"ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში ყველაზე ტკბილი და ხარისხიანი კივის მოყვანა საქართველოში შეიძლება"
ევროპის ბაზარზე წელს "ნერგეტას" მიერ მოყვანილი ქართული კივის პირველი პარტია შევა. საქართველოში მოწეული ჰაივარდის ჯიშის მწვანე კივის შესყიდვის თაობაზე კომპანიამ ერთ-ერთ გერმანულ საცალო ქსელთან კონტრაქტი უკვე გააფორმა. "ნერგეტას" განვითარების მენეჯერი კონსტანტინე ვეკუა www.eugeorgia.info-სთან საუბარში ამბობს, რომ ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში ყველაზე ტკბილი და ხარისხიანი კივის მოყვანა საქართველოში შეიძლება, ქართული კივი კი თავისი გამორჩეული გემოს წყალობით უახლოეს რამდენიმე წელიწადში წარმატებული საექსპორტო პროდუქტი გახდება.
ქართული კივის წარმატების საფუძველი კლიმატი და მოვლაა
კომპანია "ნერგეტამ" ჰაივარდის ჯიშის მწვანე კივის პლანტაცია სამეგრელოში 24 ჰექტარზე 2011 წელს გააშენა. "დარწმუნებული ვარ, ქართული კივი უახლოეს რამდენიმე წელიწადში წარმატებული საექსპორტო პროდუქტი გახდება," - ამბობს კონსტანტინე ვეკუა, - "ასეთი რწმენის საფუძველს ჩვენს ოჯახში მოყვანილი კივის გერმანიაში ჩატარებული ლაბორატორიული შემოწმების შედეგი გვაძლევს: კვლევამ აჩვენა, რომ ქართულ კივის ევროპულთან შედარებით აქვს გაცილებით მაღალი შაქრიანობა. ხარისხით ის ახალ ზელანდიურ კივის არაფრით ჩამოუვარდება. რაც მთავარია, სიტკბო და გამორჩეული გემო მიიღწევა ბუნებრივი კლიმატური პირობებით, და არა გადაჭარბებული ხელოვნური ჩარევით. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ შეგვიძლია ქართული კივი ევროპის სამომხმარებლო ბაზარზე ყველა სხვა კივისგან განსხვავებულად წარმოვაჩინოთ. როცა პროდუქტი ამის საშუალებას გაძლევს, ეს ძალიან დიდი შესაძლებლობაა".
"ნერგეტას" განვითარების მენეჯერი აცხადებს, რომ ხელსაყრელი ბუნებრივი კლიმატური პირობები წარმატების მხოლოდ ნაწილია, მთავარი კი კივის მოვლის საუკეთესო მეთოდების ცოდნაა. ამ მხრივ ყველაზე დიდი გამოცდილება ახალ ზელანდიას აქვს. ამიტომ, კომპანიის თანამშრომლები ამ ქვეყანაში გაემგზავრნენ და წარმატებული პლანტატორების საუკეთესო გამოცდილებას კივის სამშობლოში გაეცნენ.
"ნერგეტას" მიზანი შექმნისთანავე ევროკავშირის ბაზარზე გასვლა იყო. ამისთვის კომპანიამ GLOBAL GAP-ის სტანდარტიც აიღო. GLOBAL GAP სასოფლო-სამეურნეო წარმოების სანიმუშო პრაქტიკის სტანდარტია. ეს სტანდარტი აუცილებლად უნდა დაიცვან იმ ფერმერებმა, რომლებიც ხილს, ბოსტნეულს და აკვაკულტურებს აწარმოებენ და ეს პროდუქტები ევროკავშირის ბაზარზე გააქვთ. სტანდარტი მოიცავს სასოფლო-სამეურნეო და აკვაპროდუქტის წარმოების სრულ ციკლს - ადგილის შერჩევიდან და ნიადაგის დამუშავებიდან დაწყებული, პროდუქტის დამზადებით, დაფასოებითა და შეფუთვით დამთავრებული. "GLOBAL GAP-ის სტანდარტის მიხედვით დოკუმენტაციის მომზადების და მიკვლევადობის პროცედურების დანერგვის კონსულტაციებში 5000 ევრო გადავიხადეთ. გარდა ამისა, შევიძინეთ ნარჩენი წყლების გასაფილტრი აპარატურა, გავაკეთეთ სოციალური ოთახი მუშებისთვის, სანიტარული კვანძები და სამაცივრე მეურნეობა, რასაც კიდევ დამატებითი ინვესტიცია დასჭირდა. ამ სტანდარტის აღება აუცილებელია, რადგან მას ევროკავშირის ქვეყნებში არსებული ყველა სუპერმარკეტი ითხოვს", - აცხადებს ვეკუა.
"ნერგეტას" განვითარების მენეჯერი ამბობს, რომ კივი ყველაზე ძვირი იაპონიაშია, მაგრამ კომპანია იაპონიის ბაზარზე გასვლას ჯერჯერობით, ვერ ახერხებს. ევროპის ბაზარზე 1 კგ კივი ამჟამად 1,30 ევრო ღირს, რუსეთში კი დაახლოებით 1, 60 ევრო. თუმცა, ქართველი მეწარმეები რუსეთის ბაზრის არასტაბილურობის გამო აქცენტს ევროპაზე აკეთებენ. "ნერგეტა" მოლაპარაკებებს ამჟამად ერთ-ერთ გერმანულ საცალო ქსელთან აწარმოებს. ეს საცდელი პარტია იქნება. კონსტანტინე ვეკუა აცხადებს, რომ ქსელს სეზონზე კივის საკმაოდ დიდი პარტიის მიწოდება სჭირდება, საქართველოს კი ამ ეტაპზე მისი მოთხოვნის მეათედის დაკმაყოფილებაც არ შეუძლია.
კივი მოჰყავს ოზურგეთის რაიონის სოფელ გურიანთაში მცხოვრებ აკაკი ღლონტსაც. მას ბიომეურნეობა აქვს. ფერმერი ამბობს, რომ რამდენიმე თვეში ბიოწარმოების დამადასტურებელ სერტიფიკატსაც მიიღებს, რაც მას ევროკავშირის ბაზარზე პროდუქციის რეალიზაციას გაუმარტივებს: "ბიომეურნეობაში სხვადასხვა ხილი მომყავს. აქედან 120 ძირი კივია. ამ 120 ძირიდან 5-6 ტონა მოსავალიც ამიღია. როცა ბიოწარმოების დამადასტურებელი სერტიფიკატი მექნება, აუცილებლად გავიტან ევროკავშირის ბაზარზე - იქ ბიოპროდუქტს მაღალი ფასი აქვს და კარგადაც იყიდება. 2008 წელს ლიტვაში ვიყავი. კარგად მახსოვს, მაშინ იქ ახალ ზელანდიური კივი ჩვენს ფულზე დაახლოებით 14 ლარი ღირდა, იტალიური კი - 11 ლარი. ძალიან მომგებიანი კულტურაა და რაც ძალიან მნიშვნელოვანია, ის კარგად შეეგუა ჩვენს ადგილობრივ კლიმატურ პირობებს. კივი ძალიან კარგი საშუალებაა იმისთვის, რომ მოძველებული და ნაკლებად მომგებიანი კულტურები ჩავანაცვლოთ".
აკაკი ღლონტი ამბობს, ადრე გაზაფხულზე ძლიერი ქარისა და ყინვის გამო კივის ნარგავები დაზიანდა, ამიტომ წელს საქართველოში კივის ცუდ მოსავალს ელოდებიან. თუმცა, საქართველოში მოყვანილი კივიადგილობრივი ბაზრის მოთხოვნას სრულად ვერც კარგი კლიმატური პირობებისა და კარგი მოსავლიანობის დროს აკმაყოფილებს. ამიტომ, ის უცხოეთიდანაც შემოაქვთ. ირანული, მცირე ზომის და დაბალხარისიხიანი კივი კი ქართული კივის ფასს აგდებს.
www.eugeorgia.info-სთან საუბარში ორივე ფერმერი ყურადღებას ერთ, საერთო პრობლემაზე ამახვილებს. ამბობენ, რომ ევროპის ბაზარზე გასასვლელად და იქ წარმატების მოსაპოვებლად აუცილებელია ბაზრისთვის ხარისხიანი პროდუქციის მსხვილი პარტიების გარანტირებული და სატბილური მიწოდება. საქართველოს კი ამ ეტაპზე ამ მოთხოვნის დაკმაყოფილება არ შეუძლია. აკაკი ღლონტი მიიჩნევს, რომ გამოსავალი ფერმერთა გაერთიანება და კოოპერატივის შექმნაა, კონსტანტინე ვეკუა კი ამბობს, რომ ადვილი არც ამ გამოსავლის ნახვაა: "კოოპერატივი რომ შექმნა, ამისთვის სხვა მწარმოებლები უნდა არსებობდნენ, რომელთაც წარმოების ისეთივე სისტემა ექნებათ, რაც შენ გაქვს და თანახმა იქნებიან, რომ ერთობლივი მარკეტინგი განხორციელდეს და მოგებაც და ხარჯიც თანაბრად განაწილდეს. ასეთი ფერმერების მოძებნა კი ადვილი არ არის".
ფერმერები ამბობენ, რომ იმ მცირე საოჯახო მეურნეობებს, სადაც ამჟამად კივი მოჰყავთ, არ აქვთ საკმარისი ცოდნა და ფინანსური სახსრები იმისთვის, რომ მოსავლის რაოდენობა და ხარისხი გაზარდონ. პრობლემაა კივის ნარგავებისთვის აუცილებელი საირიგაციო სისტემის დანერგვა, რაც დიდ ფინანსურ ინვესტიციას მოითხოვს. ურწყავ ნაკვეთებში მოშენებული კივის მოსავლიანობა კი წლიდან წლამდე ცვალებადი და არაპროგნოზირებადია. ასე მაგალითად, 2010 წლის გვალვის გამო მცირე ფერმერთა საკარმიდამო ნაკვეთებში გაშენებული კივის მოსავალი რამდენჯერმე შემცირდა. მორწყვის გარეშე მიტოვებული ნარგავები დაისტრესა და 2011 წლის მოსავალი წინა წლის მოსავალთან შედარებით განახევრდა. მცირე ფერმერთა მთავარი პრობლემა ერთნაირი ხარისხის და ზომის კივის მოყვანაა. როგორც წესი, საერთო რაოდენობის მოსავალში მცირე ზომის კივი ჭარბობს - ევროკავშირი კი საკუთარ ბაზარზე 62 გრამზე ნაკლები წონის კივის გაყიდვას კრძალავს. თავისი წესი აქვს კივის მოკრეფას და შენახვასაც. მცირე ფერმერთა დიდ ნაწილს ამ წესების შესახებ ინფორმაცია არ აქვს.
ეს იყო ის ძირითადი მიზეზები, რის გამოც "ნერგეტამ" საკუთარი კივის პლანტაციის გაშენება გადაწყვიტა. "საკუთარი წარმოება საშუალებას მოგვცემს, რომ ერთგვაროვანი ხარისხი უზრუნველვყოთ და ჩვენს მომხმარებელს საჭირო რაოდენობის პროდუქცია ჩავარდნების გარეშე მივაწოდოთ", - ამბობს "ნერგეტას" ოპერაციების დირექტორი რომეო ჯაპავა. კომპანიის მენეჯმენტი უახლოეს პერიოდში მეურნეობის 200 ჰა-მდე გაფართოებას აპირებს.
კივი
ველური კივის სამშობლო ჩინეთია. კივის კულტურა კი მსოფლიოს ახალმა ზელანდიელებმა გააცნეს. მსოფლიო ბაზარზე კივის მთავარი მიმწოდებელი ამჟამად სწორედ ახალი ზელანდიაა. საქართველოში კივი გასული საუკუნის 80-იან წლებში შემოვიდა. ის კარგად ხარობს როგორც სამეგრელოსა და გურიაში, ისე კახეთში. თუმცა, მისი მოშენებისთვის ყველაზე ხელსაყრელი ნიადაგურ-კლიმატური პირობები მაინც დასავლეთ საქართველოს სუბტროპიკულ ზონაშია.
კივის რბილობი შეიცავს ასკორბინის მჟავას, C და PP ვიტამინებს, B ჯგუფის ვიტამინებს და პროვიტამინ A-ს. აუმჯობესებს ნივთიერებათა ცვლას. ნაყოფის სამკურნალო და დიეტური თვისებების გამო მასზე მაღალი მოთხოვნაა.
კივი ყინვაგამძლეა, უძლებს -15 გრადუსამდე ყინვას. დაავადებებისა და მავნებლების მიმართ დიდი მდგრადობით ხასიათდება. კარგად ეგუება მაღალტენიან ჰაერს, მაგრამ არ უყვარს ჭარბი ტენი. პლანტაციის გასაშენებლად არჩევენ ფხვიერ და ჭარბი ტენის სწრაფი წრეტის უნარის მქონე, სუსტი მჟავე, ან ნეიტრალური რეაქციის (5,0-7,5) ნიადაგებს. ამის გამო კივის მოყვანა საქართველოს ბევრ რაიონში შეიძლება, თუმცა მისი მოშენებისთვის ყველაზე ხელსაყრელი ნიადაგურ-კლიმატური პირობები დასავლეთ საქართველოს სუბტროპიკულ ზონაშია.
1 ჰექტარზე კივის 500 ნერგი ირგვება. დარგვის საუკეთესო პერიოდია შემოდგომაზე - ოქტომბერ-ნოემბერი, გაზაფხულზე კი - მარტი. იმ რეგიონებში, სადაც ზამთარი შედარებით მკაცრია, დარგვა უმჯობესია გაზაფხულზე. კივი ხვიარა ტიპის მცენარეა, ამიტომ მისი მიწაზე გართხმის თავიდან ასაცილებლად, თითოეულ მცენარესთან 2 მეტრის სიმაღლის ჭიგო უნდა ჩაირგოს და მცენარე მასზე აიკრას.
კივი ორსახლიანი მცენარეა. მისი დარგვის დროს აუცილებლად უნდა იქნას გათვალისწინებული მდედრობითი და მამრობითი მცენარეების თანაფარდობა - დამტვერიანების პროცესის უზრუნველყოფის მიზნით 8 მდედრობით მცენარეზე 1 მამრობითი კივი უნდა მოდიოდეს.
მაქსიმალური მსხმოიარობის მისაღწევად კივი ყოველწლიურად უნდა გაისხლას. კივი პირველ მოსავალს დარგვიდან მესამე წელს იძლევა, სრულ მოსავლიანობას კი 6 წლის ასაკში აღწევს. კივის პლანტაციის 1 ჰა-ზე გაშენებას ( სრული აგროტექნიკური ღონისძიებების დაცვით ) 40 000 ლარი სჭირდება. სამაგიეროდ, კარგი მოვლის შემთხვევაში, 1 ჰა-დან 30-35 ტონა მოსავლის მიღება შეიძლება.
კივი მწიფეა, თუ მისი შაქრიანობა მინიმუმ 12%-ია. ამ დროს ნაყოფი არ უნდა იყოს ძალიან მკვრივი და ადვილად უნდა იჭრებოდეს. კივი არ უნდა მოიკრიფოს მანამდე, სანამ შაქრიანობა მინიმუმ 6,2%-ს არ მიაღწევს. თუ უფრო ნაკლები შაქრიანობის კივი მოიკრიფება, ის ვერასოდეს მიაღწევს 12% შაქრიანობას.
ბაზარზე კივის 1-წლიანი ნერგი ამჟამად 4-5 ლარი ღირს, 2-წლიანი კი - 8 ლარი.
„კაპიტალი განსაზღვრავს წარმოებით ურთიერთობებს,“ – კარლ მარქსის ამ ზეცნობილი ფრაზით გილოცავთ კაპიტალიზმის კრიტიკოსებს თქვენი კერპის 200 წლის იუბილეს, და მსურს განვავრცო, რომ იდეოლოგიური განსხვავების მიუხედავად, არა თუ ვეთანხმები, მეტიც, მიმაჩნია, რომ სწორედ კაპიტალი უდევს საფუძვლად არა მხოლოდ წარმოებით, არამედ ნებისმიერი სახის ურთიერთობას სოციუმში, რომელიც პროგრესსა და განვითარებაზეა ორიენტირებული.
2019 წლამდე გადადოს საპენსიო რეფორმის დაწყება და მოამზადოს წინაპირობები კონსერვატიული (და არა სოციალურ-ლიბერალური) მოდელის შემოღებისთვის, იმ დათქმით, რომ დაგროვებითი და საბაზისო პენსიების სქემები ყოველთვის ერთმანეთის პარალელურად იარსებებს
ახალქალაქს მორიგი დაგეგმილი ტრენინგის ფარგლებში ვესტუმრეთ. ამ ნაყოფიერ მიწაზე მშრომელი ფერმერები ცხოვრობენ. სწორედ აქ მოდის ქართულ ბაზარზე არსებული კარტოფილის, ბოსტნეულისა და მარცვლეულის დიდი ნაწილი. ბოლო პერიოდში ჩვენ მიერ ჩატარებული ტრენინგებიდან ეს შეხვედრა ყველაზე ინტერაქციული აღმოჩნდა. გამაკვირვა მათმა ცხოველმა ინტერესმა სიახლისადმი. ისინი მაქსიმალურად ცდილობდნენ მათთვის საინტერესო საკითხზე მიეღოთ რაც შეიძლება მეტი ინფორმაცია.
გასულ კვირას მაკედონიაში ნაციონალისტურად განწყობილ ადამიანთა ჯგუფი პარლამენტშიშეიჭრა. 200-კაციანი ბრბო, რომელთა შორისნიღბიანი მამაკაცები იყვნენ, სასტიკად გაუსწორდაწამყვანი მაკედონიური ოპოზიციურიპარტიის და ეთნიკური ალბანელების პარტიის ლიდერებს, მათ შორის ქალბატონს. ეს ორი პარტია აპირებდა ახალი უმრავლესობის შექმნას მაკედონიის პარლამენტში, რომლის სპიკერად ეთნიკურად ალბანელი პოლიტიკოსი აირჩიეს. პარლამენტში შეჭრილები, რომლებიც ქვეყნის ყოფილი პრემიერ-მინისტრისმომხრეები იყვნენ, ამ ფაქტის ასეთი სისხლიანი გზით ჩაშლას ცდილობდნენ.
მარტვილის რაიონის გამგებლის მოადგილე ყველაზე ძლიერ ოპონირებას გვიწევდა. მისი პირველივე ქმედება „ჰაკა“-ს ჰგავდა, რომელსაც გააფთრებული ახალზელანდიელი მორაგბეები მოწინააღმდეგე გუნდის მორალურად გასატეხად იყენებენ.
კონფლიქტის დაწყებიდან მეექვსე წელს ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა ჩაურევლობის პოლიტიკა დაარღვია და ასადის რეჟიმის წინააღმდეგ იერიში პირველად 7 აპრილს, გამთენიისას მიიტანა.
ესტონური წარმატებული პოტიკის მაგალითების მოძიება შესაძლებელია თითქმის ნებისმიერ სფეროში, დაწყებული სახელმწიფო მმართველობიდან, დამთავრებული განათლების პოლიტიკით.
უცხო ქვეყნების კანონებისა თუ რეფორმების კოპირება განვითარების ერთი-ერთი პოპულარული და საქართველოშიც ხშირად გამოყენებადი რეცეპტია. ლოგიკა მარტივია - „საჭირო არ არის ველოსიპედის ახლიდან გამოგონება“. თუმცა, ეს მიდგომა ხშირად არ ამართლებს.
ევროკავშირთან სავაჭრო სივრცის გაფართოების შედეგად ყველა მოსალოდნელი დადებით ეფექტი მიიღწევა გრძელვადიან პერიოდში (5-10 წელიწადი), ხოლო ხარჯების გაღება გვიწევს დღეს, რათა შესაბამისობაში მოვიდეთ ევროკავშირის კანონმდებლობასთანდა საბაზრო მოთხოვნებთან. ისედაც დაძაბულ სოციალურ და პოლიტიკურ ფონზე ამან შესაძლოა საფრთხე შეუქმნას რეფორმების წარმატებით განხორციელებას. შესაბამისად, დაახლოების პროცესი უნდა იყოს თანმიმდევრული და პრიორიტეტები გათვლილი ისე, რომ ბიზნესს ჰქონდეს ზრდის სტიმული; ასევე, მნიშვნელოვანია ექსპორტზე ორიენტირებული დარგების კონკურენტუნარიანობის ამაღლება წახალისდეს. მეორე მხრივ, საქართველოში ევროკავშირის სტანდარტების დანერგვა მეწარმეობასა და ზოგადად ქვეყნის საინვესტიციო სივრცეში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვას და ევროპულ ბაზარზე წვდომას ხელს შეუწყობს. DCFTA-ს სარგებლის სრულად ასათვისებლად, ასევე, აუცილებელია სამუშაო ძალის ბაზრის ცვლილება, რომელიც ამჟამად თავმოყრილია ძირითადად დაბალმწარმოებლურ დარგებში.
მე ძალიან კარგად არ ვიცნობ მაგამედ სარიევს. მაქსიმუმ ორჯერ შევხვედრივარ, პირველად მარნეულში და მეორედ ერთი კვირის წინ გარდაბნის მუნიციპალიტეტში ამჯერადაც ევროკავშირთან სავაჭრო ხელშეკრულების (DCFTA) შესაძლებლობების შესახებ ტრეინინგზე. მაგამედი არც ოლიმპიური ჩემპიონია და მისი ფოტოები არც საჯარო თავშეყრის ადგილებშია გამოფენილი, თუმცა ის რომ საუკეთესო მოქალაქეა, ამ ფაქტს წყალი არ გაუვა!
კეთილდღეობის ეკონომიკის ერთ-ერთი პრინციპია, რომ ზოგიერთ გადასახადს შესაძლოა უკუგავლენა ჰქონდეს ინდივიდების მოტივაციაზე- შექმნან დოვლათი. თუმცა, თუ გადასახადებიდან მიღებული თანხა საკმარისი არ არის ხარისხიანი ინფრასტრუქტურისა და საჯარო სერვისების დასაფინანსებლად, ამანაც შეიძლება დააზარალოს ეკონომიკა.
ინსტიტუტების განვითარებას არა მარტო პროფესიონალების, პოლიტიკური და ეკონომიკური ელიტების სწორად მიმართული შრომა და გადაწყვეტილებები, არამედ მოსახლეობის დამოკიდებულებებისა და ფასეულობების შეცვლაც სჭირდება.
ფერმერებთან ჩვენი შეხვედრის დროს სულიად მოულოდნელად აღმოვაჩინეთ მსმენელებს შორის ორი “თინეიჯერი” ბიჭი; მომავალი ფერმერები მამასთან ერთად გამალებით იწერდნენ პრეზენტაციის დროს მიწოდებულ ყველა ინფორმაციას თაფლის წარმოების არსებული შესაძლებლობების, პრობლემებისა და გამოწვევების შესახებ.
მას შემდეგ, რაც საქართველომ დამოუკიდებლობა მოიპოვა, მთავრობები, პოლიტიკური პარტიები, ექსპერტები, თუ იდეოლოგები გვპირდებიან საქართველოს ეკონომიკურ გაბრწყინებას, რეცეპტად კი ბორჯომის გაყიდვიდან დაწყებული დაბალი გადასახადებით დამთავრებული არაერთ იდეას თუ თეორიას ასახელებენ. ასე გრძელდება 25 წელია და, მართალია, 90-იანი წლების სიდუჭირიდან მოსახლეობის დიდი ნაწილი გამოვიდა, გაბრწყინებამდე ჯერ კიდევ ბევრი გვიკლია.
გუგენჰაიმში აგნეს მარტინმა, MoMA-ს თანამედროვე ხელოვნების ფილიალმა (PS1) ნიუ-იორკში, ჩიკაგოს ხელოვნების ინსტიტუტმა და ჩიკაგოს თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმმა კიდევ ერთხელ დამარწმუნა, რომ არ არსებობს გამოხატვის უღირსი საგნები, აღქმები, მოვლენები თუ ამ მოვლენების ინტერპრეტაციები.
სამი წლის წინ ამერიკელმა ჟურნალისტმა ენ ბერნარდმა National Geographic-ისთვის მომზადებულ რეპორტაჟში შემდეგი სიტყვები დაწერა: „თუ დაეცემა დამასკო, დაეცემა სირიაც.“ ომის დაწყებიდან, თითქმის, ექვსი წლის თავზე პრეზიდენტ ბაშარ ალ-ასადის ციტადელად ქცეული სირიის დედაქალაქი გადარჩა, ხოლო ალეპომ, სიდიდით მეორე უძველესმა ქალაქმა და ომამდელი სირიის ბიზნესცენტრმა, დაცემა 2012 წლიდან (სამოქალაქო ომის დაწყებიდან ერთ წელიწადში) დაიწყო, თუმცა, მაინც ბევრს გაუძლო გარდა რუსეთის ავიაიერიშისა.
ციდან ალბათ ყველაზე კარგად ჩანს გერმანული რაციონალიზმი, მიწის და განახლებადი ენერგიიის ათვისება (გუშინ მხოლოდ მიუნხენიდან ფრანკფურტამდე მგზავრობისას 500-ზე მეტი ქარის წისქვილი დავთვალე), ტყის ფართობების და სასოფლო-სამეურნეო სავარგულების ეს რაღაც განსხვავებული სიმეტრიით მონაცვლეობა და, მთლიანობაში, ეს განსხვავებულად დავარცხნილი რელიეფი.
გაძვირებული საიმპორტო ავტომობილების ფასი (გამოწვეული აქციზის ზრდით), სავარაუდოდ, გაახანგრძლივებს საქართველოში არსებული ავტომობილების „ექსპლუატაციის“ ვადას. შესაბამისად, ტექნიკური შემოწმების შემოღების ვადებისა და პირობების გაურკვევლობის პირობებში, შესაძლოა, ტექნიკურად არც ისე სახარბიელო მგომარეობაში მყოფმა ქართულმა ავტოპარკმა გაიხანგრძლივოს მავნე აირებისა და უსიამოვნო ინდუსტრიული ხმების „გამობოლქვის“ პერიოდი.
В шестидесятые годы прошлого века Ферруччо получил от продажи тракторов бόльший доход, чем планировалось, и исполнил свою мечту: поставил в свой гараж новенькую «феррари». Вторая часть этой истории намного интереснее. «Феррари» не оправдала ожиданий Ферруччо. Ферруччо, не раздумывая, явился прямо к Энцо Феррари, чтобы обсудить недостатки машины, он высказал свое мнение и предложил помощь в решении проблем...
გასული საუკუნის სამოციან წლებში ფერუჩომ ტრაქტორების გაყიდვით დაგეგმილზე მეტი შემოსავალი მიიღო და ოცნებაც აისრულა: საკუთარ ფარეხში ახალთახალი «ფერარი» დააყენა. ამ ისტორიის მეორე ნაწილი გაცილებით საინტერესოა.
სადღეგრძელოებზე ჩემმა ბლოგმა იმაზე გაცილებით მეტი ვნებები და კონტრასტული რეაქციები გამოიწვია, ვიდრე ველოდი: მკვეთრად უარყოფითი ძირითადად უფროსი თაობის მხრიდან და მკვეთრად დადებითი ახალგაზრდა და საშუალო ასაკის ხალხის მხრიდან. მკვეთრად უარყოფითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა დაიწყეს პირადად ჩემი და ჩემი ქართველობის ლანძღვა კომენტარებში თუ პირად მიმოწერაში, ხოლო მკვეთრად დადებითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა -- ჩემი ქება მაღალი მოქალაქეობრივი თვითშეგნების გამო, რამაც გადამაწყვეტინა მეთქვა (ამჯერად უკვე საბოლოოდ), რატომ არ ვეთანხმები არცერთ მხარეს. როცა ვნებები დუღს, როგორც ამბობენ, ჭეშმარიტება ორთქლდება (არა, იმის თქმა არ მინდა, რომ მე ვიცი ჭეშმარიტება).
ბოლო შვიდი წელია ქართულ სუფრაზე არ ვყოფილვარ, სანამ გუშინ ძირითადად ახალგაზრდებისგან შემდგარ ჯგუფთან ერთად არწივის ხეობაში და ხორნაბუჯზე ლაშქრობის შემდეგ ერთ რესტორანში მათთან ერთად არ აღმოვჩნდი. მოკლედ, ამ ადამიანების ასაკმა და განათლებამ მაფიქრებინა, რომ ეს ხალხი არ დალევდა იმ სადღეგრძელოებს, რის გამოც ქართულ სუფრებს გავურბივარ. მოლოდინი არ გამართლდა. ამ სუფრაზეც შეისვა „საქართველოს გაუმარჯოს”, ჩვენი სიყვარულის (იგულისხმება სუფრაზე მსხდომნი), მეგობრობის და ხვალინდელი დღის სადღეგრძელოები. ამ სადღეგრძელოებს გვთავაზობდა ერთ-ერთი ჩვენი თანამოლაშქრე ბიჭი, რომელმაც თქვა მე თამადა არ ვარო, თუმცა ტრადიციული თამადისგან მხოლოდ იმით განსხვავდებოდა, რომ დალევას არ გვაძალებდა.
გამარჯობა, მინდა ეს ბლოგი დავწერო ქართული მატყლის პრობლემაზე და თხრობა დავიწყო ახლო წარულიდან, ასევე გაგაცნოთ მატყლის პრობლემის მოგვარების უელსური მოდელი.
უიმედო და არაინფორმირებული გურულები 6 ივლისს ლანჩხუთის მინუციპალიტეტის სოფელ ჯურუყვეთში ვნახე. არაინფორმირებული ევროინტეგრაციის პროცესებზე, უიმედო თავიანთი სოციალური მდგომარეობით.
აბორტის უფლება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პოსტულატია ადამიანის უფლების კონვენციაში. გაეროს CEDAW-ს კომიტეტის დეკლარაციაში წერია: „გაეროს წევრმა ქვეყნებმა ხელი უნდა შეუწყოს ჯანდაცვის სფეროში ქალის მიმართ ყველანარი დისკრიმინაციის აღმოფხვრას, ქალის და კაცის უფლება თანაბრად უნდა იყოს დაცული და ქალებს უნდა ქონდეთ წვდომა ჯანდაცვის სერვისებზე, ოჯახის დაგეგმარების ჩათვლით“.
Brexit -ის მოწინააღმდეგები მოსახლეობას აფრთხილებდნენ უპირატესად ეკონომიკური შედეგების თაობაზე:
ბრიტანეთის ფინანსთა სამინისტროს პროგნოზით, Brexit-ის შემდგომ ყოველი ბრიტანული ოჯახი 4300 ფუნტს დაკარგავს წელიწადში
2020 წლისათვის იქნება სავარაუდოდ, 100 მილიარდი ფუნტის ეკონომიკური ზარალი.
950 000 სამუშო ადგილს შეექმნება საფრთხე. პროფესიული გაერთიანებების ვარაუდი უფრო დრამატულია: 4 მილიონი სამუშაო ადგილი საფრთხის ქვეშაა, განსაკუთრებით კი, ექსპორტთან დაკავშირებულ სფეროებში, საავტომობილო და ქიმიურ ინდუსტრიაში.
ბევრი ფირმა კონტინენტურ ევროპაში გადავა. შემცირდება პირდაპირი ინვესტიციები.
ბატონი სერგო ქალაქ თელავიდან თან რეალური პიროვნებაა და თან კრებითი სახელია იმ ადამიანებისა, რომლებიც ევროინტეგრაციის მიმართულებით ინფორმაციულ შიმშილს განიცდიან.
გერმანიაში მმართველი კოალიციის პარტიების: CDU -სა და CSU- ს ცალკეული პოლიტიკოსები სკეპტიკურად არიან განწყობილნი, რამდენად გონივრულია საქართველოსთვის ვიზალიბერალიზაციის მინიჭების თაობაზე ევროკომისიის გეგმა. მათ არგუმენტად მოჰყავთ ქართული კრიმინალური დაჯგუფებების მზარდი მასშტაბი და გავლენები ევროპაში, ამასთან, საქართველოს მოქალაქეების მიერ ლტოლვილის სტატუსის ბოროტად გამოყენების ტენდენციად ქცეული ფაქტები. ეს არგუმენტები რეალობაში საფუძველს მოკლებული როდია, მაგრამ სწორედ ამ თემის წამოწევა საქართველოს სახელმწიფოსათვის ეგზისტენციალურად მნიშვნელოვანი საკითხის გადამწყვეტ ფაზაში აღაშფოთებს ქართულ საზოგადოებას:
„სურსათის უვნებლობა ევროკავშირმა რომ არ მოგვთხოვოს, ისე არ უნდა გვქონდეს“? - ეს რეპლიკა მესტიაში ჯერ კიდევ “გაუხურებელი” ტრენინგის მიმდინარეობის დროს ადგილობრივმა ზაზა დევდარიანმა “გვესროლა”.
პილოტმა დაშვება გამოაცხადა. ქვევით თვალი მომჭრა აღმოსავლეთსა და უდაბნოს კლიმატისთვის უჩვეულო სიმწვანემ, რომელიც თელ-ავივის აეროპორტის ზოლამდე მთელი 20 წუთის განმავლობაში არ დასრულებულა. გაოცებამ დროებით გადამავიწყა „აირზენას“ ღარიბული, უგემური მენიუ და ლამაზი, მაგრამ უჟმური და მოძველბიჭო სტიუარდესა.
- ყვავის ყველაფერი, - მითხრა სიამაყით გვერდით მჯდომმა შუახნის მამაკაცმა, რომელიც საქართველოდან ისტორიულ სამშობლოში ღრმა ბავშვობაში გადასახლდა.
ცოტა ხნის წინ გავრცელდა ინფორმაცია "ჩერნომორენერგოს" დირექტორის, ასლან ბასარიას განცხადების შესახებ, რომელსაც ენგურჰესის დირექტორის ლევან მებონიაც ადასტურებს და რომლის მიხედვით ენგურჰესის მიერ გამომუშავებული არცერთი კილოვატი ამ ეტაპზე საქართველოს არ მიეწოდება და მთლიანად აფხაზეთს მიაქვს, ხოლო ზამთრისა და გაზაფხულის პერიოდში წაღებული ელექტროენერგიის რაოდენობა გამომუშავებულის 80%-ს შეადგენს.
არავის უკვირს ის ფაქტი, რომ რადიკალური ისლამის წარმომადგენელები მკაცრად აკრიტიკებენ დემოკრატიას, რადგან ის შარიათის სულთან შეუთავსებელ პოლიტიკურ პრაქტიკად, ზნეობრივი გარყვნილებისა და ქაოსის წყაროდ მიაჩნიათ. საკვირველი ისაა, რომ დემოკრატიას რელიგიის სახელით ქრისტიანებიც არ წყალობენ.
გასული წლის ბოლოს საქართველოს გაზმომარაგების გაზრდის საკითხმა არათუ აქტუალურობა შეიძინა, არამედ გადააჭარბა ყველანაირ მოლოდინს და უკვე ერთგვარ მძაფრსიუჟეტიან სერიალად იქცა “გაზპრომის” მთავარ როლში მონაწილეობით.
ქართველ მორწმუნეთა და სასულიერო პირთა გარკვეულ წრეში სიტყვა „ლიბერალიზმი“ ძალიან უარყოფითი რენომეთი სარგებლობს. ჩემი აზრით, ამას სამი უმთავრესი მიზეზი აქვს. პირველი, ესაა რუსული რელიგიური ლიტერატურა, რომლებიც „რომის მესამე იმპერიის“ სულისკვეთების მქონე ავტორების მიერაა დაწერილი, რომლებსაც ყველანაირი ლიბერალური აზრი, რომელიც ეჭვის ქვეშ აყენებს რუსული იმპერიის მართლმადიდებლურ მისიას, თავად მართლმადიდებლობის საწინააღმდეგო ძალად მიაჩნიათ; მეორე, ზოგიერთი ლიბერალის აგრესიული, ანტიეკლესიური პოზიცია, რომელიც სულაც არ გამომდინარეობს კლასიკური პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებიდან და აქედან გამომდინარე, თავად ამ ლიბერალის ბრალია და არა ლიბერალიზმის; მესამე, ზოგადად ლიბერალიზმის მოწინააღმდეგენი კარგად არ იცნობენ კლასიკური, პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებას.
ახალციხის რაიონში მცხოვრებ ერთ-ერთ მეფუტკრეს, რომელიც ევროპაში ქართული თაფლის ექსპორტისთვის საჭირო მოთხოვნებზე ინფორმაციას ეძებდა, სურსათის ეროვნულ სააგენტოში "ურჩიეს", რომ ევროკავშირში თაფლის შეტანაზე ფუჭ ოცნებას თავი დაანებოს და ცოტა უფრო პრაგმატულ-მიწიერი საქმით დაკავდეს.
ახლო აღმოსავლეთსა და სირიაში შექმნილი ვითარება შედეგია ცივილიზაციურ - რელიგიური კონფლიქტების გაღვივების, რომლებიც ემყარება საუკუნეების მანძილზე ჩამოყალიბებულ ეთნო-რელიგიურ რწმენებს და რომელთა გაღვივება ხდება გლობალური და რეგიონული პროცესების ფონზე.
კოლონიალიზმის ეპოქაში ევროპელები ცდილობდნენ ანდებში ოქროს ქალაქისთვის მიეგნოთ, მაგრამ ელდორადოც და ინკების პაიტიტიც მხოლოდ ლეგენდად დარჩა, ისევე როგორც საყდრისის 5-ათასწლოვანი მაღარო, რომლის შესახებაც უკვე ვეღარაფერს შევიტყობთ.
ხანგრძლივი დავა ე.წ. მოსმენების კანონთან დაკავშირებით დასრულებულია, ვეტოც დაძლეულია და დიდი ძმაც მზადყოფნაშია, რომ მუდამ გვიყუროს, გვისმინოს და განაჩენი გამოიტანოს.
მრავალი ქვეყნის გამოცდილების მიხედვით, სწორედ სადაზღვევო სფეროა ის სეგმენტი, რომელსაც შეუძლია რომ თავისი შემოსავლებიდან საგზაო უსაფრთხოებისთვის დაფინანსება გამოყოს და ეს თანხა ტრანსპარენტულად დახარჯოს გზების კეთილმოწყობასა და საგზაო უსაფრთხოებაზე მიმართულ სხვა კონკრეტულ პროექტებზე.
სტრატეგიულად მნიშნელოვანი გეოგრაფიული მდებარეობის გამო საქართველოს მთელს კავკასიაში და მის ფარგლებს გარეთაც საკვანძო სატრანზიტო ფუნქცია აკისრია. ამის გამო, სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის და სატრანსპორტო საშუალებების გაუმჯობესება აუცილებელი წინაპირობაა ქვეყნის ეკონომიკური და სოციალური განვითარებისთვის.
ევროპასთან ასოცირების შესახებ შეთანხმებაში განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა სატრანსპორტო საშუალებების უსაფრთხოების პირობების დაცვას: ავტომობილის გამართულობას, მძღოლების კვალიფიკაციას და მათ მიერ სამუშაო და დასვენების საათების მკაცრ დაცვას.
ერთხელ ერთმა ჩემმა ნაცნობმა ჟურნალისტმა, რომელიც შარშან კოლუმბიის უნივერსიტეტის ტრენინგზე გავიცანი, სოციალურ ქსელ Twitter-ზე დაწერა, რომ ამერიკის შეერთებული შტატების მადლობელია, რადგან მან, ნეპალელი ემიგრანტების შვილმა, მისი წილი ამერიკული ოცნება უკვე აიხდინა.
შეხვედრა საღამოს 6 საათზე , www.eugeorgia.info-ს ოფისში დავნიშნეთ. ჩვენი ჯგუფი პირველად უნდა შეხვედროდა ახალციხის რაიონში, სოფელ ანდრიაწმინდაში მცხოვრებ მეყველეს - გალინა ინასარიძეს და მის შვილს - რუსლანს. თავდაპირველად, შეხვედრის მიზანი ერთმანეთის გაცნობ
ამერიკული ლურჯი მოცვი, რომელიც გურიისა და აჭარის მაღალმთიანეთის კლიმატურ პირობებს კარგად შეეგუა, უნიკალური თვისებების გამო მსოფლიო ბაზარზე დიდი მოთხოვნით სარგებლობს. საქართველოში მოყვანილი 12 ტონა ლურჯი მოცვი დიდი ბრიტანეთის ბაზარზე წელს პირველად შევიდ
ევროკავშირის წარმომადგენლებმა საქართველოში თაფლის წარმოების ინდუსტრია შეამოწმეს და მიიჩნიეს, რომ სწორედ თაფლია ის ერთ-ერთი სტრატეგიული პროდუქტი, რომელსაც თხილისა და ღვინის კვალდაკვალ ევროკავშირის ბაზარზე შესვლის რეალური პერსპექტივა აქვს.
ევროკავშირში 1 კგ ბიო ჟოლოს საცალო ფასი 100 ევროს აჭარბებს, თუმცა, როცა კენკრის ბაღის გაშენება გადაწყვიტა, გიორგი კორელი, ძირითადად, მაინც ადგილობრივი ბაზრით მოიხიბლა. როგორც ახალგაზრდა ფერმერი ამბობს, ჟოლო საქართველოში საკმაოდ მოთხოვნადი პროდუქტია და ყოვ
1 კგ - 30 ლარი- ამ ფასად შეგიძლიათ იყიდოთ სატაცური წელს ქართულ საცალო ქსელებში. ცხოვრების დონის გათვალისწინებით, ბოსტნეულს თამამად შეუძლია დელიკატესებს შორის თავისი ადგილი დაიკავოს. თუმცა, როგორც ექსპერტები აცხადებენ, ფასს არც მისი თვისებები ჩამორჩება.
ევროკავშირი სოფლად მცხოვრები მოსახლეობისთვის ახალ საგრანტო პროგრამას იწყებს. ევროპის სამეზობლო პროგრამა სოფლის მეურნეობისა და სოფლის განვითარებისთვის - ENPARD-ის ფარგლებში დაფინანსებას მიიღებს ის, ვისაც სოფლად აგროწარმოების ალტერნატიული ეკონომიკური საქმი
პაატა მოგელაშვილს ხეხილის ბაღი 20 ჰა-ზე გორის რაიონის სოფელ ვარიანში აქვს გაშენებული. მეურნეობას უკვე რამდენიმე წელია ძმებთან ერთად უძღვება. ბაღი გააახლეს - "სინაფის" და "ჩემპიონის" ვაშლის ნერგები თანამედროვე ჯიშებით - "გრანი სმიტით", "ჯონათი" და "გოლდენ
რუსეთის სამხედრო თეორეტიკოსების მიერ შექმნილ “მომავლის ომის” მოდელს განსაკუთრებული აქტუალობა შესძინა უკრაინის კრიზისმა, რადგან კრემლმა სწორედ აღნიშნული მოდელის გამოყენებით მოახდინა უკრაინის ტერიტორიის ნაწილის ანექსია და შექმნა დესტაბილიზაციის კერები.
ქალი მეწარმეების ხელშეწყობის მიზნით, ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი საქართველოში ახალ პროგრამას იწყებს. EUGeorgia.info დაინტერესდა, რამდენად ხელსაყრელია პირობები და რას ფიქრობენ პროგრამასთან დაკავშირებით თავად ქალი მეწარმეები.