banner
13 სექტემბერი 2017 | 14:31 ეკონომიკა

RIA-ს კეთების გამოცდილება საქართველოში და საზღვრებს გარეთ

RIA-ს კეთების გამოცდილება საქართველოში და საზღვრებს გარეთ

RIA-ს კეთების გამოცდილება საქართველოში და საზღვრებს გარეთ

 

რეგულაციების გავლენის შეფასების (RIA-ს) რაობის და აუცილებლობის შესახებ გაეცანით სტატიაში "RIA-ს შესახებ". რადგან საქართველომ ევროკავშირთან თანამშრომლობის ფარგლებში RIA  საქართველოში უნდა დანერგოს, RIA-ს პრაქტიკაში განხორციელებისას სხვადასხვა ქვეყნების გამოცდილებას და საერთაშორისო ორგანიზაციების რჩევებს გთავაზობთ.  

მსოფლიო მასშტაბით უფრო მეტი ქვეყანა იყენებს RIA-ს, რათაპოლიტიკური გადაწვეტილებები დასაბუთებული იყოს და მათი უარყოფითი ზეგავლენა საზოგადოებაზე შემცრდეს. RIA-ს დანერგვა განსაკუთრებით აქტუალურია ევროკავშირის და ეკნომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციის (OECD) წევრქვეყნებს შორის. მისი გავრცელების არეალი განსაკუთრებით გაიზარდა 2000-იან წლებში,2014 წლისათვის კი OECD ყველა წევრ ქვეყანაში არსებობს RIA-ს გამოყენების პრაქტიკა.

RIA-ს დანერგვის ტრენდი OECD წევრქვეყნებს შორის


OECD-ს 2015 წლის ანგარიშის მიხედვით ძირითად ქვეყნებში RIA-ს შემოტანის მოტივაცია იყო:

  • ეფექტიანობა – ხარჯ-სარგებლიანობის ანალიზის საშუალებით შესაძლებელია ალტერნატივებს შორის ყველაზე ეფექტიანის არჩევა;
  • გამჭვირვალობა –RIA საჯარო მოხელეებს ავალდებულებს საკუთარი გადაწყვეტილებები დაასაბუთონ;
  • ანგარიშვალდებულება – ხელისუფლების პასუხისმგებლობა განხორციელებული პოლიტიკის შედეგებზე იზრდება;
  • ეფექტურობა და პოლიტიკის თანამიმდევრულობა – RIA ხელისუფლების გრძელვადიანი მიზნების განხორციელების საშუალებას წარმოადგენს.

ხშირ შემთხვევაში, ქვეყანას შეიძლება RIA-ს შემოღების რამდენიმე მოტივი ჰქონდეს. მაგალითად, აშშ-ში RIA-ს აუცილებლობა განპირობებული იყო: 1) ფედერალური სააგენტოებისთვის ცვლილების განხორციელებამდე რეგულაციის დასაბუთების აუცილებლობით; 2) ცენტრალური ხელისუფლების მიერ ცვლილებების გამტარებელი ორგანოების კონტროლის საჭიროებით; 3)გადაწყვეტილებებისა და პოლიტიკის გატარების ეფექტიანობის ზრდის აუცილებლობით.

საერთაშორიოს პრაქტიკამ აჩვენა, რომ რიგ ქვეყნებში RIA შესაძლოა დაინერგოს მხოლოდ ნომინალურად, ფურცელზე შესრულებული ანგარიშის სახით. თუმცა უფრო მნიშვნელოვანია, რომ ეს ანგარიში  ქმედითი იყოს. RIA-ს ზედაპირულად დანერგვის პრობლემას OECD-ის მიერ 2015 წელს ჩატარებულიკვლევაც ეხმიანება. OECD კვლევამ აჩვენა, რომ წევრქვეყნებს შორის RIA-ს ჩატარებამხოლოდ საკანონმდებლო მოთხოვნად არ რჩება.  OECD 33 ქვეყანაში RIA-ს ჩატარება კანონმდებლობითაა სავალდებულო და მათგან 31 ქვეყანა მას პრაქტიკულად ახორციელებს. (არსებობს გამონაკლისი შემთხვევები როდესაც RIA-ს ჩატარება სავალდებულო არაა მაგალითად, გადაუდებელ შემთხვევებში, როდესაც ცვლილება სასწრაფოდაა გასატარებელი.) 

საქართველოში RIA-ს სავალდებულოდ დანერგვის შემთხვევაში ფორმალობის პრობლემაზე საუბრობენ ISET-ის კვლევითი ინსტიტუტის მკვლევარებიც მაკა ჭითანავა და ლევან ფავლენიშვილი.(ISET საქართველოში RIA-ს კეთების ყველაზე მდიდარი გამოცდილება აქვს) მათ გამოთქვეს ვარაუდი, რომ საქართველოს შემთხვევაში, RIA-ს კანონმდებლობით მოთხოვნა შესაძლოა იყოს ნომინალური და ის განხორციელდეს მხოლოდ ქაღალდზე ანგარიშის სახით, რომელსაც რეალური ღირებულება შესაძლოა არ ჰქონდეს.

უფროსი მკვლევარი ლევან ფავლენიშვილი აღნიშნავს: "ნომინალურად დოკუმენტი შეიძლება მომზადდეს, მაგრამ იგი უნდა უძლებდეს კრიტიკას, ის უნდა იყოს აკადემიური, მიუკერძოებელი და ობიექტური."   მაკა ჭითანავა კი დასძენს, რომ:

"თუ ჯგუფი, რომელიც ანგარიშს ახორციელებს, არ არის პროფესიონალი, მარტივია, რომ გადაწყვეტილების მიმღებმა ადვილად შეაცვლევინოს შეხედულებები რადგან გადაწყვეტილების მიმღებს, როგორც წესი, იმ კონკრეტულ დარგში დიდი ხნის გამოცდილება აქვს და მარტივად შეიძლება RIA-ს სპეციალისტზე გავლენა იქონიოს, რომელიც შეიძლება დარგს კარგად არ იცნობდეს. შეაბამისად, ექსპერტმა თუ კარგად არ იცის რას აკეთებს და ექსპერტული სიძლიერე არ გაქვს, უნებურად შეიძლება შეცდომა მოუვიდეს."

ქვეყნების მიხედვით დარგებში RIA-ს გავრცელების არეალი განსხვავებულია. გამომდინარე იქიდან, რომ RIA საკმაოდ ძვირადღირებული პროცესია, (მოითხოვს დროს და რესურსებს, მაღალი დონის პროფესიონალებს და ა.შ.) ქვეყნები აწესებენ სხვადასხვა ტიპის შეზღუდვებს, რომლის დროსაც RIA არ ჩატარდება. ამისათვის გამოყოფენ რაოდენობრივ ან ხარისხობრივ მაჩვენებლებს. მაგალითად, პოლონეთის, სლოვაკეთის დაესტონეთის შემთხვევაში RIA საკანონმდებლო ცვლილებისას ხორციელდება, თუმცა როდესაც RIA მხოლოდ კანონებს ეხება ხელისუფლების მხრიდან დიდია ცდუნება, რომ უფრო მეტი წნეხი კანონებიდან კანონქვემდებარე აქტებზე გადავიდეს. ე.ი. როდესაც RIA-ს ჩატარება მხოლოდ კანონებს ეხება, მთავრობამ შესაძლოა მიზნის მისაღწევად ცვლილება კანონქვემდებარე აქტების საშუალებით განახორციელოს, რათა თავიდან აიცილოს ცვლილების დასაბუთების პროცესი. ამის თავიდან ასაცილებლად, ზოგმა ქვეყანამ (მაგალითად ავსტრალია, მექსიკა, კანადა) RIA-ს განხორციელების ვალდებულება კანონქვემდებარე აქტებზეც გაავრცელეს.

რიგ ქვეყნებში არსებობს რაოდენობრივი ზღვარი. კერძოდ, თუ ნორმატიული აქტის გავლენა(ხარჯი ჯამურად) ადამიანებსა და ბიზნესზე ამ ზღვარს სცდება, საჭირო ხდება რეგულირების გავლენის შეფასება. მაგ. თურქეთში ეს არის - 10 მილიონი ლირა, კორეაში - 10 მილიარდი ვონა, აშშ-ში - 100 მილიონი დოლარი, კანადაში -50 მილიონი დოლარი. ეს მიდგომა ჩვეულებრივ მაშინ გამოიყენება, როცა რაოდენობრივი და დეტალური შეფასება მოითხოვება.

აშშ-ში კი შერეული მოდელი გამოიყენება: კანონქვემდებარე აქტზე RIA ჩატარდება თუ მას აქვს მნიშვნელოვანი ეკონომიკური გავლენა, რომელიც შეფასებულია 100 მილიონი დოლარი წლიური ზარალით. ეს ზარალი შეიძლება გამოიხატოს მატერიალურად, აისახოს ეკონომიკის რომელიმე სექტორზე, მწარმოებლურობაზე, კონკურენტუნარიანობაზე, დასაქმებაზე, გარემოზე, ჯანდაცვასა და უსაფრთხოებაზე.

ბიზნესისა და ეკონომიკის ცენტრი, რომელიც საქართველოში RIA-ს დანერგვის მიმართულებით მუშაობს, თავის მაგალითებია მოყვანილი:

"ლიტვაში, საბაზისოშეფასება (ე.წ. მსუბუქი RIA) ხორციელდებოდა თითქმის ყველა შემოთავაზებულ პროექტზე, გარდა იმ დოკუმენტებისა, რომლებიც რედაქტირებას და ტექნიკურ ცვლილებებს მოიაზრებდა. 2004–2010 წლებში, ქვეყანაში საშუალოდ 1428 საბაზისო და 10 სრული შეფასება განხორციელდა, თუმცა, RIA -ს ბოლო პერიოდის შეფასებებმა აჩვენა, რომ საბაზისო კვლევების უმეტესობა დაბალი ხარისხის, ცუდად შედგენილი, მოკლედ არასაკმარისი მტკიცებულებების შემცველი იყო.

მოლდოვაში, 2008-2014 წლებში საშუალოდ, წელიწადში დაახლოებით 90 გავლენის შეფასების კვლევა კეთდებოდა იმ ნორმატიულ აქტებზე, რომელთაც მნიშვნელოვანი გავლენის მოხდენა შეეძლოთ ბიზნესებზე.

ირლანდიაში, რეგულაციის ავტორები თავად წყვეტენ რომელი კანონქვემდებარე აქტია მნიშვნელოვანი, თუმცა, მთავრობა მთელ ამ პროცესს უწევს ზედამხედველობას და აქვს ჩარევის უფლება."

საკანონმდებლო დონეზე RIA-ს წარმატებით დანერგვის შემთხვევაში გამოწვევად რჩება მისი მაღალ დონეზე განხორციელება. ე.ი. რა შემთხვევაში უნდა ჩატარდეს RIA, ვის მიერ და რა მოთხოვნების დაცვით, რა პროცედურებია გასავლელი ცვლილების ინიცირებიდან გადაწყვეტილების მიღებამდე: ყველა ეს დეტალი კანონმდებლობაში შესაძლოა იდეალურად (საერთაშორისო გამოცდილების და რეკომენდაციების დაცვით) იყოს გაწერილი. თუმცა პრაქტიკულად როგორ ჩატარდება RIA, ექნება მას რეალური ღირებულება, გაუძებს კრიტიკას, იქნება მიუკერძოებელი და საზოგადოების ინტერესები დაცული?  ამისათვის კი მნიშვნელოვანია მაღალი ექსპერტული უნარების მქონე კადრების არსებობა ქვეყანაში და მათი სწორად გამოყენება. ქვეყნების უმრავლესობაში შექმნილია სპეციალური ორგანოები, რომლებიც ამოწმებენ  RIA-ს ხარისხს, მის სანდოობას და მიუკერძოებლობას. ეს ფუნქცია შეიძლება მიენიჭოს სამინისტროებს, თუმცა ამ შემთხვევაში ეჭვი ჩნდება, რომ საზოგადოების ინტერესი ბოლომდე იქნება დაცული და RIA იქნება მიუკერძოებული. გარდა ამისა, ყველა სამინისტროს არ ექნება რესურსი, რომ კომპეტენტური RIA განახორციელოს.

ჭითანავა ვარაუდობს, რომ საქართველოს საჯარო სამსახურებში საკმარისი კომპეტენცია არ იარსებებს ყველა ტიპის RIA-ს განხორციელებსათვის: "ამ ეტაპზე ყველა სამინისტრომ RIA-ს კეთება, რომ დაიწყოს ამისი რესურსი არ გვაქვს. გარდამავალ ეტაპზე შეიძლება ექსპერტის სახით დაიქირაონ სხვა ორგანიზაციიდან ექსპერტები ან ცოდნის გადაცემა მოხდეს."

მაგალითდ, გაერთიანებულ სამეფოში, ჩეხეთსა და მოლდოვაში დამოუკიდებელი ექსპერტებისაგან შექმნილი ჯგუფები არსებობს. ბიზნესისა და ეკონომიკის ცენტრის კვლევაში ვკითხულობთ:

"ჯგუფში შეიძლება შევიდნენ აკადემიური ან სხვა პროფესიული განათლების მქონე სრულ განაკვეთზე მომუშავე ექსპერტები; მოლდოვაში, მაგალითად, ასეთია ‘’RIA-ს სამდივნო’’, სადაც 6 წევრია გაერთიანებული. თითოეული მათგანი კონკრეტულ სექტორზეა პასუხისმგებელი. მათ მუდმივი კავშირი აქვთ მათი ზედამხედველობის ქვეშ მყოფ ინსტიტუტებთან და უწევენ დახმარებას და კონსულტაციებს, თუ როგორ გააკეთონ RIA; აკონტროლებენ მათ მიერ შემუშავებული ანგარიშების მიმართებას RIA-ს მეთოდოლოგიასთან; ამოწმებენ თუ რა დონეზეა გაანალიზებული და შეფასებული შესაძლო ალტერნატივები და შემოთავაზებული რეგულირების გზა და რამდენად შეესაბამება ეს დონე ‘’უკეთესი რეგულირების’’ პრინციპებს."

ლევან ფავლენიშვილი კი აღნიშნავს, რომ თითეული შემთხვევიდან გამომდინარე RIA-ს განხორციელება შეიძლება სხვადასხვა უწყებებს დაევალოს. რიგ შემთხვევებში შესაძლოა თავად სამინისტროს მიერ განხორციელებული ანგარიში უფრო მიზანშეწონილი იყოს. რიგ საკითხებში შესაძლოა ერთ სამინისტროში საკმარისი ექსპერტიზა არ იყოს და RIA-ს გარკვეული თავები (ნაწილი) სხვა ორგანიზაციებს დაუკვეთონ. RIA-ს განხორციელებას აუცილებლად სჭირდება ერთი ძლიერი ეკონომისტი, დარგის იურისტი და დარგის სპეციალისტი. ამ ჯგუფის მოძიება კი მხოლოდ ერთ სტრუქტურაში შეიძლება ვერ  მოხერხდეს.

ჭითანავას თქმით: "კარგი RIA რომ გაკეთდეს მნიშვნელოვანია, რომ სპეციალისტი იყოს თავისი საქმის პროფესიონალი, დამოუკიდებელი და მიუკერძოებელი." ხოლო ორგანიზაციული სტრუქტურა სხვადასხვა ფორმით შეიძლება ჩამოყალიბდეს.

OECD-სშეფასებით RIA-ს კეთების პროცესი შესაძლებელია გაძლიერდეს დაინტერესებული მხარეების ჩართულობის გაზრდით. ამას კი საგრძნობლად ამარტივებს თანამედროვე ინფორმაციული ტექნოლოგიები. 34 წევრი ქვეყნიდან კანონქვემდებარე აქტების შემთხვევაში 14 ქვეყანა აქვეყნებს ანგარიშს საჯარო კონსულტაციებისათვის, 24 ქვეყანაში კი RIA-ს ანგარიში საჯაროა, კანონების შემთხვევაში 12 ქვეყანაში ქვეყნდება დოკუმენტი კომენტირებისათვის, 29 ქვეყანაში კი საბოლოო დოკუმენტი საჯაროა (ქვეყნდება ონ-ლაინ). მკვლევარიანდრეა რენდა გვთავაზობს თუ რა უნდა მიიღოს მხედველობაში ხელისუფლებამ:

  • ხელისუფლებამ კონსულტაციები უნდა გაიაროს დაინტერესებულ მხარეებთან ინიცირების საწყის ეტაპზევე, როგორც კი ეს შესაძლებელი იქნება, რათა წარმოდგენა ჰქონეთ გავლენის ქვეშ მყოფი მხარეების შეხედულებების და შესაძლო რისკების შესახებ.
  • კონსულტაცია კანონპროექტის შინაარსის შესახებ და კონსულტაცია RIA-ს შინაარსის შესახებ განსხვავდება. RIA-ს დოკუმენტზე კონსულტაცია მნიშვნელოვანია საჭირო მონაცემების მისაღებად - საზოგადოებრივი ხარჯ-სარგებლის დასათვლელად, მიუკერძოებლობის უზრუნველსაყოფად.
  • საკონსულტაციო დოკუმენტში უნდა განისაზღვროს ინფორმაციის მისაღებად კონკრეტულად რა მიმართულებით სჭირდება ხელისუფლებას  კონსულტაცია/ დახმარება.
  • მნიშვნელოვანია, რომ დაინტერესებულ მხარეებს ჰქონდეთ საკმარისი დრო, რათა კონსულტაციის პროცესში ჩართვა შეძლონ. მაგალითად, ევროკავშირში დოკუმენტზე საჯარო კომენტირებისათვის მინიმუმ 12 კვირიანი პერიოდი გამოიყოფა, აშშ-ში ძირითადად 30 დღიანი პერიოდი გამოიყოფა (რთული რეგულაციების შემთხვევაში უფრო მეტიც).
  • ხელისუფლებამ თითოეულ მხარეს ვინც მონაწილეობა მიიღო კონსულტაციაში უნდა წარუდგინოს დასაბუთება თუ რატომ მიიღეს ან არ მიიღეს მისი შემოთავაზება.

 

საქართველოში ISET-ს კვლევითი ინსტიტუტის (ამ მიმართულებით ყველაზე მეტად გამოცდილი ინსტიტუტი) აქამდე განხორციელებულ RIA-ს კეთების არსებულ პრაქტიკას გვაცნობს მაკა ჭითანავა:

"როდესაც RIA-ს აკეთებ მჭიდრო კავშირი გაქვს ხელისუფლებასთან. გვაქვს კონსულტაციები და მუდმივი თანამშრომლობა, რომ დეტალურად ვიცოდეთ რა არის ცვლილების განხორციელების მიზანი, მათგან ვიღებთ საჭირო მონაცემებს, დაშვებებს ვაკეთებთ, ვათანხმებთ ცვლილებს ინიციატორებთან, ასევე გვაინტერესებს დაგეგმილი ცვლილება რომ არ განხორციელდეს, როგორ განვითარდება მოვლენები, ვაცნობთ წინასწარ შედეგებს და ა.შ. მაგალითად, ვმუშაობდით წყლის მენეჯმენტის ახალ კანონზე და გვაინტერესებდა ეს კანონი თუ არ იქნება მიღებული როგორ გააგრძელებს სამინისტრო და სხვადასხვა დეპარტამენტები ფუნქციონირებას და მათ ვეკითხებოდით როგორ აპირებენ საქმიანობის გაგრძელებას: რა იქნება მათი ბიუჯეტი სტატუს ქვოს შემთხვევაში და რა ცვლილების შემთხვევაში.“

" RIA-ს კეთების მთავარი ღირებულება გადაწყვეტილების მიმღებთან უშუალო კონტაქტია, როდესაც გადაწყვეტილების მიმღები იცვლის პოზიციას კონსულტაციის საფუძველზე. ამასთანავე, RIA-ს მკეთებელს აქვს მუდმივი კონსულტაცია სხვა დაინტერესებულ მხარეებთან. შესაბამისად, RIA-პროცესი იძლევა საშუალებას გადაწყვეტილების მიმღებს გააცნო ხალხის პოზიცია. თან ლიტერატურის მიმოხილვას აკეთებ, თან ეკონომკურად აფასებ, ამსთანავე საკითხს უყურებ არა სახელმწიფოს მხრიდან, არამედ მთლიანად საზოგადოების თვალთახედვით.

თავდაპირველად, როდესაც ISET-მა დაიწყო RIA-ს კეთება, საწყის ეტაპზე გარკვეული უთანხმოება წარმოიშვა, რადგან ეგონათ რომ RIA იყო სახელმწიფო ხარჯების შეფასება და ის ფაქტი რომ ეს არის საზოგადოებრივი კეთილდღეობის შეფასება უცხო იყო.

ბოლოს საპენსიო რეფორმის  შესახებ გავაკეთეთ RIA  და ჯერ არ ვიცით გაითვალისწინეს თუ არა ჩვენი შედეგები. როდესაც გადაწყვეტილება საჯარო გახდება მერე ვნახავთ რა გაითვალისწინეს და რა არა.

ISET-ის მიერ აქამდე განხორციელებული ყველა RIA იყო ex-ante, რაც ნიშნავს რომ RIA ჩატარდა უშუალოდ გადაწყვეტილების მიღების პროცესში და არა გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ. ხშირად, RIA-ს კეთების პროცესში რეალობის ახლიდან დანახვა ხდება. გადაწყვეტილების მიმღებები ხშირად იცვლიან შეხედულებას და საბოლოო გადაწყვეტილება მიიღება ჩვენ მიერ ჩატარებული ანგარიშის საფუძველზე.

იყო შემთხვევა როდესაც მელიორაციის ტარიფების შესახებ RIA გავაკეთეთ, ვფიქრობდით, რომ შედეგებს ნაკლებად გაითვალისწინებდნენ, მაგრამ გადაწყვეტილების გაგების შემდეგ ვნახეთ, რომ ასე არ იყო.

 ავტორი: მარიამ ლუკაშვილი (ISET-ის მაგისტრი)

 

გამოყენებული ლიტერატურა:

OECD, Regulatory Policy Outlook 2015, 2015

OECD, Introductory Handbook for Undertaking Regulatory Impact Analysis (RIA), 2008.

USAID G4G, Recommendations on RIA National Framework of Georgia, 2015.

ბიზნესისა და ეკონომიკის ცენტრი (BEC), რეგულაციების გავლენის შეფასების (RIA) სისტემის ინსტიტუციონალიზაცია საქართველოში და ინტერესთა ჯგუფების პოზიციები, 2016.




წაკითხულია
6236
ელ. ფოსტის გაგზავნა

ამავე თემაზე:

RIA დანერგვის მეთოდოლოგიის განხილვა/დამტკიცება შეფერხებულია

RIA დანერგვის მეთოდოლოგიის განხილვა/დამტკიცება შეფერხებულია

რეგულაციების გავლენის შეფასების (RIA) მეთოდოლოგია 2017 წლის საშემოდგომო სესიაზე უნდა დამტკიცებულიყო, თუმცა ეს პროცესი შეფერხდა გაურკვეველი მიზეზების გამო. საქართველოს მთავრობამ RIA-ს დანერგვის ვალდებულება “პოლიტიკის დაგეგმვის სისტემის რეფორმის სტრატეგიის”

22 თებერვალი 2018 | 13:30 კვლევა/რეკომენდაცია ვრცლად
საშემოდგომო სესიაზე RIA-ს მეთოდოლოგია და დანერგვის ვადები განისაზღვრება

საშემოდგომო სესიაზე RIA-ს მეთოდოლოგია და დანერგვის ვადები განისაზღვრება

"მე ვვარაუდობ, რომ კანონშემოქმედებით პროცესში RIA სრულად 2019 წლის 1 იანვრიდან დაინერგება. 2018 წლის ინავარზე ამის თქმა ძალიან მიჭირს, მაგრამ შეიძლება საპილოტედ ვადები განისაზღვროს და კანონების გარკვეულ ნაწილზე 2018 წლის იანვრიდან ამოქმედდეს RIA-ს ჩატარებ

16 ოქტომბერი 2017 | 13:40 ეკონომიკა ვრცლად
RIA-ს შესახებ

RIA-ს შესახებ

RIA-ს დანერგვა ზრდის ხელისუფლების ეფექტიანობასაც, რადგან მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებები მხოლოდ ყოვლისმომცველი ანალიზის საფუძველზე მიიღება და სპონტანურ გადაწყვეტილებებს ამცირებს.

18 აგვისტო 2017 | 12:14 ეკონომიკა ვრცლად

ბლოგი

„კაპიტალი განსაზღვრავს წარმოებით ურთიერთობებს,“ – კარლ მარქსის ამ ზეცნობილი ფრაზით გილოცავთ კაპიტალიზმის კრიტიკოსებს თქვენი კერპის 200 წლის იუბილეს, და მსურს განვავრცო, რომ იდეოლოგიური განსხვავების მიუხედავად, არა თუ ვეთანხმები, მეტიც, მიმაჩნია, რომ სწორედ კაპიტალი უდევს საფუძვლად არა მხოლოდ წარმოებით, არამედ ნებისმიერი სახის ურთიერთობას სოციუმში, რომელიც პროგრესსა და განვითარებაზეა ორიენტირებული.

2019 წლამდე გადადოს საპენსიო რეფორმის დაწყება და მოამზადოს წინაპირობები კონსერვატიული (და არა სოციალურ-ლიბერალური) მოდელის შემოღებისთვის, იმ დათქმით, რომ დაგროვებითი და საბაზისო პენსიების სქემები ყოველთვის ერთმანეთის პარალელურად იარსებებს

40-წუთიანი დამქანცველი ჯანჯღარის შემდეგ, მწვერვალზე სრულიად ახალი, თვალუწვდენელი სივრცე გადაიშალა ჩვენს თვალწინ, როდესაც სოფელ გოგაშენში ამოვაღწიეთ

ახალქალაქს მორიგი დაგეგმილი ტრენინგის ფარგლებში ვესტუმრეთ. ამ ნაყოფიერ მიწაზე მშრომელი ფერმერები ცხოვრობენ. სწორედ აქ მოდის ქართულ ბაზარზე არსებული კარტოფილის, ბოსტნეულისა და მარცვლეულის დიდი ნაწილი. ბოლო პერიოდში ჩვენ მიერ ჩატარებული ტრენინგებიდან ეს შეხვედრა ყველაზე ინტერაქციული აღმოჩნდა. გამაკვირვა მათმა ცხოველმა ინტერესმა სიახლისადმი. ისინი მაქსიმალურად ცდილობდნენ მათთვის საინტერესო საკითხზე მიეღოთ რაც შეიძლება მეტი ინფორმაცია.

გასულ კვირას მაკედონიაში ნაციონალისტურად განწყობილ ადამიანთა ჯგუფი პარლამენტშიშეიჭრა. 200-კაციანი ბრბო, რომელთა შორისნიღბიანი მამაკაცები იყვნენ, სასტიკად გაუსწორდაწამყვანი მაკედონიური ოპოზიციურიპარტიის და ეთნიკური ალბანელების პარტიის ლიდერებს, მათ შორის ქალბატონს. ეს ორი პარტია აპირებდა ახალი უმრავლესობის შექმნას მაკედონიის პარლამენტში, რომლის სპიკერად ეთნიკურად ალბანელი პოლიტიკოსი აირჩიეს. პარლამენტში შეჭრილები, რომლებიც ქვეყნის ყოფილი პრემიერ-მინისტრისმომხრეები იყვნენ, ამ ფაქტის ასეთი სისხლიანი გზით ჩაშლას ცდილობდნენ.

მარტვილის რაიონის გამგებლის მოადგილე ყველაზე ძლიერ ოპონირებას გვიწევდა. მისი პირველივე ქმედება „ჰაკა“-ს ჰგავდა, რომელსაც გააფთრებული ახალზელანდიელი მორაგბეები მოწინააღმდეგე გუნდის მორალურად გასატეხად იყენებენ.

კონფლიქტის დაწყებიდან მეექვსე წელს ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა ჩაურევლობის პოლიტიკა დაარღვია და ასადის რეჟიმის წინააღმდეგ იერიში პირველად 7 აპრილს, გამთენიისას მიიტანა.

ესტონური წარმატებული პოტიკის მაგალითების მოძიება შესაძლებელია თითქმის ნებისმიერ სფეროში, დაწყებული სახელმწიფო მმართველობიდან, დამთავრებული განათლების პოლიტიკით.

უცხო ქვეყნების კანონებისა თუ რეფორმების კოპირება განვითარების ერთი-ერთი პოპულარული და საქართველოშიც ხშირად გამოყენებადი რეცეპტია. ლოგიკა მარტივია - „საჭირო არ არის ველოსიპედის ახლიდან გამოგონება“. თუმცა, ეს მიდგომა ხშირად არ ამართლებს.

ევროკავშირთან სავაჭრო სივრცის გაფართოების შედეგად ყველა მოსალოდნელი დადებით ეფექტი მიიღწევა გრძელვადიან პერიოდში (5-10 წელიწადი), ხოლო ხარჯების გაღება გვიწევს დღეს, რათა შესაბამისობაში მოვიდეთ ევროკავშირის კანონმდებლობასთანდა საბაზრო მოთხოვნებთან. ისედაც დაძაბულ სოციალურ და პოლიტიკურ ფონზე ამან შესაძლოა საფრთხე შეუქმნას რეფორმების წარმატებით განხორციელებას. შესაბამისად, დაახლოების პროცესი უნდა იყოს თანმიმდევრული და პრიორიტეტები გათვლილი ისე, რომ ბიზნესს ჰქონდეს ზრდის სტიმული; ასევე, მნიშვნელოვანია ექსპორტზე ორიენტირებული დარგების კონკურენტუნარიანობის ამაღლება წახალისდეს. მეორე მხრივ, საქართველოში ევროკავშირის სტანდარტების დანერგვა მეწარმეობასა და ზოგადად ქვეყნის საინვესტიციო სივრცეში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვას და ევროპულ ბაზარზე წვდომას ხელს შეუწყობს. DCFTA-ს სარგებლის სრულად ასათვისებლად, ასევე, აუცილებელია სამუშაო ძალის ბაზრის ცვლილება, რომელიც ამჟამად თავმოყრილია ძირითადად დაბალმწარმოებლურ დარგებში.

მე ძალიან კარგად არ ვიცნობ მაგამედ სარიევს. მაქსიმუმ ორჯერ შევხვედრივარ, პირველად მარნეულში და მეორედ ერთი კვირის წინ გარდაბნის მუნიციპალიტეტში ამჯერადაც ევროკავშირთან სავაჭრო ხელშეკრულების (DCFTA) შესაძლებლობების შესახებ ტრეინინგზე. მაგამედი არც ოლიმპიური ჩემპიონია და მისი ფოტოები არც საჯარო თავშეყრის ადგილებშია გამოფენილი, თუმცა ის რომ საუკეთესო მოქალაქეა, ამ ფაქტს წყალი არ გაუვა!

კეთილდღეობის ეკონომიკის ერთ-ერთი პრინციპია, რომ ზოგიერთ გადასახადს შესაძლოა უკუგავლენა ჰქონდეს ინდივიდების მოტივაციაზე- შექმნან დოვლათი. თუმცა, თუ გადასახადებიდან მიღებული თანხა საკმარისი არ არის ხარისხიანი ინფრასტრუქტურისა და საჯარო სერვისების დასაფინანსებლად, ამანაც შეიძლება დააზარალოს ეკონომიკა.

ინსტიტუტების განვითარებას არა მარტო პროფესიონალების, პოლიტიკური და ეკონომიკური ელიტების სწორად მიმართული შრომა და გადაწყვეტილებები, არამედ მოსახლეობის დამოკიდებულებებისა და ფასეულობების შეცვლაც სჭირდება.

ფერმერებთან ჩვენი შეხვედრის დროს სულიად მოულოდნელად აღმოვაჩინეთ მსმენელებს შორის ორი “თინეიჯერი” ბიჭი; მომავალი ფერმერები მამასთან ერთად გამალებით იწერდნენ პრეზენტაციის დროს მიწოდებულ ყველა ინფორმაციას თაფლის წარმოების არსებული შესაძლებლობების, პრობლემებისა და გამოწვევების შესახებ.

მას შემდეგ, რაც საქართველომ დამოუკიდებლობა მოიპოვა, მთავრობები, პოლიტიკური პარტიები, ექსპერტები, თუ იდეოლოგები გვპირდებიან საქართველოს ეკონომიკურ გაბრწყინებას, რეცეპტად კი ბორჯომის გაყიდვიდან დაწყებული დაბალი გადასახადებით დამთავრებული არაერთ იდეას თუ თეორიას ასახელებენ. ასე გრძელდება 25 წელია და, მართალია, 90-იანი წლების სიდუჭირიდან მოსახლეობის დიდი ნაწილი გამოვიდა, გაბრწყინებამდე ჯერ კიდევ ბევრი გვიკლია.

გუგენჰაიმში აგნეს მარტინმა, MoMA-ს თანამედროვე ხელოვნების ფილიალმა (PS1) ნიუ-იორკში, ჩიკაგოს ხელოვნების ინსტიტუტმა და ჩიკაგოს თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმმა კიდევ ერთხელ დამარწმუნა, რომ არ არსებობს გამოხატვის უღირსი საგნები, აღქმები, მოვლენები თუ ამ მოვლენების ინტერპრეტაციები.

სამი წლის წინ ამერიკელმა ჟურნალისტმა ენ ბერნარდმა National Geographic-ისთვის მომზადებულ რეპორტაჟში შემდეგი სიტყვები დაწერა: „თუ დაეცემა დამასკო, დაეცემა სირიაც.“ ომის დაწყებიდან, თითქმის, ექვსი წლის თავზე პრეზიდენტ ბაშარ ალ-ასადის ციტადელად ქცეული სირიის დედაქალაქი გადარჩა, ხოლო ალეპომ, სიდიდით მეორე უძველესმა ქალაქმა და ომამდელი სირიის ბიზნესცენტრმა, დაცემა 2012 წლიდან (სამოქალაქო ომის დაწყებიდან ერთ წელიწადში) დაიწყო, თუმცა, მაინც ბევრს გაუძლო გარდა რუსეთის ავიაიერიშისა.

ციდან ალბათ ყველაზე კარგად ჩანს გერმანული რაციონალიზმი, მიწის და განახლებადი ენერგიიის ათვისება (გუშინ მხოლოდ მიუნხენიდან ფრანკფურტამდე მგზავრობისას 500-ზე მეტი ქარის წისქვილი დავთვალე), ტყის ფართობების და სასოფლო-სამეურნეო სავარგულების ეს რაღაც განსხვავებული სიმეტრიით მონაცვლეობა და, მთლიანობაში, ეს განსხვავებულად დავარცხნილი რელიეფი.

გაძვირებული საიმპორტო ავტომობილების ფასი (გამოწვეული აქციზის ზრდით), სავარაუდოდ, გაახანგრძლივებს საქართველოში არსებული ავტომობილების „ექსპლუატაციის“ ვადას. შესაბამისად, ტექნიკური შემოწმების შემოღების ვადებისა და პირობების გაურკვევლობის პირობებში, შესაძლოა, ტექნიკურად არც ისე სახარბიელო მგომარეობაში მყოფმა ქართულმა ავტოპარკმა გაიხანგრძლივოს მავნე აირებისა და უსიამოვნო ინდუსტრიული ხმების „გამობოლქვის“ პერიოდი.

В шестидесятые годы прошлого века Ферруччо получил от продажи тракторов бόльший доход, чем планировалось, и исполнил свою мечту: поставил в свой гараж новенькую «феррари». Вторая часть этой истории намного интереснее. «Феррари» не оправдала ожиданий Ферруччо. Ферруччо, не раздумывая, явился прямо к Энцо Феррари, чтобы обсудить недостатки машины, он высказал свое мнение и предложил помощь в решении проблем...

გასული საუკუნის სამოციან წლებში ფერუჩომ ტრაქტორების გაყიდვით დაგეგმილზე მეტი შემოსავალი მიიღო და ოცნებაც აისრულა: საკუთარ ფარეხში ახალთახალი «ფერარი» დააყენა. ამ ისტორიის მეორე ნაწილი გაცილებით საინტერესოა.

სადღეგრძელოებზე ჩემმა ბლოგმა იმაზე გაცილებით მეტი ვნებები და კონტრასტული რეაქციები გამოიწვია, ვიდრე ველოდი: მკვეთრად უარყოფითი ძირითადად უფროსი თაობის მხრიდან და მკვეთრად დადებითი ახალგაზრდა და საშუალო ასაკის ხალხის მხრიდან. მკვეთრად უარყოფითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა დაიწყეს პირადად ჩემი და ჩემი ქართველობის ლანძღვა კომენტარებში თუ პირად მიმოწერაში, ხოლო მკვეთრად დადებითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა -- ჩემი ქება მაღალი მოქალაქეობრივი თვითშეგნების გამო, რამაც გადამაწყვეტინა მეთქვა (ამჯერად უკვე საბოლოოდ), რატომ არ ვეთანხმები არცერთ მხარეს. როცა ვნებები დუღს, როგორც ამბობენ, ჭეშმარიტება ორთქლდება (არა, იმის თქმა არ მინდა, რომ მე ვიცი ჭეშმარიტება).

ბოლო შვიდი წელია ქართულ სუფრაზე არ ვყოფილვარ, სანამ გუშინ ძირითადად ახალგაზრდებისგან შემდგარ ჯგუფთან ერთად არწივის ხეობაში და ხორნაბუჯზე ლაშქრობის შემდეგ ერთ რესტორანში მათთან ერთად არ აღმოვჩნდი. მოკლედ, ამ ადამიანების ასაკმა და განათლებამ მაფიქრებინა, რომ ეს ხალხი არ დალევდა იმ სადღეგრძელოებს, რის გამოც ქართულ სუფრებს გავურბივარ. მოლოდინი არ გამართლდა. ამ სუფრაზეც შეისვა „საქართველოს გაუმარჯოს”, ჩვენი სიყვარულის (იგულისხმება სუფრაზე მსხდომნი), მეგობრობის და ხვალინდელი დღის სადღეგრძელოები. ამ სადღეგრძელოებს გვთავაზობდა ერთ-ერთი ჩვენი თანამოლაშქრე ბიჭი, რომელმაც თქვა მე თამადა არ ვარო, თუმცა ტრადიციული თამადისგან მხოლოდ იმით განსხვავდებოდა, რომ დალევას არ გვაძალებდა.

პანკისი - სტერეოტიპების მსხვერპლი ულამაზესი კუთხე

გამარჯობა, მინდა ეს ბლოგი დავწერო ქართული მატყლის პრობლემაზე და თხრობა დავიწყო ახლო წარულიდან, ასევე გაგაცნოთ მატყლის პრობლემის მოგვარების უელსური მოდელი.

უიმედო და არაინფორმირებული გურულები 6 ივლისს ლანჩხუთის მინუციპალიტეტის სოფელ ჯურუყვეთში ვნახე. არაინფორმირებული ევროინტეგრაციის პროცესებზე, უიმედო თავიანთი სოციალური მდგომარეობით.

აბორტის უფლება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პოსტულატია ადამიანის უფლების კონვენციაში. გაეროს CEDAW-ს კომიტეტის დეკლარაციაში წერია: „გაეროს წევრმა ქვეყნებმა ხელი უნდა შეუწყოს ჯანდაცვის სფეროში ქალის მიმართ ყველანარი დისკრიმინაციის აღმოფხვრას, ქალის და კაცის უფლება თანაბრად უნდა იყოს დაცული და ქალებს უნდა ქონდეთ წვდომა ჯანდაცვის სერვისებზე, ოჯახის დაგეგმარების ჩათვლით“.

Brexit -ის მოწინააღმდეგები მოსახლეობას აფრთხილებდნენ უპირატესად ეკონომიკური შედეგების თაობაზე: ბრიტანეთის ფინანსთა სამინისტროს პროგნოზით, Brexit-ის შემდგომ ყოველი ბრიტანული ოჯახი 4300 ფუნტს დაკარგავს წელიწადში 2020 წლისათვის იქნება სავარაუდოდ, 100 მილიარდი ფუნტის ეკონომიკური ზარალი. 950 000 სამუშო ადგილს შეექმნება საფრთხე. პროფესიული გაერთიანებების ვარაუდი უფრო დრამატულია: 4 მილიონი სამუშაო ადგილი საფრთხის ქვეშაა, განსაკუთრებით კი, ექსპორტთან დაკავშირებულ სფეროებში, საავტომობილო და ქიმიურ ინდუსტრიაში. ბევრი ფირმა კონტინენტურ ევროპაში გადავა. შემცირდება პირდაპირი ინვესტიციები.

ბატონი სერგო ქალაქ თელავიდან თან რეალური პიროვნებაა და თან კრებითი სახელია იმ ადამიანებისა, რომლებიც ევროინტეგრაციის მიმართულებით ინფორმაციულ შიმშილს განიცდიან.

გერმანიაში მმართველი კოალიციის პარტიების: CDU -სა და CSU- ს ცალკეული პოლიტიკოსები სკეპტიკურად არიან განწყობილნი, რამდენად გონივრულია საქართველოსთვის ვიზალიბერალიზაციის მინიჭების თაობაზე ევროკომისიის გეგმა. მათ არგუმენტად მოჰყავთ ქართული კრიმინალური დაჯგუფებების მზარდი მასშტაბი და გავლენები ევროპაში, ამასთან, საქართველოს მოქალაქეების მიერ ლტოლვილის სტატუსის ბოროტად გამოყენების ტენდენციად ქცეული ფაქტები. ეს არგუმენტები რეალობაში საფუძველს მოკლებული როდია, მაგრამ სწორედ ამ თემის წამოწევა საქართველოს სახელმწიფოსათვის ეგზისტენციალურად მნიშვნელოვანი საკითხის გადამწყვეტ ფაზაში აღაშფოთებს ქართულ საზოგადოებას:

„სურსათის უვნებლობა ევროკავშირმა რომ არ მოგვთხოვოს, ისე არ უნდა გვქონდეს“? - ეს რეპლიკა მესტიაში ჯერ კიდევ “გაუხურებელი” ტრენინგის მიმდინარეობის დროს ადგილობრივმა ზაზა დევდარიანმა “გვესროლა”.

პილოტმა დაშვება გამოაცხადა. ქვევით თვალი მომჭრა აღმოსავლეთსა და უდაბნოს კლიმატისთვის უჩვეულო სიმწვანემ, რომელიც თელ-ავივის აეროპორტის ზოლამდე მთელი 20 წუთის განმავლობაში არ დასრულებულა. გაოცებამ დროებით გადამავიწყა „აირზენას“ ღარიბული, უგემური მენიუ და ლამაზი, მაგრამ უჟმური და მოძველბიჭო სტიუარდესა. - ყვავის ყველაფერი, - მითხრა სიამაყით გვერდით მჯდომმა შუახნის მამაკაცმა, რომელიც საქართველოდან ისტორიულ სამშობლოში ღრმა ბავშვობაში გადასახლდა.

ცოტა ხნის წინ გავრცელდა ინფორმაცია "ჩერნომორენერგოს" დირექტორის, ასლან ბასარიას განცხადების შესახებ, რომელსაც ენგურჰესის დირექტორის ლევან მებონიაც ადასტურებს და რომლის მიხედვით ენგურჰესის მიერ გამომუშავებული არცერთი კილოვატი ამ ეტაპზე საქართველოს არ მიეწოდება და მთლიანად აფხაზეთს მიაქვს, ხოლო ზამთრისა და გაზაფხულის პერიოდში წაღებული ელექტროენერგიის რაოდენობა გამომუშავებულის 80%-ს შეადგენს.

არავის უკვირს ის ფაქტი, რომ რადიკალური ისლამის წარმომადგენელები მკაცრად აკრიტიკებენ დემოკრატიას, რადგან ის შარიათის სულთან შეუთავსებელ პოლიტიკურ პრაქტიკად, ზნეობრივი გარყვნილებისა და ქაოსის წყაროდ მიაჩნიათ. საკვირველი ისაა, რომ დემოკრატიას რელიგიის სახელით ქრისტიანებიც არ წყალობენ.

გასული წლის ბოლოს საქართველოს გაზმომარაგების გაზრდის საკითხმა არათუ აქტუალურობა შეიძინა, არამედ გადააჭარბა ყველანაირ მოლოდინს და უკვე ერთგვარ მძაფრსიუჟეტიან სერიალად იქცა “გაზპრომის” მთავარ როლში მონაწილეობით.

ქართველ მორწმუნეთა და სასულიერო პირთა გარკვეულ წრეში სიტყვა „ლიბერალიზმი“ ძალიან უარყოფითი რენომეთი სარგებლობს. ჩემი აზრით, ამას სამი უმთავრესი მიზეზი აქვს. პირველი, ესაა რუსული რელიგიური ლიტერატურა, რომლებიც „რომის მესამე იმპერიის“ სულისკვეთების მქონე ავტორების მიერაა დაწერილი, რომლებსაც ყველანაირი ლიბერალური აზრი, რომელიც ეჭვის ქვეშ აყენებს რუსული იმპერიის მართლმადიდებლურ მისიას, თავად მართლმადიდებლობის საწინააღმდეგო ძალად მიაჩნიათ; მეორე, ზოგიერთი ლიბერალის აგრესიული, ანტიეკლესიური პოზიცია, რომელიც სულაც არ გამომდინარეობს კლასიკური პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებიდან და აქედან გამომდინარე, თავად ამ ლიბერალის ბრალია და არა ლიბერალიზმის; მესამე, ზოგადად ლიბერალიზმის მოწინააღმდეგენი კარგად არ იცნობენ კლასიკური, პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებას.

ახალციხის რაიონში მცხოვრებ ერთ-ერთ მეფუტკრეს, რომელიც ევროპაში ქართული თაფლის ექსპორტისთვის საჭირო მოთხოვნებზე ინფორმაციას ეძებდა, სურსათის ეროვნულ სააგენტოში "ურჩიეს", რომ ევროკავშირში თაფლის შეტანაზე ფუჭ ოცნებას თავი დაანებოს და ცოტა უფრო პრაგმატულ-მიწიერი საქმით დაკავდეს.

ახლო აღმოსავლეთსა და სირიაში შექმნილი ვითარება შედეგია ცივილიზაციურ - რელიგიური კონფლიქტების გაღვივების, რომლებიც ემყარება საუკუნეების მანძილზე ჩამოყალიბებულ ეთნო-რელიგიურ რწმენებს და რომელთა გაღვივება ხდება გლობალური და რეგიონული პროცესების ფონზე.

კოლონიალიზმის ეპოქაში ევროპელები ცდილობდნენ ანდებში ოქროს ქალაქისთვის მიეგნოთ, მაგრამ ელდორადოც და ინკების პაიტიტიც მხოლოდ ლეგენდად დარჩა, ისევე როგორც საყდრისის 5-ათასწლოვანი მაღარო, რომლის შესახებაც უკვე ვეღარაფერს შევიტყობთ.

ხანგრძლივი დავა ე.წ. მოსმენების კანონთან დაკავშირებით დასრულებულია, ვეტოც დაძლეულია და დიდი ძმაც მზადყოფნაშია, რომ მუდამ გვიყუროს, გვისმინოს და განაჩენი გამოიტანოს.

მრავალი ქვეყნის გამოცდილების მიხედვით, სწორედ სადაზღვევო სფეროა ის სეგმენტი, რომელსაც შეუძლია რომ თავისი შემოსავლებიდან საგზაო უსაფრთხოებისთვის დაფინანსება გამოყოს და ეს თანხა ტრანსპარენტულად დახარჯოს გზების კეთილმოწყობასა და საგზაო უსაფრთხოებაზე მიმართულ სხვა კონკრეტულ პროექტებზე.

პირველად გადავწყვიტე ნახევრად პირადული და შეიძლება ცოტა არ იყოს თვითმაამებლური ჩანაწერის გასაჯაროება

უჩა სეთური, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) ექსპერტი

"მორიგი ბლეფი" - ასე აფასებდნენ დღეს პროგრამას "აწარმოე საქართველოში"

სტრატეგიულად მნიშნელოვანი გეოგრაფიული მდებარეობის გამო საქართველოს მთელს კავკასიაში და მის ფარგლებს გარეთაც საკვანძო სატრანზიტო ფუნქცია აკისრია. ამის გამო, სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის და სატრანსპორტო საშუალებების გაუმჯობესება აუცილებელი წინაპირობაა ქვეყნის ეკონომიკური და სოციალური განვითარებისთვის.

ევროპასთან ასოცირების შესახებ შეთანხმებაში განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა სატრანსპორტო საშუალებების უსაფრთხოების პირობების დაცვას: ავტომობილის გამართულობას, მძღოლების კვალიფიკაციას და მათ მიერ სამუშაო და დასვენების საათების მკაცრ დაცვას.

ერთხელ ერთმა ჩემმა ნაცნობმა ჟურნალისტმა, რომელიც შარშან კოლუმბიის უნივერსიტეტის ტრენინგზე გავიცანი, სოციალურ ქსელ Twitter-ზე დაწერა, რომ ამერიკის შეერთებული შტატების მადლობელია, რადგან მან, ნეპალელი ემიგრანტების შვილმა, მისი წილი ამერიკული ოცნება უკვე აიხდინა.

ადვოკატირება

"კვლევითი ჟურნალისტიკის და ადვოკატირების ცენტრი" ახორციელებს პროექტს, რომლის ფარგლებშიც ვეხმარებით მცირე და საშუალო ბიზნესს

შეხვედრა საღამოს 6 საათზე , www.eugeorgia.info-ს ოფისში დავნიშნეთ. ჩვენი ჯგუფი პირველად უნდა შეხვედროდა ახალციხის რაიონში, სოფელ ანდრიაწმინდაში მცხოვრებ მეყველეს - გალინა ინასარიძეს და მის შვილს - რუსლანს. თავდაპირველად, შეხვედრის მიზანი ერთმანეთის გაცნობ

რჩეული სტატიები

ამერიკული ლურჯი მოცვი, რომელიც გურიისა და აჭარის მაღალმთიანეთის კლიმატურ პირობებს კარგად შეეგუა, უნიკალური თვისებების გამო მსოფლიო ბაზარზე დიდი მოთხოვნით სარგებლობს. საქართველოში მოყვანილი 12 ტონა ლურჯი მოცვი დიდი ბრიტანეთის ბაზარზე წელს პირველად შევიდ

ევროკავშირის წარმომადგენლებმა საქართველოში თაფლის წარმოების ინდუსტრია შეამოწმეს და მიიჩნიეს, რომ სწორედ თაფლია ის ერთ-ერთი სტრატეგიული პროდუქტი, რომელსაც თხილისა და ღვინის კვალდაკვალ ევროკავშირის ბაზარზე შესვლის რეალური პერსპექტივა აქვს.

ევროკავშირში 1 კგ ბიო ჟოლოს საცალო ფასი 100 ევროს აჭარბებს, თუმცა, როცა კენკრის ბაღის გაშენება გადაწყვიტა, გიორგი კორელი, ძირითადად, მაინც ადგილობრივი ბაზრით მოიხიბლა. როგორც ახალგაზრდა ფერმერი ამბობს, ჟოლო საქართველოში საკმაოდ მოთხოვნადი პროდუქტია და ყოვ

მეწარმე წლიურ მოგებაზე მე-4 წლიდან გადის, ხოლო მე-6 წლიდან მიღებული მოგება პლანტაციის გაშენების და მოვლის მთლიან ხარჯებს აჭარბებს

ევროკავშირი სოფლად მცხოვრები მოსახლეობისთვის ახალ საგრანტო პროგრამას იწყებს. ევროპის სამეზობლო პროგრამა სოფლის მეურნეობისა და სოფლის განვითარებისთვის - ENPARD-ის ფარგლებში დაფინანსებას მიიღებს ის, ვისაც სოფლად აგროწარმოების ალტერნატიული ეკონომიკური საქმი

1 კგ - 30 ლარი- ამ ფასად შეგიძლიათ იყიდოთ სატაცური წელს ქართულ საცალო ქსელებში. ცხოვრების დონის გათვალისწინებით, ბოსტნეულს თამამად შეუძლია დელიკატესებს შორის თავისი ადგილი დაიკავოს. თუმცა, როგორც ექსპერტები აცხადებენ, ფასს არც მისი თვისებები ჩამორჩება.

პაატა მოგელაშვილს ხეხილის ბაღი 20 ჰა-ზე გორის რაიონის სოფელ ვარიანში აქვს გაშენებული. მეურნეობას უკვე რამდენიმე წელია ძმებთან ერთად უძღვება. ბაღი გააახლეს - "სინაფის" და "ჩემპიონის" ვაშლის ნერგები თანამედროვე ჯიშებით - "გრანი სმიტით", "ჯონათი" და "გოლდენ

რუსეთის სამხედრო თეორეტიკოსების მიერ შექმნილ “მომავლის ომის” მოდელს განსაკუთრებული აქტუალობა შესძინა უკრაინის კრიზისმა, რადგან კრემლმა სწორედ აღნიშნული მოდელის გამოყენებით მოახდინა უკრაინის ტერიტორიის ნაწილის ანექსია და შექმნა დესტაბილიზაციის კერები.

ქალი მეწარმეების ხელშეწყობის მიზნით, ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი საქართველოში ახალ პროგრამას იწყებს. EUGeorgia.info დაინტერესდა, რამდენად ხელსაყრელია პირობები და რას ფიქრობენ პროგრამასთან დაკავშირებით თავად ქალი მეწარმეები.

„ღვინის პირველი პარტია დანიაში 2006 წელს გავიტანეთ. შემდეგ დანიას ინგლისი, საფრანგეთი, იტალია და შვედეთი დაემატა.

banner
banner
banner