banner
16 თებერვალი 2015 | 18:13 სოფლის მეურნეობა

თაფლის წარმოება, ექსპორტი და დამაბრკოლებელი ფაქტორები

თაფლის წარმოება, ექსპორტი და დამაბრკოლებელი ფაქტორები


ევროკავშირის წარმომადგენლებმა საქართველოში თაფლის წარმოების ინდუსტრია შეამოწმეს და მიიჩნიეს, რომ სწორედ თაფლია ის პროდუქტი, რომელსაც თხილისა და ღვინის კვალდაკვალ ევროკავშირის ბაზარზე შესვლის რეალური პერსპექტივა აქვს. რატომ არის ევროპის ბაზარზე ყველაზე მარტივი თაფლის შეტანა და რას აკეთებს ამ მიზნის მისაღწევად სახელმწიფო და მეფუტკრეთა გილდია?

თაფლს ფუტკარი ყვავილების ნექტრისა და მტვრისგან ამზადებს. ის სამასამდე სასარგებლო ნივთიერებას შეიცავს, მათ შორის: შაქრებს, ვიტამინებს, მინერალებს, ფერმენტებს, ორგანულ მჟავებს, აზოტოვან ნაერთებსა და ბიოლოგიურად აქტიურ ნივთიერებებს. თაფლს სამკურნალო თვისებებიც აქვს: სპობს მავნე ბაქტერიებს, აუმჯობესებს ნივთიერებათა ცვლას, აჩქარებს ქსოვილთა რეგენერაციას და ამავე დროს ანთების საწინააღმდეგო და მატონიზებელი მოქმედებითაც გამოირჩევა. ოფიციალური ინფორმაციით, ევროკავშირის ბაზარზე ყოველწლიურად თაფლზე მოთხოვნა 6%-ით იზრდება. ევროპელი მომხმარებელი თაფლს ძირითადად ბუნებრივ დამატკბობელად ხმარობს. "ევროკავშირი დაინტერესებულია საქართველოდან თაფლის იმპორტით. თუ ადრე თაფლი დელიკატესის კატეგორიაში გადიოდა, ამჟამად უკვე ჩვეულებრივი საკვების კატეგორიაში გადის. ევროკავშირს თაფლის ადგილობრივი მოხმარების 55%, დაახლოებით 150 000 ტონა, სხვა ქვეყნებიდან შეაქვს," - ამბობს სოფლის მეურნეობის მინისტრის მრჩეველი ომარ კაჭარავა.

ამჟამად საქართველო წელიწადში დაახლოებით 4000 ტონა თაფლს აწარმოებს. ბოლო 4 წლის განმავლობაში ყველაზე მეტი - 17 ტონა თაფლი ( 116 700 აშშ დოლარის ღირებულების) ექსპორტზე 2013 წელს გავიდა. გასულ წელს მეფუტკრეებმა ქვეყნის ფარგლებს გარეთ 5,4 ტონა ( 54 200 აშშ დოლარის ღირებულების) თაფლი გაიტანეს. "ეს უმნიშვნელო რაოდენობაა იმ შესაძლებლობასთან შედარებით, რაც საქართველოს აქვს," - აცხადებს www.eugeorgia.info-სთან საუბარში სოფლის მეურნეობის მინისტრის მრჩეველი ომარ კაჭარავა.

ქართული თაფლი ბოლო წლების განმვლობაში ექსპორტზე ძირითადად ლიბიაში, არაბთა გაერთიანებულ საემიროებში, საუდის არაბეთში, ერაყსა და ლიბანში გადის. გასულ წელს ამ ქვეყნებს ჩინეთისა და კორეის რესპუბლიკის სახით ახალი საექსპორტო მიმართულებები დაემატა. შარშან ჩინეთში 0,3 ტონა, ხოლო კორეის რესპუბლიკაში 0,1 ტონა თაფლი გავიდა. ექსპორტზე თაფლი ძირითადად შპს "ფუტკარას" გააქვს. "ჩვენი ძირითადი მომხმარებელები არაბეთის და აზიის ქვეყნები არიან. ევროკავშირის ქვეყნებიდანაც არაერთხელ გვქონდა შემოთავაზება იქ ქართული თაფლის გატანაზე. პირველი ასეთი შემოთავაზება ერთ-ერთი მსხვილი ავსტრიული დისტრიბუტორისგანან ჯერ კიდევ 5 წლის წინ მივიღეთ. ქართული თაფლი ძალიან მოეწონათ, მაგრამ შემოთავაზებას ერთი მოთხოვნა ახლდა თან: თაფლი აუცილებლად მონოფლორული, ანუ ერთი სახეობის მცენარისგან უნდა ყოფილიყო მიღებული. საქართველოში კი ძირითადად პოლიფლორული - რამდენიმე სახეობის მცენარის ყვავილისგან მიღებული თაფლი გვაქვს. პირველად მაშინ მივხვდი, რომ ევროკავშირის ბაზარზე შესვლა არც ისე მარტივი იქნებოდა," - ამბობს მეფუტკრეობის განვითარების ჯგუფ "ფუტკარას" დირექტორი მიხეილ თეთრუაშვილი.

თაფლის საფრანგეთში გატანის წინადადება მიიღო მეფუტკრეთა კოოპერატივ "აგრო აპის " დამფუძნებელმა აბრაამ სოლომნიშვილმაც. "აგროაპი" 2011 წელს 8 მეფუტკრემ დაარსა. საფუტკრე მეურნეობა, სადაც ამჟამად ფუტკრის 160 ოჯახი ჰყავთ, გურჯაანის რაიონის სოფელ ვაზისუბანში მდებარეობს. "ფრანგული კოოპერატივი, რომელიც ჩვენ დაგვიკავშირდა, 85 მეფუტკრეს აერთიანებს. ეს კოოპერატივი მხოლოდ ადგილობრივი წარმოებით არ კმაყოფილდება. ის თაფლს სხვადასხვა ქვეყნებშიც ყიდულობს, დამუშავებული პროდუქცია კი ევროკავშირის ქვეყნებში გააქვს. ჩვენი თაფლი მოეწონათ და მზად იყვნენ, ეყიდათ. მაგრამ ამისთვის ჩვენი მხრიდან მინიმუმ 20 ტონა თაფლის მიწოდებას ითხოვდნენ. ამ ეტაპზე ჩვენ ამ მოთხოვნას ვერ დავაკმაყოფილებთ. 20 ტონა თაფლს ერთი მეფუტკრე ვერ მოაგროვებს. ამას სჭირდება მეფუტკრეების გაერთიანება,” - აცხადებს სოლომნიშვილი.

მეფუტკრეთა ნაწილი ფიქრობს, რომ ქართული თაფლის ევროპაში შეტანას ხელი, შესაძლოა, მისმა სიძვირემაც შეუშალოს. ამჟამად საქართველოში წარმოებული კილოგრამი თაფლი ადგილობრივ ბაზარზე 10-25 ლარად იყიდება. ევროკავშირში 1 კგ არგენტინული თაფლი დაახლოებით 3 ევრო ღირს და ის ქართულ თაფლზე გაცილებით იაფი გამოდის. იგივე ფასი აქვს მექსიკურ და ავსტრალიურ თაფლსაც. კიდევ უფრო იაფი, დაახლოებით 2 ევრო ღირს ჩინური თაფლი. "ავსტრიელები თაფლის ფასითაც დაინტერესდნენ. შევთავაზეთ ჩვენი ფასი - 1 კგ 5 ევროდ. ძალიან ეძვირათ,"- ამბობს მიხეილ თეთრუაშვილი.

კომპანია „ბრეტის“ ხელმძღვანელი და მეფუტკრეთა გილდიის თავმჯდომარე გიორგი კეპაშვილი აცხადებს, რომ მთავრობის მხრიდან ხელშეწყობის შემთხვევაში ევროპის ბაზარზე ადგილი შესაძლოა, ძვირადღირებული ქართული თაფლისთვისაც მოიძებნოს: "ქართული თაფლი თავისი ხარისხით და საგემოვნო თვისებებით იმდენად გამორჩეულია, ევროკავშირის ბაზარზე რომ შევიდეთ, ყველაზე ძვირი ქართული თაფლი იქნება. სხვებმა უნდა იფიქრონ, როგორ გაგვიწიონ კონკურენცია ჩვენ. თუმცა, ამას მთავრობის მხრიდან დახმარება და ბაზარზე პროდუქტის სწორი წარდგენა სჭირდება," - ამბობს კეპაშვილი.

აბრაამ სოლომნიშვილი აცხადებს, რომ ფრანგი იმპორტიორების აზრით, ქართული თაფლი ადგილს მაღალ საფასო სეგმენტში დაიკავებს: "როცა ნახეს თაფლი, ხარისხი ძალიან მოეწონათ და აღნიშნეს, რომ ჩვენი თაფლი სხვა თაფლთან შედარებით ძვირად გაიყიდება: თუ სხვა თაფლი ღირს 2 ევრო, ქართული თაფლი 6-7 ევრო ეღირება".

ქართული თაფლის გამორჩეულ ხარისხსა და საგემოვნო თვისებებზე ყურადღებას ამახვილებს საქართველოში ევროკავშირის წარმომადგენლობის ატაშე ხუან ეჩანოვეც: "ქართული თაფლი, შესაძლოა, უფრო ძვირია სხვა თაფლთან შედარებით, მაგრამ გაცილებით მაღალხარისხიანია. ევროპაში არის მომხმარებელი, რომელიც მზადაა მეტი გადაიხადოს, თუკი ეცოდინება ქართული თაფლის წარმოშობის ისტორია და ის, რომ ეს თაფლი მაღალი ხარისხისაა. საქართველომ უნდა გაწიოს სერიოზული ძალისხმევა იმისთვის, რომ ქართული თაფლი ბრენდად აქციოს – ევროპელმა მომხმარებელმა უნდა გაიგოს, რომ ქართული თაფლი განსაკუთრებული თაფლია, რომ ის განსხვავებულია, მდიდარია ბევრი სასარგებლო ვიტამინით და ელემენტით და განსაკუთრებით ნოყიერია. ევროპელებს უნდა აუხსნათ, რომ თქვენი ფუტკარი თავისი გრძელი ხორთუმით სხვა ფუტკრებისგან განსხვავდება და ის განსაკუთრებულია. პროდუქტის ბრენდირებასა და რეკლამირებაზე ძალისხმევა მთავრობამაც უნდა გაწიოს და მეწარმემაც".

მეფუტკრეთა გილდიის თავმჯდომარე აცხადებს, რომ ევროპის ბაზარზე ქართული თაფლის სწორ წარდგენაში მეფუტკრეებს მთავრობა უნდა დაეხმაროს: "ქართულმა თაფლმა განსხვავებული ნიშა უნდა დაიკავოს. ევროპელ მომხმარებელს უნდა ვუთხრათ, რომ ეს არის ნატურალური და ორგანული პროდუქტი, რომ ქართული ფუტკარი უნიკალურია: მას სხვადასხვა გამოფენებზე ოქროს სამი მედალი აქვს აღებული. ქართულ ფუტკარს ყველაზე გრძელი ხორთუმი აქვს და ნექტარს ისეთი ღრმა სანექტრეებიდანაც იღებს, რომლებსაც სხვა ვერცერთი ჯიშის ფუტკარი ვერ სწვდება. გამორჩეულია საქართველოს ფლორაც. აქ არსებული მცენარეების 3/4 მსოფლიოში სხვაგან არსად ხარობს. მსოფლიოში წაბლის თაფლი სულ სამ ქვეყანას აქვს, აქედან ერთი საქართველოა. ადგეს მთავრობა და ამ ინფორმაციის შემცველი რეკლამა “ევრონიუსზე” გაუშვას. ხომ საინტერესეო რეკლამაა? მარკა გამოუშვას ქართული ფუტკრის შესახებ! ქართული ფუტკარი დღესაც ძალიან პოპულარულია. რეკლამას წვრილ-წვრილი მეფუტკრეები ვერ გააკეთებენ", - ამბობს კეპაშვილი და დასძენს, რომ საქართველოს მთავარი უპირატესობა წაბლის თაფლია. მასზე დიდი მოთხოვნაა აზერბაიჯანში, თურქეთსა და საბერძნეთში. ამ ქვეყნებში წაბლის თაფლი ძირითადად, სამგზავრო ავტობუსებით, მცირე ზომის ჭურჭელით გააქვთ და 1 კგ დაახლოებით 30 დოლარი ღირს.



ანტიბიოტიკები და გადაიარაღება, როგორც მთავარი პრობლემა

ევროკავშირს თაფლის შემოწმებასთან დაკავშირებით მკაცრი მოთხოვნები აქვს. ამ მოთხოვნებიდან ყველაზე მთავარი თაფლში ანტიობიოტიკების და პესტიციდების ნარჩენების დადგენაა. გარდა ამისა, მკაცრად არის გაწერილი თაფლში ზოგიერთი ნივთიერების დასაშვები რაოდენობა და საერთოდ აკრძალული ნივთიერებები. ამ ეტაპზე თაფლის შემოწმება ანტიობიოტიკების და პესტიციდების ნარჩენებზე საქართველოში არცერთ ლაბორატორიას შეუძლია.

სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სურსათის ეროვნული სააგენტო საქართველოში თაფლის ხარისხობრივ მონიტორინგს 2012 წლიდან ატარებს. ლაბორატორიული კვლევისთვის თაფლის სინჯები ლატვიის ქალაქ რიგაში, საერთაშორისო აკრედიტაციის მქონე ლაბორატორია -„ბიორში" იგზავნება. 2013 წელს ამ ლაბორატორიაში თაფლის 42 ნიმუში გაიგზავნა. აქედან 17 სინჯში ანტიბიოტიკების ნარჩენები აღმოჩნდა. 2014 წელს ამავე ლაბორატორიაში კვლევისთვის საქართველოს სხვადასხვა მეურნეობებიდან და მაღაზიებიდან აღებული თაფლის 103 სინჯი გაგზავნეს. "ლაბორატორიულ შემოწმებას საქართველოს სამომხმარებლო ბაზრის დაცვის და ევროკავშირის ბაზარზე ქართული თაფლის ექსპორტის ხელშეწყობისთვის ვატარებთ. ჩვენი მთავარი მიზანია, რომ საქართველოში წარმოებული პროდუქტი ადამიანის ჯანმრთელობისთვის მავნებელი არ იყოს. რიგაში გაგზავნილი 103 სინჯიდან 32 ნიმუშში, ანუ მესამედში, ანტიბიოტიკების ნარჩენები ისევ აღმოჩნდა," - აცხადებს სურსათის უვნებლობის დეპარტამენტის უფროსი კახა სოხაძე.

კვლევის შედეგები დამაკმაყოფილებელი რომც ყოფილიყო, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ქართული თაფლი ევროკავშირის ბაზარზე მეორე დღესვე დაუბრკოლებლად შევიდოდა. ამ ეტაპზე ევროკავშირი საქართველოს თაფლის ბაზარზე არსებულ მდგომარეობას სწავლობს. თაფლის ნიმუშების ლაბორატორიული შემოწმება ამ პროცესის ერთ-ერთი მთავარი კომპონენტია. გარდა ამისა, მოწმდება საქართველოს საკანონმდებლო ბაზა და თაფლის მწარმოებელთა ინფრასტრუქტურა. 2014 წლის ნოემბერში საქართველოში ევროკავშირის ექსპერტები ჩამოვიდნენ, ამ ეტაპზე მთავრობა მათგან კონკრეტულ რეკომენდაციებს ელოდება, რაც კიდევ უფრო დააჩქარებს თაფლის ექსპორტს.

"რიგაში ჩატარებული კვლევის შედეგები აჩვენებს, რომ ჩვენს მეფუტკრეებს პროფესიული ცოდნა არა აქვთ. ბოლო წლების განმავლობაში საქართველოში 3900-4000 ტონა თაფლი იწარმოება. ჩვენი ინფორმაციით, მეფუტკრეობას 50 000-ზე მეტი ადამიანი მისდევს. მათი 99,6% მოყვარულია. მხოლოდ რამდენიმე მეფუტკრეს ჰყავს ფუტკრის 300, ან სამასზე მეტი ოჯახი. მოყვარული მეფუტკრეების ცოდნის დონე ძალიან დაბალია. როცა ევროკავშირი გაძლევს უფლებას, რომ მის ბაზარზე თაფლი შეიტანო, სახელმწიფომ უნდა კეთილი ინებოს და მეფუტკრებს ცოდნის ამაღლებაში დაეხმაროს. ადამიანს, რომელსაც ფუტკრის 20-30 ოჯახი ჰყავს, სწავლის ფული არ აქვს. მეფუტკრემ უნდა იცოდეს, რას მოითხოვს მისგან თაფლის ტექნიკური რეგლამენტი და ისიც, როგორ უნდა შეასრულოს ეს მოთხოვნები. მონიტორინგს, რომელიც 2012 წელს დაიწყო, მუდმივი სახე უნდა ჰქონდეს. ამ მონიტორინგისთვის საქართველოში უნდა არსებობდეს ლაბორატორია, რომელსაც ექნება საერთაშორისო აღიარება და ევროკავშირის მიერ იქნება აკრედიტებული. თაფლი უნდა გამოკვლეული იყოს ამ ლაბორატორიაში და ამ კვლევების საფუძველზე გაიცეს სერტიფიკატი, რომელსაც ევროკავშირი აღიარებს. თუ ეს პროცედურა ვერ ან არ განხორციელდება, ვერცერთი გრამი თაფლი ვერ გავა ევროკავშირში. მეეჭვება, რომ წელს ევროკავშირში თაფლის გატანა მოვასწროთ," - ამბობს კეპაშვილი.

სოფლის მეურნეობის მინისტრის მრჩეველი ომარ კაჭარავა აცხადებს, რომ ანტიბიოტიკების ნარჩენებსა და პესტიციდებზე თაფლის ევროკავშირის სტანდარტით შემოწმებას საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ლაბორატორია 2015 წლის სექტემბრიდან შეძლებს. როგორც კაჭარავა აცხადებს, სოფლის მეურნეობის სამინისტრომ ტრენინგების სახით ფერმერებთან გარკვეული საგანმანათლებლო სამუშაო უკვე ჩაატარა. ხელისუფლებას იმედი აქვს, რომ თაფლის სინჯებში, რომელსაც სააგენტო წელს აიღებს, მავნე ნარჩენები აღარ აღმოჩნდება და თაფლი ექსპორტისთვის მზად იქნება.

თუმცა, პრობლემა მხოლოდ ანტიბიოტიკების ნარჩენებში არ არის. იმისთვის, რომ მეწარმეებმა საფუტკრე მეურნეობა ევროკავშირის ტექნიკური რეგლამენტების და მოთხოვნების შესაბამისად მოაწყონ, ფულია საჭირო. ამჟამად მეფუტკრეთა დიდი ნაწილი თაფლს ალუმინის ან თუთიის ცენტრიფუგებში წურავს, რასაც ევროკავშირი კატეგორიულად კრძალავს. მეწარმეებს არც შესაბამისი სტანდარტის შესანახი ჭურჭელი აქვთ. თაფლი, როგორც წესი, მცირე რაოდენობით იყიდება, რაც მეწარმეებს შემოსავლის შეგროვების საშუალებას არ აძლევს. "მეფუტკრეს აუცილებლად სჭირდება იაფი კრედიტი. პრობლემა ის არის, რომ ცოცხალ საქონელს - ცხვარი იქნება ეს, ძროხა თუ ფუტკარი, კომერციული ბანკები მაღალი რისკის შემცველ ფაქტორად აფასებენ და ასეთი საქონლის მფლობელ ფერმერს მეურნეობის განვითარებისთვის სესხს არ აძლევენ. თუ ადამიანს საწარმო აქვს, პროექტის -  "აწარმოე საქართველოში" ფარგლებში მას იაფ კრედიტს მისცემენ. მეფუტკრეს, რომელსაც ფუტკარი ჰყავს, საწარმო არ აქვს. ფუტკრის ოჯახების გამრავლებისთვის და მეურნეობის გადაიარაღებისთვის მათ ფულს არავინ აძლევს,"- ამბობს თეთრუაშვილი.

2015 წლის 15 იანვარს ხელი მოეწერა ევროკავშირის დახმარების პროგრამას, რომლის მთავარი მიზანია დაეხმაროს საქართველოს მთავრობას ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცის შესახებ შეთანხმების (DCFTA) განხორციელებაში და საქართველოს ევროკავშირის ბაზარზე ინტეგრაციაში. ამ მიზნით საქართველო ევროკავშირისგან მომდევნო 4 წლის განმავლობაში 44,5 მლნ ევროს მიიღებს ( აქედან 25 მილიონი ევრო საბიუჯეტო დახმარებაა). შეთანხმების თანახმად, მცირე და საშუალო ბიზნესს ახალ რეგულაციებსა და სტანდარტებთან შესაბამისობის უზრუნველყოფაში მეწარმეობის განვითარების სააგენტო უნდა დაეხმაროს, სააგენტოს კი მცირე და საშუალო ბიზნესის დახმარების სამოქმედო გეგმა ჯერ კიდევ არ დაუწერია.

თაფლთან ერთად ექსპორტზე შესაძლოა, ფუტკრის რძე, შხამი, ყვავილის მტვერი, დინდგელი, ცვილი და ჭეო გავიდეს. "არანაკლები საექსპორტო პოტენციალი აქვს ფუტკრის რძეს და დინდგელს. ფუტკრის რძის ყველაზე დიდი მომხმარებელი იაპონიაა. იქ რადიაციული დაბინძურებით გამოწვეული ზიანის პრევენციის მიზნით ყველა ბავშვი იღებს ფუტკრის რძეს და ამ პროცესს სახელმწიფო აფინანსებს. დინდგელის შესყიდვით ფრანგი და ჩინელი ბიზნესმენებიც დაინტერესდნენ, "- ამბობს თეთრუაშვილი. როგორც ირკვევა, თაფლზე არანაკლები საექსპორტო პოტენციალი აქვს ქართულ დედა ფუტკარსაც.

 




დედა ფუტკარი                                                                                           

                                                          ქართული ფუტკარი

 

უნიკალური თვისებების გამო ქართულ დედა ფუტკარზე მაღალი მოთხოვნაა. ამჟამად მისი ექსპორტი  არ ხორციელდება. ამიტომ ის უცხოეთში ძირითადად კონტრაბანდული სახით გადაჰყავთ. ადგილობრივ ბაზარზე 1 ცალი დედა ფუტკარი 20-25 ლარი ღირს, უცხო ქვეყანაში გადაყვანის შემთხვევაში კი მისმა ფასმა, შესაძლოა, 100 დოლარსაც გადაააჭარბოს.

ქართული ფუტკარი თავისი გრძელი ხორთუმით არის ცნობილი. მისი ხორთუმის სიგრძე 7,2 მმ-ს აღწევს. ასეთი გრძელი ხორთუმი სხვა არცერთი ჯიშის ფუტკარს არ აქვს. გრძელი ხორთუმის გამო ქართული ფუტკარი ნექტარს ისეთი სანექტრეებიდანაც იღებს, რომლებიც სხვა ჯიშის ფუტკრებისთვის მიუწვდომელია. მშვიდ და სტაბილურ კლიმატურ პირობებში ქართული ფუტკრის ერთ ოჯახს 100 კგ-მდე თაფლის მოტანა შეუძლია.

ქართული ფუტკარი განსაკუთრებით შრომისმოყვარეა. ის ადრე დილიდან გვიან საღამომდე მუშაობს, ყველაზე შორ მანძილზე დაფრინავს და ნექტარს მცირე წვიმის დროსაც კი აგროვებს, მაშინ როცა სხვა ფუტკარი სკიდან არ გამოდის. გარდა ამისა, მშვიდია და მეფუტკრეს მასთან დამცავი საშუალებების გარეშე მუშაობის საშუალებას აძლევს.

ერთ-ერთი ყველაზე მსხვილი ფუტკრის საჯიშე მეურნეობა, სადაც ქართული მთის რუხი ფუტკარი გამოჰყავდათ, საბჭოთა პერიოდში ჩხოროწყუს რაიონის სოფელ მუხურში მდებარეობდა. იმ დროისთვის ქართული დედა ფუტკარი ექსპორტზე 50-მდე ქვეყანაში გადიოდა. მეურნეობა 90-იან წლებში დაიშალა.


მუხურის მეურნეობა დღეს

სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო კვლევითი ცენტრის მეცხოველეობის, ვეტერინარიისა და საკვებწარმოების კვლევის დეპარტამენტის უფროსი სპეციალისტი მაია ფეიქრიშვილი ამბობს, რომ ქართული ფუტკარი უკანასკნელ წლებში მისსავე სამშობლოში დიდი საფრთხის წინაშე აღმოჩნდა: "არასწორმა მთაბარობამ, დარგისადმი არაპროფესიონალურმა მიდგომამ, ზოგ შემთხვევაში კი სხვა ქვეყნებიდან ფუტკრის უკანონო შემოყვანამ,  მნიშვნელოვანი სირთულეები შეუქმნა მისი წმინდა სახით შენარჩუნებას. ამიტომ, ამ ეტაპზე ჩვენი მთავარი მიზანი მისი გენოფონდის შენარჩუნებაა.

პირველ რიგში სამუშაოების განხორციელება გადავწყვიტეთ ქართული ფუტკრის მეგრულ პოპულაციაზე - ეს ის ფუტკარია, რომელმაც ქართულ ფუტკარს მსოფლიო აღიარება და სამი ოქროს მედალი მოუპოვა. ჩვენი მუშაობის ძირითადი შედეგი იქნება მეცნიერული ბაზის შექმნა ქართული ფუტკრის სანაშენე მეურნეობისათვის, რომელიც კვლევების შედეგად შერჩეულ სარეპროდუქციო მასალას გამოიყენებს. მოგვიანებით მოხდება დედა ფუტკრების ხელოვნურად გამოყვანა, განაყოფიერება და რეალიზაცია როგორც საქართველოში, ასევე საზღვარგარეთ, რაც საერთაშორისო ბაზარზე მის კონკურენტუნარიანობას უზრუნველყოფს."

ქართული დედა  ფუტკარი შესაძლოა, ქვეყნისთვის ისევ შემოსავლის მნიშვნელოვანი წყარო გახდეს, მაგრამ ამისთვის გარკვეული სამუშაოები უნდა ჩატარდეს: "21-ე საუკუნეში გენეტიკური პასპორტიზაციის გარეშე საქართველოდან ფუტკარს არავინ გაიყვანს. ექსპორტისთვის ფუტკარს უნდა ახლდეს  სერტიფიკატი, რომელიც მხოლოდ შესაბამისი აკრედიტებული ლაბორატორიის მიერ გაიცემა. ამჟამად მსოფლიოში ფუტკარზე მოთხოვნა გაზრდილია. მითუმეტეს, თუ იმასაც გავითვალისწინებთ, რომ აშშ-ში ფუტკრის 30% დაიხოცა."

ცენტრში უკვე შექნილია სანაშენე მეურნეობის აღდგენის და განვითარების გეგმა. "ექსპედიციური კვლევის საფუძველზე ჩხოროწყუსა და წალენჯიხის მუნიციპალიტეტებში მოძიებულია იზოლირებული ადგილი ლეუკუნე-ხობისწყლის ხეობის ერთ-ერთ უბანში. სულ მალე დაიწყება სარეაბილიტაციო სამუშაოები მუხურის ყოფილი საჯიშე მეურნეობის ტერიტორიაზე. გაზაფხულიდან საიმედო საფუტკრეებისა და ფუტკრის ოჯახების მოძიებას და სასელექციო-სანაშენე საქმიანობას დავიწყებთ," - აცხადებს სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის მეცხოველეობის, ვეტერინარიისა და საკვებწარმოების კვლევის დეპარტამენტის უფროსი სპეციალისტი ალექსანდრე კორძახია.

 

ოფიციალური სტატისტიკა

"საქსტატის" ცნობით, 2013 წელს საქართველოდან ექსპორტით 6-ჯერ მეტი თაფლი გავიდა (17 ტონა - 116,7 ათასი დოლარის ღირებულების), ვიდრე 2012 წელს (2,7 ტონა - 29,2 ათასი დოლარის ღირებულების).

2013 წელს ყველაზე მეტი თაფლი ლიბიაში გავიდა (12,9 ტონა - 62,4 ათასი დოლარის ღირებულების), 2012 წელს კი ძირითადი ექსპორტიორი ქვეყანა აზერბაიჯანი იყო, სადაც 2,6 ტონა თაფლი გავიდა.

თაფლის ადგილობრივმა წარმოებამ საქსტატის მონაცემებით 2010 წელს – 4 200 ტონა, 2011 წელს – 2 700, 2012 წელს – 4 100, ხოლო 2013 წელს 3 900 ტონა შეადგინა.

2014 წელს საქართველოდან თაფლის ექსპორტი 5 ქვეყანაში განხორციელდა. საუდის არაბეთში თაფლის ექსპორტმა 4,3 ტონა, არაბთა გაერთიანებულ საემიროებში - 0,1 ტონა, ჰონკონგში  - 0,6 ტონა, ჩინეთში - 0,3 ტონა, ხოლო კორეაში - 0,1 ტონა შეადგინა.

 

მანანა ვარდიაშვილი








წაკითხულია
80303
ელ. ფოსტის გაგზავნა

ამავე თემაზე:


ბლოგი

„კაპიტალი განსაზღვრავს წარმოებით ურთიერთობებს,“ – კარლ მარქსის ამ ზეცნობილი ფრაზით გილოცავთ კაპიტალიზმის კრიტიკოსებს თქვენი კერპის 200 წლის იუბილეს, და მსურს განვავრცო, რომ იდეოლოგიური განსხვავების მიუხედავად, არა თუ ვეთანხმები, მეტიც, მიმაჩნია, რომ სწორედ კაპიტალი უდევს საფუძვლად არა მხოლოდ წარმოებით, არამედ ნებისმიერი სახის ურთიერთობას სოციუმში, რომელიც პროგრესსა და განვითარებაზეა ორიენტირებული.

2019 წლამდე გადადოს საპენსიო რეფორმის დაწყება და მოამზადოს წინაპირობები კონსერვატიული (და არა სოციალურ-ლიბერალური) მოდელის შემოღებისთვის, იმ დათქმით, რომ დაგროვებითი და საბაზისო პენსიების სქემები ყოველთვის ერთმანეთის პარალელურად იარსებებს

40-წუთიანი დამქანცველი ჯანჯღარის შემდეგ, მწვერვალზე სრულიად ახალი, თვალუწვდენელი სივრცე გადაიშალა ჩვენს თვალწინ, როდესაც სოფელ გოგაშენში ამოვაღწიეთ

ახალქალაქს მორიგი დაგეგმილი ტრენინგის ფარგლებში ვესტუმრეთ. ამ ნაყოფიერ მიწაზე მშრომელი ფერმერები ცხოვრობენ. სწორედ აქ მოდის ქართულ ბაზარზე არსებული კარტოფილის, ბოსტნეულისა და მარცვლეულის დიდი ნაწილი. ბოლო პერიოდში ჩვენ მიერ ჩატარებული ტრენინგებიდან ეს შეხვედრა ყველაზე ინტერაქციული აღმოჩნდა. გამაკვირვა მათმა ცხოველმა ინტერესმა სიახლისადმი. ისინი მაქსიმალურად ცდილობდნენ მათთვის საინტერესო საკითხზე მიეღოთ რაც შეიძლება მეტი ინფორმაცია.

გასულ კვირას მაკედონიაში ნაციონალისტურად განწყობილ ადამიანთა ჯგუფი პარლამენტშიშეიჭრა. 200-კაციანი ბრბო, რომელთა შორისნიღბიანი მამაკაცები იყვნენ, სასტიკად გაუსწორდაწამყვანი მაკედონიური ოპოზიციურიპარტიის და ეთნიკური ალბანელების პარტიის ლიდერებს, მათ შორის ქალბატონს. ეს ორი პარტია აპირებდა ახალი უმრავლესობის შექმნას მაკედონიის პარლამენტში, რომლის სპიკერად ეთნიკურად ალბანელი პოლიტიკოსი აირჩიეს. პარლამენტში შეჭრილები, რომლებიც ქვეყნის ყოფილი პრემიერ-მინისტრისმომხრეები იყვნენ, ამ ფაქტის ასეთი სისხლიანი გზით ჩაშლას ცდილობდნენ.

მარტვილის რაიონის გამგებლის მოადგილე ყველაზე ძლიერ ოპონირებას გვიწევდა. მისი პირველივე ქმედება „ჰაკა“-ს ჰგავდა, რომელსაც გააფთრებული ახალზელანდიელი მორაგბეები მოწინააღმდეგე გუნდის მორალურად გასატეხად იყენებენ.

კონფლიქტის დაწყებიდან მეექვსე წელს ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა ჩაურევლობის პოლიტიკა დაარღვია და ასადის რეჟიმის წინააღმდეგ იერიში პირველად 7 აპრილს, გამთენიისას მიიტანა.

ესტონური წარმატებული პოტიკის მაგალითების მოძიება შესაძლებელია თითქმის ნებისმიერ სფეროში, დაწყებული სახელმწიფო მმართველობიდან, დამთავრებული განათლების პოლიტიკით.

უცხო ქვეყნების კანონებისა თუ რეფორმების კოპირება განვითარების ერთი-ერთი პოპულარული და საქართველოშიც ხშირად გამოყენებადი რეცეპტია. ლოგიკა მარტივია - „საჭირო არ არის ველოსიპედის ახლიდან გამოგონება“. თუმცა, ეს მიდგომა ხშირად არ ამართლებს.

ევროკავშირთან სავაჭრო სივრცის გაფართოების შედეგად ყველა მოსალოდნელი დადებით ეფექტი მიიღწევა გრძელვადიან პერიოდში (5-10 წელიწადი), ხოლო ხარჯების გაღება გვიწევს დღეს, რათა შესაბამისობაში მოვიდეთ ევროკავშირის კანონმდებლობასთანდა საბაზრო მოთხოვნებთან. ისედაც დაძაბულ სოციალურ და პოლიტიკურ ფონზე ამან შესაძლოა საფრთხე შეუქმნას რეფორმების წარმატებით განხორციელებას. შესაბამისად, დაახლოების პროცესი უნდა იყოს თანმიმდევრული და პრიორიტეტები გათვლილი ისე, რომ ბიზნესს ჰქონდეს ზრდის სტიმული; ასევე, მნიშვნელოვანია ექსპორტზე ორიენტირებული დარგების კონკურენტუნარიანობის ამაღლება წახალისდეს. მეორე მხრივ, საქართველოში ევროკავშირის სტანდარტების დანერგვა მეწარმეობასა და ზოგადად ქვეყნის საინვესტიციო სივრცეში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვას და ევროპულ ბაზარზე წვდომას ხელს შეუწყობს. DCFTA-ს სარგებლის სრულად ასათვისებლად, ასევე, აუცილებელია სამუშაო ძალის ბაზრის ცვლილება, რომელიც ამჟამად თავმოყრილია ძირითადად დაბალმწარმოებლურ დარგებში.

მე ძალიან კარგად არ ვიცნობ მაგამედ სარიევს. მაქსიმუმ ორჯერ შევხვედრივარ, პირველად მარნეულში და მეორედ ერთი კვირის წინ გარდაბნის მუნიციპალიტეტში ამჯერადაც ევროკავშირთან სავაჭრო ხელშეკრულების (DCFTA) შესაძლებლობების შესახებ ტრეინინგზე. მაგამედი არც ოლიმპიური ჩემპიონია და მისი ფოტოები არც საჯარო თავშეყრის ადგილებშია გამოფენილი, თუმცა ის რომ საუკეთესო მოქალაქეა, ამ ფაქტს წყალი არ გაუვა!

კეთილდღეობის ეკონომიკის ერთ-ერთი პრინციპია, რომ ზოგიერთ გადასახადს შესაძლოა უკუგავლენა ჰქონდეს ინდივიდების მოტივაციაზე- შექმნან დოვლათი. თუმცა, თუ გადასახადებიდან მიღებული თანხა საკმარისი არ არის ხარისხიანი ინფრასტრუქტურისა და საჯარო სერვისების დასაფინანსებლად, ამანაც შეიძლება დააზარალოს ეკონომიკა.

ინსტიტუტების განვითარებას არა მარტო პროფესიონალების, პოლიტიკური და ეკონომიკური ელიტების სწორად მიმართული შრომა და გადაწყვეტილებები, არამედ მოსახლეობის დამოკიდებულებებისა და ფასეულობების შეცვლაც სჭირდება.

ფერმერებთან ჩვენი შეხვედრის დროს სულიად მოულოდნელად აღმოვაჩინეთ მსმენელებს შორის ორი “თინეიჯერი” ბიჭი; მომავალი ფერმერები მამასთან ერთად გამალებით იწერდნენ პრეზენტაციის დროს მიწოდებულ ყველა ინფორმაციას თაფლის წარმოების არსებული შესაძლებლობების, პრობლემებისა და გამოწვევების შესახებ.

მას შემდეგ, რაც საქართველომ დამოუკიდებლობა მოიპოვა, მთავრობები, პოლიტიკური პარტიები, ექსპერტები, თუ იდეოლოგები გვპირდებიან საქართველოს ეკონომიკურ გაბრწყინებას, რეცეპტად კი ბორჯომის გაყიდვიდან დაწყებული დაბალი გადასახადებით დამთავრებული არაერთ იდეას თუ თეორიას ასახელებენ. ასე გრძელდება 25 წელია და, მართალია, 90-იანი წლების სიდუჭირიდან მოსახლეობის დიდი ნაწილი გამოვიდა, გაბრწყინებამდე ჯერ კიდევ ბევრი გვიკლია.

გუგენჰაიმში აგნეს მარტინმა, MoMA-ს თანამედროვე ხელოვნების ფილიალმა (PS1) ნიუ-იორკში, ჩიკაგოს ხელოვნების ინსტიტუტმა და ჩიკაგოს თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმმა კიდევ ერთხელ დამარწმუნა, რომ არ არსებობს გამოხატვის უღირსი საგნები, აღქმები, მოვლენები თუ ამ მოვლენების ინტერპრეტაციები.

სამი წლის წინ ამერიკელმა ჟურნალისტმა ენ ბერნარდმა National Geographic-ისთვის მომზადებულ რეპორტაჟში შემდეგი სიტყვები დაწერა: „თუ დაეცემა დამასკო, დაეცემა სირიაც.“ ომის დაწყებიდან, თითქმის, ექვსი წლის თავზე პრეზიდენტ ბაშარ ალ-ასადის ციტადელად ქცეული სირიის დედაქალაქი გადარჩა, ხოლო ალეპომ, სიდიდით მეორე უძველესმა ქალაქმა და ომამდელი სირიის ბიზნესცენტრმა, დაცემა 2012 წლიდან (სამოქალაქო ომის დაწყებიდან ერთ წელიწადში) დაიწყო, თუმცა, მაინც ბევრს გაუძლო გარდა რუსეთის ავიაიერიშისა.

ციდან ალბათ ყველაზე კარგად ჩანს გერმანული რაციონალიზმი, მიწის და განახლებადი ენერგიიის ათვისება (გუშინ მხოლოდ მიუნხენიდან ფრანკფურტამდე მგზავრობისას 500-ზე მეტი ქარის წისქვილი დავთვალე), ტყის ფართობების და სასოფლო-სამეურნეო სავარგულების ეს რაღაც განსხვავებული სიმეტრიით მონაცვლეობა და, მთლიანობაში, ეს განსხვავებულად დავარცხნილი რელიეფი.

გაძვირებული საიმპორტო ავტომობილების ფასი (გამოწვეული აქციზის ზრდით), სავარაუდოდ, გაახანგრძლივებს საქართველოში არსებული ავტომობილების „ექსპლუატაციის“ ვადას. შესაბამისად, ტექნიკური შემოწმების შემოღების ვადებისა და პირობების გაურკვევლობის პირობებში, შესაძლოა, ტექნიკურად არც ისე სახარბიელო მგომარეობაში მყოფმა ქართულმა ავტოპარკმა გაიხანგრძლივოს მავნე აირებისა და უსიამოვნო ინდუსტრიული ხმების „გამობოლქვის“ პერიოდი.

В шестидесятые годы прошлого века Ферруччо получил от продажи тракторов бόльший доход, чем планировалось, и исполнил свою мечту: поставил в свой гараж новенькую «феррари». Вторая часть этой истории намного интереснее. «Феррари» не оправдала ожиданий Ферруччо. Ферруччо, не раздумывая, явился прямо к Энцо Феррари, чтобы обсудить недостатки машины, он высказал свое мнение и предложил помощь в решении проблем...

გასული საუკუნის სამოციან წლებში ფერუჩომ ტრაქტორების გაყიდვით დაგეგმილზე მეტი შემოსავალი მიიღო და ოცნებაც აისრულა: საკუთარ ფარეხში ახალთახალი «ფერარი» დააყენა. ამ ისტორიის მეორე ნაწილი გაცილებით საინტერესოა.

სადღეგრძელოებზე ჩემმა ბლოგმა იმაზე გაცილებით მეტი ვნებები და კონტრასტული რეაქციები გამოიწვია, ვიდრე ველოდი: მკვეთრად უარყოფითი ძირითადად უფროსი თაობის მხრიდან და მკვეთრად დადებითი ახალგაზრდა და საშუალო ასაკის ხალხის მხრიდან. მკვეთრად უარყოფითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა დაიწყეს პირადად ჩემი და ჩემი ქართველობის ლანძღვა კომენტარებში თუ პირად მიმოწერაში, ხოლო მკვეთრად დადებითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა -- ჩემი ქება მაღალი მოქალაქეობრივი თვითშეგნების გამო, რამაც გადამაწყვეტინა მეთქვა (ამჯერად უკვე საბოლოოდ), რატომ არ ვეთანხმები არცერთ მხარეს. როცა ვნებები დუღს, როგორც ამბობენ, ჭეშმარიტება ორთქლდება (არა, იმის თქმა არ მინდა, რომ მე ვიცი ჭეშმარიტება).

ბოლო შვიდი წელია ქართულ სუფრაზე არ ვყოფილვარ, სანამ გუშინ ძირითადად ახალგაზრდებისგან შემდგარ ჯგუფთან ერთად არწივის ხეობაში და ხორნაბუჯზე ლაშქრობის შემდეგ ერთ რესტორანში მათთან ერთად არ აღმოვჩნდი. მოკლედ, ამ ადამიანების ასაკმა და განათლებამ მაფიქრებინა, რომ ეს ხალხი არ დალევდა იმ სადღეგრძელოებს, რის გამოც ქართულ სუფრებს გავურბივარ. მოლოდინი არ გამართლდა. ამ სუფრაზეც შეისვა „საქართველოს გაუმარჯოს”, ჩვენი სიყვარულის (იგულისხმება სუფრაზე მსხდომნი), მეგობრობის და ხვალინდელი დღის სადღეგრძელოები. ამ სადღეგრძელოებს გვთავაზობდა ერთ-ერთი ჩვენი თანამოლაშქრე ბიჭი, რომელმაც თქვა მე თამადა არ ვარო, თუმცა ტრადიციული თამადისგან მხოლოდ იმით განსხვავდებოდა, რომ დალევას არ გვაძალებდა.

პანკისი - სტერეოტიპების მსხვერპლი ულამაზესი კუთხე

გამარჯობა, მინდა ეს ბლოგი დავწერო ქართული მატყლის პრობლემაზე და თხრობა დავიწყო ახლო წარულიდან, ასევე გაგაცნოთ მატყლის პრობლემის მოგვარების უელსური მოდელი.

უიმედო და არაინფორმირებული გურულები 6 ივლისს ლანჩხუთის მინუციპალიტეტის სოფელ ჯურუყვეთში ვნახე. არაინფორმირებული ევროინტეგრაციის პროცესებზე, უიმედო თავიანთი სოციალური მდგომარეობით.

აბორტის უფლება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პოსტულატია ადამიანის უფლების კონვენციაში. გაეროს CEDAW-ს კომიტეტის დეკლარაციაში წერია: „გაეროს წევრმა ქვეყნებმა ხელი უნდა შეუწყოს ჯანდაცვის სფეროში ქალის მიმართ ყველანარი დისკრიმინაციის აღმოფხვრას, ქალის და კაცის უფლება თანაბრად უნდა იყოს დაცული და ქალებს უნდა ქონდეთ წვდომა ჯანდაცვის სერვისებზე, ოჯახის დაგეგმარების ჩათვლით“.

Brexit -ის მოწინააღმდეგები მოსახლეობას აფრთხილებდნენ უპირატესად ეკონომიკური შედეგების თაობაზე: ბრიტანეთის ფინანსთა სამინისტროს პროგნოზით, Brexit-ის შემდგომ ყოველი ბრიტანული ოჯახი 4300 ფუნტს დაკარგავს წელიწადში 2020 წლისათვის იქნება სავარაუდოდ, 100 მილიარდი ფუნტის ეკონომიკური ზარალი. 950 000 სამუშო ადგილს შეექმნება საფრთხე. პროფესიული გაერთიანებების ვარაუდი უფრო დრამატულია: 4 მილიონი სამუშაო ადგილი საფრთხის ქვეშაა, განსაკუთრებით კი, ექსპორტთან დაკავშირებულ სფეროებში, საავტომობილო და ქიმიურ ინდუსტრიაში. ბევრი ფირმა კონტინენტურ ევროპაში გადავა. შემცირდება პირდაპირი ინვესტიციები.

ბატონი სერგო ქალაქ თელავიდან თან რეალური პიროვნებაა და თან კრებითი სახელია იმ ადამიანებისა, რომლებიც ევროინტეგრაციის მიმართულებით ინფორმაციულ შიმშილს განიცდიან.

გერმანიაში მმართველი კოალიციის პარტიების: CDU -სა და CSU- ს ცალკეული პოლიტიკოსები სკეპტიკურად არიან განწყობილნი, რამდენად გონივრულია საქართველოსთვის ვიზალიბერალიზაციის მინიჭების თაობაზე ევროკომისიის გეგმა. მათ არგუმენტად მოჰყავთ ქართული კრიმინალური დაჯგუფებების მზარდი მასშტაბი და გავლენები ევროპაში, ამასთან, საქართველოს მოქალაქეების მიერ ლტოლვილის სტატუსის ბოროტად გამოყენების ტენდენციად ქცეული ფაქტები. ეს არგუმენტები რეალობაში საფუძველს მოკლებული როდია, მაგრამ სწორედ ამ თემის წამოწევა საქართველოს სახელმწიფოსათვის ეგზისტენციალურად მნიშვნელოვანი საკითხის გადამწყვეტ ფაზაში აღაშფოთებს ქართულ საზოგადოებას:

„სურსათის უვნებლობა ევროკავშირმა რომ არ მოგვთხოვოს, ისე არ უნდა გვქონდეს“? - ეს რეპლიკა მესტიაში ჯერ კიდევ “გაუხურებელი” ტრენინგის მიმდინარეობის დროს ადგილობრივმა ზაზა დევდარიანმა “გვესროლა”.

პილოტმა დაშვება გამოაცხადა. ქვევით თვალი მომჭრა აღმოსავლეთსა და უდაბნოს კლიმატისთვის უჩვეულო სიმწვანემ, რომელიც თელ-ავივის აეროპორტის ზოლამდე მთელი 20 წუთის განმავლობაში არ დასრულებულა. გაოცებამ დროებით გადამავიწყა „აირზენას“ ღარიბული, უგემური მენიუ და ლამაზი, მაგრამ უჟმური და მოძველბიჭო სტიუარდესა. - ყვავის ყველაფერი, - მითხრა სიამაყით გვერდით მჯდომმა შუახნის მამაკაცმა, რომელიც საქართველოდან ისტორიულ სამშობლოში ღრმა ბავშვობაში გადასახლდა.

ცოტა ხნის წინ გავრცელდა ინფორმაცია "ჩერნომორენერგოს" დირექტორის, ასლან ბასარიას განცხადების შესახებ, რომელსაც ენგურჰესის დირექტორის ლევან მებონიაც ადასტურებს და რომლის მიხედვით ენგურჰესის მიერ გამომუშავებული არცერთი კილოვატი ამ ეტაპზე საქართველოს არ მიეწოდება და მთლიანად აფხაზეთს მიაქვს, ხოლო ზამთრისა და გაზაფხულის პერიოდში წაღებული ელექტროენერგიის რაოდენობა გამომუშავებულის 80%-ს შეადგენს.

არავის უკვირს ის ფაქტი, რომ რადიკალური ისლამის წარმომადგენელები მკაცრად აკრიტიკებენ დემოკრატიას, რადგან ის შარიათის სულთან შეუთავსებელ პოლიტიკურ პრაქტიკად, ზნეობრივი გარყვნილებისა და ქაოსის წყაროდ მიაჩნიათ. საკვირველი ისაა, რომ დემოკრატიას რელიგიის სახელით ქრისტიანებიც არ წყალობენ.

გასული წლის ბოლოს საქართველოს გაზმომარაგების გაზრდის საკითხმა არათუ აქტუალურობა შეიძინა, არამედ გადააჭარბა ყველანაირ მოლოდინს და უკვე ერთგვარ მძაფრსიუჟეტიან სერიალად იქცა “გაზპრომის” მთავარ როლში მონაწილეობით.

ქართველ მორწმუნეთა და სასულიერო პირთა გარკვეულ წრეში სიტყვა „ლიბერალიზმი“ ძალიან უარყოფითი რენომეთი სარგებლობს. ჩემი აზრით, ამას სამი უმთავრესი მიზეზი აქვს. პირველი, ესაა რუსული რელიგიური ლიტერატურა, რომლებიც „რომის მესამე იმპერიის“ სულისკვეთების მქონე ავტორების მიერაა დაწერილი, რომლებსაც ყველანაირი ლიბერალური აზრი, რომელიც ეჭვის ქვეშ აყენებს რუსული იმპერიის მართლმადიდებლურ მისიას, თავად მართლმადიდებლობის საწინააღმდეგო ძალად მიაჩნიათ; მეორე, ზოგიერთი ლიბერალის აგრესიული, ანტიეკლესიური პოზიცია, რომელიც სულაც არ გამომდინარეობს კლასიკური პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებიდან და აქედან გამომდინარე, თავად ამ ლიბერალის ბრალია და არა ლიბერალიზმის; მესამე, ზოგადად ლიბერალიზმის მოწინააღმდეგენი კარგად არ იცნობენ კლასიკური, პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებას.

ახალციხის რაიონში მცხოვრებ ერთ-ერთ მეფუტკრეს, რომელიც ევროპაში ქართული თაფლის ექსპორტისთვის საჭირო მოთხოვნებზე ინფორმაციას ეძებდა, სურსათის ეროვნულ სააგენტოში "ურჩიეს", რომ ევროკავშირში თაფლის შეტანაზე ფუჭ ოცნებას თავი დაანებოს და ცოტა უფრო პრაგმატულ-მიწიერი საქმით დაკავდეს.

ახლო აღმოსავლეთსა და სირიაში შექმნილი ვითარება შედეგია ცივილიზაციურ - რელიგიური კონფლიქტების გაღვივების, რომლებიც ემყარება საუკუნეების მანძილზე ჩამოყალიბებულ ეთნო-რელიგიურ რწმენებს და რომელთა გაღვივება ხდება გლობალური და რეგიონული პროცესების ფონზე.

კოლონიალიზმის ეპოქაში ევროპელები ცდილობდნენ ანდებში ოქროს ქალაქისთვის მიეგნოთ, მაგრამ ელდორადოც და ინკების პაიტიტიც მხოლოდ ლეგენდად დარჩა, ისევე როგორც საყდრისის 5-ათასწლოვანი მაღარო, რომლის შესახებაც უკვე ვეღარაფერს შევიტყობთ.

ხანგრძლივი დავა ე.წ. მოსმენების კანონთან დაკავშირებით დასრულებულია, ვეტოც დაძლეულია და დიდი ძმაც მზადყოფნაშია, რომ მუდამ გვიყუროს, გვისმინოს და განაჩენი გამოიტანოს.

მრავალი ქვეყნის გამოცდილების მიხედვით, სწორედ სადაზღვევო სფეროა ის სეგმენტი, რომელსაც შეუძლია რომ თავისი შემოსავლებიდან საგზაო უსაფრთხოებისთვის დაფინანსება გამოყოს და ეს თანხა ტრანსპარენტულად დახარჯოს გზების კეთილმოწყობასა და საგზაო უსაფრთხოებაზე მიმართულ სხვა კონკრეტულ პროექტებზე.

პირველად გადავწყვიტე ნახევრად პირადული და შეიძლება ცოტა არ იყოს თვითმაამებლური ჩანაწერის გასაჯაროება

უჩა სეთური, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) ექსპერტი

"მორიგი ბლეფი" - ასე აფასებდნენ დღეს პროგრამას "აწარმოე საქართველოში"

სტრატეგიულად მნიშნელოვანი გეოგრაფიული მდებარეობის გამო საქართველოს მთელს კავკასიაში და მის ფარგლებს გარეთაც საკვანძო სატრანზიტო ფუნქცია აკისრია. ამის გამო, სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის და სატრანსპორტო საშუალებების გაუმჯობესება აუცილებელი წინაპირობაა ქვეყნის ეკონომიკური და სოციალური განვითარებისთვის.

ევროპასთან ასოცირების შესახებ შეთანხმებაში განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა სატრანსპორტო საშუალებების უსაფრთხოების პირობების დაცვას: ავტომობილის გამართულობას, მძღოლების კვალიფიკაციას და მათ მიერ სამუშაო და დასვენების საათების მკაცრ დაცვას.

ერთხელ ერთმა ჩემმა ნაცნობმა ჟურნალისტმა, რომელიც შარშან კოლუმბიის უნივერსიტეტის ტრენინგზე გავიცანი, სოციალურ ქსელ Twitter-ზე დაწერა, რომ ამერიკის შეერთებული შტატების მადლობელია, რადგან მან, ნეპალელი ემიგრანტების შვილმა, მისი წილი ამერიკული ოცნება უკვე აიხდინა.

ადვოკატირება

"კვლევითი ჟურნალისტიკის და ადვოკატირების ცენტრი" ახორციელებს პროექტს, რომლის ფარგლებშიც ვეხმარებით მცირე და საშუალო ბიზნესს

შეხვედრა საღამოს 6 საათზე , www.eugeorgia.info-ს ოფისში დავნიშნეთ. ჩვენი ჯგუფი პირველად უნდა შეხვედროდა ახალციხის რაიონში, სოფელ ანდრიაწმინდაში მცხოვრებ მეყველეს - გალინა ინასარიძეს და მის შვილს - რუსლანს. თავდაპირველად, შეხვედრის მიზანი ერთმანეთის გაცნობ

რჩეული სტატიები

ამერიკული ლურჯი მოცვი, რომელიც გურიისა და აჭარის მაღალმთიანეთის კლიმატურ პირობებს კარგად შეეგუა, უნიკალური თვისებების გამო მსოფლიო ბაზარზე დიდი მოთხოვნით სარგებლობს. საქართველოში მოყვანილი 12 ტონა ლურჯი მოცვი დიდი ბრიტანეთის ბაზარზე წელს პირველად შევიდ

ევროკავშირის წარმომადგენლებმა საქართველოში თაფლის წარმოების ინდუსტრია შეამოწმეს და მიიჩნიეს, რომ სწორედ თაფლია ის ერთ-ერთი სტრატეგიული პროდუქტი, რომელსაც თხილისა და ღვინის კვალდაკვალ ევროკავშირის ბაზარზე შესვლის რეალური პერსპექტივა აქვს.

ევროკავშირში 1 კგ ბიო ჟოლოს საცალო ფასი 100 ევროს აჭარბებს, თუმცა, როცა კენკრის ბაღის გაშენება გადაწყვიტა, გიორგი კორელი, ძირითადად, მაინც ადგილობრივი ბაზრით მოიხიბლა. როგორც ახალგაზრდა ფერმერი ამბობს, ჟოლო საქართველოში საკმაოდ მოთხოვნადი პროდუქტია და ყოვ

მეწარმე წლიურ მოგებაზე მე-4 წლიდან გადის, ხოლო მე-6 წლიდან მიღებული მოგება პლანტაციის გაშენების და მოვლის მთლიან ხარჯებს აჭარბებს

ევროკავშირი სოფლად მცხოვრები მოსახლეობისთვის ახალ საგრანტო პროგრამას იწყებს. ევროპის სამეზობლო პროგრამა სოფლის მეურნეობისა და სოფლის განვითარებისთვის - ENPARD-ის ფარგლებში დაფინანსებას მიიღებს ის, ვისაც სოფლად აგროწარმოების ალტერნატიული ეკონომიკური საქმი

1 კგ - 30 ლარი- ამ ფასად შეგიძლიათ იყიდოთ სატაცური წელს ქართულ საცალო ქსელებში. ცხოვრების დონის გათვალისწინებით, ბოსტნეულს თამამად შეუძლია დელიკატესებს შორის თავისი ადგილი დაიკავოს. თუმცა, როგორც ექსპერტები აცხადებენ, ფასს არც მისი თვისებები ჩამორჩება.

პაატა მოგელაშვილს ხეხილის ბაღი 20 ჰა-ზე გორის რაიონის სოფელ ვარიანში აქვს გაშენებული. მეურნეობას უკვე რამდენიმე წელია ძმებთან ერთად უძღვება. ბაღი გააახლეს - "სინაფის" და "ჩემპიონის" ვაშლის ნერგები თანამედროვე ჯიშებით - "გრანი სმიტით", "ჯონათი" და "გოლდენ

რუსეთის სამხედრო თეორეტიკოსების მიერ შექმნილ “მომავლის ომის” მოდელს განსაკუთრებული აქტუალობა შესძინა უკრაინის კრიზისმა, რადგან კრემლმა სწორედ აღნიშნული მოდელის გამოყენებით მოახდინა უკრაინის ტერიტორიის ნაწილის ანექსია და შექმნა დესტაბილიზაციის კერები.

ქალი მეწარმეების ხელშეწყობის მიზნით, ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი საქართველოში ახალ პროგრამას იწყებს. EUGeorgia.info დაინტერესდა, რამდენად ხელსაყრელია პირობები და რას ფიქრობენ პროგრამასთან დაკავშირებით თავად ქალი მეწარმეები.

„ღვინის პირველი პარტია დანიაში 2006 წელს გავიტანეთ. შემდეგ დანიას ინგლისი, საფრანგეთი, იტალია და შვედეთი დაემატა.

banner
banner
banner