banner
24 აგვისტო 2019 | 20:02 სოფლის მეურნეობა

„კენკრის ფასი ყოველთვის დაბალი იქნება თუ მას ექსპორტზე არ გავიტანთ"

„კენკრის ფასი ყოველთვის დაბალი იქნება თუ მას ექსპორტზე არ გავიტანთ"


კენკრის მწარმოებლებისთვის წლევანდელი სეზონი პრობლემებით სავსე აღმოჩნდა. მხოლოდ მოცვი გაიყიდა იოლად და ხელსაყრელ ფასად, ხოლო კენკრის სხვა სახეობების რეალიზაცია გაჭირდა როგორც ქვეყნის შიგნით, ასევე, უცხოეთის ბაზარზე. ფერმერებს პრობლემები ჰქონდათ პროდუქციის წარმოების და გაყიდვის სხვადასხვა ეტაპზე. როგორ აპირებენ მომავალში საქმიანობის გაგრძელებას კენკრის მწარმოებლები და პრობლემების გადალახვას, ამ საკითხებთან დაკავშირებით კენკრის მწარმოებელთა ასოციაციის თანადამფუძნებელს, ფერმერს, ელისო ღვინიაშვილს ვესაუბრეთ:  

-წელს კენკრის მწარმოებლებს პრობლემები ჰქონდათ რეალიზაციის თვალსაზრისით. კონკრეტულად რა უშლის ხელს მწარმოებელს ამ პროცესში?

-სირთულეები უამრავი გვაქვს კენკრის მწარმოებლებს. წელს პირველი ჭარბ მოსავლიანობის წელი გვქონდა და შესაბამისად, ვიწვნიეთ ყველა პრობლემა, რაც შეიძლებოდა შეგვქმნოდა. საქმე ისაა, რომ დარგი ახალია, ჯერ არაა ჩამოყალიბებული და ღირებულებათა ჯაჭვის ყველა რგოლი არ არის გამართული. კენკრა
მალფუჭებადი პროდუქტია, ამიტომ სისტემა საათივით თუ არ არის აწყობილი, მოსავლის გაფუჭების საფრთხე იქმნება. სულ რამდენიმე გადამამუშავებელი საწარმო ამუშავდა, მაგრამ ჯერ ისინი  ბაზარზე, მათთვისაც ფუნქციონირების პირველი წელი იყო, და კენკრის მწარმოებლებისთვის მხოლოდ მინიმალური ფასის შეთავაზება შეეძლოთ. სხვადასხვა მიზეზის გამო შოკური გაყინვის საწარმოებმა ვერ იმუშავეს. ვფიქრობ, მომავალი წელი ამ მხრივ, უკეთესი იქნება. უფრო მეტი გადამამუშავებელი და შოკური გაყინვის საწარმო შეძლებს პროდუქციის მიღებას და მწარმოებლებს მეტი ალტერნატივა გაგვიჩნდება.

გარდა ამისა, ჯერ კიდევ არ არსებობენ ისეთი დანადგარებით აღჭურვილი სამაცივრე მეურნეობები, რომლებიც უზრუნველყოფენ კენკრის უვნებლად შენახვას გარკვეული დროის განმავლობაში; არ გაგვაჩნია სპეციალური ცოდნა და ტექნოლოგიები, რომელთა გამოყენებითაც შესაძლებელია კენკრას სიცოცხლისუნარიანობის პერიოდი გაუხანგრძლივდეს და დახლამდე ხარისხიანი პროდუქტი პირვანდელი სახით მივიტანოთ. ჩვენთან ჯერ არ არის ჩამოყალიბებული ხილის და კენკრის ექსპორტიორი შუამავალი კომპანიები, რომლებსაც მოძიებული ექნებათ ბაზრები და ფერმერებთან ორგანიზებულად იმუშავებენ. ამასაც დრო და მეტი გამოცდილება სჭირდება.

წელს პრობლემა იყო შესაფუთი მასალაც- კენკრის სპეციალური კონტეინერები, ყუთები და ა.შ. ადგილობრივ საწარმოებს ჯერ არ აქვთ შესაბამისი ყალიბები, რომ კენკრისთვის საჭირო სხვადასხვა ასორტიმენტის კონტეინერები დაამზადონ და საწყობში საჭირო რაოდენობით ჰქონდეთ. იმპორტის შემთხვევაში, შესაფუთი მასალის მთლიანი კონტეინერი უნდა იყიდო, რაც დროში გაწელილი პროცესია.

პოტენციური მყიდველ-ექსპორტიორი ბოლო დღემდე ვერ გვეუბნებოდა, საბოლოო მყიდველი შეკვეთას ზუსტად რომელი დაფასოებით და შეფუთვით მოითხოვდა. ამის გამო, მწარმოებლები წინასწარ ვერ ვიჭერდით თადარიგს. მოკლედ, წელს ყველა მხრივ ექსტრემალურ პირობებში გვიწევდა მუშაობა.

-მოახერხეთ თუ არა წელს მაყვლის ექსპორტი და სად?

- პოტენციური მყიდველი გვყავდა დუბაიში, მაგრამ საჰაერო გზით კენკრის უვნებლად ჩატანა ვერ მოხერხდა. იგივე პრობლემა შეგვექმნა ყატარის და ევროპის მიმართულებითაც. პალეტზე დამაგრებული მაყვლის ყუთები,  დანიშნულების ადგილზე დაზიანებული ჩავიდა. პროდუქტს აღარ ჰქონდა სარეალიზაციო სახე. მიმღები მხარე თავადაც დარწმუნდა, რომ დაზიანების მიზეზი არასწორი ტრანსპორტირება იყო, მაგრამ შედეგი მაინც წარუმატებელი იყო. აქვე უნდა აღვნიშნო, რომ მაყვლის საგემოვნო თვისებები, სიტკბო და იმ ნაწილის გარეგნული მხარე და ზომები, რაც არ დაზიანდა, ნამდვილად მოეწონათ.

წელს მაყვლის მცირე პარტია გავიდა რუსეთში. რუსეთში ექსპორტის მსურველმა დისტრიბუტორებმა კომუნიკაცია ჩვენთან მოსავლის მიღებამდე რამდენიმე თვით ადრე დაიწყეს, თუმცა, რეალურად მხოლოდ ერთი შეკვეთის გაგზავნა მოხერხდა. დამკვეთებს რუსეთიდან ბოლო მომენტამდე მოლოდინის რეჟიმში ვყავდით, რაც მუდმივად დაძაბულ რეჟიმს ქმნიდა. ბოლო მომენტამდე არ ვიცოდით, თუნდაც, როგორი შეფუთვით და რა რაოდენობით აპირებდნენ კენკრის შესყიდვას. გვქონდა შემთხვევა, რომ დაკრეფილი, დაფასოებული კენკრა საერთოდ არ წაიღეს და ამის გამო მწარმოებლებმა ვიზარალეთ. იყო შემთხვევა, როცა მოკრეფილი კენკრა დიდხანს გააჩერეს მაცივარში და იმდენად გვიან წაიღეს, რომ ადგილზე ჩატანილი უკვე შესაბამისი ხარისხის აღარ იყო. ექსპორტის პროცესი ძალიან ქაოტურად წავიდა, რაც ვფიქრობ, ჩვენი და დისტრიბუტორების გამოუცდელობის და ასევე, რუსული ბაზრის არასტაბილურობის ბრალია.

-მიმდინარე სეზონზე მაყვლის საშუალო გასაყიდი ფასი რამდენი იყო?

-ფერმერის სარეალიზაციო ფასი საკმაოდ ცვალებადი იყო და ეს ბუნებრივიცაა. ადრეულ სეზონზე, როცა რეალიზაცია ბაღების მცირე ნაწილიდან ხდებოდა, კილოგრამი მაყვალი 8-9 ლარი ღირდა. შემდეგ, როცა მოსავალი სხვა ბაღებშიც შემოვიდა, ფასმა 6 ლარამდე დაიწია, მოგვიანებით კი 5-4 ლარი გახდა. ივლისის მეორე ნახევარში მოსავლის სიჭარბემ კიდევ უფრო მეტად გამოიწვია ფასის დაწევა და ფერმერებს მაყვლის გაყიდვა 2.5-2 და ზოგჯერ 1,8 ლარად გვიწევდა. როგორც კი კახეთში მაყვალი შემცირდა, სანამ ქართლის მოსავალი შემოვიდოდა, ფასმა ცოტა მოიმატა. ამ დროს ქართლში კილოგრამი მაყვალი 3-4 ლარად იყიდებოდა. მეორე ხარისხის, ასე ვთქვათ, დაუხარისხებელ, გადაურჩეველ პროდუქტს ხილის გადამამუშავებელი საწარმოები თვითღირებულებაზე ნაკლებ ფასში, კაპიკებში იღებდნენ. ვშიშობთ, რომ ასეთი დაბალი ფასებით მუშაობა აზრს დაუკარგავს კენკრის წარმოებას. კენკრის ფასი ყოველთვის დაბალი იქნება თუ მას ექსპორტზე არ გავიტანთ.

-რა გეგმები აქვთ მაყვლის მწარმოებლებს? რას აპირებთ სამომავლოდ? რა უნდა გაკეთდეს მისი რეალიზაციისთვის?

-როგორც უკვე აღვნიშნე, წელს სირთულეების სრული სპექტრი შეგვხვდა და ამან კარგად დაგვანახა სუსტი მხარეები და ამავე დროს, სამომავლო საჭიროებაც გამოკვეთა. მეორეს მხრივ, ამ სირთულეებმა კენკრის მწარმოებლები გაგვაერთიანა, რაც დაგვეხმარება მომავალი სეზონისათვის კოორდინირებულად ვიმოქმედოთ და გასაღების ბაზარი თავადაც მოვიძიოთ. ამისთვის უნდა ვიაროთ გამოფენებზე, დავეკონტაქტოთ პოტენციურ მყიდველებს და წინასწარ შევუთანხმდეთ სტანდარტებზე, რომლისთვისაც სეზონამდე გაცილებით ადრე მოვემზადებით. ჩვენი ამოცანაა მივიღოთ მეტი ინფორმაცია ტექნოლოგიებზე, რაც მოგვცემს კენკრის სრულფასოვნად შენახვის და ტრანსპორტირების საშუალებას. გალფის ქვეყნებში მალფუჭებადი ხილის გაუყინავი სახით მიწოდება ამერიკიდან, ესპანეთიდან პირდაპირი რეისებით ხდება და ეს სქემა მათთან დიდი ხანია მუშაობს. კენკრის მწარმოებლებმა წელს მივიღეთ მონაწილეობა უკრაინაში ჩატარებულ ორ სხვადასხვა ფორუმში, საიდანაც ბევრი ჩვენთვის საჭირო და აუცილებელი კონტაქტი და ინფორმაცია წამოვიღეთ. მსგავსი აქტივობები წელსაც იგეგმება და ამ მხრივ დახმარებას დონორი ორგანიზაციაც გვპირდება.

USAID -ის სოფლის მეურნეობის განვითარების პროგრამამ ცოტა ხნის წინ დარგობრივი ასოციაციების ხელშემწყობი პროგრამა გამოაცხადა, რაც ასევე შანსია ჩვენი გაძლიერებისათვის და უნდა გამოვიყენოთ.  მწარმოებლები ვთანხმდებით, რომ უპირველესი ამოცანა არის კვალიფიციური აგრონომების მომზადება და მწარმოებლების ტრენინგი, რათა გარანტირებულად ხარისხიანი პროდუქტი ვაწარმოოთ და პარალელურად, შევძლოთ დანახარჯების, თვითღირებულების შემცირება. ამის შემდგომ უნდა მოხდეს შენახვის, ტრანსპორტირების საკითხების დამუშავება, უცხოური ტექნოლოგიების ახლოს გაცნობა და ჩვენთან დანერგვა და შემდგომ, რეალიზატორებთან გასვლა. ღირებულებათა ჯაჭვში შემავალი ყველა ეტაპი თუ არ დავხვეწეთ, საექსპორტო ბაზარზე ვერ გავალთ. ეს, რაც აუცილებლად გამოიწვევს ფერმერთა მოტივაციის დაკარგვას, რიგ შემთხვევებში მათ გაკოტრებას და თითოეულ ჩვენგანზე უარყოფითად აისახება. ამიტომ, აუცილებელია მწარმოებლების, დონორების, სოფლის მეურნეობისა და ეკონომიკის სამინისტროს კოორდინირებული მუშაობა.

კარგი იქნებოდა, ამ პრობლემების მოგვარებაში გვერდით გვედგეს სოფლის მეურნეობის კვლევითი ცენტრი. მათ მიერ პარალელურად ხდებოდეს ჯიშების შესწავლა, დაავადებებზე დაკვირვება და ფერმერებისთვის რეკომენდაციების მიცემა. ისინი პარალელურად უნდა იძიებდნენ კენკრის გაციების, შენახვის, სიცოცხლისუნარიანობის გაზრდის უცხოურ ტექნოლოგიებს და შემდგომ ფერმერებს გვიზიარებდეს. ჩვენ საწარმოებს ეს ცოდნა და კვალიფიკაცია თუ არ ექნებათ და პროცესი დილეტანტურ დონეზე წარიმართა, ჩიხში აღმოვჩნდებით.

როცა ჩვენი პრობლემების შესახებ საუბარს ვიწყებთ, რიგი ჩინოვნიკებისაგან ვიღებთ პასუხად, რომ  ღირებულებათა ჯაჭვის აწყობა და ბიზნესის მართვა, ჩვენი პასუხისმგებლობაა და სახელმწიფოსთან ამ მხრივ, პრეტენზია არ უნდა გვქონდეს. რეალურად, კენკრის მწარმოებლებს, საკითხი ასე არასდროს დაგვისვამს და ამას სრული პასუხისმგებლობით ვამბობ. არასდროს გვქონია მოლოდინი, რომ ჩვენ მხოლოდ მოსავლის მოყვანაზე უნდა ვიზრუნოთ და მოვა მერე სახელმწიფო და რეალიზაციის პრობლემას გადაწყვეტს. კენკრის წარმოებამ რომ ფართო მასშტაბები მიიღო, ზუსტადაც რომ სახელმწიფო პროგრამების დამსახურებაა. ამის ინიციატორი და აგიტატორი სოფლის მეურნეობის სამინისტრო იყო და არავინ უკარგავს. დღესაც რომ გრძელდება საწარმოების, სამაცივრე მეურნეობების თანადაფინანსების პროგრამები - არც ამას. მაგრამ ვსვამ კითხვას: არსებობს სახელმწიფო დონეზე რაიმე კვლევა, კენკრის განვითარების სტრატეგია? საჭიროა თუ არა ერთობლივად ამაზე მუშაობა? ვინმეს დათვლილი აქვს, სად რა ჯიშის კენკრა უნდა გაშენდეს და რამდენ ჰექტარზეა მიზანშეწონილი? მოსავლის მიღების შემდგომ, მის მომსახურებას რამდენი გადამამუშავებელი და სამაცივრე მეურნეობა სჭირდება? შეიძლება ვცდები, მაგრამ შესაძლოა ხვალ აღმოვაჩინოთ, რომ ამდენი საწარმო და სამაცივრე მეურნეობა არ ყოფილა საჭირო და ზოგი გაჩერდეს და გაკოტრდეს. სხვა ქვეყნებში სოფლის მეურნეობის სამინისტრო და მათი კვლევითი ცენტრები პოტენციურად მომგებიან კენკრის საადრეო და საგვიანო ჯიშების გამოყვანაზე მუშაობენ. ხოლო სახელმწიფო შეიმუშავებს რეგულაციებს, რათა არ მოხდეს ნებისმიერი სახის დაავადებული თუ არასერთიფიცირებული ნერგის შემოტანა და გაშენება.

ამ ყველაფერთან ერთად, ქვეყანაში გამართული უნდა იყოს მელიორაციის სისტემები, მინიმუმ იქ, სადაც არხები უკვე არსებობს. ეკონომიკის სამინისტრო ჩვენთან ერთად უნდა მუშაობდეს პოტენციურ ბაზრებზე და საამისოდ უცხოეთში ჩვენი საელჩოების რესურსს უნდა იყენებდეს. მთელი ყურადღება გადატანილი უნდა იყოს კვალიფიციური აგრონომების, ტექნოლოგების მომზადებაზე. ამდენი ბაღის მოვლას, აშენებულ საწარმოს თუ სამაცივრე მეურნეობას, შესაბამისი რაოდენობის და კვალიფიკაციის კადრი სჭირდება და რაც შეიძლება მოკლე დროში. წყალში ჩაიყრება დონორთა თანხები და ჩვენი ინვესტიციებიც, თუ ისინი არ გვეყოლება. პირადად ჩემი პოზიციაა, პირველ რიგში, თანხები განათლებაზე და სპეციალისტების მოწვევაზე, ადგილობრივების მომზადებაზე, მათ უცხოეთში მივლინებებზე უნდა იყოს მიმართული. თანადაფინანსების პროექტები კი მას შემდეგ გაგრძელდეს, როცა მზად ვიქნებით. კენკრის ბიზნესი, რომელიც საქართველოში, სრულიად ახალი დარგია, ფერმერის დონეზე ვერ გაიმართება და იმედი მაქვს, ასე მარტო ჩვენ არ ვფიქრობთ.

კენკრის ბიზნესს ერთი საინტერესო სპეციფიკა აქვს: მწარმოებლები კონკურენტები კი არა, კომპანიონები არიან. ერთმანეთის გარეშე ვერ ქმნი რაოდენობას, ვერ აკმაყოფილებ მოთხოვნას, ამიტომ იძულებული ხარ, საკუთართან ერთად სხვა მწარმოებლების პროდუქციის ხარისხიც აკონტროლო, მზად იყო მათთან თანამშრომლობისთვის და კოოპერირებისთვის. წელს ამისი გამოცდილება უკვე მივიღეთ და ეს იმედს მაძლევს, მომავალი წლის გამოწვევებსაც ერთობლივად გავუმკლავდებით. 
 

ავტორი: ნონა ქვლივიძე

სტატია მომზადებულია ლიეტუვას საგარეო საქმეთა სამინისტროს და „თანამშრომლობის განვითარების და დემოკრატიის ხელშეწყობის ფონდის" ფინანსური მხარდაჭერით. 

წაკითხულია
14271
ელ. ფოსტის გაგზავნა

ამავე თემაზე სტატიები არ მოიძებნა


ბლოგი

„კაპიტალი განსაზღვრავს წარმოებით ურთიერთობებს,“ – კარლ მარქსის ამ ზეცნობილი ფრაზით გილოცავთ კაპიტალიზმის კრიტიკოსებს თქვენი კერპის 200 წლის იუბილეს, და მსურს განვავრცო, რომ იდეოლოგიური განსხვავების მიუხედავად, არა თუ ვეთანხმები, მეტიც, მიმაჩნია, რომ სწორედ კაპიტალი უდევს საფუძვლად არა მხოლოდ წარმოებით, არამედ ნებისმიერი სახის ურთიერთობას სოციუმში, რომელიც პროგრესსა და განვითარებაზეა ორიენტირებული.

2019 წლამდე გადადოს საპენსიო რეფორმის დაწყება და მოამზადოს წინაპირობები კონსერვატიული (და არა სოციალურ-ლიბერალური) მოდელის შემოღებისთვის, იმ დათქმით, რომ დაგროვებითი და საბაზისო პენსიების სქემები ყოველთვის ერთმანეთის პარალელურად იარსებებს

40-წუთიანი დამქანცველი ჯანჯღარის შემდეგ, მწვერვალზე სრულიად ახალი, თვალუწვდენელი სივრცე გადაიშალა ჩვენს თვალწინ, როდესაც სოფელ გოგაშენში ამოვაღწიეთ

ახალქალაქს მორიგი დაგეგმილი ტრენინგის ფარგლებში ვესტუმრეთ. ამ ნაყოფიერ მიწაზე მშრომელი ფერმერები ცხოვრობენ. სწორედ აქ მოდის ქართულ ბაზარზე არსებული კარტოფილის, ბოსტნეულისა და მარცვლეულის დიდი ნაწილი. ბოლო პერიოდში ჩვენ მიერ ჩატარებული ტრენინგებიდან ეს შეხვედრა ყველაზე ინტერაქციული აღმოჩნდა. გამაკვირვა მათმა ცხოველმა ინტერესმა სიახლისადმი. ისინი მაქსიმალურად ცდილობდნენ მათთვის საინტერესო საკითხზე მიეღოთ რაც შეიძლება მეტი ინფორმაცია.

გასულ კვირას მაკედონიაში ნაციონალისტურად განწყობილ ადამიანთა ჯგუფი პარლამენტშიშეიჭრა. 200-კაციანი ბრბო, რომელთა შორისნიღბიანი მამაკაცები იყვნენ, სასტიკად გაუსწორდაწამყვანი მაკედონიური ოპოზიციურიპარტიის და ეთნიკური ალბანელების პარტიის ლიდერებს, მათ შორის ქალბატონს. ეს ორი პარტია აპირებდა ახალი უმრავლესობის შექმნას მაკედონიის პარლამენტში, რომლის სპიკერად ეთნიკურად ალბანელი პოლიტიკოსი აირჩიეს. პარლამენტში შეჭრილები, რომლებიც ქვეყნის ყოფილი პრემიერ-მინისტრისმომხრეები იყვნენ, ამ ფაქტის ასეთი სისხლიანი გზით ჩაშლას ცდილობდნენ.

მარტვილის რაიონის გამგებლის მოადგილე ყველაზე ძლიერ ოპონირებას გვიწევდა. მისი პირველივე ქმედება „ჰაკა“-ს ჰგავდა, რომელსაც გააფთრებული ახალზელანდიელი მორაგბეები მოწინააღმდეგე გუნდის მორალურად გასატეხად იყენებენ.

კონფლიქტის დაწყებიდან მეექვსე წელს ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა ჩაურევლობის პოლიტიკა დაარღვია და ასადის რეჟიმის წინააღმდეგ იერიში პირველად 7 აპრილს, გამთენიისას მიიტანა.

ესტონური წარმატებული პოტიკის მაგალითების მოძიება შესაძლებელია თითქმის ნებისმიერ სფეროში, დაწყებული სახელმწიფო მმართველობიდან, დამთავრებული განათლების პოლიტიკით.

უცხო ქვეყნების კანონებისა თუ რეფორმების კოპირება განვითარების ერთი-ერთი პოპულარული და საქართველოშიც ხშირად გამოყენებადი რეცეპტია. ლოგიკა მარტივია - „საჭირო არ არის ველოსიპედის ახლიდან გამოგონება“. თუმცა, ეს მიდგომა ხშირად არ ამართლებს.

ევროკავშირთან სავაჭრო სივრცის გაფართოების შედეგად ყველა მოსალოდნელი დადებით ეფექტი მიიღწევა გრძელვადიან პერიოდში (5-10 წელიწადი), ხოლო ხარჯების გაღება გვიწევს დღეს, რათა შესაბამისობაში მოვიდეთ ევროკავშირის კანონმდებლობასთანდა საბაზრო მოთხოვნებთან. ისედაც დაძაბულ სოციალურ და პოლიტიკურ ფონზე ამან შესაძლოა საფრთხე შეუქმნას რეფორმების წარმატებით განხორციელებას. შესაბამისად, დაახლოების პროცესი უნდა იყოს თანმიმდევრული და პრიორიტეტები გათვლილი ისე, რომ ბიზნესს ჰქონდეს ზრდის სტიმული; ასევე, მნიშვნელოვანია ექსპორტზე ორიენტირებული დარგების კონკურენტუნარიანობის ამაღლება წახალისდეს. მეორე მხრივ, საქართველოში ევროკავშირის სტანდარტების დანერგვა მეწარმეობასა და ზოგადად ქვეყნის საინვესტიციო სივრცეში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვას და ევროპულ ბაზარზე წვდომას ხელს შეუწყობს. DCFTA-ს სარგებლის სრულად ასათვისებლად, ასევე, აუცილებელია სამუშაო ძალის ბაზრის ცვლილება, რომელიც ამჟამად თავმოყრილია ძირითადად დაბალმწარმოებლურ დარგებში.

მე ძალიან კარგად არ ვიცნობ მაგამედ სარიევს. მაქსიმუმ ორჯერ შევხვედრივარ, პირველად მარნეულში და მეორედ ერთი კვირის წინ გარდაბნის მუნიციპალიტეტში ამჯერადაც ევროკავშირთან სავაჭრო ხელშეკრულების (DCFTA) შესაძლებლობების შესახებ ტრეინინგზე. მაგამედი არც ოლიმპიური ჩემპიონია და მისი ფოტოები არც საჯარო თავშეყრის ადგილებშია გამოფენილი, თუმცა ის რომ საუკეთესო მოქალაქეა, ამ ფაქტს წყალი არ გაუვა!

კეთილდღეობის ეკონომიკის ერთ-ერთი პრინციპია, რომ ზოგიერთ გადასახადს შესაძლოა უკუგავლენა ჰქონდეს ინდივიდების მოტივაციაზე- შექმნან დოვლათი. თუმცა, თუ გადასახადებიდან მიღებული თანხა საკმარისი არ არის ხარისხიანი ინფრასტრუქტურისა და საჯარო სერვისების დასაფინანსებლად, ამანაც შეიძლება დააზარალოს ეკონომიკა.

ინსტიტუტების განვითარებას არა მარტო პროფესიონალების, პოლიტიკური და ეკონომიკური ელიტების სწორად მიმართული შრომა და გადაწყვეტილებები, არამედ მოსახლეობის დამოკიდებულებებისა და ფასეულობების შეცვლაც სჭირდება.

ფერმერებთან ჩვენი შეხვედრის დროს სულიად მოულოდნელად აღმოვაჩინეთ მსმენელებს შორის ორი “თინეიჯერი” ბიჭი; მომავალი ფერმერები მამასთან ერთად გამალებით იწერდნენ პრეზენტაციის დროს მიწოდებულ ყველა ინფორმაციას თაფლის წარმოების არსებული შესაძლებლობების, პრობლემებისა და გამოწვევების შესახებ.

მას შემდეგ, რაც საქართველომ დამოუკიდებლობა მოიპოვა, მთავრობები, პოლიტიკური პარტიები, ექსპერტები, თუ იდეოლოგები გვპირდებიან საქართველოს ეკონომიკურ გაბრწყინებას, რეცეპტად კი ბორჯომის გაყიდვიდან დაწყებული დაბალი გადასახადებით დამთავრებული არაერთ იდეას თუ თეორიას ასახელებენ. ასე გრძელდება 25 წელია და, მართალია, 90-იანი წლების სიდუჭირიდან მოსახლეობის დიდი ნაწილი გამოვიდა, გაბრწყინებამდე ჯერ კიდევ ბევრი გვიკლია.

გუგენჰაიმში აგნეს მარტინმა, MoMA-ს თანამედროვე ხელოვნების ფილიალმა (PS1) ნიუ-იორკში, ჩიკაგოს ხელოვნების ინსტიტუტმა და ჩიკაგოს თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმმა კიდევ ერთხელ დამარწმუნა, რომ არ არსებობს გამოხატვის უღირსი საგნები, აღქმები, მოვლენები თუ ამ მოვლენების ინტერპრეტაციები.

სამი წლის წინ ამერიკელმა ჟურნალისტმა ენ ბერნარდმა National Geographic-ისთვის მომზადებულ რეპორტაჟში შემდეგი სიტყვები დაწერა: „თუ დაეცემა დამასკო, დაეცემა სირიაც.“ ომის დაწყებიდან, თითქმის, ექვსი წლის თავზე პრეზიდენტ ბაშარ ალ-ასადის ციტადელად ქცეული სირიის დედაქალაქი გადარჩა, ხოლო ალეპომ, სიდიდით მეორე უძველესმა ქალაქმა და ომამდელი სირიის ბიზნესცენტრმა, დაცემა 2012 წლიდან (სამოქალაქო ომის დაწყებიდან ერთ წელიწადში) დაიწყო, თუმცა, მაინც ბევრს გაუძლო გარდა რუსეთის ავიაიერიშისა.

ციდან ალბათ ყველაზე კარგად ჩანს გერმანული რაციონალიზმი, მიწის და განახლებადი ენერგიიის ათვისება (გუშინ მხოლოდ მიუნხენიდან ფრანკფურტამდე მგზავრობისას 500-ზე მეტი ქარის წისქვილი დავთვალე), ტყის ფართობების და სასოფლო-სამეურნეო სავარგულების ეს რაღაც განსხვავებული სიმეტრიით მონაცვლეობა და, მთლიანობაში, ეს განსხვავებულად დავარცხნილი რელიეფი.

გაძვირებული საიმპორტო ავტომობილების ფასი (გამოწვეული აქციზის ზრდით), სავარაუდოდ, გაახანგრძლივებს საქართველოში არსებული ავტომობილების „ექსპლუატაციის“ ვადას. შესაბამისად, ტექნიკური შემოწმების შემოღების ვადებისა და პირობების გაურკვევლობის პირობებში, შესაძლოა, ტექნიკურად არც ისე სახარბიელო მგომარეობაში მყოფმა ქართულმა ავტოპარკმა გაიხანგრძლივოს მავნე აირებისა და უსიამოვნო ინდუსტრიული ხმების „გამობოლქვის“ პერიოდი.

В шестидесятые годы прошлого века Ферруччо получил от продажи тракторов бόльший доход, чем планировалось, и исполнил свою мечту: поставил в свой гараж новенькую «феррари». Вторая часть этой истории намного интереснее. «Феррари» не оправдала ожиданий Ферруччо. Ферруччо, не раздумывая, явился прямо к Энцо Феррари, чтобы обсудить недостатки машины, он высказал свое мнение и предложил помощь в решении проблем...

გასული საუკუნის სამოციან წლებში ფერუჩომ ტრაქტორების გაყიდვით დაგეგმილზე მეტი შემოსავალი მიიღო და ოცნებაც აისრულა: საკუთარ ფარეხში ახალთახალი «ფერარი» დააყენა. ამ ისტორიის მეორე ნაწილი გაცილებით საინტერესოა.

სადღეგრძელოებზე ჩემმა ბლოგმა იმაზე გაცილებით მეტი ვნებები და კონტრასტული რეაქციები გამოიწვია, ვიდრე ველოდი: მკვეთრად უარყოფითი ძირითადად უფროსი თაობის მხრიდან და მკვეთრად დადებითი ახალგაზრდა და საშუალო ასაკის ხალხის მხრიდან. მკვეთრად უარყოფითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა დაიწყეს პირადად ჩემი და ჩემი ქართველობის ლანძღვა კომენტარებში თუ პირად მიმოწერაში, ხოლო მკვეთრად დადებითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა -- ჩემი ქება მაღალი მოქალაქეობრივი თვითშეგნების გამო, რამაც გადამაწყვეტინა მეთქვა (ამჯერად უკვე საბოლოოდ), რატომ არ ვეთანხმები არცერთ მხარეს. როცა ვნებები დუღს, როგორც ამბობენ, ჭეშმარიტება ორთქლდება (არა, იმის თქმა არ მინდა, რომ მე ვიცი ჭეშმარიტება).

ბოლო შვიდი წელია ქართულ სუფრაზე არ ვყოფილვარ, სანამ გუშინ ძირითადად ახალგაზრდებისგან შემდგარ ჯგუფთან ერთად არწივის ხეობაში და ხორნაბუჯზე ლაშქრობის შემდეგ ერთ რესტორანში მათთან ერთად არ აღმოვჩნდი. მოკლედ, ამ ადამიანების ასაკმა და განათლებამ მაფიქრებინა, რომ ეს ხალხი არ დალევდა იმ სადღეგრძელოებს, რის გამოც ქართულ სუფრებს გავურბივარ. მოლოდინი არ გამართლდა. ამ სუფრაზეც შეისვა „საქართველოს გაუმარჯოს”, ჩვენი სიყვარულის (იგულისხმება სუფრაზე მსხდომნი), მეგობრობის და ხვალინდელი დღის სადღეგრძელოები. ამ სადღეგრძელოებს გვთავაზობდა ერთ-ერთი ჩვენი თანამოლაშქრე ბიჭი, რომელმაც თქვა მე თამადა არ ვარო, თუმცა ტრადიციული თამადისგან მხოლოდ იმით განსხვავდებოდა, რომ დალევას არ გვაძალებდა.

პანკისი - სტერეოტიპების მსხვერპლი ულამაზესი კუთხე

გამარჯობა, მინდა ეს ბლოგი დავწერო ქართული მატყლის პრობლემაზე და თხრობა დავიწყო ახლო წარულიდან, ასევე გაგაცნოთ მატყლის პრობლემის მოგვარების უელსური მოდელი.

უიმედო და არაინფორმირებული გურულები 6 ივლისს ლანჩხუთის მინუციპალიტეტის სოფელ ჯურუყვეთში ვნახე. არაინფორმირებული ევროინტეგრაციის პროცესებზე, უიმედო თავიანთი სოციალური მდგომარეობით.

აბორტის უფლება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პოსტულატია ადამიანის უფლების კონვენციაში. გაეროს CEDAW-ს კომიტეტის დეკლარაციაში წერია: „გაეროს წევრმა ქვეყნებმა ხელი უნდა შეუწყოს ჯანდაცვის სფეროში ქალის მიმართ ყველანარი დისკრიმინაციის აღმოფხვრას, ქალის და კაცის უფლება თანაბრად უნდა იყოს დაცული და ქალებს უნდა ქონდეთ წვდომა ჯანდაცვის სერვისებზე, ოჯახის დაგეგმარების ჩათვლით“.

Brexit -ის მოწინააღმდეგები მოსახლეობას აფრთხილებდნენ უპირატესად ეკონომიკური შედეგების თაობაზე: ბრიტანეთის ფინანსთა სამინისტროს პროგნოზით, Brexit-ის შემდგომ ყოველი ბრიტანული ოჯახი 4300 ფუნტს დაკარგავს წელიწადში 2020 წლისათვის იქნება სავარაუდოდ, 100 მილიარდი ფუნტის ეკონომიკური ზარალი. 950 000 სამუშო ადგილს შეექმნება საფრთხე. პროფესიული გაერთიანებების ვარაუდი უფრო დრამატულია: 4 მილიონი სამუშაო ადგილი საფრთხის ქვეშაა, განსაკუთრებით კი, ექსპორტთან დაკავშირებულ სფეროებში, საავტომობილო და ქიმიურ ინდუსტრიაში. ბევრი ფირმა კონტინენტურ ევროპაში გადავა. შემცირდება პირდაპირი ინვესტიციები.

ბატონი სერგო ქალაქ თელავიდან თან რეალური პიროვნებაა და თან კრებითი სახელია იმ ადამიანებისა, რომლებიც ევროინტეგრაციის მიმართულებით ინფორმაციულ შიმშილს განიცდიან.

გერმანიაში მმართველი კოალიციის პარტიების: CDU -სა და CSU- ს ცალკეული პოლიტიკოსები სკეპტიკურად არიან განწყობილნი, რამდენად გონივრულია საქართველოსთვის ვიზალიბერალიზაციის მინიჭების თაობაზე ევროკომისიის გეგმა. მათ არგუმენტად მოჰყავთ ქართული კრიმინალური დაჯგუფებების მზარდი მასშტაბი და გავლენები ევროპაში, ამასთან, საქართველოს მოქალაქეების მიერ ლტოლვილის სტატუსის ბოროტად გამოყენების ტენდენციად ქცეული ფაქტები. ეს არგუმენტები რეალობაში საფუძველს მოკლებული როდია, მაგრამ სწორედ ამ თემის წამოწევა საქართველოს სახელმწიფოსათვის ეგზისტენციალურად მნიშვნელოვანი საკითხის გადამწყვეტ ფაზაში აღაშფოთებს ქართულ საზოგადოებას:

„სურსათის უვნებლობა ევროკავშირმა რომ არ მოგვთხოვოს, ისე არ უნდა გვქონდეს“? - ეს რეპლიკა მესტიაში ჯერ კიდევ “გაუხურებელი” ტრენინგის მიმდინარეობის დროს ადგილობრივმა ზაზა დევდარიანმა “გვესროლა”.

პილოტმა დაშვება გამოაცხადა. ქვევით თვალი მომჭრა აღმოსავლეთსა და უდაბნოს კლიმატისთვის უჩვეულო სიმწვანემ, რომელიც თელ-ავივის აეროპორტის ზოლამდე მთელი 20 წუთის განმავლობაში არ დასრულებულა. გაოცებამ დროებით გადამავიწყა „აირზენას“ ღარიბული, უგემური მენიუ და ლამაზი, მაგრამ უჟმური და მოძველბიჭო სტიუარდესა. - ყვავის ყველაფერი, - მითხრა სიამაყით გვერდით მჯდომმა შუახნის მამაკაცმა, რომელიც საქართველოდან ისტორიულ სამშობლოში ღრმა ბავშვობაში გადასახლდა.

ცოტა ხნის წინ გავრცელდა ინფორმაცია "ჩერნომორენერგოს" დირექტორის, ასლან ბასარიას განცხადების შესახებ, რომელსაც ენგურჰესის დირექტორის ლევან მებონიაც ადასტურებს და რომლის მიხედვით ენგურჰესის მიერ გამომუშავებული არცერთი კილოვატი ამ ეტაპზე საქართველოს არ მიეწოდება და მთლიანად აფხაზეთს მიაქვს, ხოლო ზამთრისა და გაზაფხულის პერიოდში წაღებული ელექტროენერგიის რაოდენობა გამომუშავებულის 80%-ს შეადგენს.

არავის უკვირს ის ფაქტი, რომ რადიკალური ისლამის წარმომადგენელები მკაცრად აკრიტიკებენ დემოკრატიას, რადგან ის შარიათის სულთან შეუთავსებელ პოლიტიკურ პრაქტიკად, ზნეობრივი გარყვნილებისა და ქაოსის წყაროდ მიაჩნიათ. საკვირველი ისაა, რომ დემოკრატიას რელიგიის სახელით ქრისტიანებიც არ წყალობენ.

გასული წლის ბოლოს საქართველოს გაზმომარაგების გაზრდის საკითხმა არათუ აქტუალურობა შეიძინა, არამედ გადააჭარბა ყველანაირ მოლოდინს და უკვე ერთგვარ მძაფრსიუჟეტიან სერიალად იქცა “გაზპრომის” მთავარ როლში მონაწილეობით.

ქართველ მორწმუნეთა და სასულიერო პირთა გარკვეულ წრეში სიტყვა „ლიბერალიზმი“ ძალიან უარყოფითი რენომეთი სარგებლობს. ჩემი აზრით, ამას სამი უმთავრესი მიზეზი აქვს. პირველი, ესაა რუსული რელიგიური ლიტერატურა, რომლებიც „რომის მესამე იმპერიის“ სულისკვეთების მქონე ავტორების მიერაა დაწერილი, რომლებსაც ყველანაირი ლიბერალური აზრი, რომელიც ეჭვის ქვეშ აყენებს რუსული იმპერიის მართლმადიდებლურ მისიას, თავად მართლმადიდებლობის საწინააღმდეგო ძალად მიაჩნიათ; მეორე, ზოგიერთი ლიბერალის აგრესიული, ანტიეკლესიური პოზიცია, რომელიც სულაც არ გამომდინარეობს კლასიკური პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებიდან და აქედან გამომდინარე, თავად ამ ლიბერალის ბრალია და არა ლიბერალიზმის; მესამე, ზოგადად ლიბერალიზმის მოწინააღმდეგენი კარგად არ იცნობენ კლასიკური, პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებას.

ახალციხის რაიონში მცხოვრებ ერთ-ერთ მეფუტკრეს, რომელიც ევროპაში ქართული თაფლის ექსპორტისთვის საჭირო მოთხოვნებზე ინფორმაციას ეძებდა, სურსათის ეროვნულ სააგენტოში "ურჩიეს", რომ ევროკავშირში თაფლის შეტანაზე ფუჭ ოცნებას თავი დაანებოს და ცოტა უფრო პრაგმატულ-მიწიერი საქმით დაკავდეს.

ახლო აღმოსავლეთსა და სირიაში შექმნილი ვითარება შედეგია ცივილიზაციურ - რელიგიური კონფლიქტების გაღვივების, რომლებიც ემყარება საუკუნეების მანძილზე ჩამოყალიბებულ ეთნო-რელიგიურ რწმენებს და რომელთა გაღვივება ხდება გლობალური და რეგიონული პროცესების ფონზე.

კოლონიალიზმის ეპოქაში ევროპელები ცდილობდნენ ანდებში ოქროს ქალაქისთვის მიეგნოთ, მაგრამ ელდორადოც და ინკების პაიტიტიც მხოლოდ ლეგენდად დარჩა, ისევე როგორც საყდრისის 5-ათასწლოვანი მაღარო, რომლის შესახებაც უკვე ვეღარაფერს შევიტყობთ.

ხანგრძლივი დავა ე.წ. მოსმენების კანონთან დაკავშირებით დასრულებულია, ვეტოც დაძლეულია და დიდი ძმაც მზადყოფნაშია, რომ მუდამ გვიყუროს, გვისმინოს და განაჩენი გამოიტანოს.

მრავალი ქვეყნის გამოცდილების მიხედვით, სწორედ სადაზღვევო სფეროა ის სეგმენტი, რომელსაც შეუძლია რომ თავისი შემოსავლებიდან საგზაო უსაფრთხოებისთვის დაფინანსება გამოყოს და ეს თანხა ტრანსპარენტულად დახარჯოს გზების კეთილმოწყობასა და საგზაო უსაფრთხოებაზე მიმართულ სხვა კონკრეტულ პროექტებზე.

პირველად გადავწყვიტე ნახევრად პირადული და შეიძლება ცოტა არ იყოს თვითმაამებლური ჩანაწერის გასაჯაროება

უჩა სეთური, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) ექსპერტი

"მორიგი ბლეფი" - ასე აფასებდნენ დღეს პროგრამას "აწარმოე საქართველოში"

სტრატეგიულად მნიშნელოვანი გეოგრაფიული მდებარეობის გამო საქართველოს მთელს კავკასიაში და მის ფარგლებს გარეთაც საკვანძო სატრანზიტო ფუნქცია აკისრია. ამის გამო, სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის და სატრანსპორტო საშუალებების გაუმჯობესება აუცილებელი წინაპირობაა ქვეყნის ეკონომიკური და სოციალური განვითარებისთვის.

ევროპასთან ასოცირების შესახებ შეთანხმებაში განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა სატრანსპორტო საშუალებების უსაფრთხოების პირობების დაცვას: ავტომობილის გამართულობას, მძღოლების კვალიფიკაციას და მათ მიერ სამუშაო და დასვენების საათების მკაცრ დაცვას.

ერთხელ ერთმა ჩემმა ნაცნობმა ჟურნალისტმა, რომელიც შარშან კოლუმბიის უნივერსიტეტის ტრენინგზე გავიცანი, სოციალურ ქსელ Twitter-ზე დაწერა, რომ ამერიკის შეერთებული შტატების მადლობელია, რადგან მან, ნეპალელი ემიგრანტების შვილმა, მისი წილი ამერიკული ოცნება უკვე აიხდინა.

ადვოკატირება

შეხვედრა საღამოს 6 საათზე , www.eugeorgia.info-ს ოფისში დავნიშნეთ. ჩვენი ჯგუფი პირველად უნდა შეხვედროდა ახალციხის რაიონში, სოფელ ანდრიაწმინდაში მცხოვრებ მეყველეს - გალინა ინასარიძეს და მის შვილს - რუსლანს. თავდაპირველად, შეხვედრის მიზანი ერთმანეთის გაცნობ

"კვლევითი ჟურნალისტიკის და ადვოკატირების ცენტრი" ახორციელებს პროექტს, რომლის ფარგლებშიც ვეხმარებით მცირე და საშუალო ბიზნესს

რჩეული სტატიები

ამერიკული ლურჯი მოცვი, რომელიც გურიისა და აჭარის მაღალმთიანეთის კლიმატურ პირობებს კარგად შეეგუა, უნიკალური თვისებების გამო მსოფლიო ბაზარზე დიდი მოთხოვნით სარგებლობს. საქართველოში მოყვანილი 12 ტონა ლურჯი მოცვი დიდი ბრიტანეთის ბაზარზე წელს პირველად შევიდ

ევროკავშირის წარმომადგენლებმა საქართველოში თაფლის წარმოების ინდუსტრია შეამოწმეს და მიიჩნიეს, რომ სწორედ თაფლია ის ერთ-ერთი სტრატეგიული პროდუქტი, რომელსაც თხილისა და ღვინის კვალდაკვალ ევროკავშირის ბაზარზე შესვლის რეალური პერსპექტივა აქვს.

ევროკავშირში 1 კგ ბიო ჟოლოს საცალო ფასი 100 ევროს აჭარბებს, თუმცა, როცა კენკრის ბაღის გაშენება გადაწყვიტა, გიორგი კორელი, ძირითადად, მაინც ადგილობრივი ბაზრით მოიხიბლა. როგორც ახალგაზრდა ფერმერი ამბობს, ჟოლო საქართველოში საკმაოდ მოთხოვნადი პროდუქტია და ყოვ

მეწარმე წლიურ მოგებაზე მე-4 წლიდან გადის, ხოლო მე-6 წლიდან მიღებული მოგება პლანტაციის გაშენების და მოვლის მთლიან ხარჯებს აჭარბებს

1 კგ - 30 ლარი- ამ ფასად შეგიძლიათ იყიდოთ სატაცური წელს ქართულ საცალო ქსელებში. ცხოვრების დონის გათვალისწინებით, ბოსტნეულს თამამად შეუძლია დელიკატესებს შორის თავისი ადგილი დაიკავოს. თუმცა, როგორც ექსპერტები აცხადებენ, ფასს არც მისი თვისებები ჩამორჩება.

ევროკავშირი სოფლად მცხოვრები მოსახლეობისთვის ახალ საგრანტო პროგრამას იწყებს. ევროპის სამეზობლო პროგრამა სოფლის მეურნეობისა და სოფლის განვითარებისთვის - ENPARD-ის ფარგლებში დაფინანსებას მიიღებს ის, ვისაც სოფლად აგროწარმოების ალტერნატიული ეკონომიკური საქმი

პაატა მოგელაშვილს ხეხილის ბაღი 20 ჰა-ზე გორის რაიონის სოფელ ვარიანში აქვს გაშენებული. მეურნეობას უკვე რამდენიმე წელია ძმებთან ერთად უძღვება. ბაღი გააახლეს - "სინაფის" და "ჩემპიონის" ვაშლის ნერგები თანამედროვე ჯიშებით - "გრანი სმიტით", "ჯონათი" და "გოლდენ

რუსეთის სამხედრო თეორეტიკოსების მიერ შექმნილ “მომავლის ომის” მოდელს განსაკუთრებული აქტუალობა შესძინა უკრაინის კრიზისმა, რადგან კრემლმა სწორედ აღნიშნული მოდელის გამოყენებით მოახდინა უკრაინის ტერიტორიის ნაწილის ანექსია და შექმნა დესტაბილიზაციის კერები.

„ღვინის პირველი პარტია დანიაში 2006 წელს გავიტანეთ. შემდეგ დანიას ინგლისი, საფრანგეთი, იტალია და შვედეთი დაემატა.

ქალი მეწარმეების ხელშეწყობის მიზნით, ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი საქართველოში ახალ პროგრამას იწყებს. EUGeorgia.info დაინტერესდა, რამდენად ხელსაყრელია პირობები და რას ფიქრობენ პროგრამასთან დაკავშირებით თავად ქალი მეწარმეები.

banner
banner
banner