banner
21 სექტემბერი 2020 | 22:23 ეკონომიკა

კლასტერები კოვიდ 19-ის პირობებში - ლიეტუვას გამოცდილება

კლასტერები კოვიდ 19-ის პირობებში - ლიეტუვას გამოცდილება


(ნაწილი მეორე)

ბიზნესი საერთაშორისო მასშტაბით უზარმაზარ ზარალს ითვლის, რაც მას COVID-19 ეპიდემიის შედეგად გამოცხადებული შეზღუდვებმა მიაყენა. კრიზისმა ლიეტუვას ბიზნეს სექტორი აზარალა, როგორც დიდი, ასევე, საშუალო და მცირე საწარმოები. ამასთან, კარანტინის შექმნილ ვითარებაში კარგად გამოჩნდა ბიზნეს კლასტერების მნიშვნელობა, განსაკუთრებით, შესაბამისი ინფორმაციის სწრაფი გაცვლის თვალსაზრისით. 

კერძოდ, კრიზისის პირობებში ბიზნეს კლასტერებმა მოკლე დროში შეძლეს ინფორმაციის მოპოვება წევრი კომპანიების მდგომარეობის შესახებ, ის დაუყოვნებლივ ხელისუფლებას მიაწოდეს, რის საფუძველზეც შემდეგ იღებენ კონკრეტული სექტორისთვის საჭირო გადაწყვეტილებებს. კლასტერული ქსელის მიზანს სწორედ ის წარმოადგენს, რომ კოორდინირებულად და დროულად მოახდინოს რეაგირება მიმდინარე გამოწვევებზე და მიღებული გადაწყვეტილებები კლასტერში გაერთიანებულ კომპანიებში სწრაფადვე გაავრცელოს.

ვილნიუსის კინოკლასტერის კოორდინატორი რომანას მატულისი, რომელიც არა მხოლოდ კლასტერის, არამედ მთელი ქვეყნის აუდიოვიზუალური ინდუსტრიის ინტერესებს წარმოადგენს, ამბობს, რომ კლასტერის წარმომადგენლები მონაწილეობენ სხვადასხვა სამინისტროების სამუშაო ჯგუფების შეხვედრებში, აგროვებენ და აანალიზებენ ინფორმაციას კლასტერში შემავალი კომპანიებისთვის პანდემიით გამოწვეული კრიზისის გავლენის შესახებ. კლასტერები წევრ კომპანიებს, იურისტების დახმარებით, აძლევენ რჩევებს თანამშრომლების სამუშაო ადგილებზე შენარჩუნების, კომპანიების ლიკვიდურობის უზრუნველყოფისა და კონტრაქტების შესრულების შესახებ. აგრეთვე, ფინანსისტებისგან იღებენ ონლაინ კონსულტაციას. ეს ყველაფერი გამოწვევების სწორად მართვას ისახავს მიზნად. 

კითხვაზე, თუ რამდენად მზად იყვნენ კლასტერის წევრები კრიზისისთვის, კლასტერის ყველა კოორდინატორი ერთი და იგივე პასუხს სცემს: კრიზისის ასეთი სისწრაფით გავრცელებას ვერავინ წარმოიდგენდა. ძირითადი პრობლემა ყველა კომპანიაში იდენტურია: ლოგისტიკის და მიწოდების ჯაჭვის საკითხები, გადამდები დაავადებების თავიდან აცილება. უფრო მეტიც, ზოგიერთ კომპანია ასევე დაზარალდა რუსული რუბლის ან დიდი ბრიტანეთის ფუნტის კურსის შემცირებამ, აგრეთვე, ნავთობის ფასის ვარდნამ. 

როგორც ანალიტიკოსები ამბობენ, მიუხედავად იმისა, რომ ლიეტუვაში ეკონომიკური პრობლემების ნიშნები წლის დასაწყისშივე გამოჩნდა, ვერავინ იფიქრებდა, რომ პანდემია შეიძლებოდა ასე სწრაფად განვითარებულიყო და ბიზნესისთვის ასეთი ზიანი მიეყენებინა. მათი შეფასებით, რაც უფრო პატარა კომპანიაა, მით უფრო დაუცველია იგი არსებულ ვითარებაში. მთავარი კითხვა მათთვის ის არის, როგორ შეინარჩუნონ თანამშრომლები კრიზისის პირობებში. ამ დროს საწარმოები ცდილობენ, ნაკლებად მტკივნეული გადაწყვეტილებები მიიღონ: თანამშრომლებს შვებულებას სთავაზობენ, აგრეთვე, ზოგიერთ თანამშრომელს მისცეს შვებულება ბავშვების მოვლისთვის. თუმცა, ზოგიერთ კომპანიაში მუშაობის შეჩერება გარდაუვალი გახდა.

ლიეტუვაში პანდემიამ სამომხმარებლო საქონლის მწარმოებლებს შორის, ყველაზე მეტი გავლენა კვების სექტორზე მოახდინა. „პირველი შთაბეჭდილება, რომ თითქოს კვების სექტორს ყველაზე ნაკლები პრობლემა აქვს, არაზუსტია”, - ამბობს SMART FOOD კლასტერის კოორდინატორი,- ჩვეულებრივ, კრიზისის დროს ძირითადი პროდუქტების კალათა ყველაზე მოთხოვნადია, მაგრამ სხვა პროდუქტებზე მოთხოვნა მკვეთრად შემცირდა. უცხოური ბაზრების შეკვეთები უქმდება და ონლაინ კომერცია შეჩერებულია, რადგან მომწოდებლები ბაზარზე ასეთი მკვეთრი ცვლილებისთვის მზად არ იყვნენ”. 

პანდემიის გამო კვების სექტორში მსხვილ საწარმოებს ნაკლები ზარალი მიადგათ, რადგან მომხმარებლები ამჟამად უფრო მეტ პროდუქტს ყიდულობენ. მსხვილი საწარმოები ნაკლებად დაზარალდნენ, ვიდრე მცირე და საშუალო მწარმოებლები. მსხვილი კომპანიები ძირითადად უწყვეტი მომარაგების რისკი შეექმნა, ხოლო მცირე ბიზნესი თითქმის შეჩერებულია. ამ ეტაპზე მათ წარმოებაზე მოთხოვნილება არ არის. შექმნილ სიტუაციაში ერთადერთი ალტერნატიული გზა მათთვის  ელექტრონული კომერციაა, მაგრამ ამ სფეროში გამოცდილების ნაკლებობა მაინც არსებობს.

რთული მდგომარეობაა აუდიოვიზუალური ინდუსტრიაში. როდესაც ლიეტუვაში საკარანტინო შეზღუდვები დაიწყო, კინო დარბაზები დაიხურა, გაუქმდა ყველა ღონისძიება, კინო და სარეკლამო შეკვეთები შეწყდა, შეჩერდა როგორც საერთაშორისო, ისე ადგილობრივი გადაღებები. ამან ვილნიუსის კინოკლასტერზე უარყოფითი გავლენა მოახდინა. კლასტერის წევრთა უმეტესობამ  შემოსავლის 80-100% დაკარგა. "სექტორის მასშტაბით სიტუაცია კატასტროფულია,-ამბობს რომანას მატულისი, ვილნიუსის კინემატოგრაფიის კოორდინატორი,- კლასტერის წევრებმა ამ პერიოდისთვის უკვე 6 მილიონი ევროს ზარალი განიცადეს. ვფიქრობთ, რომ 2020 წლის ბოლოსთვის, 2019 წელთან შედარებით, სექტორის შემოსავალი 50%–ით შემცირდება. შეუძლებელია ეს ინდუსტრია სახელმწიფო დახმარების გარეშე გადარჩეს".

ლიეტუვას პლასტმასის კლასტერში ამბობენ, რომ წევრი კომპანიების უმეტესობა ამ დროისთვის მუშაობას აგრძელებს, თუმცა, ყველაფერი ისეთი ტემპით იცვლება, რომ ძნელია პროგნოზირება, რა მოხდება მომდევნო რამდენიმე კვირაში ან თვეებში. კლასტერში ვარაუდობენ, რომ შეკვეთების შემცირება მოუწევთ, ამიტომ კომპანიები იძულებულები იქნებიან არა მხოლოდ წარმოება, არამედ სამუშაო საათებიც შეამცირონ ან მუშაობა საერთოდ შეაჩერონ. ადმინისტრაცია დისტანციურად მუშაობს, პერსონალი მინიმუმ 1-2 მეტრის დაშორებით მუშაობს, მაგრამ ქარხანაში დეზინფექციის მიუხედავად, რისკი კვლავ მაღალია.

ლიეტუვას სტომატოლოგიური ინოვაციების კლასტერის კოორდინატორი რენატა ჯილიენე ამბობს, რომ შეზღუდვებმა დაღი დაასვა ყველაფერს: წარმოებას, მარკეტინგსა და მკურნალობას. იმავდროულად, ზოგიერთმა სამეცნიერო კომპანიამ, COVID 19-ის აფეთქების შემდეგ, დაუყოვნებლივ მოარგო თავისი ბიზნეს მოდელი მოსალოდნელ გამოწვევებს. მაგალითად, მოთხოვნა გაიზარდა სს "Satimed"-ის პროდუქტებზე, რომლის საქმიანობა უკავშირდება ბიოტექნოლოგიისა და სიცოცხლის შემსწავლელი მეცნიერებების დანერგვას საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის სფეროში. 

შექმნილი სიტუაციის საპასუხოდ, ლიეტუვაში კლასტერები ეძებენ გზებს, რათა დაეხმაროს მათ წევრებს ბიზნესის გადარჩენაში, გაატარონ სოციალური ინიციატივები. ამჟამად ლიეტუვაში მოქმედი კლასტერების უმეტესობა თანამშრომლობს ევროპულ კლასტერულ ალიანსთან და ცვლის ინფორმაციას უცხოელ კოლეგებთან და ევროკომისიის წარმომადგენლებთან. მეწარმეებმა დიდი ხანია იციან, რომ კლასტერში კრიტიკულ მასას აქვს მნიშვნელობა: კლასტერში რაც უფრო მეტი კომპანიაა, პროდუქტიულობა უფრო მაღალია და ინოვაციების მიღწევის მეტი შანსი არსებობს. ლიეტუვაში კლასტერები ამჟამად აქტიურად ცდილობენ საერთაშორისო ბაზრებზე გასვლას. გარდა ამისა, ისინი ცდილობენ მოიპოვონ ისეთი საერთაშორისო სერთიფიკატი, რომელიც მოქმედებს მთელ ევროპაში და კლასტერის კომპეტენციის აღიარებას ადასტურებს. სერთიფიცირება მათ მისცემს შესაძლებლობას, ჩაერთონ საერთაშორისო ქსელებში, ადგილობრივ ბაზარზე კონკურენტული უპირატესობა მოიპოვონ, რაც საერთაშორისო მასშტაბით ახალი წევრების ჩართვის შანსსაც გაზრდის. 

ჯერ კიდევ არ არის ბოლომდე დადგენილი, თუ რა ზიანი მიაყენა პანდემიამ ლიეტუვას ეკონომიკას. თუმცა, ანალიტიკოსები დანამდვილებით ამბობენ, რომ მოხდება შიდა და საგარეო მოთხოვნის მკვეთრად შემცირდება, ამიტომ მშპ–მ შეიძლება 10%-ით დაიკლოს. ხოლო თუ შემოდგომაზე ვირუსის მეორე ტალღა დაიწყო, ამ შემთხვევაში, მშპ 8,1%-ით შემცირებაა მოსალოდნელი. ქვეყნის მთავრობა აქტიურად ახორციელებს საინვესტიციო პროექტებს, რამაც შეიძლება ხელი შეუწყოს ეკონომიკის ზრდას და კორონავირუსის პირველი ტალღის შემდეგ სამუშაო ადგილების შექმნას. 

კრიზისის დასაწყისში, ლიეტუვას ეკონომიკა ჯანსაღ მდგომარეობაში იყო. როგორც ანალიტიკოსები აღნიშნავენ, 2019 წელს ლიეტუვამ შესანიშნავად გაუძლო გლობალური ეკონომიკის შენელებას: მშპ გაიზარდა 3,9%-ით, იმ დროს, როცა ევროკავშირში მხოლოდ 1,5%-იანი ზრდა იყო. ლიეტუვა ევროკავშირის იმ სამ ქვეყნას შორის იყო, სადაც 2019 წელს მშპ–ის უფრო სწრაფი ზრდა დაფიქსირდა, ვიდრე 2018 წელს. COVID-19– ის დაწყებამდე, ზედიზედ სამი წელი, ლიეტუვას ეკონომიკა მოსალოდნელზე სწრაფად იზრდებოდა. ასეთი ზრდა გამოწვეული იყო სისტემური ცვლილებით, რასაც ლიეტუვას ეკონომიკის "გერმანიზაციას" უწოდებენ, რაც ნიშნავს ქვეყნის გარდაქმნას "მიგრანტი დონორიდან" "მიგრანტის მაგნიტად" ინვესტიციების მოზიდვის და მაღალი ღირებულების ექსპორტის სწრაფი ზრდის გამო. ასევე, სავაჭრო სექტორში მზარდი კონკურენციისა და ახალი ტექნოლოგიების დანერგვის გამო. ანალიტიკოსები ვარაუდობენ, რომ სტრუქტურული ცვლილებების გამო, რაც ეკონომიკაში მოხდა, კორონავირუსით გამოწვეული კრიზისის დასრულებისთანავე, ლიეტუვას ეკონომიკური ზრდა შეიძლება 4,6%-მდე დაჩქარდეს. არსებობს ორი მასშტაბური სახელმწიფო პროექტი, რომლებმაც ხელი უნდა შეუწყოს როგორც მოხმარების, ისე ვაჭრობის ზრდას. ერთი არის ეკონომიკური სტრიმულირების სტრატეგიული გეგმა, 2,5 მილიარდი ევროს მოცულობით,რომლის განხორციელება წლის ბოლოს უნდა დაიწყოს. თანხა მოხმარდება ინოვაციებისა და კვლევების ჩატარებას, ეკონომიკურ ინფრასტრუქტურას, კლიმატის ცვლილებებსა და ენერგეტიკას, კერძოდ, განახლებადი ენერგიის გამოყენების სტიმულირებას(მაგალითად, წყალბადის გამოყენება განახლებადი ენერგიის წყაროებიდან წარმოებული ენერგიის შესანახად). მეორე არის რეგიონალური სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის პროექტი Rail Baltica (ბალტიის ქვეყნების ინტეგრირება ევროპულ სარკინიგზო ქსელში 870 კმ-იანი სარკინიგზო ხაზით). ამ პროექტმა აქტუალობა COVID პანდემიის დროს შეიძინა. პროექტი ითვალისწინებს რიგასა და ტალინში საერთაშორისო სარკინიგზო ტერმინალების მშენებლობას და მაგისტრალური ხაზის მშენებლობის გაგრძელებას კაუნასიდან ლატვიის სახელმწიფო საზღვრამდე. მშენებლობა 2022 წელს დაიწყება. ამ პროექტს ნაწილობრივ უკავშირდება ქვეყანაში 5G ქსელის განთავსებაც. 

პროექტის ორგანიზატორები ამტკიცებენ, რომ პროექტი გამოიწვევს მშპ-ს ზრდას, რაც ხელს შეუწყობს COVID-19- ის უარყოფითი გავლენის შემცირებას ეკონომიკაზე. ეს ყველაფერი აჩვენებს, რომ ოპტიმისტური პროგნოზი დიდწილად დაფუძნებულია სახელმწიფო საინვესტიციო გეგმებზე, რაც ზრდის ლიტვის ეკონომიკის მდგრადობას.

საერთაშორისო პროექტები ქართული კლასტერებისთვის

როგორც უკვე ავღნიშნეთ, ლიეტუვაში არსებული კლასტერები აქტიურად თანამშრომლობენ ევროკავშირის კლასტერულ ქსელებთან, მონაწილეობენ საერთაშორისო პროექტებში და მუშაობენ საკუთარ კლასტერში უცხოური კომპანიების მოზიდვისთვის. ამ თანამშრომლობამ განსაკუთრებული მნიშვნელობა პანდემიის პირობებში შეიძინა. შესაბამისად, საინტერესო იქნება ის საერთაშორისო პროექტები, რომელში მონაწილეობის მიღება ქართული კლასტერებისთვის ​არის შესაძლებელი. 

ეს პროექტებია: 

uropean business research area (EBRA)

EBRA არის ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული პროექტი, რომლის მიზანია ტვინის კვლევასთან დაკავშირებული სხვადასხვა ინიციატივების მხარდაჭერა. ეს არის ძალიან კარგი პლატფორმა უკვე არსებული და ახალი კლასტერებისთვის, რომლებიც აქტიურად ეწევიან კვლევით საქმიანობას. გარკვეული პერიოდულობით EBRA იღებს განაცხადებს კლასტერებისგან, რომლებიც მუშაობენ კლინიკური კვლევების მიმართულებით, გამარჯვებულ კლასტერებს კი სთავაზობს როგორც ფინანსურ, ასევე, სხვა სახის მხარდაჭერას მათი პროექტის განსახორციელებლად. ამ ეტაპისთვის EBRA-ს აქვს გამოცხადებული შესარჩევი კონკურსი კლასტერებისთვის და განაცხადების მიღების ბოლო ვადა 2021 წლის 1-ლი იანვარია. 

დეტალური ინფორმაციისთვის მიჰყევით ბმულს

The European Cluster Conference 2020

2020 წლის 10- 11 ნოემბერს, ევროპული კომისია კლასტერის მენეჯერებს, პოლიტიკის გამტარებლებს და სხვა დაკავშირებულ მხარეებს იწვევს ევროპული კლასტერების რიგით მე-7 კონფერენციაზე. დაინტერესებული კლასტერებისთვის ეს არის უნიკალური პლატფორმა კლასტერების პოლიტიკასთან დაკავშირებული არსებული და სამომავლო პრიორიტეტების განსახილველად, რეგიონალური თანამშრომლობის ჩამოსაყალიბებლად და კლასტერების სისტემაში ღირებულებათა ჯაჭვის სხვადასხა მონაწილეებს შორის კავშირების დასამყარებლად. ევროპული კლასტერების კონფერენციის დასრულების შემდეგ, 11 და 12 ნოემბერს ჩატარდება დამატებითი ღონისძიება, სადაც კონფერენციის მონაწილეებს, წინასწარ ორგანიზებულ შეხვედრებზე, ერთმანეთის უკეთ გაცნობის საშუალება მიეცემათ, რაც შესაძლოა, წარმატებული თანამშრომლობის დასაწყისი გახდეს. 

დეტალური ინფორმაციისთვის მიყევით ბმულს   

European Research and Innovation Days

ევროპული კვლევებისა და ინოვაციების დღე არის ევროპული კომისიის მიერ ორგანიზებული ყოველწლიური ღონისძიება, სადაც თავს იყრიან მკვლევარები, მეწარმეები და რიგითი მოქალაქეები, რათა იმსჯელონ და ისაუბრონ კვლევებისა და ინოვაციების მომავალზე ევროპასა და სხვა ქვეყნებში. ამ ღონისძიების მთავარი მიზანი არის კონტაქტების დამყარება ინდუსტრიის ექსპერტებს, კერძო სექტორის წარმომადგენლებსა და რიგით მოქალაქეებს შორის, შემდგომი თანამშრომლობის მიზნით. COVID-19 პანდემიის გათვალისწინებით, წლევანდელი ღონისძიება ონლაინ ფორმატით ჩატარდება. ევროპული კვლევებისა და ინოვაციების დღე დაინტერესებულ პირებს 22 სექტემბრიდან 24 სექტემბრის ჩათვლით უმასპინძლებს. 

დეტალური ინფორმაციისთვის მიჰყევით ბმულს

The Brussels Economic Forum

ბრიუსელის ეკონომიკური ფორუმი არის ევროპული კომისიის მიერ ორგანიზებული ყოველწლიური ღონისძიება. გასული 20 წლის მანძილზე, ფორუმმა შეძლო წინ წამოეწია ახალი პერსპექტივები და ხელი შეუწყო პოლიტიკის პრიორიტეტებისა და ეკონომიკური გამოწვევების გარეშემო დებატების დაწყებას. ფორუმის მე-20, საიუბილეო ღონისძიება უკვე ჩატარდა 8 სექტემბერს, თუმცა, დაინტერესებულ მხარეებს შეუძლიათ თვალი ადევნონ სიახლეებს და დარეგისტრირდნენ 2021 წლისთვის. 

დეტალური ინფორმაციისთვის მიჰყევით ბმულს.

სტატიის ავტორი: ნონა ქვლივიძე

სტატია მომზადებულია ლიეტუვას საგარეო საქმეთა სამინისტროს და „თანამშრომლობის განვითარების და დემოკრატიის ხელშეწყობის ფონდის" ფინანსური მხარდაჭერით. 

 

 

წაკითხულია
20254
ელ. ფოსტის გაგზავნა

ამავე თემაზე სტატიები არ მოიძებნა


ბლოგი

„კაპიტალი განსაზღვრავს წარმოებით ურთიერთობებს,“ – კარლ მარქსის ამ ზეცნობილი ფრაზით გილოცავთ კაპიტალიზმის კრიტიკოსებს თქვენი კერპის 200 წლის იუბილეს, და მსურს განვავრცო, რომ იდეოლოგიური განსხვავების მიუხედავად, არა თუ ვეთანხმები, მეტიც, მიმაჩნია, რომ სწორედ კაპიტალი უდევს საფუძვლად არა მხოლოდ წარმოებით, არამედ ნებისმიერი სახის ურთიერთობას სოციუმში, რომელიც პროგრესსა და განვითარებაზეა ორიენტირებული.

2019 წლამდე გადადოს საპენსიო რეფორმის დაწყება და მოამზადოს წინაპირობები კონსერვატიული (და არა სოციალურ-ლიბერალური) მოდელის შემოღებისთვის, იმ დათქმით, რომ დაგროვებითი და საბაზისო პენსიების სქემები ყოველთვის ერთმანეთის პარალელურად იარსებებს

40-წუთიანი დამქანცველი ჯანჯღარის შემდეგ, მწვერვალზე სრულიად ახალი, თვალუწვდენელი სივრცე გადაიშალა ჩვენს თვალწინ, როდესაც სოფელ გოგაშენში ამოვაღწიეთ

ახალქალაქს მორიგი დაგეგმილი ტრენინგის ფარგლებში ვესტუმრეთ. ამ ნაყოფიერ მიწაზე მშრომელი ფერმერები ცხოვრობენ. სწორედ აქ მოდის ქართულ ბაზარზე არსებული კარტოფილის, ბოსტნეულისა და მარცვლეულის დიდი ნაწილი. ბოლო პერიოდში ჩვენ მიერ ჩატარებული ტრენინგებიდან ეს შეხვედრა ყველაზე ინტერაქციული აღმოჩნდა. გამაკვირვა მათმა ცხოველმა ინტერესმა სიახლისადმი. ისინი მაქსიმალურად ცდილობდნენ მათთვის საინტერესო საკითხზე მიეღოთ რაც შეიძლება მეტი ინფორმაცია.

გასულ კვირას მაკედონიაში ნაციონალისტურად განწყობილ ადამიანთა ჯგუფი პარლამენტშიშეიჭრა. 200-კაციანი ბრბო, რომელთა შორისნიღბიანი მამაკაცები იყვნენ, სასტიკად გაუსწორდაწამყვანი მაკედონიური ოპოზიციურიპარტიის და ეთნიკური ალბანელების პარტიის ლიდერებს, მათ შორის ქალბატონს. ეს ორი პარტია აპირებდა ახალი უმრავლესობის შექმნას მაკედონიის პარლამენტში, რომლის სპიკერად ეთნიკურად ალბანელი პოლიტიკოსი აირჩიეს. პარლამენტში შეჭრილები, რომლებიც ქვეყნის ყოფილი პრემიერ-მინისტრისმომხრეები იყვნენ, ამ ფაქტის ასეთი სისხლიანი გზით ჩაშლას ცდილობდნენ.

მარტვილის რაიონის გამგებლის მოადგილე ყველაზე ძლიერ ოპონირებას გვიწევდა. მისი პირველივე ქმედება „ჰაკა“-ს ჰგავდა, რომელსაც გააფთრებული ახალზელანდიელი მორაგბეები მოწინააღმდეგე გუნდის მორალურად გასატეხად იყენებენ.

კონფლიქტის დაწყებიდან მეექვსე წელს ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა ჩაურევლობის პოლიტიკა დაარღვია და ასადის რეჟიმის წინააღმდეგ იერიში პირველად 7 აპრილს, გამთენიისას მიიტანა.

ესტონური წარმატებული პოტიკის მაგალითების მოძიება შესაძლებელია თითქმის ნებისმიერ სფეროში, დაწყებული სახელმწიფო მმართველობიდან, დამთავრებული განათლების პოლიტიკით.

უცხო ქვეყნების კანონებისა თუ რეფორმების კოპირება განვითარების ერთი-ერთი პოპულარული და საქართველოშიც ხშირად გამოყენებადი რეცეპტია. ლოგიკა მარტივია - „საჭირო არ არის ველოსიპედის ახლიდან გამოგონება“. თუმცა, ეს მიდგომა ხშირად არ ამართლებს.

ევროკავშირთან სავაჭრო სივრცის გაფართოების შედეგად ყველა მოსალოდნელი დადებით ეფექტი მიიღწევა გრძელვადიან პერიოდში (5-10 წელიწადი), ხოლო ხარჯების გაღება გვიწევს დღეს, რათა შესაბამისობაში მოვიდეთ ევროკავშირის კანონმდებლობასთანდა საბაზრო მოთხოვნებთან. ისედაც დაძაბულ სოციალურ და პოლიტიკურ ფონზე ამან შესაძლოა საფრთხე შეუქმნას რეფორმების წარმატებით განხორციელებას. შესაბამისად, დაახლოების პროცესი უნდა იყოს თანმიმდევრული და პრიორიტეტები გათვლილი ისე, რომ ბიზნესს ჰქონდეს ზრდის სტიმული; ასევე, მნიშვნელოვანია ექსპორტზე ორიენტირებული დარგების კონკურენტუნარიანობის ამაღლება წახალისდეს. მეორე მხრივ, საქართველოში ევროკავშირის სტანდარტების დანერგვა მეწარმეობასა და ზოგადად ქვეყნის საინვესტიციო სივრცეში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვას და ევროპულ ბაზარზე წვდომას ხელს შეუწყობს. DCFTA-ს სარგებლის სრულად ასათვისებლად, ასევე, აუცილებელია სამუშაო ძალის ბაზრის ცვლილება, რომელიც ამჟამად თავმოყრილია ძირითადად დაბალმწარმოებლურ დარგებში.

მე ძალიან კარგად არ ვიცნობ მაგამედ სარიევს. მაქსიმუმ ორჯერ შევხვედრივარ, პირველად მარნეულში და მეორედ ერთი კვირის წინ გარდაბნის მუნიციპალიტეტში ამჯერადაც ევროკავშირთან სავაჭრო ხელშეკრულების (DCFTA) შესაძლებლობების შესახებ ტრეინინგზე. მაგამედი არც ოლიმპიური ჩემპიონია და მისი ფოტოები არც საჯარო თავშეყრის ადგილებშია გამოფენილი, თუმცა ის რომ საუკეთესო მოქალაქეა, ამ ფაქტს წყალი არ გაუვა!

კეთილდღეობის ეკონომიკის ერთ-ერთი პრინციპია, რომ ზოგიერთ გადასახადს შესაძლოა უკუგავლენა ჰქონდეს ინდივიდების მოტივაციაზე- შექმნან დოვლათი. თუმცა, თუ გადასახადებიდან მიღებული თანხა საკმარისი არ არის ხარისხიანი ინფრასტრუქტურისა და საჯარო სერვისების დასაფინანსებლად, ამანაც შეიძლება დააზარალოს ეკონომიკა.

ინსტიტუტების განვითარებას არა მარტო პროფესიონალების, პოლიტიკური და ეკონომიკური ელიტების სწორად მიმართული შრომა და გადაწყვეტილებები, არამედ მოსახლეობის დამოკიდებულებებისა და ფასეულობების შეცვლაც სჭირდება.

ფერმერებთან ჩვენი შეხვედრის დროს სულიად მოულოდნელად აღმოვაჩინეთ მსმენელებს შორის ორი “თინეიჯერი” ბიჭი; მომავალი ფერმერები მამასთან ერთად გამალებით იწერდნენ პრეზენტაციის დროს მიწოდებულ ყველა ინფორმაციას თაფლის წარმოების არსებული შესაძლებლობების, პრობლემებისა და გამოწვევების შესახებ.

მას შემდეგ, რაც საქართველომ დამოუკიდებლობა მოიპოვა, მთავრობები, პოლიტიკური პარტიები, ექსპერტები, თუ იდეოლოგები გვპირდებიან საქართველოს ეკონომიკურ გაბრწყინებას, რეცეპტად კი ბორჯომის გაყიდვიდან დაწყებული დაბალი გადასახადებით დამთავრებული არაერთ იდეას თუ თეორიას ასახელებენ. ასე გრძელდება 25 წელია და, მართალია, 90-იანი წლების სიდუჭირიდან მოსახლეობის დიდი ნაწილი გამოვიდა, გაბრწყინებამდე ჯერ კიდევ ბევრი გვიკლია.

გუგენჰაიმში აგნეს მარტინმა, MoMA-ს თანამედროვე ხელოვნების ფილიალმა (PS1) ნიუ-იორკში, ჩიკაგოს ხელოვნების ინსტიტუტმა და ჩიკაგოს თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმმა კიდევ ერთხელ დამარწმუნა, რომ არ არსებობს გამოხატვის უღირსი საგნები, აღქმები, მოვლენები თუ ამ მოვლენების ინტერპრეტაციები.

სამი წლის წინ ამერიკელმა ჟურნალისტმა ენ ბერნარდმა National Geographic-ისთვის მომზადებულ რეპორტაჟში შემდეგი სიტყვები დაწერა: „თუ დაეცემა დამასკო, დაეცემა სირიაც.“ ომის დაწყებიდან, თითქმის, ექვსი წლის თავზე პრეზიდენტ ბაშარ ალ-ასადის ციტადელად ქცეული სირიის დედაქალაქი გადარჩა, ხოლო ალეპომ, სიდიდით მეორე უძველესმა ქალაქმა და ომამდელი სირიის ბიზნესცენტრმა, დაცემა 2012 წლიდან (სამოქალაქო ომის დაწყებიდან ერთ წელიწადში) დაიწყო, თუმცა, მაინც ბევრს გაუძლო გარდა რუსეთის ავიაიერიშისა.

ციდან ალბათ ყველაზე კარგად ჩანს გერმანული რაციონალიზმი, მიწის და განახლებადი ენერგიიის ათვისება (გუშინ მხოლოდ მიუნხენიდან ფრანკფურტამდე მგზავრობისას 500-ზე მეტი ქარის წისქვილი დავთვალე), ტყის ფართობების და სასოფლო-სამეურნეო სავარგულების ეს რაღაც განსხვავებული სიმეტრიით მონაცვლეობა და, მთლიანობაში, ეს განსხვავებულად დავარცხნილი რელიეფი.

გაძვირებული საიმპორტო ავტომობილების ფასი (გამოწვეული აქციზის ზრდით), სავარაუდოდ, გაახანგრძლივებს საქართველოში არსებული ავტომობილების „ექსპლუატაციის“ ვადას. შესაბამისად, ტექნიკური შემოწმების შემოღების ვადებისა და პირობების გაურკვევლობის პირობებში, შესაძლოა, ტექნიკურად არც ისე სახარბიელო მგომარეობაში მყოფმა ქართულმა ავტოპარკმა გაიხანგრძლივოს მავნე აირებისა და უსიამოვნო ინდუსტრიული ხმების „გამობოლქვის“ პერიოდი.

В шестидесятые годы прошлого века Ферруччо получил от продажи тракторов бόльший доход, чем планировалось, и исполнил свою мечту: поставил в свой гараж новенькую «феррари». Вторая часть этой истории намного интереснее. «Феррари» не оправдала ожиданий Ферруччо. Ферруччо, не раздумывая, явился прямо к Энцо Феррари, чтобы обсудить недостатки машины, он высказал свое мнение и предложил помощь в решении проблем...

გასული საუკუნის სამოციან წლებში ფერუჩომ ტრაქტორების გაყიდვით დაგეგმილზე მეტი შემოსავალი მიიღო და ოცნებაც აისრულა: საკუთარ ფარეხში ახალთახალი «ფერარი» დააყენა. ამ ისტორიის მეორე ნაწილი გაცილებით საინტერესოა.

სადღეგრძელოებზე ჩემმა ბლოგმა იმაზე გაცილებით მეტი ვნებები და კონტრასტული რეაქციები გამოიწვია, ვიდრე ველოდი: მკვეთრად უარყოფითი ძირითადად უფროსი თაობის მხრიდან და მკვეთრად დადებითი ახალგაზრდა და საშუალო ასაკის ხალხის მხრიდან. მკვეთრად უარყოფითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა დაიწყეს პირადად ჩემი და ჩემი ქართველობის ლანძღვა კომენტარებში თუ პირად მიმოწერაში, ხოლო მკვეთრად დადებითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა -- ჩემი ქება მაღალი მოქალაქეობრივი თვითშეგნების გამო, რამაც გადამაწყვეტინა მეთქვა (ამჯერად უკვე საბოლოოდ), რატომ არ ვეთანხმები არცერთ მხარეს. როცა ვნებები დუღს, როგორც ამბობენ, ჭეშმარიტება ორთქლდება (არა, იმის თქმა არ მინდა, რომ მე ვიცი ჭეშმარიტება).

ბოლო შვიდი წელია ქართულ სუფრაზე არ ვყოფილვარ, სანამ გუშინ ძირითადად ახალგაზრდებისგან შემდგარ ჯგუფთან ერთად არწივის ხეობაში და ხორნაბუჯზე ლაშქრობის შემდეგ ერთ რესტორანში მათთან ერთად არ აღმოვჩნდი. მოკლედ, ამ ადამიანების ასაკმა და განათლებამ მაფიქრებინა, რომ ეს ხალხი არ დალევდა იმ სადღეგრძელოებს, რის გამოც ქართულ სუფრებს გავურბივარ. მოლოდინი არ გამართლდა. ამ სუფრაზეც შეისვა „საქართველოს გაუმარჯოს”, ჩვენი სიყვარულის (იგულისხმება სუფრაზე მსხდომნი), მეგობრობის და ხვალინდელი დღის სადღეგრძელოები. ამ სადღეგრძელოებს გვთავაზობდა ერთ-ერთი ჩვენი თანამოლაშქრე ბიჭი, რომელმაც თქვა მე თამადა არ ვარო, თუმცა ტრადიციული თამადისგან მხოლოდ იმით განსხვავდებოდა, რომ დალევას არ გვაძალებდა.

პანკისი - სტერეოტიპების მსხვერპლი ულამაზესი კუთხე

გამარჯობა, მინდა ეს ბლოგი დავწერო ქართული მატყლის პრობლემაზე და თხრობა დავიწყო ახლო წარულიდან, ასევე გაგაცნოთ მატყლის პრობლემის მოგვარების უელსური მოდელი.

უიმედო და არაინფორმირებული გურულები 6 ივლისს ლანჩხუთის მინუციპალიტეტის სოფელ ჯურუყვეთში ვნახე. არაინფორმირებული ევროინტეგრაციის პროცესებზე, უიმედო თავიანთი სოციალური მდგომარეობით.

აბორტის უფლება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პოსტულატია ადამიანის უფლების კონვენციაში. გაეროს CEDAW-ს კომიტეტის დეკლარაციაში წერია: „გაეროს წევრმა ქვეყნებმა ხელი უნდა შეუწყოს ჯანდაცვის სფეროში ქალის მიმართ ყველანარი დისკრიმინაციის აღმოფხვრას, ქალის და კაცის უფლება თანაბრად უნდა იყოს დაცული და ქალებს უნდა ქონდეთ წვდომა ჯანდაცვის სერვისებზე, ოჯახის დაგეგმარების ჩათვლით“.

Brexit -ის მოწინააღმდეგები მოსახლეობას აფრთხილებდნენ უპირატესად ეკონომიკური შედეგების თაობაზე: ბრიტანეთის ფინანსთა სამინისტროს პროგნოზით, Brexit-ის შემდგომ ყოველი ბრიტანული ოჯახი 4300 ფუნტს დაკარგავს წელიწადში 2020 წლისათვის იქნება სავარაუდოდ, 100 მილიარდი ფუნტის ეკონომიკური ზარალი. 950 000 სამუშო ადგილს შეექმნება საფრთხე. პროფესიული გაერთიანებების ვარაუდი უფრო დრამატულია: 4 მილიონი სამუშაო ადგილი საფრთხის ქვეშაა, განსაკუთრებით კი, ექსპორტთან დაკავშირებულ სფეროებში, საავტომობილო და ქიმიურ ინდუსტრიაში. ბევრი ფირმა კონტინენტურ ევროპაში გადავა. შემცირდება პირდაპირი ინვესტიციები.

ბატონი სერგო ქალაქ თელავიდან თან რეალური პიროვნებაა და თან კრებითი სახელია იმ ადამიანებისა, რომლებიც ევროინტეგრაციის მიმართულებით ინფორმაციულ შიმშილს განიცდიან.

გერმანიაში მმართველი კოალიციის პარტიების: CDU -სა და CSU- ს ცალკეული პოლიტიკოსები სკეპტიკურად არიან განწყობილნი, რამდენად გონივრულია საქართველოსთვის ვიზალიბერალიზაციის მინიჭების თაობაზე ევროკომისიის გეგმა. მათ არგუმენტად მოჰყავთ ქართული კრიმინალური დაჯგუფებების მზარდი მასშტაბი და გავლენები ევროპაში, ამასთან, საქართველოს მოქალაქეების მიერ ლტოლვილის სტატუსის ბოროტად გამოყენების ტენდენციად ქცეული ფაქტები. ეს არგუმენტები რეალობაში საფუძველს მოკლებული როდია, მაგრამ სწორედ ამ თემის წამოწევა საქართველოს სახელმწიფოსათვის ეგზისტენციალურად მნიშვნელოვანი საკითხის გადამწყვეტ ფაზაში აღაშფოთებს ქართულ საზოგადოებას:

„სურსათის უვნებლობა ევროკავშირმა რომ არ მოგვთხოვოს, ისე არ უნდა გვქონდეს“? - ეს რეპლიკა მესტიაში ჯერ კიდევ “გაუხურებელი” ტრენინგის მიმდინარეობის დროს ადგილობრივმა ზაზა დევდარიანმა “გვესროლა”.

პილოტმა დაშვება გამოაცხადა. ქვევით თვალი მომჭრა აღმოსავლეთსა და უდაბნოს კლიმატისთვის უჩვეულო სიმწვანემ, რომელიც თელ-ავივის აეროპორტის ზოლამდე მთელი 20 წუთის განმავლობაში არ დასრულებულა. გაოცებამ დროებით გადამავიწყა „აირზენას“ ღარიბული, უგემური მენიუ და ლამაზი, მაგრამ უჟმური და მოძველბიჭო სტიუარდესა. - ყვავის ყველაფერი, - მითხრა სიამაყით გვერდით მჯდომმა შუახნის მამაკაცმა, რომელიც საქართველოდან ისტორიულ სამშობლოში ღრმა ბავშვობაში გადასახლდა.

ცოტა ხნის წინ გავრცელდა ინფორმაცია "ჩერნომორენერგოს" დირექტორის, ასლან ბასარიას განცხადების შესახებ, რომელსაც ენგურჰესის დირექტორის ლევან მებონიაც ადასტურებს და რომლის მიხედვით ენგურჰესის მიერ გამომუშავებული არცერთი კილოვატი ამ ეტაპზე საქართველოს არ მიეწოდება და მთლიანად აფხაზეთს მიაქვს, ხოლო ზამთრისა და გაზაფხულის პერიოდში წაღებული ელექტროენერგიის რაოდენობა გამომუშავებულის 80%-ს შეადგენს.

არავის უკვირს ის ფაქტი, რომ რადიკალური ისლამის წარმომადგენელები მკაცრად აკრიტიკებენ დემოკრატიას, რადგან ის შარიათის სულთან შეუთავსებელ პოლიტიკურ პრაქტიკად, ზნეობრივი გარყვნილებისა და ქაოსის წყაროდ მიაჩნიათ. საკვირველი ისაა, რომ დემოკრატიას რელიგიის სახელით ქრისტიანებიც არ წყალობენ.

გასული წლის ბოლოს საქართველოს გაზმომარაგების გაზრდის საკითხმა არათუ აქტუალურობა შეიძინა, არამედ გადააჭარბა ყველანაირ მოლოდინს და უკვე ერთგვარ მძაფრსიუჟეტიან სერიალად იქცა “გაზპრომის” მთავარ როლში მონაწილეობით.

ქართველ მორწმუნეთა და სასულიერო პირთა გარკვეულ წრეში სიტყვა „ლიბერალიზმი“ ძალიან უარყოფითი რენომეთი სარგებლობს. ჩემი აზრით, ამას სამი უმთავრესი მიზეზი აქვს. პირველი, ესაა რუსული რელიგიური ლიტერატურა, რომლებიც „რომის მესამე იმპერიის“ სულისკვეთების მქონე ავტორების მიერაა დაწერილი, რომლებსაც ყველანაირი ლიბერალური აზრი, რომელიც ეჭვის ქვეშ აყენებს რუსული იმპერიის მართლმადიდებლურ მისიას, თავად მართლმადიდებლობის საწინააღმდეგო ძალად მიაჩნიათ; მეორე, ზოგიერთი ლიბერალის აგრესიული, ანტიეკლესიური პოზიცია, რომელიც სულაც არ გამომდინარეობს კლასიკური პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებიდან და აქედან გამომდინარე, თავად ამ ლიბერალის ბრალია და არა ლიბერალიზმის; მესამე, ზოგადად ლიბერალიზმის მოწინააღმდეგენი კარგად არ იცნობენ კლასიკური, პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებას.

ახალციხის რაიონში მცხოვრებ ერთ-ერთ მეფუტკრეს, რომელიც ევროპაში ქართული თაფლის ექსპორტისთვის საჭირო მოთხოვნებზე ინფორმაციას ეძებდა, სურსათის ეროვნულ სააგენტოში "ურჩიეს", რომ ევროკავშირში თაფლის შეტანაზე ფუჭ ოცნებას თავი დაანებოს და ცოტა უფრო პრაგმატულ-მიწიერი საქმით დაკავდეს.

ახლო აღმოსავლეთსა და სირიაში შექმნილი ვითარება შედეგია ცივილიზაციურ - რელიგიური კონფლიქტების გაღვივების, რომლებიც ემყარება საუკუნეების მანძილზე ჩამოყალიბებულ ეთნო-რელიგიურ რწმენებს და რომელთა გაღვივება ხდება გლობალური და რეგიონული პროცესების ფონზე.

კოლონიალიზმის ეპოქაში ევროპელები ცდილობდნენ ანდებში ოქროს ქალაქისთვის მიეგნოთ, მაგრამ ელდორადოც და ინკების პაიტიტიც მხოლოდ ლეგენდად დარჩა, ისევე როგორც საყდრისის 5-ათასწლოვანი მაღარო, რომლის შესახებაც უკვე ვეღარაფერს შევიტყობთ.

ხანგრძლივი დავა ე.წ. მოსმენების კანონთან დაკავშირებით დასრულებულია, ვეტოც დაძლეულია და დიდი ძმაც მზადყოფნაშია, რომ მუდამ გვიყუროს, გვისმინოს და განაჩენი გამოიტანოს.

მრავალი ქვეყნის გამოცდილების მიხედვით, სწორედ სადაზღვევო სფეროა ის სეგმენტი, რომელსაც შეუძლია რომ თავისი შემოსავლებიდან საგზაო უსაფრთხოებისთვის დაფინანსება გამოყოს და ეს თანხა ტრანსპარენტულად დახარჯოს გზების კეთილმოწყობასა და საგზაო უსაფრთხოებაზე მიმართულ სხვა კონკრეტულ პროექტებზე.

პირველად გადავწყვიტე ნახევრად პირადული და შეიძლება ცოტა არ იყოს თვითმაამებლური ჩანაწერის გასაჯაროება

უჩა სეთური, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) ექსპერტი

"მორიგი ბლეფი" - ასე აფასებდნენ დღეს პროგრამას "აწარმოე საქართველოში"

სტრატეგიულად მნიშნელოვანი გეოგრაფიული მდებარეობის გამო საქართველოს მთელს კავკასიაში და მის ფარგლებს გარეთაც საკვანძო სატრანზიტო ფუნქცია აკისრია. ამის გამო, სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის და სატრანსპორტო საშუალებების გაუმჯობესება აუცილებელი წინაპირობაა ქვეყნის ეკონომიკური და სოციალური განვითარებისთვის.

ევროპასთან ასოცირების შესახებ შეთანხმებაში განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა სატრანსპორტო საშუალებების უსაფრთხოების პირობების დაცვას: ავტომობილის გამართულობას, მძღოლების კვალიფიკაციას და მათ მიერ სამუშაო და დასვენების საათების მკაცრ დაცვას.

ერთხელ ერთმა ჩემმა ნაცნობმა ჟურნალისტმა, რომელიც შარშან კოლუმბიის უნივერსიტეტის ტრენინგზე გავიცანი, სოციალურ ქსელ Twitter-ზე დაწერა, რომ ამერიკის შეერთებული შტატების მადლობელია, რადგან მან, ნეპალელი ემიგრანტების შვილმა, მისი წილი ამერიკული ოცნება უკვე აიხდინა.

ადვოკატირება

შეხვედრა საღამოს 6 საათზე , www.eugeorgia.info-ს ოფისში დავნიშნეთ. ჩვენი ჯგუფი პირველად უნდა შეხვედროდა ახალციხის რაიონში, სოფელ ანდრიაწმინდაში მცხოვრებ მეყველეს - გალინა ინასარიძეს და მის შვილს - რუსლანს. თავდაპირველად, შეხვედრის მიზანი ერთმანეთის გაცნობ

"კვლევითი ჟურნალისტიკის და ადვოკატირების ცენტრი" ახორციელებს პროექტს, რომლის ფარგლებშიც ვეხმარებით მცირე და საშუალო ბიზნესს

რჩეული სტატიები

ამერიკული ლურჯი მოცვი, რომელიც გურიისა და აჭარის მაღალმთიანეთის კლიმატურ პირობებს კარგად შეეგუა, უნიკალური თვისებების გამო მსოფლიო ბაზარზე დიდი მოთხოვნით სარგებლობს. საქართველოში მოყვანილი 12 ტონა ლურჯი მოცვი დიდი ბრიტანეთის ბაზარზე წელს პირველად შევიდ

ევროკავშირის წარმომადგენლებმა საქართველოში თაფლის წარმოების ინდუსტრია შეამოწმეს და მიიჩნიეს, რომ სწორედ თაფლია ის ერთ-ერთი სტრატეგიული პროდუქტი, რომელსაც თხილისა და ღვინის კვალდაკვალ ევროკავშირის ბაზარზე შესვლის რეალური პერსპექტივა აქვს.

ევროკავშირში 1 კგ ბიო ჟოლოს საცალო ფასი 100 ევროს აჭარბებს, თუმცა, როცა კენკრის ბაღის გაშენება გადაწყვიტა, გიორგი კორელი, ძირითადად, მაინც ადგილობრივი ბაზრით მოიხიბლა. როგორც ახალგაზრდა ფერმერი ამბობს, ჟოლო საქართველოში საკმაოდ მოთხოვნადი პროდუქტია და ყოვ

მეწარმე წლიურ მოგებაზე მე-4 წლიდან გადის, ხოლო მე-6 წლიდან მიღებული მოგება პლანტაციის გაშენების და მოვლის მთლიან ხარჯებს აჭარბებს

1 კგ - 30 ლარი- ამ ფასად შეგიძლიათ იყიდოთ სატაცური წელს ქართულ საცალო ქსელებში. ცხოვრების დონის გათვალისწინებით, ბოსტნეულს თამამად შეუძლია დელიკატესებს შორის თავისი ადგილი დაიკავოს. თუმცა, როგორც ექსპერტები აცხადებენ, ფასს არც მისი თვისებები ჩამორჩება.

ევროკავშირი სოფლად მცხოვრები მოსახლეობისთვის ახალ საგრანტო პროგრამას იწყებს. ევროპის სამეზობლო პროგრამა სოფლის მეურნეობისა და სოფლის განვითარებისთვის - ENPARD-ის ფარგლებში დაფინანსებას მიიღებს ის, ვისაც სოფლად აგროწარმოების ალტერნატიული ეკონომიკური საქმი

პაატა მოგელაშვილს ხეხილის ბაღი 20 ჰა-ზე გორის რაიონის სოფელ ვარიანში აქვს გაშენებული. მეურნეობას უკვე რამდენიმე წელია ძმებთან ერთად უძღვება. ბაღი გააახლეს - "სინაფის" და "ჩემპიონის" ვაშლის ნერგები თანამედროვე ჯიშებით - "გრანი სმიტით", "ჯონათი" და "გოლდენ

რუსეთის სამხედრო თეორეტიკოსების მიერ შექმნილ “მომავლის ომის” მოდელს განსაკუთრებული აქტუალობა შესძინა უკრაინის კრიზისმა, რადგან კრემლმა სწორედ აღნიშნული მოდელის გამოყენებით მოახდინა უკრაინის ტერიტორიის ნაწილის ანექსია და შექმნა დესტაბილიზაციის კერები.

„ღვინის პირველი პარტია დანიაში 2006 წელს გავიტანეთ. შემდეგ დანიას ინგლისი, საფრანგეთი, იტალია და შვედეთი დაემატა.

ქალი მეწარმეების ხელშეწყობის მიზნით, ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი საქართველოში ახალ პროგრამას იწყებს. EUGeorgia.info დაინტერესდა, რამდენად ხელსაყრელია პირობები და რას ფიქრობენ პროგრამასთან დაკავშირებით თავად ქალი მეწარმეები.

banner
banner
banner