banner
01 აგვისტო 2016 | 16:47 სოფლის მეურნეობა

ნუშის მწარმოებლებისთვის ევროკავშირში ყველაზე მიმზიდველი ბაზარი გერმანიას აქვს

ნუშის მწარმოებლებისთვის ევროკავშირში ყველაზე მიმზიდველი ბაზარი გერმანიას აქვს


კაკლოვანი კულტურებიდან ევროპაში მიწის თხილის შემდეგ ყველაზე დიდი რაოდენობით ნუშს მოიხმარენ. ევროპელ მომხმარებლებში ყველაზე პოპულარული ტკბილი კანგაუცლელი ნუშია, რომელიც მთლიანი იმპორტის 99%-ს შეადგენს. ადგილობრივი წარმოების სიმცირის გამო ძირითადად ამერიკული ნუში ჭარბობს. დიდი წარმოება აქვს ესპანეთსაც, თუმცა ბოლო პერიოდში აქაც კლების ტენდენცია შეინიშნება, რაც განვითარებადი ქვეყნებიდან ექსპორტიორებისთვის დამატებით შესაძლებლობებს აჩენს, მათ შორის შეიძლება იყოს საქართველოც, აქ ნუშის კულტურა ჯერ ათვისებული არ არის, თუმცა ბოლო წლებში აქტიურად დაიწყეს ნუშის ბაღების გაშენება.

ევროკავშირში ექსპორტი მთავარი მიზანია მერაბ ბერიაშვილისთვის, რომელსაც კასპის რაიონში ნუშის ბაღი 30 ჰა-ზე აქვს. 20 ჰა პროგრამის “დანერგე მომავალი” დახმარებით გააშენა და ქართულ ძირზე აშშ-დან ჩამოტანილი ჯიშები დაამყნო, შემოდგომაზე კიდევ 40 ჰა-ს დამატებას გეგმავს. პირველ მოსავალს 2 წელიწადში ელოდება.

“ჩვენი გათვლებით, სხვა კაკლოვანებთან შედარებით ნუში ყველაზე რენტაბელურია, რაც შეიძლება მოვიყვანოთ საქართველოში, ამასთან, ყველაზე სასარგებლოც, გამოიყენება მედიცინაში, კულინარიაში, ნუშის ზეთზე დიდი მოთხოვნაა. საბითუმო გასაყიდი ფასი მსოფლიო ბაზარზე 2$-დან დაიწყო და დღეს 1 კგ დაახლოებით 11.8 $-ია. ფასები მუდმივად მზარდია და ამიტომაც გადავწყვიტე ამ კულტურის მოშენება“,-ამბობს ბერიაშვილი, რომელმაც ევროპის ბაზარიც მეტნაკლებად შეისწავლა და სურვილი აქვს, მეტი ადამიანი დაკავდეს ამ ბიზნესით, რომ ევროკავშირში ექსპორტი გაუადვილდეთ.

“მართალია, ვაშლი ტრადიციული კულტურაა, მაგრამ ყველგან მოდის: ევროპაშიც, უკრაინაშიც, რუსეთშიც, ბელორუსშიც, ნუში კიდევ მსოფლიოში დეფიციტური პროდუქტია, რომლის ფასიც ყოველწლიურად იზრდება, იოლად შესანახია. რაც მეტი მოიყვანს, მით უკეთესია, მარტო ერთი კაცისთვის ძნელია გასაღების ბაზრის მოძიება, იმხელა მასშტაბებზე, მოთხოვნაზეა საუბარი, რომ ჩვენ ზღვაში წვეთი ვართ. საქართველომ 20 ათას ჰა-ზე რომ გააშენოს ეს კულტურა, ძალიან დიდი შემოსავალი იქნება ქვეყნისთვის, -ამბობს მერაბ ბერიაშვილი.

ტრადიციულ კულტურას ნუში არჩია დედოფლისწყაროში მცხოვრებმა ჯემალ კილაძემაც. კილაძემ მამა-პაპური ვენახი გაჩეხა და თავდაპირველად 1 ჰა-ზე გააშენა ნუში, გასულ წელს სამთავრობო პროგრამის “დანერგე მომავალი” დახმარებით კიდევ 3 ჰა დაამატა, წელს ისევ გეგმავს ბიზნესის გაფართოებას. ნუშს ჯერჯერობით ადგილობრივ ბაზარზე ყიდის, თუმცა საბოლოო მიზანი ექსპორტზე გატანაა.

“ჩვენთან კახეთში ძირითადად ვენახები აქვთ, მაგრამ ხომ ხედავთ ყურძენზე რა დღეშია ხალხი, რელიზაციას ვერ ახერხებენ, მეც მქონდა ვენახი, გავჩეხე და გავაშენე ნუში. ნუშის მოყვანა ნაკლებხარჯიანია, მთელი წლის განმავლობაში შეიძლება შენახვა, ჩვენი ბუნებრივი პირობებისთვის კარგია, გვალვაგამძლეა, კარგი მოსავალი აქვს. გერმანიაში ცხოვრობს ჩვენი ახლობელი, რომელმაც დაგვაკავშირა პოტენციურ პარტნიორებს, გავატანეთ ნიმუშები, თუმცა იმათ წელიწადში სულ მცირე 20 ტონა უნდათ, დღეს ვერ შევძლებთ ამდენის მიწოდებას, ალბათ კიდევ რამდენიმე წელი დაგვჭირდება. მართალია, სახელმწიფო გვეხმარება ნერგით, მიწის ანალიზებითა და წვეთოვანი სარწყავით, მაგრამ უცხოურ ბაზრებზე არავინ ლაპარაკობს, კარგი იქნება ამ საკითხშიც დაგვეხმარონ, რადგან მათ ჩვენზე მეტ ქვეყანასთან აქვთ ურთიერთობა და მოლაპარაკებები ”,-ამბობს კილაძე.

ბერიაშვილმაც და კილაძემაც ქართულ კვირტზე კალიფორნიიდან ჩამოტანილი ნუშის ნერგები დაამყნეს, რომელიც სოფელ ნიქოზში მდებარე სანერგე მეურნეობაში შეიძინეს. სანერგე მეურნეობის ხელმძღვანელი გიორგი მჭედლიძე რამდენიმე წელი აშშ-ში ცხოვრობდა და ნერგების გამოყვანა იქ ისწავლა. საქართველოში დაბრუნების შემდეგ საოკუპაციო ხაზთან ახლოს სანერგე მეურნეობა მოაწყო, სადაც ნუშის ნერგებიც გამოყავს. მჭედლიძე eugeorgia.info-სთან საქართველოში მოყვანილი ნუშის უპირატესობებზე საუბრობს და ამბობს, რომ 2 წელიწადში საქართველოდან ექსპორტზე დიდი რაოდენობით ნუშის გატანა იქნება შესაძლებელი. პირველი შეთავაზება უკვე მიიღო პოლონელებისგან.

“პოლონეთის სავაჭრო პალატის წარმომადგენლებმა წაიღეს ნიმუშები, მოეწონათ და გვთხოვეს გათვლები გაგვეკეთებინა 2017-2018 წლებისთვის- რა რაოდენობის ნუშის მიწოდება შეგვიძლია პოლონეთისთვის. საქართველოს ერთ-ერთი უპირატესობაა ის, რომ ნუში ენდემურია, ევროპის ქვეყნებში მხოლოდ 7 ქვეყანაშია წარმოება შესაძლებელი, ნუშის მოსავლის 85%-ზე მეტი მოდის აშშ-ზე. აქტიურად თუ დავიწყებთ ბაღების გაშენებას, ევროპის ბაზარი ჩვენთვის ღია იქნება. ის, რასაც ევროპაში 5-6 წელიწადი სჭირდებათ, ჩვენ შეგვიძლია 3 წელიწადში მივიღოთ, დაწყებული ნერგის წარმოებიდან, ჩვენთან 1-წლიანი ნერგითაც შეიძლება ბაღის გაშენება, ხარისხს ვიღებთ საუკეთესოს, 2015 წლის შემოდგომაზე დაახლოებით 650 ჰა-ზე გავაშენეთ. 2 წლის განმავლობაში საქართველოს მასშტაბით ჩვენი ნერგებით გაშენებული ბაღები დაახლოებით 2017-2018 წლებში შევა მსხმოიარობაში და შემდეგ უკვე მარტივად შეგვეძლება გატანა”,-ამბობს სანერგე მეურნეობის ხელმძღვანელი.

პროდუქტის დახასიათება

ევროკავშირში ნუშს, როგორც ნედლ ხილად და ნუგბარად, ისე საკონდიტრო მრეწველობასა და მედიცინაში იყენებენ. მსოფლიოში მოხმარებული ნუშის 40%-ი შოკოლადის მწარმოებლებზე მოდის. იყიდება ნაჭუჭით ან დამუშავებული სახით (ნაჭუჭგაცლილი, გამშრალი, ბლანშირებული ან გადამუშავებული ფქვილი, ზეთი, სანელებლები). ფოთლის ფორმის მიხედვით არჩევენ ტკბილ და მწარე ჯიშებს. გარდა იმისა, რომ მყიდველთა 40% ნუშს მოიხმარს, როგორც პროტეინის წყაროს, შეიცავს დიდი ოდენობით E ვიტამინს და აქვს სადიეტო თვისებები.

 
იმპორტი ევროკავშირში

CBI (ჰოლანდიური კვლევითი ინსტიტუტი) ნუშის მწარმოებლებს ურჩევს ყურადღება მიაქციონ გერმანიას, თუ სურთ ევროკავშირის ბაზარზე შესვლა, ვინაიდან გერმანია მთლიანად დამოკიდებულია იმპორტზე, არა აქვს შიდა წარმოება, მსოფლიოში ნუშის ყველაზე მსხვილ მომხმარებლებს შორის მეორე ადგილზეა, აშშ-ის მერე და ასევე, მნიშვნელოვანი რეექსპორტიორი ქვეყანაა. ამასთან, აშშ-ზე დამოკიდებულების შესამცირებლად “ტრეიდერები” დაინტერესებული იქნებიან მოიძიონ და შეინარჩუნონ მიმწოდებლების ფართო სპექტრი. “ევრომონიტორის” ინფორმაციით, გერმანიაში ნუშს კაკლოვანი კულტურის ბაზრის 19% უჭირავს (მიწის თხილი-27%).

დღეს ევროკავშირის ბაზარზე ნუშის მთავარი მიმწოდებლებია: აშშ, ესპანეთი, ბელგია, იტალია, ნიდერლანდები, ავსტრალია, დიდი ბრიტანეთი და მაროკო, აქედან ყველაზე დიდი წილი მოდის აშშ-ზე. ბელგიასა და ნიდერლანდებიდან ძირითადად განვითარებადი ქვეყნებიდან რეექსპორტი ხდება (მაროკო, ირანი, სირია, ჩილე, უზბეკეთი, ავღანეთი, პაკისტანი, ყირგიზეთი, ინდონეზია და ბურკინა-ფასო).

 

წარმოება და მოხმარება

მსოფლიოში წელიწადში 1 მილიონ ტონაზე მეტი ნუში იწარმოება და აქედან წამყვანია აშშ, შემდეგ მოდის ავსტრალია. ნუშის მსოფლიო წარმოების 80% მოდის კალიფორნიაზე, 100%-ით აკმაყოფილებს ადგილობრივ მოთხოვნას და ყოველწლიურად ხდება ექსპორტი მსოფლიოს გარშემო 90 ქვეყანაში, ექსპორტის 1/3-ი ევროკავშირის ქვეყნებზე ნაწილდება. ევროკავშირში რამდენიმე ქვეყანას აქვს ნუშის წარმოება და მათ შორის წამყვანია ესპანეთი, იტალია და საბერძნეთი. გრძელვადიან პერსპექტივაში ევროკაშირის ქვეყნებში ნუშის წარმოების ზრდა მოსალოდნელი არ არის, რაც უკავშირდება ევროკავშირის სასოფლო-სამეურნეო მხარდაჭერის პროგრამების შემცირებასა და ტრადიციული წარმოების ადგილების ურბანიზაციას.

 

ტენდენციები ბაზარზე

Innova Market Insights-ის გამოთვლებით, 2013 წელს მსოფლიოში ნუშის შემცველი 6,761ახალი პროდუქტი დამზადდა, აქედან 640 გერმანიაში. მათ შორის: ნუშის რძე, კარაქი და ფქვილი. პროდუქტები, რომელზეც აღნიშნულია “ორგანული”, “ნატურალური”, “დანამატებისგან თავისუფალი”, “პროტეინი” ან “ნატრიუმის დაბალი შემცველობა” განსაკუთრებული პოპულარობით სარგებლობს. იმის მიუხედავად, რომ მომხმარებელი ნუშს ისედაც ჯანსაღ საკვებად აღიქვამს, ბევრი მზადაა ორგანულ ნუშში პრემიუმ ფასი გადაიხადოს. გერმანიის ორგანული ბაზარი ყველაზე დიდია ევროკავშირში. ევროპაში ეთნიკური სანელებლებით შეზავებულ ნუშზე მოთხოვნის ზრდის ტენდენციაც შეიმჩნევა. პოპულარულია ეთნიკურ ჯგუფებს შორის, განსაკუთრებით, ინდოეთიდან, თურქეთიდან და ჩრდილო აფრიკიდან ჩასულ ხალხს მოსწონს.

 

სტანდარტები

ნუშის კულტურისთვის საერთაშორისოდ აღიარებული სტანდარტებია კოდექს ალიმენტარიუსი (კვების პროდუქტების საერთაშორისო სტანდარტი)და გაეროს ევროპის ეკონომიკური კომისიის სტანდარტები (UNECE). ნაჭუჭიანი ნუშისთვის UNECE სტანდარტი ძირითადად ეხება ტკბილ ნუშს. ნაჭუჭი უნდა იყოს:

■■ჯანმრთელი, ზედაპირული დაზიანება მისაღებია, თუ გული დაცულია.

■■ლაქებისა და საღებავებისგან თავისუფალი, ფერის ცვლილება არ უნდა აღენიშნებოდეს ნაჭუჭის ზედაპირის 25%-ს.

■■ტენიანობა არ უნდა აჭარბებდეს მთლიანი ნაყოფის 11%, ხოლო გულის 7%-ს.

ნუშის გულის შემთხვევაში UNECE სტანდარტები ასევე მხოლოდ ტკბილ ნუშს ეხება. გული უნდა იყოს:

■■საკმარისად გამომშრალი, რომ ხარისხი უზრუნველყოს.

■■დაუზიანებელი, ჯანმრთელი, საკმარისად განვითარებული.

■■არ უნდა იყოს დაჭიანებული, დაზიანებული, ობმოკიდებული და მძაღე, არ უნდა ჰქონდეს უცხო სუნი.

■■უნდა გაუძლოს ტრანსპორტირებას.

გობალური კლიმატური პირობებიდან გამომდინარე დეფიციტის დროს იმპორტიორებს ხშირად უწევთ მოძებნონ ახალი მიმწოდებლები, ასეთ დროს შესაძლოა დათანხმდნენ შედარებით განსხვავებული ფერის, ზომისა და გემოს ნუშის მიღებაზეც, თუმცა ევროპაში უვნებლობა და ხარისხი მაინც ყველაზე მნიშვნელოვანია.

 

მარკირება და შეფუთვა

მარკირება უნდა შეესაბამებოდეს ევროკავშირის ბაზარზე არსებულ წესებსა და რეგულაციებს. არ უნდა შეიცავდეს ტოქსიკურ მელანს ან წებოს. მარკირებისას უნდა აღნიშნოს შემდეგი სახის ინფორმაცია:

■■პროდუქტის სახელწოდება

■■ინგრედიენტების სია

■■ვარგისიანობის ვადა

■■შენახვის და გამოყენების ინსტრუქციები

■■მწარმოებლის ან ევროკავშირში საცალო მოვაჭრისსახელი და მისამართი

■■წარმოშობის ადგილი

■■სერიის/პარტიის ნომერი

■■ორგანული პროდუქტების შემთხვევაში დამადასტურებელი საკონტროლო ნომერი

კაკლოვანი კულტურებიდან ნუში ერთ-ერთია, რომელსაც სჭირდება ევროკავშირის კანონმდებლობით ალერგენების შესახებ მარკირება. ინგრედიენტების სიაში აუცილებლად ხაზგასმული უნდა იყოს ალერგენების დასახელება.

შესაფუთი მასალა ისე უნდა იყოს წარმოებული, რომ არ წარმოადგენდეს საფრთხეს ადამიანის ჯანმრთელობისთვის. ასევე, უნდა იყოს ახალი, სუფთა და ხარისხიანი, რომ გამოირიცხოს პროდუქტის ნებისმიერი გარე ან შიდა დაზიანება.

 

დამაბინძურებლების კონტროლი

სასურსათო ჯაჭვში (მწარმოებლები, დამფასოებლები, დისტრიბუტორები) მოქმედი აქტორებისგან ევროკავშირი ითხოვს HACCP-ზე დამყარებული ჰიგიენის ნორმების დაცვას, ნუშის შემთხვევაში “გლობალ გეპის” სერტიფიკატი არის მთავარი დოკუმენტი, იმის დასამტკიცებლად, რომ წარმოების პროცესი ყველა ნორმის დაცვით განხორციელდა და საბოლოო პროდუქტი უვნებელი იქნება მომხმარებლისთვის. ჰიგიენის ზოგადი ნორმების დაცვასთან ერთად ევროკავშირი მოითხოვს მირკობიოლოგიური კრიტერიუმების კონტროლს.

დაწესებულია ზღვარი მიკრობიოლოგიური დამაბინძურებლებისა და პესტიციდების გამოყენებაზე. განსაკუთრებით სახიფათოა კაკლოვან კულტურაში აფლატოქსინების (ობის შხამი) შემცველობა. ევროკავშირის ქვეყნებში ექსპორტირებულ კაკლოვან კულტურას უნდა ჰქონდეს ჯანმრთელობის სერტიფიკატი იმის დასადასტურებლად, რომ პროდუქტმა გაიარა შერჩევის ეტაპი. 2008 წელს “კოდექს ალიმენტარიუსით” საკვებად მზა 1კგ ნუშში აფლატოქსინების (ობის შხამი) მაქსიმალური დონედ-10 მიკროგრამი განისაზღვრა, თუმცა დღეს ევროკავშირში დაწესებული ზღვარი ბევრად ნაკლებია და 4 მიკროგრამს შეადგენს 1 კგ-ში.

2013 წლის ბოლოს კალიფორნიაში გვალვამ, ესპანეთში ხანძარმა და ჩინეთში გაზრდილმა მოთხოვნამ ევროპაში ფასები ძალიან მაღლა აწია, ფასების ზრდის ტენდენეცია დღესაც შესამჩნევია, 1 კგ ნუში $12-$20 ღირს, ორგანული თითქმის 2-ჯერ ძვირია და 1 კგ-ის ფასი დაახლოებით $20-დან $30-მდე მერყეობს. მსოფლიო ბაზარზე მზარდი ფასებია ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი იმისა, რომ ბოლო პერიოდში სულ უფრო მეტი ადამიანი ინტერესდება საქართველოში ნუშის წარმოებით. გიორგი მჭედლიძე შემოდგომაზე ნუშის მწარმოებელთა ასოციაციის შექმნას გეგმავს, რომელიც  ითანამშრომლებს კალიფორნიის ნუშის საბჭოსთან. მეწარმე სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ურჩევს არაბული ქვეყნების ბაზარიც შეისწავლოს, ვინაიდან ამ ქვეყნებშიც დიდია ნუშის მოხმარება.


მაიკო გაბულდანი 

 

წაკითხულია
22533
ელ. ფოსტის გაგზავნა

ამავე თემაზე:


ბლოგი

„კაპიტალი განსაზღვრავს წარმოებით ურთიერთობებს,“ – კარლ მარქსის ამ ზეცნობილი ფრაზით გილოცავთ კაპიტალიზმის კრიტიკოსებს თქვენი კერპის 200 წლის იუბილეს, და მსურს განვავრცო, რომ იდეოლოგიური განსხვავების მიუხედავად, არა თუ ვეთანხმები, მეტიც, მიმაჩნია, რომ სწორედ კაპიტალი უდევს საფუძვლად არა მხოლოდ წარმოებით, არამედ ნებისმიერი სახის ურთიერთობას სოციუმში, რომელიც პროგრესსა და განვითარებაზეა ორიენტირებული.

2019 წლამდე გადადოს საპენსიო რეფორმის დაწყება და მოამზადოს წინაპირობები კონსერვატიული (და არა სოციალურ-ლიბერალური) მოდელის შემოღებისთვის, იმ დათქმით, რომ დაგროვებითი და საბაზისო პენსიების სქემები ყოველთვის ერთმანეთის პარალელურად იარსებებს

40-წუთიანი დამქანცველი ჯანჯღარის შემდეგ, მწვერვალზე სრულიად ახალი, თვალუწვდენელი სივრცე გადაიშალა ჩვენს თვალწინ, როდესაც სოფელ გოგაშენში ამოვაღწიეთ

ახალქალაქს მორიგი დაგეგმილი ტრენინგის ფარგლებში ვესტუმრეთ. ამ ნაყოფიერ მიწაზე მშრომელი ფერმერები ცხოვრობენ. სწორედ აქ მოდის ქართულ ბაზარზე არსებული კარტოფილის, ბოსტნეულისა და მარცვლეულის დიდი ნაწილი. ბოლო პერიოდში ჩვენ მიერ ჩატარებული ტრენინგებიდან ეს შეხვედრა ყველაზე ინტერაქციული აღმოჩნდა. გამაკვირვა მათმა ცხოველმა ინტერესმა სიახლისადმი. ისინი მაქსიმალურად ცდილობდნენ მათთვის საინტერესო საკითხზე მიეღოთ რაც შეიძლება მეტი ინფორმაცია.

გასულ კვირას მაკედონიაში ნაციონალისტურად განწყობილ ადამიანთა ჯგუფი პარლამენტშიშეიჭრა. 200-კაციანი ბრბო, რომელთა შორისნიღბიანი მამაკაცები იყვნენ, სასტიკად გაუსწორდაწამყვანი მაკედონიური ოპოზიციურიპარტიის და ეთნიკური ალბანელების პარტიის ლიდერებს, მათ შორის ქალბატონს. ეს ორი პარტია აპირებდა ახალი უმრავლესობის შექმნას მაკედონიის პარლამენტში, რომლის სპიკერად ეთნიკურად ალბანელი პოლიტიკოსი აირჩიეს. პარლამენტში შეჭრილები, რომლებიც ქვეყნის ყოფილი პრემიერ-მინისტრისმომხრეები იყვნენ, ამ ფაქტის ასეთი სისხლიანი გზით ჩაშლას ცდილობდნენ.

მარტვილის რაიონის გამგებლის მოადგილე ყველაზე ძლიერ ოპონირებას გვიწევდა. მისი პირველივე ქმედება „ჰაკა“-ს ჰგავდა, რომელსაც გააფთრებული ახალზელანდიელი მორაგბეები მოწინააღმდეგე გუნდის მორალურად გასატეხად იყენებენ.

კონფლიქტის დაწყებიდან მეექვსე წელს ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა ჩაურევლობის პოლიტიკა დაარღვია და ასადის რეჟიმის წინააღმდეგ იერიში პირველად 7 აპრილს, გამთენიისას მიიტანა.

ესტონური წარმატებული პოტიკის მაგალითების მოძიება შესაძლებელია თითქმის ნებისმიერ სფეროში, დაწყებული სახელმწიფო მმართველობიდან, დამთავრებული განათლების პოლიტიკით.

უცხო ქვეყნების კანონებისა თუ რეფორმების კოპირება განვითარების ერთი-ერთი პოპულარული და საქართველოშიც ხშირად გამოყენებადი რეცეპტია. ლოგიკა მარტივია - „საჭირო არ არის ველოსიპედის ახლიდან გამოგონება“. თუმცა, ეს მიდგომა ხშირად არ ამართლებს.

ევროკავშირთან სავაჭრო სივრცის გაფართოების შედეგად ყველა მოსალოდნელი დადებით ეფექტი მიიღწევა გრძელვადიან პერიოდში (5-10 წელიწადი), ხოლო ხარჯების გაღება გვიწევს დღეს, რათა შესაბამისობაში მოვიდეთ ევროკავშირის კანონმდებლობასთანდა საბაზრო მოთხოვნებთან. ისედაც დაძაბულ სოციალურ და პოლიტიკურ ფონზე ამან შესაძლოა საფრთხე შეუქმნას რეფორმების წარმატებით განხორციელებას. შესაბამისად, დაახლოების პროცესი უნდა იყოს თანმიმდევრული და პრიორიტეტები გათვლილი ისე, რომ ბიზნესს ჰქონდეს ზრდის სტიმული; ასევე, მნიშვნელოვანია ექსპორტზე ორიენტირებული დარგების კონკურენტუნარიანობის ამაღლება წახალისდეს. მეორე მხრივ, საქართველოში ევროკავშირის სტანდარტების დანერგვა მეწარმეობასა და ზოგადად ქვეყნის საინვესტიციო სივრცეში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვას და ევროპულ ბაზარზე წვდომას ხელს შეუწყობს. DCFTA-ს სარგებლის სრულად ასათვისებლად, ასევე, აუცილებელია სამუშაო ძალის ბაზრის ცვლილება, რომელიც ამჟამად თავმოყრილია ძირითადად დაბალმწარმოებლურ დარგებში.

მე ძალიან კარგად არ ვიცნობ მაგამედ სარიევს. მაქსიმუმ ორჯერ შევხვედრივარ, პირველად მარნეულში და მეორედ ერთი კვირის წინ გარდაბნის მუნიციპალიტეტში ამჯერადაც ევროკავშირთან სავაჭრო ხელშეკრულების (DCFTA) შესაძლებლობების შესახებ ტრეინინგზე. მაგამედი არც ოლიმპიური ჩემპიონია და მისი ფოტოები არც საჯარო თავშეყრის ადგილებშია გამოფენილი, თუმცა ის რომ საუკეთესო მოქალაქეა, ამ ფაქტს წყალი არ გაუვა!

კეთილდღეობის ეკონომიკის ერთ-ერთი პრინციპია, რომ ზოგიერთ გადასახადს შესაძლოა უკუგავლენა ჰქონდეს ინდივიდების მოტივაციაზე- შექმნან დოვლათი. თუმცა, თუ გადასახადებიდან მიღებული თანხა საკმარისი არ არის ხარისხიანი ინფრასტრუქტურისა და საჯარო სერვისების დასაფინანსებლად, ამანაც შეიძლება დააზარალოს ეკონომიკა.

ინსტიტუტების განვითარებას არა მარტო პროფესიონალების, პოლიტიკური და ეკონომიკური ელიტების სწორად მიმართული შრომა და გადაწყვეტილებები, არამედ მოსახლეობის დამოკიდებულებებისა და ფასეულობების შეცვლაც სჭირდება.

ფერმერებთან ჩვენი შეხვედრის დროს სულიად მოულოდნელად აღმოვაჩინეთ მსმენელებს შორის ორი “თინეიჯერი” ბიჭი; მომავალი ფერმერები მამასთან ერთად გამალებით იწერდნენ პრეზენტაციის დროს მიწოდებულ ყველა ინფორმაციას თაფლის წარმოების არსებული შესაძლებლობების, პრობლემებისა და გამოწვევების შესახებ.

მას შემდეგ, რაც საქართველომ დამოუკიდებლობა მოიპოვა, მთავრობები, პოლიტიკური პარტიები, ექსპერტები, თუ იდეოლოგები გვპირდებიან საქართველოს ეკონომიკურ გაბრწყინებას, რეცეპტად კი ბორჯომის გაყიდვიდან დაწყებული დაბალი გადასახადებით დამთავრებული არაერთ იდეას თუ თეორიას ასახელებენ. ასე გრძელდება 25 წელია და, მართალია, 90-იანი წლების სიდუჭირიდან მოსახლეობის დიდი ნაწილი გამოვიდა, გაბრწყინებამდე ჯერ კიდევ ბევრი გვიკლია.

გუგენჰაიმში აგნეს მარტინმა, MoMA-ს თანამედროვე ხელოვნების ფილიალმა (PS1) ნიუ-იორკში, ჩიკაგოს ხელოვნების ინსტიტუტმა და ჩიკაგოს თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმმა კიდევ ერთხელ დამარწმუნა, რომ არ არსებობს გამოხატვის უღირსი საგნები, აღქმები, მოვლენები თუ ამ მოვლენების ინტერპრეტაციები.

სამი წლის წინ ამერიკელმა ჟურნალისტმა ენ ბერნარდმა National Geographic-ისთვის მომზადებულ რეპორტაჟში შემდეგი სიტყვები დაწერა: „თუ დაეცემა დამასკო, დაეცემა სირიაც.“ ომის დაწყებიდან, თითქმის, ექვსი წლის თავზე პრეზიდენტ ბაშარ ალ-ასადის ციტადელად ქცეული სირიის დედაქალაქი გადარჩა, ხოლო ალეპომ, სიდიდით მეორე უძველესმა ქალაქმა და ომამდელი სირიის ბიზნესცენტრმა, დაცემა 2012 წლიდან (სამოქალაქო ომის დაწყებიდან ერთ წელიწადში) დაიწყო, თუმცა, მაინც ბევრს გაუძლო გარდა რუსეთის ავიაიერიშისა.

ციდან ალბათ ყველაზე კარგად ჩანს გერმანული რაციონალიზმი, მიწის და განახლებადი ენერგიიის ათვისება (გუშინ მხოლოდ მიუნხენიდან ფრანკფურტამდე მგზავრობისას 500-ზე მეტი ქარის წისქვილი დავთვალე), ტყის ფართობების და სასოფლო-სამეურნეო სავარგულების ეს რაღაც განსხვავებული სიმეტრიით მონაცვლეობა და, მთლიანობაში, ეს განსხვავებულად დავარცხნილი რელიეფი.

გაძვირებული საიმპორტო ავტომობილების ფასი (გამოწვეული აქციზის ზრდით), სავარაუდოდ, გაახანგრძლივებს საქართველოში არსებული ავტომობილების „ექსპლუატაციის“ ვადას. შესაბამისად, ტექნიკური შემოწმების შემოღების ვადებისა და პირობების გაურკვევლობის პირობებში, შესაძლოა, ტექნიკურად არც ისე სახარბიელო მგომარეობაში მყოფმა ქართულმა ავტოპარკმა გაიხანგრძლივოს მავნე აირებისა და უსიამოვნო ინდუსტრიული ხმების „გამობოლქვის“ პერიოდი.

В шестидесятые годы прошлого века Ферруччо получил от продажи тракторов бόльший доход, чем планировалось, и исполнил свою мечту: поставил в свой гараж новенькую «феррари». Вторая часть этой истории намного интереснее. «Феррари» не оправдала ожиданий Ферруччо. Ферруччо, не раздумывая, явился прямо к Энцо Феррари, чтобы обсудить недостатки машины, он высказал свое мнение и предложил помощь в решении проблем...

გასული საუკუნის სამოციან წლებში ფერუჩომ ტრაქტორების გაყიდვით დაგეგმილზე მეტი შემოსავალი მიიღო და ოცნებაც აისრულა: საკუთარ ფარეხში ახალთახალი «ფერარი» დააყენა. ამ ისტორიის მეორე ნაწილი გაცილებით საინტერესოა.

სადღეგრძელოებზე ჩემმა ბლოგმა იმაზე გაცილებით მეტი ვნებები და კონტრასტული რეაქციები გამოიწვია, ვიდრე ველოდი: მკვეთრად უარყოფითი ძირითადად უფროსი თაობის მხრიდან და მკვეთრად დადებითი ახალგაზრდა და საშუალო ასაკის ხალხის მხრიდან. მკვეთრად უარყოფითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა დაიწყეს პირადად ჩემი და ჩემი ქართველობის ლანძღვა კომენტარებში თუ პირად მიმოწერაში, ხოლო მკვეთრად დადებითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა -- ჩემი ქება მაღალი მოქალაქეობრივი თვითშეგნების გამო, რამაც გადამაწყვეტინა მეთქვა (ამჯერად უკვე საბოლოოდ), რატომ არ ვეთანხმები არცერთ მხარეს. როცა ვნებები დუღს, როგორც ამბობენ, ჭეშმარიტება ორთქლდება (არა, იმის თქმა არ მინდა, რომ მე ვიცი ჭეშმარიტება).

ბოლო შვიდი წელია ქართულ სუფრაზე არ ვყოფილვარ, სანამ გუშინ ძირითადად ახალგაზრდებისგან შემდგარ ჯგუფთან ერთად არწივის ხეობაში და ხორნაბუჯზე ლაშქრობის შემდეგ ერთ რესტორანში მათთან ერთად არ აღმოვჩნდი. მოკლედ, ამ ადამიანების ასაკმა და განათლებამ მაფიქრებინა, რომ ეს ხალხი არ დალევდა იმ სადღეგრძელოებს, რის გამოც ქართულ სუფრებს გავურბივარ. მოლოდინი არ გამართლდა. ამ სუფრაზეც შეისვა „საქართველოს გაუმარჯოს”, ჩვენი სიყვარულის (იგულისხმება სუფრაზე მსხდომნი), მეგობრობის და ხვალინდელი დღის სადღეგრძელოები. ამ სადღეგრძელოებს გვთავაზობდა ერთ-ერთი ჩვენი თანამოლაშქრე ბიჭი, რომელმაც თქვა მე თამადა არ ვარო, თუმცა ტრადიციული თამადისგან მხოლოდ იმით განსხვავდებოდა, რომ დალევას არ გვაძალებდა.

პანკისი - სტერეოტიპების მსხვერპლი ულამაზესი კუთხე

გამარჯობა, მინდა ეს ბლოგი დავწერო ქართული მატყლის პრობლემაზე და თხრობა დავიწყო ახლო წარულიდან, ასევე გაგაცნოთ მატყლის პრობლემის მოგვარების უელსური მოდელი.

უიმედო და არაინფორმირებული გურულები 6 ივლისს ლანჩხუთის მინუციპალიტეტის სოფელ ჯურუყვეთში ვნახე. არაინფორმირებული ევროინტეგრაციის პროცესებზე, უიმედო თავიანთი სოციალური მდგომარეობით.

აბორტის უფლება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პოსტულატია ადამიანის უფლების კონვენციაში. გაეროს CEDAW-ს კომიტეტის დეკლარაციაში წერია: „გაეროს წევრმა ქვეყნებმა ხელი უნდა შეუწყოს ჯანდაცვის სფეროში ქალის მიმართ ყველანარი დისკრიმინაციის აღმოფხვრას, ქალის და კაცის უფლება თანაბრად უნდა იყოს დაცული და ქალებს უნდა ქონდეთ წვდომა ჯანდაცვის სერვისებზე, ოჯახის დაგეგმარების ჩათვლით“.

Brexit -ის მოწინააღმდეგები მოსახლეობას აფრთხილებდნენ უპირატესად ეკონომიკური შედეგების თაობაზე: ბრიტანეთის ფინანსთა სამინისტროს პროგნოზით, Brexit-ის შემდგომ ყოველი ბრიტანული ოჯახი 4300 ფუნტს დაკარგავს წელიწადში 2020 წლისათვის იქნება სავარაუდოდ, 100 მილიარდი ფუნტის ეკონომიკური ზარალი. 950 000 სამუშო ადგილს შეექმნება საფრთხე. პროფესიული გაერთიანებების ვარაუდი უფრო დრამატულია: 4 მილიონი სამუშაო ადგილი საფრთხის ქვეშაა, განსაკუთრებით კი, ექსპორტთან დაკავშირებულ სფეროებში, საავტომობილო და ქიმიურ ინდუსტრიაში. ბევრი ფირმა კონტინენტურ ევროპაში გადავა. შემცირდება პირდაპირი ინვესტიციები.

ბატონი სერგო ქალაქ თელავიდან თან რეალური პიროვნებაა და თან კრებითი სახელია იმ ადამიანებისა, რომლებიც ევროინტეგრაციის მიმართულებით ინფორმაციულ შიმშილს განიცდიან.

გერმანიაში მმართველი კოალიციის პარტიების: CDU -სა და CSU- ს ცალკეული პოლიტიკოსები სკეპტიკურად არიან განწყობილნი, რამდენად გონივრულია საქართველოსთვის ვიზალიბერალიზაციის მინიჭების თაობაზე ევროკომისიის გეგმა. მათ არგუმენტად მოჰყავთ ქართული კრიმინალური დაჯგუფებების მზარდი მასშტაბი და გავლენები ევროპაში, ამასთან, საქართველოს მოქალაქეების მიერ ლტოლვილის სტატუსის ბოროტად გამოყენების ტენდენციად ქცეული ფაქტები. ეს არგუმენტები რეალობაში საფუძველს მოკლებული როდია, მაგრამ სწორედ ამ თემის წამოწევა საქართველოს სახელმწიფოსათვის ეგზისტენციალურად მნიშვნელოვანი საკითხის გადამწყვეტ ფაზაში აღაშფოთებს ქართულ საზოგადოებას:

„სურსათის უვნებლობა ევროკავშირმა რომ არ მოგვთხოვოს, ისე არ უნდა გვქონდეს“? - ეს რეპლიკა მესტიაში ჯერ კიდევ “გაუხურებელი” ტრენინგის მიმდინარეობის დროს ადგილობრივმა ზაზა დევდარიანმა “გვესროლა”.

პილოტმა დაშვება გამოაცხადა. ქვევით თვალი მომჭრა აღმოსავლეთსა და უდაბნოს კლიმატისთვის უჩვეულო სიმწვანემ, რომელიც თელ-ავივის აეროპორტის ზოლამდე მთელი 20 წუთის განმავლობაში არ დასრულებულა. გაოცებამ დროებით გადამავიწყა „აირზენას“ ღარიბული, უგემური მენიუ და ლამაზი, მაგრამ უჟმური და მოძველბიჭო სტიუარდესა. - ყვავის ყველაფერი, - მითხრა სიამაყით გვერდით მჯდომმა შუახნის მამაკაცმა, რომელიც საქართველოდან ისტორიულ სამშობლოში ღრმა ბავშვობაში გადასახლდა.

ცოტა ხნის წინ გავრცელდა ინფორმაცია "ჩერნომორენერგოს" დირექტორის, ასლან ბასარიას განცხადების შესახებ, რომელსაც ენგურჰესის დირექტორის ლევან მებონიაც ადასტურებს და რომლის მიხედვით ენგურჰესის მიერ გამომუშავებული არცერთი კილოვატი ამ ეტაპზე საქართველოს არ მიეწოდება და მთლიანად აფხაზეთს მიაქვს, ხოლო ზამთრისა და გაზაფხულის პერიოდში წაღებული ელექტროენერგიის რაოდენობა გამომუშავებულის 80%-ს შეადგენს.

არავის უკვირს ის ფაქტი, რომ რადიკალური ისლამის წარმომადგენელები მკაცრად აკრიტიკებენ დემოკრატიას, რადგან ის შარიათის სულთან შეუთავსებელ პოლიტიკურ პრაქტიკად, ზნეობრივი გარყვნილებისა და ქაოსის წყაროდ მიაჩნიათ. საკვირველი ისაა, რომ დემოკრატიას რელიგიის სახელით ქრისტიანებიც არ წყალობენ.

გასული წლის ბოლოს საქართველოს გაზმომარაგების გაზრდის საკითხმა არათუ აქტუალურობა შეიძინა, არამედ გადააჭარბა ყველანაირ მოლოდინს და უკვე ერთგვარ მძაფრსიუჟეტიან სერიალად იქცა “გაზპრომის” მთავარ როლში მონაწილეობით.

ქართველ მორწმუნეთა და სასულიერო პირთა გარკვეულ წრეში სიტყვა „ლიბერალიზმი“ ძალიან უარყოფითი რენომეთი სარგებლობს. ჩემი აზრით, ამას სამი უმთავრესი მიზეზი აქვს. პირველი, ესაა რუსული რელიგიური ლიტერატურა, რომლებიც „რომის მესამე იმპერიის“ სულისკვეთების მქონე ავტორების მიერაა დაწერილი, რომლებსაც ყველანაირი ლიბერალური აზრი, რომელიც ეჭვის ქვეშ აყენებს რუსული იმპერიის მართლმადიდებლურ მისიას, თავად მართლმადიდებლობის საწინააღმდეგო ძალად მიაჩნიათ; მეორე, ზოგიერთი ლიბერალის აგრესიული, ანტიეკლესიური პოზიცია, რომელიც სულაც არ გამომდინარეობს კლასიკური პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებიდან და აქედან გამომდინარე, თავად ამ ლიბერალის ბრალია და არა ლიბერალიზმის; მესამე, ზოგადად ლიბერალიზმის მოწინააღმდეგენი კარგად არ იცნობენ კლასიკური, პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებას.

ახალციხის რაიონში მცხოვრებ ერთ-ერთ მეფუტკრეს, რომელიც ევროპაში ქართული თაფლის ექსპორტისთვის საჭირო მოთხოვნებზე ინფორმაციას ეძებდა, სურსათის ეროვნულ სააგენტოში "ურჩიეს", რომ ევროკავშირში თაფლის შეტანაზე ფუჭ ოცნებას თავი დაანებოს და ცოტა უფრო პრაგმატულ-მიწიერი საქმით დაკავდეს.

ახლო აღმოსავლეთსა და სირიაში შექმნილი ვითარება შედეგია ცივილიზაციურ - რელიგიური კონფლიქტების გაღვივების, რომლებიც ემყარება საუკუნეების მანძილზე ჩამოყალიბებულ ეთნო-რელიგიურ რწმენებს და რომელთა გაღვივება ხდება გლობალური და რეგიონული პროცესების ფონზე.

კოლონიალიზმის ეპოქაში ევროპელები ცდილობდნენ ანდებში ოქროს ქალაქისთვის მიეგნოთ, მაგრამ ელდორადოც და ინკების პაიტიტიც მხოლოდ ლეგენდად დარჩა, ისევე როგორც საყდრისის 5-ათასწლოვანი მაღარო, რომლის შესახებაც უკვე ვეღარაფერს შევიტყობთ.

ხანგრძლივი დავა ე.წ. მოსმენების კანონთან დაკავშირებით დასრულებულია, ვეტოც დაძლეულია და დიდი ძმაც მზადყოფნაშია, რომ მუდამ გვიყუროს, გვისმინოს და განაჩენი გამოიტანოს.

მრავალი ქვეყნის გამოცდილების მიხედვით, სწორედ სადაზღვევო სფეროა ის სეგმენტი, რომელსაც შეუძლია რომ თავისი შემოსავლებიდან საგზაო უსაფრთხოებისთვის დაფინანსება გამოყოს და ეს თანხა ტრანსპარენტულად დახარჯოს გზების კეთილმოწყობასა და საგზაო უსაფრთხოებაზე მიმართულ სხვა კონკრეტულ პროექტებზე.

პირველად გადავწყვიტე ნახევრად პირადული და შეიძლება ცოტა არ იყოს თვითმაამებლური ჩანაწერის გასაჯაროება

უჩა სეთური, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) ექსპერტი

"მორიგი ბლეფი" - ასე აფასებდნენ დღეს პროგრამას "აწარმოე საქართველოში"

სტრატეგიულად მნიშნელოვანი გეოგრაფიული მდებარეობის გამო საქართველოს მთელს კავკასიაში და მის ფარგლებს გარეთაც საკვანძო სატრანზიტო ფუნქცია აკისრია. ამის გამო, სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის და სატრანსპორტო საშუალებების გაუმჯობესება აუცილებელი წინაპირობაა ქვეყნის ეკონომიკური და სოციალური განვითარებისთვის.

ევროპასთან ასოცირების შესახებ შეთანხმებაში განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა სატრანსპორტო საშუალებების უსაფრთხოების პირობების დაცვას: ავტომობილის გამართულობას, მძღოლების კვალიფიკაციას და მათ მიერ სამუშაო და დასვენების საათების მკაცრ დაცვას.

ერთხელ ერთმა ჩემმა ნაცნობმა ჟურნალისტმა, რომელიც შარშან კოლუმბიის უნივერსიტეტის ტრენინგზე გავიცანი, სოციალურ ქსელ Twitter-ზე დაწერა, რომ ამერიკის შეერთებული შტატების მადლობელია, რადგან მან, ნეპალელი ემიგრანტების შვილმა, მისი წილი ამერიკული ოცნება უკვე აიხდინა.

ადვოკატირება

"კვლევითი ჟურნალისტიკის და ადვოკატირების ცენტრი" ახორციელებს პროექტს, რომლის ფარგლებშიც ვეხმარებით მცირე და საშუალო ბიზნესს

შეხვედრა საღამოს 6 საათზე , www.eugeorgia.info-ს ოფისში დავნიშნეთ. ჩვენი ჯგუფი პირველად უნდა შეხვედროდა ახალციხის რაიონში, სოფელ ანდრიაწმინდაში მცხოვრებ მეყველეს - გალინა ინასარიძეს და მის შვილს - რუსლანს. თავდაპირველად, შეხვედრის მიზანი ერთმანეთის გაცნობ

რჩეული სტატიები

ამერიკული ლურჯი მოცვი, რომელიც გურიისა და აჭარის მაღალმთიანეთის კლიმატურ პირობებს კარგად შეეგუა, უნიკალური თვისებების გამო მსოფლიო ბაზარზე დიდი მოთხოვნით სარგებლობს. საქართველოში მოყვანილი 12 ტონა ლურჯი მოცვი დიდი ბრიტანეთის ბაზარზე წელს პირველად შევიდ

ევროკავშირის წარმომადგენლებმა საქართველოში თაფლის წარმოების ინდუსტრია შეამოწმეს და მიიჩნიეს, რომ სწორედ თაფლია ის ერთ-ერთი სტრატეგიული პროდუქტი, რომელსაც თხილისა და ღვინის კვალდაკვალ ევროკავშირის ბაზარზე შესვლის რეალური პერსპექტივა აქვს.

ევროკავშირში 1 კგ ბიო ჟოლოს საცალო ფასი 100 ევროს აჭარბებს, თუმცა, როცა კენკრის ბაღის გაშენება გადაწყვიტა, გიორგი კორელი, ძირითადად, მაინც ადგილობრივი ბაზრით მოიხიბლა. როგორც ახალგაზრდა ფერმერი ამბობს, ჟოლო საქართველოში საკმაოდ მოთხოვნადი პროდუქტია და ყოვ

მეწარმე წლიურ მოგებაზე მე-4 წლიდან გადის, ხოლო მე-6 წლიდან მიღებული მოგება პლანტაციის გაშენების და მოვლის მთლიან ხარჯებს აჭარბებს

ევროკავშირი სოფლად მცხოვრები მოსახლეობისთვის ახალ საგრანტო პროგრამას იწყებს. ევროპის სამეზობლო პროგრამა სოფლის მეურნეობისა და სოფლის განვითარებისთვის - ENPARD-ის ფარგლებში დაფინანსებას მიიღებს ის, ვისაც სოფლად აგროწარმოების ალტერნატიული ეკონომიკური საქმი

1 კგ - 30 ლარი- ამ ფასად შეგიძლიათ იყიდოთ სატაცური წელს ქართულ საცალო ქსელებში. ცხოვრების დონის გათვალისწინებით, ბოსტნეულს თამამად შეუძლია დელიკატესებს შორის თავისი ადგილი დაიკავოს. თუმცა, როგორც ექსპერტები აცხადებენ, ფასს არც მისი თვისებები ჩამორჩება.

პაატა მოგელაშვილს ხეხილის ბაღი 20 ჰა-ზე გორის რაიონის სოფელ ვარიანში აქვს გაშენებული. მეურნეობას უკვე რამდენიმე წელია ძმებთან ერთად უძღვება. ბაღი გააახლეს - "სინაფის" და "ჩემპიონის" ვაშლის ნერგები თანამედროვე ჯიშებით - "გრანი სმიტით", "ჯონათი" და "გოლდენ

რუსეთის სამხედრო თეორეტიკოსების მიერ შექმნილ “მომავლის ომის” მოდელს განსაკუთრებული აქტუალობა შესძინა უკრაინის კრიზისმა, რადგან კრემლმა სწორედ აღნიშნული მოდელის გამოყენებით მოახდინა უკრაინის ტერიტორიის ნაწილის ანექსია და შექმნა დესტაბილიზაციის კერები.

ქალი მეწარმეების ხელშეწყობის მიზნით, ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი საქართველოში ახალ პროგრამას იწყებს. EUGeorgia.info დაინტერესდა, რამდენად ხელსაყრელია პირობები და რას ფიქრობენ პროგრამასთან დაკავშირებით თავად ქალი მეწარმეები.

„ღვინის პირველი პარტია დანიაში 2006 წელს გავიტანეთ. შემდეგ დანიას ინგლისი, საფრანგეთი, იტალია და შვედეთი დაემატა.

banner
banner
banner