banner
08 ივნისი 2016 | 12:59 ზურაბ მოდებაძე

ნათელი აზრები დედაქალაქიდან მოშორებით

http://eugeorgia.info/uploads/blog/ნათელი აზრები დედაქალაქიდან მოშორებით

„სურსათის უვნებლობა ევროკავშირმა რომ არ მოგვთხოვოს, ისე არ უნდა გვქონდეს“? - ეს რეპლიკა მესტიაში ჯერ კიდევ “გაუხურებელი” ტრენინგის მიმდინარეობის დროს ადგილობრივმა ზაზა დევდარიანმა “გვესროლა”. ეს ამბავი რამდენიმე დღის წინ 2016 წლის 1 ივნისს მოხდა და დიდი შანსია, რომ არასოდეს დამავიწყდება.

ამ დროისთვის 5 რეგიონულ ცენტრში (ახალქალაქი, გორი, წყალტუბო, ქედა, ფოთი) შეხვედრები „ფონდ ღია საზოგადოება საქართველო“-ს ორგანიზებით უკვე გავმართეთ და მესტიაში 1300 კილომეტრიანი დამღლელი მოგზაურობის შემდეგ ავედით. ჩვენი მიზანი მოსახლეობისთვის ევროკავშირთან ვიზის ლიბერალიზაციასა და DCFT-ზე (ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცე) ინფორმაციის მიწოდება იყო.

ევროკავშირთან ვაჭრობის სარგებელსა და სოფლის მეურნეობის სფეროში განსახორციელებელ რეფორმებზე ვმსჯელობდით, რომ დევდარიანი ჩაერთო და მომხსენებლები გაგვაოცა, ამას სხვა სიტყვას ვერც დავარქმევთ. ჩვენ ვფიქრობდით, რომ ადგილობრივების დარწმუნება მოგვიწევდა წარმოების თანამედროვე სტანდარტების უპირატესობაში. მოულოდნელად აღმოვაჩინეთ ადამიანი, რომლის პოზიცია იყო მართებული და გარკვეულწილად წინსმწრები არსებული რეალობის. ჩვენი გამოცდილებით მწარმოებლების ნაწილს ან სურვილი არ აქვთ წარმოების თანამედროვე მეთოდების დანერგვის ან ევროპული ტიპის საწარმოების აწყობაზე ოცნების დროს ფინანსებში იჭედებიან. ეს პრობლება დგას და გადაჭრის საკითხიც ღიაა.
ერთი სიტყვით, მესტიაში შეკრებილმა აუდიტორიამ კარგად გაიგო ჩვენი სათქმელი. შევთანხმდით, რომ ევროკავშირში ქართული პროდუქციის ექსპორტი საერთაშორისო სტანდარტების ან წარმოების საუკეთესო პრაქტიკის დანერგვის გარეშე წარმოუდგენელია. ისიც მშვიდად მოისმინეს, რომ სტანდარტების დანერგვას მეწამის მხრიდან დამატებითი ინვესტირება სჭირდება და დიდი ძალისხმევაც, რომ მიღწეული შედეგი ყოველდღიურად აკონტროლო და შეინარჩუნო.

როცა საუბარი შეეხო ევროპულ დახმარებებს, დეტალურად განვიხილეთ თითოეული მათგანი, რომელსაც საქართველო მეწარმეობის განვითარებისთვის ევროკავშირიდან იღებს. რა თქმა უნდა, ეს დახმარებები საქართველოს გამოწვევების მცირე ნაწილს ფარავს და მისი მიზანი წარმატებული საწარმოო მოდელების შექმნაა. სწორედ ამიტომ ეს პროგრამები მიმართულია მეწარმეების და ასევე ბიზნესზე პასუხისმგებელი საჯარო უწყებების შესაძლებლობების განვითარებაზე.
დახმარების პროგრამებზე საუბრისას ჩვენი აღმოჩენა ზაზა დვდარიანი კიდევ ერთხელ ჩაერთო მსჯელობაში და კვალიფიციურად ახსნა ევროპული დახმარებების პრინციპში ერთადერთი მინუსი. პროფესიით იურისტმა დევდარიანმა შეხვედრის მონაწილეებს უთხრა, რომ ეკონომიკური თვალსაზრისით სახელმწიფოს მიერ უცხოური დახმარებების მიღება ამ ქვეყნის საინვესტიციო რეიტინგში მის მდგომარეობას მკვეთრად აუარესებს. ანუ ინვესტორებისთვის არამიმზიდველი ის ქვეყანა ხდება, რომელიც სხვა ქვეყნებისგან შემწეობას ფინანსური დახმარების სახით იღებს. მსოფლიოს ქვეყნების საინვესტიციო შესაძლებლობები fitch ratings განთავსებულია www.fitchratings.com-ზე და თავისუფლად ხელმისაწვდომია.

ეკონომიკის ასეთ დეტალებზე დისკუსიას ეკონომიკური პროფილის გადაცემებსა და ფორუმებზეც კი თითქმის ვერ შეხვდებით. ეს იყო ალბათ ერთ-ერთი მიზეზი, რის გამოც სპიკერები საბოლოოდ დავრწმუნდით, რომ ნამდვილად ღირს კომფორტ ზონიდან ხშირად გასვლა და ასეთი ადამიანების პოვნა მთელი საქართველოს მასშტაბით.

მესტიაში ყველაზე მეტად მეფუტკრეობის საკითხებსა და ქართული თაფლის ევროკავშირში ექსპორტის პერსპექტივის შესახებ გამოხატეს ინტერესი. ასეც ველოდით, რადგან ამ ეტაპისთვის პოტენციურად საექსპორტო პროდუქტებიდან სვანეთში ყველაზე მეტად თაფლის წარმოების პერსპექტივაა.
სვანეთიდან ცუდ ამბად რაც გამოგვყვა ის იყო, რომ, მესტიელების თქმით, ასოცირების შეთანხმებასა და DCFTA-ზე სასაუბროდ ყოფილი მინისტრის ბუკა პეტრიაშივილის შემდეგ აღარავინ ასულა. როგორც აღმოჩნდა, რამდენიმე წელია სვანებს ევროპულ პერსპექტივაზე აღარავინ ესაუბრება.

სვანეთამდე იყო რამდენიმე შეხვედრა, საიდანაც პირველი ახალქალაქში გავმართეთ. 30-ზე მეტი ადამიანი მოვიდა. მათ შორის: ფერმერები, ახალგაზრდები, არასამთავრობო ორგანიზაციის წარმომადგენლები, ფერმერთა საკონსულტაციო ცენტრის წარმომადგენლები და სხვა დაინტერესებული ადამიანები.
ევროკავშირში გადაადგილების მარშრუტებზე და შესაძლებლობებზე საუბრისას ონლაინ რეჟიმში ვაჩვენეთ, რომ ერთ-ერთ ავიაკომპანიას რეალურად დაბალი ტარიფები აქვს და კიდევ ბევრ ევროპულ მიმართულებას ამატებს.

ახალქალაქში მსმენელების უმრავლესობა ბოლომდე დარჩა. ეტყობოდათ, რომ ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცის შესახებ (DCFTA) ბევრი ინფორმაცია არ ჰქონდათ, თუმცა გულისყურით ისმენდნენ და ინიშნავდნენ ყველაფერს. ახალქალაქის შეხვედრა ნამდვილად კარგი იყო, ბევრად კარგი ვიდრე გორში.

გორში პირადად მე ბოლო ერთი წლის განმავლობაში 3 შეხვედრა მაქვს ჩატარებული DCFTA-ს თემაზე და განსაკუთრებულად კარგ შეხვედრას ვერც ვიხსენებ. სავარაუდოდ ამის რამდენიმე მიზეზია: ერთი - გორი დედაქალაქთან ახლოა და ვისაც არ ეზარება ყველა მანდ მიდის და შესაძლოა, მოსახლეობას აღარ აინტერესებს ამ თემაზე საუბარი. მეორე მიზეზი არის ე.წ. „რბილი ძალის“ ფაქტორი, აქ უფრო მეტად იგრძნობა პრორუსული განწყობები და ევროკავშირი გარკვეულწილად საფრთხედ და კონკურენტად მოიაზრება. ასე თუ ისე, გორში ამჯერად ათკაციანი აუდიტორიაც ვერ შევკრიბეთ. რაოდენობის და ხარისხის ცნობილი პარადიგმა სამწუხაროდ ამ შემთხვევისთვის მაინცდამაინც ზედგამოჭრილი არ არის.

მსმენელები იყვნენ ახალგაზრდები და მხოლოდ ონლაინ ვაჭრობის შესაძლებლობებზე დაისვა ყველაზე დასამახსოვრებელი შეკითხვა, აინტერესებდათ შეძლებდნენ თუ არა ინტერნეტით პროდუქციის გაყიდვას. შეხვედის შემდეგ ადგილობრივმა ტელევიზიამ ჩვენთან ინტერვიუ ჩაწერა და გორს იმ იმედით დავემშვიდობეთ, რომ DCFTA-ს თემაზე ინფორმაციას უფრო ფართო აუდიტორია ნახავდა.

იმავე დღეს გორიდან პირდაპირ წყალტუბოში ჩავედით, სადაც 40 ადამიანი გველოდებოდა. ყველაზე მეტად კითხვები კენკრის წარმოებასა და ბოსტნეულის შესახებ დასვეს. მათ აინტერესებდათ, რომელ სეზონზე რა პროდუქტებზე იყო ნიშა ევროკავშირის ბაზარზე. ასევე აინტერესებდათ ქართველმა ფერმერმა დამოუკიდებლად როგორ უნდა მოახერხოს ევროპელი შემსყიდველების მოძებნა და პროდუქციის რეალიზება. მაქსიმალურად ვეცადეთ სრულად მიგვეწოდებინა ინფორმაცია, თუმცა ძირითადი ნაწილი ინერტული იყო. ვფიქრობ, საჯარო მოხელეებით დაკომფლექტებულ მრავალრიცხოვან აუდიტორიას, დაინტერესებულ მცირერიცხოვან ფერემერებთან კომუნიკაცია ბევრად სჯობს.

ხასიათი ქედაში გამოგვიკეთდა, როდესაც ბევრი ფერმერი მოვიდა და მეფუტკრეობის მიმართულებით უამრავი კითხვა დაგვაყარა. ჩვენ საგანგებოდ მომზადებულები ვიყავით და მეფუტკრეებს დავურიგეთ „ტექნიკური რეგლამენტი თაფლის შესახებ“. ეს დოკუმენტი ნანახი არ ჰქონდათ მიუხედავად იმისა, რომ ის მთავრობამ 2014 წლის 26 დეკემბერს დაამტკიცა და ძალაშიც მაგის შემდეგ შევიდა. რეგლამენტი თაფლის მწარმოებლების ერთგვარი სახელმძღვანელოა, ასევე არის რეგულაცია და მისი დაცვა სავალდებულოა, იმისთვის, რომ ფერმერის თუ სხვა მეწარმის მიერ ნაწარმები თაფლი უვნებლობის მოთხოვნებს აკმაყოფილებდეს.

ქედელი მეფუტკრეები წუხდნენ იმის გამო, რომ თანამედროვე სკების შესაძენად თანადაფინანსების პროექტში ჯერ ვერ ჩაერთნენ. მათი თქმით, ზუსტი პასუხი ამ საკითხზე ვერც ფერმერთა საკონსულტაციო ცენტში მიიღეს. ფერმერებმა მეფუტკრეობის მიმართულებით სამი ძირითადი პრობლება გამოყვეს: 1. ღია ტუალეტები, საიდანაც შესაძლოა ფუტკარმა თაფლში შარდი გადაიტანოს; 2. თაფლის ფალსიფიკაცია და 3. შხამ-ქიმიკატების უკონტროლო მოხმარება ფუტკრების ფრენის ზონაში და სკების განთავსების არეალში. ერთ-ერთმა ფერმერმა შეხვედრის მიმდინარეიობის დროს გადმოგვცა მცენარეების შესაწამლი საშუალების „აქტარა“-ს ანოტაცია, საიდანაც ირკვევა, რომ გამოყენებიდან 4 დღე და ასევე 4 კილომეტრის რადიუსში ფუთკრები არ უნდა იყვნენ. ამ ფერმერის განმარტებით, ანოტაციაში მითითებულ წესებს არ იცავენ და ფუტკრები შეწამლული მცენარეების არეალში უპრობლემოდ დაფრინავენ.

ქედადან წამოსვლიდან რამდენიმე წუთში სოციალურ ქსელში (facebook) პრეპარატ „აქტარა“-ს ანოტაცია განვათავსეთ და იქვე სურსათის ეროვნულ სააგენტოს, კოოპერატივების სააგენტოს და კიდევ რამდენმე ორგანიზაციას ამ პრობლების შესახებ კითხვებიც დავუსვით. კითხვები ასე ჟღერდა: თუ ფუტკრებისთვის ეს პრეპარატი ასეთი საფრთხის შემცველია, რატომ არის ეს წამალი გაყიდვაში მაშინ, როდესაც თაფლის ევროკავშირში ექსპორტირების პერსპექტივა გადამწყვეტ ფაზაში შევიდა? თუ ამ წამლის გაყიდვას კანონი არ ზღუდავს, ვინც იყენებს იმას რაიმე რეგულაცია უნდა აფრთხილებდეს თუ არა, რომ მეზობელი ფერმერის ფუტკრები არ დააზარალოს? ამ პრობლების გადაჭრის შესახებ სასაუბროდ სოციალ ქსელში თავი არავის შეუწუხებია.

თაფლის რეგლამენტის გარდა, ქედაში ცხოველური წარმოშობის პროდუქტების ევროკავშირში ექსპორტირების პროცედურებიც გავარჩიეთ. ამას გარდა, თაფლის წარმოებაში აკრძალული პრეპარატების ჩამონათვალიც ჩაინიშნეს. ზოგიერთმა აღნიშნა, რომ აკრძალული პრეპარატებიდან რამდენიმეს იყენებს, სხვა ალტერნატივების არარსებობის გამო.

თამამად შეიძლება ითქვას, რომ ქედაში ჩვენს შეხვედრაზე მოსული თაფლის მწარმოებლები იყვნენ ძალიან მონდომებულები. ამ სფეროს მხარდაჭერის გაძლიერების შემთხვევაში, შესაძლოა ქედელი მეფუტკრეების ნაწილი ექსტრა-პროფესიონალებადაც გადაიქცნენ. ბუნებრივი პირობებიდან და ფერმერების მონდომებიდან გამომდინარე, სულაც არ გამიკვირდება, ქედა თუ ერთ დღესაც მეფუტკრეობის „მექად“ გადაიქცევა.

როცა ყველა შეხვედრა დავამთავრეთ, მომხსენებლებმა ერთმანეთს ვკითხეთ რომელი იყო ყველაზე კარგი აუდიტორია. შეფასების კრიტერიუმებად ჩართულობა და DCFTA-ს შესახებ ინტერესი იგულისხმებოდა. ქედა გამოვარჩიეთ.

აღმასვლას იმედგაცრუებაც მოყვა. ფოთში ჩვენს მოსასმენედ საჯარო მოხელეები საგანგებოდ მოიყვანეს, თუმცა აქა-იქ მოხალისეებიც გამოერივნენ. ნესტიანი ოთახის აუტანლობას აუდიტორიის ინერტულობაც დაემატა. ყურადღება ზღვაში მოპოვებულ ქაფშიას (ხამსა) ევროკავშირში გატანის პერსპექტივაზე გავამახვილეთ. ამაზე აენთნენ, თავიდან ჩანდა, რომ ეს ინფორმაცია ძალაინ გაეხარდათ. სინამდვილეში აღმოჩნდა, რომ თევზის გადამამუშავებელი საწარმოების არსებობით მაინცდამაინც მოხარულები არ არიან. მათი თქმით, ეს საწარმოები სპეციალურ ფილტრებს არ იყენებენ და თევზის გადამუშავების დროს მთელი ქალაქი საშინლად ყარს. მათ ასევე აღნიშნეს, რომ თევზის მწარმოებლები თევზჭერას არაკეთილსინდისიერად ახდენენ. კერძოდ კი ისეთ ბადეებს და თევსაჭერ საშუალებებს იყენებენ, რომ ლიფსიტებსაც ანადგურებენ.

წარმოშობით სოხუმელი ბარისტას მიერ მოხარშული კარგი ნალექიანი ყავა იმ დღეს ფოთის მთავარი პოზიტივი იყო, ყოველ შემთხვევაში პირადად ჩემთვის.

ბოლო გაჩერება მესტია გახლდათ, რაც უკვე დასაწყისშივე აღვნიშნეთ და ისიც ვთქვით, რომ არასოდეს დაგვავიწყდება. 1800 კილომეტრი ერთი ამოსუნთქვით ზაზა დევდარიანის და ქედელი მეფუტკრეების აღმოსაჩენად ნამდვილად ღირდა. ნათელი აზრები დედაქალაქიდან მოშორებით,საბედნიეროდ, იშვიათი სულაც არ არის.

 

 

წაკითხულია
11063
ელ. ფოსტის გაგზავნა

ამავე ავტორის ბლოგები:


ბლოგი

„კაპიტალი განსაზღვრავს წარმოებით ურთიერთობებს,“ – კარლ მარქსის ამ ზეცნობილი ფრაზით გილოცავთ კაპიტალიზმის კრიტიკოსებს თქვენი კერპის 200 წლის იუბილეს, და მსურს განვავრცო, რომ იდეოლოგიური განსხვავების მიუხედავად, არა თუ ვეთანხმები, მეტიც, მიმაჩნია, რომ სწორედ კაპიტალი უდევს საფუძვლად არა მხოლოდ წარმოებით, არამედ ნებისმიერი სახის ურთიერთობას სოციუმში, რომელიც პროგრესსა და განვითარებაზეა ორიენტირებული.

2019 წლამდე გადადოს საპენსიო რეფორმის დაწყება და მოამზადოს წინაპირობები კონსერვატიული (და არა სოციალურ-ლიბერალური) მოდელის შემოღებისთვის, იმ დათქმით, რომ დაგროვებითი და საბაზისო პენსიების სქემები ყოველთვის ერთმანეთის პარალელურად იარსებებს

40-წუთიანი დამქანცველი ჯანჯღარის შემდეგ, მწვერვალზე სრულიად ახალი, თვალუწვდენელი სივრცე გადაიშალა ჩვენს თვალწინ, როდესაც სოფელ გოგაშენში ამოვაღწიეთ

ახალქალაქს მორიგი დაგეგმილი ტრენინგის ფარგლებში ვესტუმრეთ. ამ ნაყოფიერ მიწაზე მშრომელი ფერმერები ცხოვრობენ. სწორედ აქ მოდის ქართულ ბაზარზე არსებული კარტოფილის, ბოსტნეულისა და მარცვლეულის დიდი ნაწილი. ბოლო პერიოდში ჩვენ მიერ ჩატარებული ტრენინგებიდან ეს შეხვედრა ყველაზე ინტერაქციული აღმოჩნდა. გამაკვირვა მათმა ცხოველმა ინტერესმა სიახლისადმი. ისინი მაქსიმალურად ცდილობდნენ მათთვის საინტერესო საკითხზე მიეღოთ რაც შეიძლება მეტი ინფორმაცია.

გასულ კვირას მაკედონიაში ნაციონალისტურად განწყობილ ადამიანთა ჯგუფი პარლამენტშიშეიჭრა. 200-კაციანი ბრბო, რომელთა შორისნიღბიანი მამაკაცები იყვნენ, სასტიკად გაუსწორდაწამყვანი მაკედონიური ოპოზიციურიპარტიის და ეთნიკური ალბანელების პარტიის ლიდერებს, მათ შორის ქალბატონს. ეს ორი პარტია აპირებდა ახალი უმრავლესობის შექმნას მაკედონიის პარლამენტში, რომლის სპიკერად ეთნიკურად ალბანელი პოლიტიკოსი აირჩიეს. პარლამენტში შეჭრილები, რომლებიც ქვეყნის ყოფილი პრემიერ-მინისტრისმომხრეები იყვნენ, ამ ფაქტის ასეთი სისხლიანი გზით ჩაშლას ცდილობდნენ.

მარტვილის რაიონის გამგებლის მოადგილე ყველაზე ძლიერ ოპონირებას გვიწევდა. მისი პირველივე ქმედება „ჰაკა“-ს ჰგავდა, რომელსაც გააფთრებული ახალზელანდიელი მორაგბეები მოწინააღმდეგე გუნდის მორალურად გასატეხად იყენებენ.

კონფლიქტის დაწყებიდან მეექვსე წელს ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა ჩაურევლობის პოლიტიკა დაარღვია და ასადის რეჟიმის წინააღმდეგ იერიში პირველად 7 აპრილს, გამთენიისას მიიტანა.

ესტონური წარმატებული პოტიკის მაგალითების მოძიება შესაძლებელია თითქმის ნებისმიერ სფეროში, დაწყებული სახელმწიფო მმართველობიდან, დამთავრებული განათლების პოლიტიკით.

უცხო ქვეყნების კანონებისა თუ რეფორმების კოპირება განვითარების ერთი-ერთი პოპულარული და საქართველოშიც ხშირად გამოყენებადი რეცეპტია. ლოგიკა მარტივია - „საჭირო არ არის ველოსიპედის ახლიდან გამოგონება“. თუმცა, ეს მიდგომა ხშირად არ ამართლებს.

ევროკავშირთან სავაჭრო სივრცის გაფართოების შედეგად ყველა მოსალოდნელი დადებით ეფექტი მიიღწევა გრძელვადიან პერიოდში (5-10 წელიწადი), ხოლო ხარჯების გაღება გვიწევს დღეს, რათა შესაბამისობაში მოვიდეთ ევროკავშირის კანონმდებლობასთანდა საბაზრო მოთხოვნებთან. ისედაც დაძაბულ სოციალურ და პოლიტიკურ ფონზე ამან შესაძლოა საფრთხე შეუქმნას რეფორმების წარმატებით განხორციელებას. შესაბამისად, დაახლოების პროცესი უნდა იყოს თანმიმდევრული და პრიორიტეტები გათვლილი ისე, რომ ბიზნესს ჰქონდეს ზრდის სტიმული; ასევე, მნიშვნელოვანია ექსპორტზე ორიენტირებული დარგების კონკურენტუნარიანობის ამაღლება წახალისდეს. მეორე მხრივ, საქართველოში ევროკავშირის სტანდარტების დანერგვა მეწარმეობასა და ზოგადად ქვეყნის საინვესტიციო სივრცეში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვას და ევროპულ ბაზარზე წვდომას ხელს შეუწყობს. DCFTA-ს სარგებლის სრულად ასათვისებლად, ასევე, აუცილებელია სამუშაო ძალის ბაზრის ცვლილება, რომელიც ამჟამად თავმოყრილია ძირითადად დაბალმწარმოებლურ დარგებში.

მე ძალიან კარგად არ ვიცნობ მაგამედ სარიევს. მაქსიმუმ ორჯერ შევხვედრივარ, პირველად მარნეულში და მეორედ ერთი კვირის წინ გარდაბნის მუნიციპალიტეტში ამჯერადაც ევროკავშირთან სავაჭრო ხელშეკრულების (DCFTA) შესაძლებლობების შესახებ ტრეინინგზე. მაგამედი არც ოლიმპიური ჩემპიონია და მისი ფოტოები არც საჯარო თავშეყრის ადგილებშია გამოფენილი, თუმცა ის რომ საუკეთესო მოქალაქეა, ამ ფაქტს წყალი არ გაუვა!

კეთილდღეობის ეკონომიკის ერთ-ერთი პრინციპია, რომ ზოგიერთ გადასახადს შესაძლოა უკუგავლენა ჰქონდეს ინდივიდების მოტივაციაზე- შექმნან დოვლათი. თუმცა, თუ გადასახადებიდან მიღებული თანხა საკმარისი არ არის ხარისხიანი ინფრასტრუქტურისა და საჯარო სერვისების დასაფინანსებლად, ამანაც შეიძლება დააზარალოს ეკონომიკა.

ინსტიტუტების განვითარებას არა მარტო პროფესიონალების, პოლიტიკური და ეკონომიკური ელიტების სწორად მიმართული შრომა და გადაწყვეტილებები, არამედ მოსახლეობის დამოკიდებულებებისა და ფასეულობების შეცვლაც სჭირდება.

ფერმერებთან ჩვენი შეხვედრის დროს სულიად მოულოდნელად აღმოვაჩინეთ მსმენელებს შორის ორი “თინეიჯერი” ბიჭი; მომავალი ფერმერები მამასთან ერთად გამალებით იწერდნენ პრეზენტაციის დროს მიწოდებულ ყველა ინფორმაციას თაფლის წარმოების არსებული შესაძლებლობების, პრობლემებისა და გამოწვევების შესახებ.

მას შემდეგ, რაც საქართველომ დამოუკიდებლობა მოიპოვა, მთავრობები, პოლიტიკური პარტიები, ექსპერტები, თუ იდეოლოგები გვპირდებიან საქართველოს ეკონომიკურ გაბრწყინებას, რეცეპტად კი ბორჯომის გაყიდვიდან დაწყებული დაბალი გადასახადებით დამთავრებული არაერთ იდეას თუ თეორიას ასახელებენ. ასე გრძელდება 25 წელია და, მართალია, 90-იანი წლების სიდუჭირიდან მოსახლეობის დიდი ნაწილი გამოვიდა, გაბრწყინებამდე ჯერ კიდევ ბევრი გვიკლია.

გუგენჰაიმში აგნეს მარტინმა, MoMA-ს თანამედროვე ხელოვნების ფილიალმა (PS1) ნიუ-იორკში, ჩიკაგოს ხელოვნების ინსტიტუტმა და ჩიკაგოს თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმმა კიდევ ერთხელ დამარწმუნა, რომ არ არსებობს გამოხატვის უღირსი საგნები, აღქმები, მოვლენები თუ ამ მოვლენების ინტერპრეტაციები.

სამი წლის წინ ამერიკელმა ჟურნალისტმა ენ ბერნარდმა National Geographic-ისთვის მომზადებულ რეპორტაჟში შემდეგი სიტყვები დაწერა: „თუ დაეცემა დამასკო, დაეცემა სირიაც.“ ომის დაწყებიდან, თითქმის, ექვსი წლის თავზე პრეზიდენტ ბაშარ ალ-ასადის ციტადელად ქცეული სირიის დედაქალაქი გადარჩა, ხოლო ალეპომ, სიდიდით მეორე უძველესმა ქალაქმა და ომამდელი სირიის ბიზნესცენტრმა, დაცემა 2012 წლიდან (სამოქალაქო ომის დაწყებიდან ერთ წელიწადში) დაიწყო, თუმცა, მაინც ბევრს გაუძლო გარდა რუსეთის ავიაიერიშისა.

ციდან ალბათ ყველაზე კარგად ჩანს გერმანული რაციონალიზმი, მიწის და განახლებადი ენერგიიის ათვისება (გუშინ მხოლოდ მიუნხენიდან ფრანკფურტამდე მგზავრობისას 500-ზე მეტი ქარის წისქვილი დავთვალე), ტყის ფართობების და სასოფლო-სამეურნეო სავარგულების ეს რაღაც განსხვავებული სიმეტრიით მონაცვლეობა და, მთლიანობაში, ეს განსხვავებულად დავარცხნილი რელიეფი.

გაძვირებული საიმპორტო ავტომობილების ფასი (გამოწვეული აქციზის ზრდით), სავარაუდოდ, გაახანგრძლივებს საქართველოში არსებული ავტომობილების „ექსპლუატაციის“ ვადას. შესაბამისად, ტექნიკური შემოწმების შემოღების ვადებისა და პირობების გაურკვევლობის პირობებში, შესაძლოა, ტექნიკურად არც ისე სახარბიელო მგომარეობაში მყოფმა ქართულმა ავტოპარკმა გაიხანგრძლივოს მავნე აირებისა და უსიამოვნო ინდუსტრიული ხმების „გამობოლქვის“ პერიოდი.

В шестидесятые годы прошлого века Ферруччо получил от продажи тракторов бόльший доход, чем планировалось, и исполнил свою мечту: поставил в свой гараж новенькую «феррари». Вторая часть этой истории намного интереснее. «Феррари» не оправдала ожиданий Ферруччо. Ферруччо, не раздумывая, явился прямо к Энцо Феррари, чтобы обсудить недостатки машины, он высказал свое мнение и предложил помощь в решении проблем...

გასული საუკუნის სამოციან წლებში ფერუჩომ ტრაქტორების გაყიდვით დაგეგმილზე მეტი შემოსავალი მიიღო და ოცნებაც აისრულა: საკუთარ ფარეხში ახალთახალი «ფერარი» დააყენა. ამ ისტორიის მეორე ნაწილი გაცილებით საინტერესოა.

სადღეგრძელოებზე ჩემმა ბლოგმა იმაზე გაცილებით მეტი ვნებები და კონტრასტული რეაქციები გამოიწვია, ვიდრე ველოდი: მკვეთრად უარყოფითი ძირითადად უფროსი თაობის მხრიდან და მკვეთრად დადებითი ახალგაზრდა და საშუალო ასაკის ხალხის მხრიდან. მკვეთრად უარყოფითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა დაიწყეს პირადად ჩემი და ჩემი ქართველობის ლანძღვა კომენტარებში თუ პირად მიმოწერაში, ხოლო მკვეთრად დადებითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა -- ჩემი ქება მაღალი მოქალაქეობრივი თვითშეგნების გამო, რამაც გადამაწყვეტინა მეთქვა (ამჯერად უკვე საბოლოოდ), რატომ არ ვეთანხმები არცერთ მხარეს. როცა ვნებები დუღს, როგორც ამბობენ, ჭეშმარიტება ორთქლდება (არა, იმის თქმა არ მინდა, რომ მე ვიცი ჭეშმარიტება).

ბოლო შვიდი წელია ქართულ სუფრაზე არ ვყოფილვარ, სანამ გუშინ ძირითადად ახალგაზრდებისგან შემდგარ ჯგუფთან ერთად არწივის ხეობაში და ხორნაბუჯზე ლაშქრობის შემდეგ ერთ რესტორანში მათთან ერთად არ აღმოვჩნდი. მოკლედ, ამ ადამიანების ასაკმა და განათლებამ მაფიქრებინა, რომ ეს ხალხი არ დალევდა იმ სადღეგრძელოებს, რის გამოც ქართულ სუფრებს გავურბივარ. მოლოდინი არ გამართლდა. ამ სუფრაზეც შეისვა „საქართველოს გაუმარჯოს”, ჩვენი სიყვარულის (იგულისხმება სუფრაზე მსხდომნი), მეგობრობის და ხვალინდელი დღის სადღეგრძელოები. ამ სადღეგრძელოებს გვთავაზობდა ერთ-ერთი ჩვენი თანამოლაშქრე ბიჭი, რომელმაც თქვა მე თამადა არ ვარო, თუმცა ტრადიციული თამადისგან მხოლოდ იმით განსხვავდებოდა, რომ დალევას არ გვაძალებდა.

პანკისი - სტერეოტიპების მსხვერპლი ულამაზესი კუთხე

გამარჯობა, მინდა ეს ბლოგი დავწერო ქართული მატყლის პრობლემაზე და თხრობა დავიწყო ახლო წარულიდან, ასევე გაგაცნოთ მატყლის პრობლემის მოგვარების უელსური მოდელი.

უიმედო და არაინფორმირებული გურულები 6 ივლისს ლანჩხუთის მინუციპალიტეტის სოფელ ჯურუყვეთში ვნახე. არაინფორმირებული ევროინტეგრაციის პროცესებზე, უიმედო თავიანთი სოციალური მდგომარეობით.

აბორტის უფლება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პოსტულატია ადამიანის უფლების კონვენციაში. გაეროს CEDAW-ს კომიტეტის დეკლარაციაში წერია: „გაეროს წევრმა ქვეყნებმა ხელი უნდა შეუწყოს ჯანდაცვის სფეროში ქალის მიმართ ყველანარი დისკრიმინაციის აღმოფხვრას, ქალის და კაცის უფლება თანაბრად უნდა იყოს დაცული და ქალებს უნდა ქონდეთ წვდომა ჯანდაცვის სერვისებზე, ოჯახის დაგეგმარების ჩათვლით“.

Brexit -ის მოწინააღმდეგები მოსახლეობას აფრთხილებდნენ უპირატესად ეკონომიკური შედეგების თაობაზე: ბრიტანეთის ფინანსთა სამინისტროს პროგნოზით, Brexit-ის შემდგომ ყოველი ბრიტანული ოჯახი 4300 ფუნტს დაკარგავს წელიწადში 2020 წლისათვის იქნება სავარაუდოდ, 100 მილიარდი ფუნტის ეკონომიკური ზარალი. 950 000 სამუშო ადგილს შეექმნება საფრთხე. პროფესიული გაერთიანებების ვარაუდი უფრო დრამატულია: 4 მილიონი სამუშაო ადგილი საფრთხის ქვეშაა, განსაკუთრებით კი, ექსპორტთან დაკავშირებულ სფეროებში, საავტომობილო და ქიმიურ ინდუსტრიაში. ბევრი ფირმა კონტინენტურ ევროპაში გადავა. შემცირდება პირდაპირი ინვესტიციები.

ბატონი სერგო ქალაქ თელავიდან თან რეალური პიროვნებაა და თან კრებითი სახელია იმ ადამიანებისა, რომლებიც ევროინტეგრაციის მიმართულებით ინფორმაციულ შიმშილს განიცდიან.

გერმანიაში მმართველი კოალიციის პარტიების: CDU -სა და CSU- ს ცალკეული პოლიტიკოსები სკეპტიკურად არიან განწყობილნი, რამდენად გონივრულია საქართველოსთვის ვიზალიბერალიზაციის მინიჭების თაობაზე ევროკომისიის გეგმა. მათ არგუმენტად მოჰყავთ ქართული კრიმინალური დაჯგუფებების მზარდი მასშტაბი და გავლენები ევროპაში, ამასთან, საქართველოს მოქალაქეების მიერ ლტოლვილის სტატუსის ბოროტად გამოყენების ტენდენციად ქცეული ფაქტები. ეს არგუმენტები რეალობაში საფუძველს მოკლებული როდია, მაგრამ სწორედ ამ თემის წამოწევა საქართველოს სახელმწიფოსათვის ეგზისტენციალურად მნიშვნელოვანი საკითხის გადამწყვეტ ფაზაში აღაშფოთებს ქართულ საზოგადოებას:

„სურსათის უვნებლობა ევროკავშირმა რომ არ მოგვთხოვოს, ისე არ უნდა გვქონდეს“? - ეს რეპლიკა მესტიაში ჯერ კიდევ “გაუხურებელი” ტრენინგის მიმდინარეობის დროს ადგილობრივმა ზაზა დევდარიანმა “გვესროლა”.

პილოტმა დაშვება გამოაცხადა. ქვევით თვალი მომჭრა აღმოსავლეთსა და უდაბნოს კლიმატისთვის უჩვეულო სიმწვანემ, რომელიც თელ-ავივის აეროპორტის ზოლამდე მთელი 20 წუთის განმავლობაში არ დასრულებულა. გაოცებამ დროებით გადამავიწყა „აირზენას“ ღარიბული, უგემური მენიუ და ლამაზი, მაგრამ უჟმური და მოძველბიჭო სტიუარდესა. - ყვავის ყველაფერი, - მითხრა სიამაყით გვერდით მჯდომმა შუახნის მამაკაცმა, რომელიც საქართველოდან ისტორიულ სამშობლოში ღრმა ბავშვობაში გადასახლდა.

ცოტა ხნის წინ გავრცელდა ინფორმაცია "ჩერნომორენერგოს" დირექტორის, ასლან ბასარიას განცხადების შესახებ, რომელსაც ენგურჰესის დირექტორის ლევან მებონიაც ადასტურებს და რომლის მიხედვით ენგურჰესის მიერ გამომუშავებული არცერთი კილოვატი ამ ეტაპზე საქართველოს არ მიეწოდება და მთლიანად აფხაზეთს მიაქვს, ხოლო ზამთრისა და გაზაფხულის პერიოდში წაღებული ელექტროენერგიის რაოდენობა გამომუშავებულის 80%-ს შეადგენს.

არავის უკვირს ის ფაქტი, რომ რადიკალური ისლამის წარმომადგენელები მკაცრად აკრიტიკებენ დემოკრატიას, რადგან ის შარიათის სულთან შეუთავსებელ პოლიტიკურ პრაქტიკად, ზნეობრივი გარყვნილებისა და ქაოსის წყაროდ მიაჩნიათ. საკვირველი ისაა, რომ დემოკრატიას რელიგიის სახელით ქრისტიანებიც არ წყალობენ.

გასული წლის ბოლოს საქართველოს გაზმომარაგების გაზრდის საკითხმა არათუ აქტუალურობა შეიძინა, არამედ გადააჭარბა ყველანაირ მოლოდინს და უკვე ერთგვარ მძაფრსიუჟეტიან სერიალად იქცა “გაზპრომის” მთავარ როლში მონაწილეობით.

ქართველ მორწმუნეთა და სასულიერო პირთა გარკვეულ წრეში სიტყვა „ლიბერალიზმი“ ძალიან უარყოფითი რენომეთი სარგებლობს. ჩემი აზრით, ამას სამი უმთავრესი მიზეზი აქვს. პირველი, ესაა რუსული რელიგიური ლიტერატურა, რომლებიც „რომის მესამე იმპერიის“ სულისკვეთების მქონე ავტორების მიერაა დაწერილი, რომლებსაც ყველანაირი ლიბერალური აზრი, რომელიც ეჭვის ქვეშ აყენებს რუსული იმპერიის მართლმადიდებლურ მისიას, თავად მართლმადიდებლობის საწინააღმდეგო ძალად მიაჩნიათ; მეორე, ზოგიერთი ლიბერალის აგრესიული, ანტიეკლესიური პოზიცია, რომელიც სულაც არ გამომდინარეობს კლასიკური პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებიდან და აქედან გამომდინარე, თავად ამ ლიბერალის ბრალია და არა ლიბერალიზმის; მესამე, ზოგადად ლიბერალიზმის მოწინააღმდეგენი კარგად არ იცნობენ კლასიკური, პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებას.

ახალციხის რაიონში მცხოვრებ ერთ-ერთ მეფუტკრეს, რომელიც ევროპაში ქართული თაფლის ექსპორტისთვის საჭირო მოთხოვნებზე ინფორმაციას ეძებდა, სურსათის ეროვნულ სააგენტოში "ურჩიეს", რომ ევროკავშირში თაფლის შეტანაზე ფუჭ ოცნებას თავი დაანებოს და ცოტა უფრო პრაგმატულ-მიწიერი საქმით დაკავდეს.

ახლო აღმოსავლეთსა და სირიაში შექმნილი ვითარება შედეგია ცივილიზაციურ - რელიგიური კონფლიქტების გაღვივების, რომლებიც ემყარება საუკუნეების მანძილზე ჩამოყალიბებულ ეთნო-რელიგიურ რწმენებს და რომელთა გაღვივება ხდება გლობალური და რეგიონული პროცესების ფონზე.

კოლონიალიზმის ეპოქაში ევროპელები ცდილობდნენ ანდებში ოქროს ქალაქისთვის მიეგნოთ, მაგრამ ელდორადოც და ინკების პაიტიტიც მხოლოდ ლეგენდად დარჩა, ისევე როგორც საყდრისის 5-ათასწლოვანი მაღარო, რომლის შესახებაც უკვე ვეღარაფერს შევიტყობთ.

ხანგრძლივი დავა ე.წ. მოსმენების კანონთან დაკავშირებით დასრულებულია, ვეტოც დაძლეულია და დიდი ძმაც მზადყოფნაშია, რომ მუდამ გვიყუროს, გვისმინოს და განაჩენი გამოიტანოს.

მრავალი ქვეყნის გამოცდილების მიხედვით, სწორედ სადაზღვევო სფეროა ის სეგმენტი, რომელსაც შეუძლია რომ თავისი შემოსავლებიდან საგზაო უსაფრთხოებისთვის დაფინანსება გამოყოს და ეს თანხა ტრანსპარენტულად დახარჯოს გზების კეთილმოწყობასა და საგზაო უსაფრთხოებაზე მიმართულ სხვა კონკრეტულ პროექტებზე.

პირველად გადავწყვიტე ნახევრად პირადული და შეიძლება ცოტა არ იყოს თვითმაამებლური ჩანაწერის გასაჯაროება

უჩა სეთური, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) ექსპერტი

"მორიგი ბლეფი" - ასე აფასებდნენ დღეს პროგრამას "აწარმოე საქართველოში"

სტრატეგიულად მნიშნელოვანი გეოგრაფიული მდებარეობის გამო საქართველოს მთელს კავკასიაში და მის ფარგლებს გარეთაც საკვანძო სატრანზიტო ფუნქცია აკისრია. ამის გამო, სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის და სატრანსპორტო საშუალებების გაუმჯობესება აუცილებელი წინაპირობაა ქვეყნის ეკონომიკური და სოციალური განვითარებისთვის.

ევროპასთან ასოცირების შესახებ შეთანხმებაში განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა სატრანსპორტო საშუალებების უსაფრთხოების პირობების დაცვას: ავტომობილის გამართულობას, მძღოლების კვალიფიკაციას და მათ მიერ სამუშაო და დასვენების საათების მკაცრ დაცვას.

ერთხელ ერთმა ჩემმა ნაცნობმა ჟურნალისტმა, რომელიც შარშან კოლუმბიის უნივერსიტეტის ტრენინგზე გავიცანი, სოციალურ ქსელ Twitter-ზე დაწერა, რომ ამერიკის შეერთებული შტატების მადლობელია, რადგან მან, ნეპალელი ემიგრანტების შვილმა, მისი წილი ამერიკული ოცნება უკვე აიხდინა.

ადვოკატირება

"კვლევითი ჟურნალისტიკის და ადვოკატირების ცენტრი" ახორციელებს პროექტს, რომლის ფარგლებშიც ვეხმარებით მცირე და საშუალო ბიზნესს

შეხვედრა საღამოს 6 საათზე , www.eugeorgia.info-ს ოფისში დავნიშნეთ. ჩვენი ჯგუფი პირველად უნდა შეხვედროდა ახალციხის რაიონში, სოფელ ანდრიაწმინდაში მცხოვრებ მეყველეს - გალინა ინასარიძეს და მის შვილს - რუსლანს. თავდაპირველად, შეხვედრის მიზანი ერთმანეთის გაცნობ

რჩეული სტატიები

ამერიკული ლურჯი მოცვი, რომელიც გურიისა და აჭარის მაღალმთიანეთის კლიმატურ პირობებს კარგად შეეგუა, უნიკალური თვისებების გამო მსოფლიო ბაზარზე დიდი მოთხოვნით სარგებლობს. საქართველოში მოყვანილი 12 ტონა ლურჯი მოცვი დიდი ბრიტანეთის ბაზარზე წელს პირველად შევიდ

ევროკავშირის წარმომადგენლებმა საქართველოში თაფლის წარმოების ინდუსტრია შეამოწმეს და მიიჩნიეს, რომ სწორედ თაფლია ის ერთ-ერთი სტრატეგიული პროდუქტი, რომელსაც თხილისა და ღვინის კვალდაკვალ ევროკავშირის ბაზარზე შესვლის რეალური პერსპექტივა აქვს.

ევროკავშირში 1 კგ ბიო ჟოლოს საცალო ფასი 100 ევროს აჭარბებს, თუმცა, როცა კენკრის ბაღის გაშენება გადაწყვიტა, გიორგი კორელი, ძირითადად, მაინც ადგილობრივი ბაზრით მოიხიბლა. როგორც ახალგაზრდა ფერმერი ამბობს, ჟოლო საქართველოში საკმაოდ მოთხოვნადი პროდუქტია და ყოვ

მეწარმე წლიურ მოგებაზე მე-4 წლიდან გადის, ხოლო მე-6 წლიდან მიღებული მოგება პლანტაციის გაშენების და მოვლის მთლიან ხარჯებს აჭარბებს

ევროკავშირი სოფლად მცხოვრები მოსახლეობისთვის ახალ საგრანტო პროგრამას იწყებს. ევროპის სამეზობლო პროგრამა სოფლის მეურნეობისა და სოფლის განვითარებისთვის - ENPARD-ის ფარგლებში დაფინანსებას მიიღებს ის, ვისაც სოფლად აგროწარმოების ალტერნატიული ეკონომიკური საქმი

1 კგ - 30 ლარი- ამ ფასად შეგიძლიათ იყიდოთ სატაცური წელს ქართულ საცალო ქსელებში. ცხოვრების დონის გათვალისწინებით, ბოსტნეულს თამამად შეუძლია დელიკატესებს შორის თავისი ადგილი დაიკავოს. თუმცა, როგორც ექსპერტები აცხადებენ, ფასს არც მისი თვისებები ჩამორჩება.

პაატა მოგელაშვილს ხეხილის ბაღი 20 ჰა-ზე გორის რაიონის სოფელ ვარიანში აქვს გაშენებული. მეურნეობას უკვე რამდენიმე წელია ძმებთან ერთად უძღვება. ბაღი გააახლეს - "სინაფის" და "ჩემპიონის" ვაშლის ნერგები თანამედროვე ჯიშებით - "გრანი სმიტით", "ჯონათი" და "გოლდენ

რუსეთის სამხედრო თეორეტიკოსების მიერ შექმნილ “მომავლის ომის” მოდელს განსაკუთრებული აქტუალობა შესძინა უკრაინის კრიზისმა, რადგან კრემლმა სწორედ აღნიშნული მოდელის გამოყენებით მოახდინა უკრაინის ტერიტორიის ნაწილის ანექსია და შექმნა დესტაბილიზაციის კერები.

ქალი მეწარმეების ხელშეწყობის მიზნით, ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი საქართველოში ახალ პროგრამას იწყებს. EUGeorgia.info დაინტერესდა, რამდენად ხელსაყრელია პირობები და რას ფიქრობენ პროგრამასთან დაკავშირებით თავად ქალი მეწარმეები.

„ღვინის პირველი პარტია დანიაში 2006 წელს გავიტანეთ. შემდეგ დანიას ინგლისი, საფრანგეთი, იტალია და შვედეთი დაემატა.

banner
banner
banner