექმნან დოვლათი. თუმცა, თუ გადასახადებიდან მიღებული თანხა საკმარისი არ არის ხარისხიანი ინფრასტრუქტურისა და საჯარო სერვისების დასაფინანსებლად, ამანაც შეიძლება დააზარალოს ეკონომიკა.

ინსტიტუტების განვითარებას არა მარტო პროფესიონალების, პოლიტიკური და ეკონომიკური ელიტების სწორად მიმართული შრომა და გადაწყვეტილებები, არამედ მოსახლეობის დამოკიდებულებებისა და ფასეულობების შეცვლაც სჭირდება.

ფერმერებთან ჩვენი შეხვედრის დროს სულიად მოულოდნელად აღმოვაჩინეთ მსმენელებს შორის ორი “თინეიჯერი” ბიჭი; მომავალი ფერმერები მამასთან ერთად გამალებით იწერდნენ პრეზენტაციის დროს მიწოდებულ ყველა ინფორმაციას თაფლის წარმოების არსებული შესაძლებლობების, პრობლემებისა და გამოწვევების შესახებ.

მას შემდეგ, რაც საქართველომ დამოუკიდებლობა მოიპოვა, მთავრობები, პოლიტიკური პარტიები, ექსპერტები, თუ იდეოლოგები გვპირდებიან საქართველოს ეკონომიკურ გაბრწყინებას, რეცეპტად კი ბორჯომის გაყიდვიდან დაწყებული დაბალი გადასახადებით დამთავრებული არაერთ იდეას თუ თეორიას ასახელებენ. ასე გრძელდება 25 წელია და, მართალია, 90-იანი წლების სიდუჭირიდან მოსახლეობის დიდი ნაწილი გამოვიდა, გაბრწყინებამდე ჯერ კიდევ ბევრი გვიკლია.

გუგენჰაიმში აგნეს მარტინმა, MoMA-ს თანამედროვე ხელოვნების ფილიალმა (PS1) ნიუ-იორკში, ჩიკაგოს ხელოვნების ინსტიტუტმა და ჩიკაგოს თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმმა კიდევ ერთხელ დამარწმუნა, რომ არ არსებობს გამოხატვის უღირსი საგნები, აღქმები, მოვლენები თუ ამ მოვლენების ინტერპრეტაციები.

სამი წლის წინ ამერიკელმა ჟურნალისტმა ენ ბერნარდმა National Geographic-ისთვის მომზადებულ რეპორტაჟში შემდეგი სიტყვები დაწერა: „თუ დაეცემა დამასკო, დაეცემა სირიაც.“ ომის დაწყებიდან, თითქმის, ექვსი წლის თავზე პრეზიდენტ ბაშარ ალ-ასადის ციტადელად ქცეული სირიის დედაქალაქი გადარჩა, ხოლო ალეპომ, სიდიდით მეორე უძველესმა ქალაქმა და ომამდელი სირიის ბიზნესცენტრმა, დაცემა 2012 წლიდან (სამოქალაქო ომის დაწყებიდან ერთ წელიწადში) დაიწყო, თუმცა, მაინც ბევრს გაუძლო გარდა რუსეთის ავიაიერიშისა.

ციდან ალბათ ყველაზე კარგად ჩანს გერმანული რაციონალიზმი, მიწის და განახლებადი ენერგიიის ათვისება (გუშინ მხოლოდ მიუნხენიდან ფრანკფურტამდე მგზავრობისას 500-ზე მეტი ქარის წისქვილი დავთვალე), ტყის ფართობების და სასოფლო-სამეურნეო სავარგულების ეს რაღაც განსხვავებული სიმეტრიით მონაცვლეობა და, მთლიანობაში, ეს განსხვავებულად დავარცხნილი რელიეფი.

გაძვირებული საიმპორტო ავტომობილების ფასი (გამოწვეული აქციზის ზრდით), სავარაუდოდ, გაახანგრძლივებს საქართველოში არსებული ავტომობილების „ექსპლუატაციის“ ვადას. შესაბამისად, ტექნიკური შემოწმების შემოღების ვადებისა და პირობების გაურკვევლობის პირობებში, შესაძლოა, ტექნიკურად არც ისე სახარბიელო მგომარეობაში მყოფმა ქართულმა ავტოპარკმა გაიხანგრძლივოს მავნე აირებისა და უსიამოვნო ინდუსტრიული ხმების „გამობოლქვის“ პერიოდი.

В шестидесятые годы прошлого века Ферруччо получил от продажи тракторов бόльший доход, чем планировалось, и исполнил свою мечту: поставил в свой гараж новенькую «феррари». Вторая часть этой истории намного интереснее. «Феррари» не оправдала ожиданий Ферруччо. Ферруччо, не раздумывая, явился прямо к Энцо Феррари, чтобы обсудить недостатки машины, он высказал свое мнение и предложил помощь в решении проблем...

გასული საუკუნის სამოციან წლებში ფერუჩომ ტრაქტორების გაყიდვით დაგეგმილზე მეტი შემოსავალი მიიღო და ოცნებაც აისრულა: საკუთარ ფარეხში ახალთახალი «ფერარი» დააყენა. ამ ისტორიის მეორე ნაწილი გაცილებით საინტერესოა.

სადღეგრძელოებზე ჩემმა ბლოგმა იმაზე გაცილებით მეტი ვნებები და კონტრასტული რეაქციები გამოიწვია, ვიდრე ველოდი: მკვეთრად უარყოფითი ძირითადად უფროსი თაობის მხრიდან და მკვეთრად დადებითი ახალგაზრდა და საშუალო ასაკის ხალხის მხრიდან. მკვეთრად უარყოფითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა დაიწყეს პირადად ჩემი და ჩემი ქართველობის ლანძღვა კომენტარებში თუ პირად მიმოწერაში, ხოლო მკვეთრად დადებითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა -- ჩემი ქება მაღალი მოქალაქეობრივი თვითშეგნების გამო, რამაც გადამაწყვეტინა მეთქვა (ამჯერად უკვე საბოლოოდ), რატომ არ ვეთანხმები არცერთ მხარეს. როცა ვნებები დუღს, როგორც ამბობენ, ჭეშმარიტება ორთქლდება (არა, იმის თქმა არ მინდა, რომ მე ვიცი ჭეშმარიტება).

ბოლო შვიდი წელია ქართულ სუფრაზე არ ვყოფილვარ, სანამ გუშინ ძირითადად ახალგაზრდებისგან შემდგარ ჯგუფთან ერთად არწივის ხეობაში და ხორნაბუჯზე ლაშქრობის შემდეგ ერთ რესტორანში მათთან ერთად არ აღმოვჩნდი. მოკლედ, ამ ადამიანების ასაკმა და განათლებამ მაფიქრებინა, რომ ეს ხალხი არ დალევდა იმ სადღეგრძელოებს, რის გამოც ქართულ სუფრებს გავურბივარ. მოლოდინი არ გამართლდა. ამ სუფრაზეც შეისვა „საქართველოს გაუმარჯოს”, ჩვენი სიყვარულის (იგულისხმება სუფრაზე მსხდომნი), მეგობრობის და ხვალინდელი დღის სადღეგრძელოები. ამ სადღეგრძელოებს გვთავაზობდა ერთ-ერთი ჩვენი თანამოლაშქრე ბიჭი, რომელმაც თქვა მე თამადა არ ვარო, თუმცა ტრადიციული თამადისგან მხოლოდ იმით განსხვავდებოდა, რომ დალევას არ გვაძალებდა.

პანკისი - სტერეოტიპების მსხვერპლი ულამაზესი კუთხე

გამარჯობა, მინდა ეს ბლოგი დავწერო ქართული მატყლის პრობლემაზე და თხროცა დავიწყო ახლოს წარულიდან, აასევე გაგაცნოთ მატყლის პრობლემის მოგვარების უელსური მოდელი.

უიმედო და არაინფორმირებული გურულები 6 ივლისს ლანჩხუთის მინუციპალიტეტის სოფელ ჯურუყვეთში ვნახე. არაინფორმირებული ევროინტეგრაციის პროცესებზე, უიმედო თავიანთი სოციალური მდგომარეობით.

აბორტის უფლება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პოსტულატია ადამიანის უფლების კონვენციაში. გაეროს CEDAW-ს კომიტეტის დეკლარაციაში წერია: „გაეროს წევრმა ქვეყნებმა ხელი უნდა შეუწყოს ჯანდაცვის სფეროში ქალის მიმართ ყველანარი დისკრიმინაციის აღმოფხვრას, ქალის და კაცის უფლება თანაბრად უნდა იყოს დაცული და ქალებს უნდა ქონდეთ წვდომა ჯანდაცვის სერვისებზე, ოჯახის დაგეგმარების ჩათვლით“.

Brexit -ის მოწინააღმდეგები მოსახლეობას აფრთხილებდნენ უპირატესად ეკონომიკური შედეგების თაობაზე: ბრიტანეთის ფინანსთა სამინისტროს პროგნოზით, Brexit-ის შემდგომ ყოველი ბრიტანული ოჯახი 4300 ფუნტს დაკარგავს წელიწადში 2020 წლისათვის იქნება სავარაუდოდ, 100 მილიარდი ფუნტის ეკონომიკური ზარალი. 950 000 სამუშო ადგილს შეექმნება საფრთხე. პროფესიული გაერთიანებების ვარაუდი უფრო დრამატულია: 4 მილიონი სამუშაო ადგილი საფრთხის ქვეშაა, განსაკუთრებით კი, ექსპორტთან დაკავშირებულ სფეროებში, საავტომობილო და ქიმიურ ინდუსტრიაში. ბევრი ფირმა კონტინენტურ ევროპაში გადავა. შემცირდება პირდაპირი ინვესტიციები.

ბატონი სერგო ქალაქ თელავიდან თან რეალური პიროვნებაა და თან კრებითი სახელია იმ ადამიანებისა, რომლებიც ევროინტეგრაციის მიმართულებით ინფორმაციულ შიმშილს განიცდიან.

გერმანიაში მმართველი კოალიციის პარტიების: CDU -სა და CSU- ს ცალკეული პოლიტიკოსები სკეპტიკურად არიან განწყობილნი, რამდენად გონივრულია საქართველოსთვის ვიზალიბერალიზაციის მინიჭების თაობაზე ევროკომისიის გეგმა. მათ არგუმენტად მოჰყავთ ქართული კრიმინალური დაჯგუფებების მზარდი მასშტაბი და გავლენები ევროპაში, ამასთან, საქართველოს მოქალაქეების მიერ ლტოლვილის სტატუსის ბოროტად გამოყენების ტენდენციად ქცეული ფაქტები. ეს არგუმენტები რეალობაში საფუძველს მოკლებული როდია, მაგრამ სწორედ ამ თემის წამოწევა საქართველოს სახელმწიფოსათვის ეგზისტენციალურად მნიშვნელოვანი საკითხის გადამწყვეტ ფაზაში აღაშფოთებს ქართულ საზოგადოებას:

„სურსათის უვნებლობა ევროკავშირმა რომ არ მოგვთხოვოს, ისე არ უნდა გვქონდეს“? - ეს რეპლიკა მესტიაში ჯერ კიდევ “გაუხურებელი” ტრენინგის მიმდინარეობის დროს ადგილობრივმა ზაზა დევდარიანმა “გვესროლა”.

პილოტმა დაშვება გამოაცხადა. ქვევით თვალი მომჭრა აღმოსავლეთსა და უდაბნოს კლიმატისთვის უჩვეულო სიმწვანემ, რომელიც თელ-ავივის აეროპორტის ზოლამდე მთელი 20 წუთის განმავლობაში არ დასრულებულა. გაოცებამ დროებით გადამავიწყა „აირზენას“ ღარიბული, უგემური მენიუ და ლამაზი, მაგრამ უჟმური და მოძველბიჭო სტიუარდესა. - ყვავის ყველაფერი, - მითხრა სიამაყით გვერდით მჯდომმა შუახნის მამაკაცმა, რომელიც საქართველოდან ისტორიულ სამშობლოში ღრმა ბავშვობაში გადასახლდა.

ცოტა ხნის წინ გავრცელდა ინფორმაცია "ჩერნომორენერგოს" დირექტორის, ასლან ბასარიას განცხადების შესახებ, რომელსაც ენგურჰესის დირექტორის ლევან მებონიაც ადასტურებს და რომლის მიხედვით ენგურჰესის მიერ გამომუშავებული არცერთი კილოვატი ამ ეტაპზე საქართველოს არ მიეწოდება და მთლიანად აფხაზეთს მიაქვს, ხოლო ზამთრისა და გაზაფხულის პერიოდში წაღებული ელექტროენერგიის რაოდენობა გამომუშავებულის 80%-ს შეადგენს.

არავის უკვირს ის ფაქტი, რომ რადიკალური ისლამის წარმომადგენელები მკაცრად აკრიტიკებენ დემოკრატიას, რადგან ის შარიათის სულთან შეუთავსებელ პოლიტიკურ პრაქტიკად, ზნეობრივი გარყვნილებისა და ქაოსის წყაროდ მიაჩნიათ. საკვირველი ისაა, რომ დემოკრატიას რელიგიის სახელით ქრისტიანებიც არ წყალობენ.

გასული წლის ბოლოს საქართველოს გაზმომარაგების გაზრდის საკითხმა არათუ აქტუალურობა შეიძინა, არამედ გადააჭარბა ყველანაირ მოლოდინს და უკვე ერთგვარ მძაფრსიუჟეტიან სერიალად იქცა “გაზპრომის” მთავარ როლში მონაწილეობით.

ქართველ მორწმუნეთა და სასულიერო პირთა გარკვეულ წრეში სიტყვა „ლიბერალიზმი“ ძალიან უარყოფითი რენომეთი სარგებლობს. ჩემი აზრით, ამას სამი უმთავრესი მიზეზი აქვს. პირველი, ესაა რუსული რელიგიური ლიტერატურა, რომლებიც „რომის მესამე იმპერიის“ სულისკვეთების მქონე ავტორების მიერაა დაწერილი, რომლებსაც ყველანაირი ლიბერალური აზრი, რომელიც ეჭვის ქვეშ აყენებს რუსული იმპერიის მართლმადიდებლურ მისიას, თავად მართლმადიდებლობის საწინააღმდეგო ძალად მიაჩნიათ; მეორე, ზოგიერთი ლიბერალის აგრესიული, ანტიეკლესიური პოზიცია, რომელიც სულაც არ გამომდინარეობს კლასიკური პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებიდან და აქედან გამომდინარე, თავად ამ ლიბერალის ბრალია და არა ლიბერალიზმის; მესამე, ზოგადად ლიბერალიზმის მოწინააღმდეგენი კარგად არ იცნობენ კლასიკური, პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებას.

ახალციხის რაიონში მცხოვრებ ერთ-ერთ მეფუტკრეს, რომელიც ევროპაში ქართული თაფლის ექსპორტისთვის საჭირო მოთხოვნებზე ინფორმაციას ეძებდა, სურსათის ეროვნულ სააგენტოში "ურჩიეს", რომ ევროკავშირში თაფლის შეტანაზე ფუჭ ოცნებას თავი დაანებოს და ცოტა უფრო პრაგმატულ-მიწიერი საქმით დაკავდეს.

ახლო აღმოსავლეთსა და სირიაში შექმნილი ვითარება შედეგია ცივილიზაციურ - რელიგიური კონფლიქტების გაღვივების, რომლებიც ემყარება საუკუნეების მანძილზე ჩამოყალიბებულ ეთნო-რელიგიურ რწმენებს და რომელთა გაღვივება ხდება გლობალური და რეგიონული პროცესების ფონზე.

Advocating

შეხვედრა საღამოს 6 საათზე , www.eugeorgia.info-ს ოფისში დავნიშნეთ. ჩვენი ჯგუფი პირველად უნდა შეხვედროდა ახალციხის რაიონში, სოფელ ანდრიაწმინდაში მცხოვრებ მეყველეს - გალინა ინასარიძეს და მის შვილს - რუსლანს. თავდაპირველად, შეხვედრის მიზანი ერთმანეთის გაცნობ

featured

The American blueberry, which adapted well to the climactic conditions of the Guria and Adjara highlands, is in high demand on the global market because of its unique properties. This year, 12 tons of blueberries grown in Georgia were delivered for sale o

EU representatives inspected the production of honey in Georgia and concluded that honey is one of the best-placed Georgian products, along with hazelnuts and wine, for entering EU markets.

ევროკავშირში 1 კგ ბიო ჟოლოს საცალო ფასი 100 ევროს აჭარბებს, თუმცა, როცა კენკრის ბაღის გაშენება გადაწყვიტა, გიორგი კორელი, ძირითადად, მაინც ადგილობრივი ბაზრით მოიხიბლა. როგორც ახალგაზრდა ფერმერი ამბობს, ჟოლო საქართველოში საკმაოდ მოთხოვნადი პროდუქტია და ყოვ

მეწარმე წლიურ მოგებაზე მე-4 წლიდან გადის, ხოლო მე-6 წლიდან მიღებული მოგება პლანტაციის გაშენების და მოვლის მთლიან ხარჯებს აჭარბებს

1 კგ - 30 ლარი- ამ ფასად შეგიძლიათ იყიდოთ სატაცური წელს ქართულ საცალო ქსელებში. ცხოვრების დონის გათვალისწინებით, ბოსტნეულს თამამად შეუძლია დელიკატესებს შორის თავისი ადგილი დაიკავოს. თუმცა, როგორც ექსპერტები აცხადებენ, ფასს არც მისი თვისებები ჩამორჩება.

Paata Mogelashvili owns a 20 hectare orchard in the village of Variani, in the Gori District. He has been tending the orchard together with his brothers for several years.Recently, the orchard was replenished when the Sinap and Champion apple cultivars we

რუსეთის სამხედრო თეორეტიკოსების მიერ შექმნილ “მომავლის ომის” მოდელს განსაკუთრებული აქტუალობა შესძინა უკრაინის კრიზისმა, რადგან კრემლმა სწორედ აღნიშნული მოდელის გამოყენებით მოახდინა უკრაინის ტერიტორიის ნაწილის ანექსია და შექმნა დესტაბილიზაციის კერები.

ქალი მეწარმეების ხელშეწყობის მიზნით, ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი საქართველოში ახალ პროგრამას იწყებს. EUGeorgia.info დაინტერესდა, რამდენად ხელსაყრელია პირობები და რას ფიქრობენ პროგრამასთან დაკავშირებით თავად ქალი მეწარმეები.

"The EU market has a huge advantage. First and foremost it is stability. European market is a developed market with profound and well established rules. Russian market on the other hand lacks this kind of cohesion. Few rules that exist there are often sub

Anchovy harvested from the waters off the Georgian Black Sea shore will be one of the first products to be exported from Georgia to markets in the EU. To see how effectively the National Food Agency of Georgia controls local production, the Directorate Ge

banner
banner
banner
banner
banner