banner
14 სექტემბერი 2020 | 22:43 ეკონომიკა

როგორ ფუნქციონირებენ კლასტერები ლიეტუვაში

როგორ ფუნქციონირებენ კლასტერები ლიეტუვაში

ევროპული გამოცდილება ქართული კლასტერებისთვის 

(ნაწილი პირველი)

თანამედროვე ეპოქაში კლასტერებად გაერთიანება სულ უფრო მნიშვნელოვანია კომპანიებისთვის, კონკურენტუნარიანობის გაზრდისთვის, ახალი ტექნოლოგიების ასათვისებლად და განაპირობებს ბაზარზე ახალი პროდუქტების გაჩენას. ურთიერთდაკავშირებული ბიზნესების კლასტერებად გაერთიანება განსაკუთრებით განვითარებული ეკონომიკის მქონე ქვეყნებისთვის არის დამახასიათებელი. ამ ქვეყნებში კლასტერები ხელს უწყობს ეკონომიკურ ზრდას და დასაქმებას. პარტნიორობის პრინციპით კლასტერში გაერთიანებული კომპანიების ეფექტურობა მაღალია. კლასტერი იზიდავს ახალ ტექნოლოგიებს, გამოცდილ მუშახელს და ინვესტიციებს

კლასტერები წარმატებით ფუნქციონირებენ ლიეტუვაშიც, სადაც ამ მიმართულებით საკმაოდ დიდ წარმატებას მიაღწიეს, შესაბამისად, საინტერესო იქნება მათი გამოცდილების გაზიარება საქართველოში არსებული კლასტერებისთვის. ჩვენთან კლასტერების შექმნა რამდენიმე წლის წინ დაიწყო და ისინი ჯერ კიდევ საკმაოდ სუსტად არიან განვითარებული. მათ გაძლიერებას არაერთი პრობლემა უშლის ხელს. ახალი კლასტერების ჩამოყალიბების პროცესიც საკმაოდ ნელი ტემპით მიმდინარეობს.  

საქართველოსგან განსხვავებით, კომპანიების კლასტერებად გაერთიანებას ლიეტუვაში რამდენიმე ათეული წლის ისტორია აქვს. ამ პერიოდის განმავლობაში ლიეტუვას დიდი გამოცდილება დაუგროვდა. მათი განვითარება დიდწილად განაპირობა ევროკავშირის ფინანსურმა მხარდაჭერამ. ევროკავშირმა ახალი კალსტერების ჩამოყალიბებისთვის ლიეტუვას სოლიდური თანხები გამოუყო. კლასტერების შექმნას და მასში ინოვაციების დანერგვას აქტიურად უწყობს ხელს ქვეყნის ხელისუფლებაც. 

ლიეტუვაში კლასტერების შექმნის პროცესი განსაკუთრებით 2010-15 წლებში გააქტიურდა, ამიტომ კლასტერების უმრავლესობა ჯერ ახალგაზრდაა. ამჟამად ლიეტუვაში სულ 60-მდე კლასტერია, რომელთაგან ზოგი განვითარების საწყის ეტაპზეა, ხოლო ზოგიერთის შექმნა ევროკავშირის ფონდებიდან დახმარების მიღების სურვილმა განაპირობა. საერთო ჯამში, ბუნებრივი გზით კლასტერების მხოლოდ მეოთხედი შეიქმნა, როცა კომპანიები ახალი პროდუქტებისა და მომსახურების განვითარებისთვის და ბაზარზე წილის გაზრდის მიზნით გაერთიანდნენ. ბუნებრივად ჩამოყალიბებული კლასტერებია: ვილნიუსის კინო კლასტერი, ლაზერული და საინჟინრო ტექნოლოგიების კლასტერი, ელექტრონული სერვისების კლასტერი, თანამედროვე სახლების დეველოპერული კლასტერი, სტომატოლოგიური ინოვაციების კლასტერი, პლასტმასის და ახალი მასალების კლასტერი. 

მცირე კლასტერები საშუალოდ 13 წევრისგან შედგება, ხოლო დიდი კლასტერი 30 ან მეტ კომპანიას აერთიანებს. ლიეტუვაში უფრო მეტი კლასტერი მომსახურების სექტორში არის შექმნილი, ვიდრე სამრეწველო სექტორში. განსაკუთრებით ბევრი იქმნება ჯანმრთელობისა და კულტურის სექტორებში და ინფორმაციული სერვისების სფეროში. ბევრი კლასტერია ქიმიურ მრეწველობასა და კვებისა და სასმელების ინდუსტრიაში. ყველაზე მცირე კი ტექსტილის, ხის და ავეჯის ინდუსტრიაში. მათი უმრავლესობა ლიეტუვას ეკონომიკურად განვითარებულ ქალაქებში არის თავმოყრილი, სადაც ეკონომიკური სუბიექტებისა და დასაქმებული მოსახლეობის რაოდენობა ყველაზე მაღალია. ქვეყნის რეგიონებში ასევე, შექმნილია მიკრო კლასტერები. 

ლიეტუვას კლასტერების უმეტესობა მონაწილეობს საერთაშორისო პროექტებში, ევროკავშირის სხვადასხვა ინიციატივებში. ამ პროექტების დახმარებით ხდება უცხოელი პარტნიორებისგან ცოდნისა და ინოვაციების შეძენა, აგრეთვე, კომერციული თანამშრომლობის განვითარება. ამჟამად ისინი უკვე იმაზე მუშაობენ, როგორ გავიდნენ საერთაშორისო ბაზრებზე, შეუერთდნენ საერთაშორისო პროექტებს, ცდილობენ საერთაშორისო ბაზარზე გააფართოონ საქმიანობა და პროექტებში უცხოელი პარტნიორები ჩართონ.

ლიეტუვაში კლასტერების სიძლიერეს ხელსაყრელი პირობები განაპირობებს, რაც შედარებით იაფი და კვალიფიციური სამუშაო ძალის, განვითარებული ლოგისტიკური ინფრასტრუქტურისა და კომპანიების კარგი ტექნოლოგიური ბაზის არსებობაში გამოიხატება. ექსპერტები მიიჩნევენ, რომ კლასტერის შექმნა ყველაზე მეტად საშუალო და მცირე ბიზნესისთვის არის ხელსაყრელი, რათა საკუთარი კონკურენტუნარიანობა გაზარდონ. ლიეტუვაშიც, ისევე, როგორც სხვა ქვეყნებში, კლასტერში გაერთიანებული საწარმოები ხშირად ერთმანეთის კონკურენტებიც არიან, მაგრამ ეს ხელს არ უშლით, რომ ითანამშრომლონ ბევრი მიმართულებით, რესურსების განაწილებით დაწყებული, პროდუქციის ერთობლივი წარმოებისა და ინოვაციებით დამთავრებული. 

ბენეფიტები, რასაც კომპანიები კლასტერში გაერთიანებით იღებენ: 

-უფრო ადვილი და იაფია სპეციალიზებული ინფორმაციის მიღება;

-სხვა ბაზრებზე გასვლა უფრო მარტივია, ერთობლივი მარკეტინგისა და გაყიდვების გამო;

-იზრდება ტენდერებში მონაწილეობა მიღების შანსი და დიდი შეკვეთების შესრულების შესაძლებლობა;    

-უკეთესი პირობები ინოვაციისთვის;

-იზრდება კლასტერის წევრი კომპანიების კონკურენტუნარიანობა შიდა და საერთაშორისო ბაზრებზე;

-სამუშაო ძალის კვალიფიციურობის ზრდა, რასაც სპეციალისტთა ტრენინგების არსებობა განაპირობებს. 

-საერთო სპეციალიზებული ინფრასტრუქტურის შექმნა კლასტერის წევრებისთვის; 

-წევრ კომპანიებს შორის რესურსების გაზიარება;

-საერთო მიწოდების ჯაჭვის ფორმირება; 

ყველაზე წარმატებული კლასტერები ლიეტუვაში

ლიტვური საკვების მწარმოებლების ასოციაცია- ეროვნული სურსათის კლასტერი დაარსდა 2006 წელს. მასში 22 წევრია გაერთიანებული, რომელთა შორის არიან საკვები პროდუქტების კომპანიები, მათ შორის ტკბილეულის, ბოსტნეულის მწარმოებლები. კლასტერის წევრია ჯანსაღი პროდუქტების „სამეცნიერო კაფე”, გაყინული ნახევარფაბრიკატების, სამკურნალო მცენარეების მწარმოებლები. ასევე, სარესტორნო მოწყობილობების მიმწოდებელი კომპანია. ეროვნული სურსათის კლასტერში გაერთიანებული არიან ფერმერებიც, ლიეტუვას სამეურნეო და სატყეო სამეცნიერო კვლევითი ცენტრი და მებაღეობის ინსტიტუტი; კლასტერში შემავალი კომპანიები აწარმოებენ მაღალი ხარისხის, ინოვაციურ პროდუქტებს ადგილობრივი ნედლეულისგან. კლასტერი აქტიურად თანამშრომლობს ლიტველ მეცნიერებთან.

კლასტერის ერთ-ერთი წევრია ლიტვური ტკბილეულის მწარმოებელი Rūta UAB, რომელმაც შეიმუშავა ინოვაციური პროდუქტი Greenz ბოსტნეულის ნედლეულისგან, რომელიც ბიოაქტიური ფრაქციებისგან შედგება და გამდიდრებულია პრობიოტიკებით, ვიტამინებით და მიკროელემენტებით. კლასტერის კიდევ ერთი წევრის -სოფლისა და სატყეო მეურნეობის კვლევითი ცენტრის მეცნიერებმა ნატურალური პროდუქტების მწარმოებელ Mėlynė–თან ერთად, შექმნეს ვეგეტარიანული ცილოვანი სასმელები, რომლებიც არ შეიცავს სოიოს და გლუტენს, სინთეზურ დანამატებს და ხელოვნურ დამატკბობლებს. 

კლასტერის ძირითადი მიზანია კვების მრეწველობის განვითარება, კომპანიების კონკურენტუნარიანობის გაზრდა და ინოვაციების ხელშეწყობა. ასევე, კლასტერი მუშაობს შემდეგ საკითხებზე:

-კლასტერის წევრების საქმიანობის კოორდინაცია და ინოვაციური პროდუქტების წარმოება; 

-წევრებს შორის თანამშრომლობისა და ინფორმაციის გაცვლის წახალისება;

-კლასტერის წევრების მიერ ერთობლივი პროექტების წამოწყება და ტრენინგების ჩატარება; 

-კლასტერის წევრების კვალიფიკაციის ამაღლება; 

-ერთობლივი მარკეტინგისა და რეკლამირების განხორციელება.

-კლასტერის წევრების მონაწილეობა ეროვნულ და საერთაშორისო გამოფენებში;

-თანამშრომლობა კვლევით და საგანმანათლებლო დაწესებულებებთან; 

კლასტერი მისი წევრების ინტერესებს წარადგენს საჯარო უწყებებში და ადგილობრივ მუნიციპალიტეტებში, ეროვნულ და საერთაშორისო ორგანიზაციებში.

კიდევ ერთი წარმატებული SMART FOOD კლასტერი შეიქმნა 2013 წელს ლიეტუვას სურსათის ექსპორტიორთა ასოციაციის ბაზაზე. კლასტერში 27 წევრია, კვების მრეწველობის სხვადასხვა დარგიდან. მათ შორის არიან: საკვები დანამატების მწარმოებელი კომპანია; სამკურნალო მცენარეების ჩაის დამამზადებული საწარმო; პურეულის, ყველის, ხორცპროდუქტების, ლუდის, საკონდიტრო, მარცვლეულის მწარმოებლები. კლასტერში არიან უცხოური კომპანიებიც, მაშ შორის, უკრაინული სარეკლამო-მედია ორგანიზაციაც. კვლევისა და განვითარების პროექტებში(R&D) 2018 წელს კლასტერის წევრებმა ჯამში ჩადეს 6,5 მილიონი ევროს ინვესტიცია. კლასტერის წევრი კომპანიების საერთო ბრუნვა 700 მილიონ ევროს აღემატება. წარმოებული პროდუქციის 50% -ზე მეტი ექსპორტზე 60-ზე მეტ ქვეყანაში გადის.

კლასტერი აქტიურად მუშაობს შემდეგი ამოცანების შესასრულებლად:

- ექსპორტის ხელშეწყობა;

- კლასტერის წევრების შესაძლებლობებისა და კომპეტენციების გაერთიანება;

 -ე.წ. „პროდუქტის კალათების" შექმნა და მათი გატანა ადგილობრივ და უცხოეთის ბაზრებზე.

- კლასტერის წევრების საჭიროებების კოორდინაცია;

- ერთობლივი კვლევები; 

- ინოვაციების დანერგვა; 

- კომპანიების ინტეგრაცია საერთაშორისო ქსელებში ახალი წევრების მოზიდვით; 

- დასაქმებულების აღქმის შეცვლა სასწავლო პროცესებში ჩართვის გზით; 

- კლასტერის წევრების მონაწილეობა გამოფენებში საზღვარგარეთ და ლიტვური წარმოშობის პროდუქტების წარმოდგენა. მაგალითად, SMART FOOD- ი გახდა მთავარი კლასტერი, რომელიც წარმოადგენს ლიტვის კვების სექტორის ევროპის კლასტერების გაერთიანებაში და არის აღმოსავლეთ ევროპის საკვების კლასტერული ქსელის ერთ-ერთი ფუძემდებელი. 

ლიეტუვას ასაწყობი სახლების კლასტერი​ 2014 წლის ბოლოს დაარსდა. კლასტერში შედის ხის პანელისა შვიდი და სახლის ამწყობი კომპანია, და ერთიც ხის სამშენებლო -საინჟინრო კომპანია და ოთხი შენობის კომპონენტის მიმწოდებელი საერთაშორისო კომპანია. კლასტერში ადგილობრივის გარდა გაერთიანებული არიან ნორვეგიული და შვეიცარიულ კომპანიები. წევრი კომპანიები ორიენტირებული არიან საქონლისა და მომსახურების ექსპორტზე. კლასტერის წევრთა წარმოების 90% -ზე მეტი საექსპორტო პროდუქტია. ძირითადი საექსპორტო ბაზრებია ნორვეგია და შვედეთი. კლასტერის მიზანია ლიეტუვა გახდეს აღმოსავლეთ ევროპაში ხის ასაწყობი შენობების წამყვანი მწარმოებელი.

კლასტერის საქმიანობა მიმართულია მოახდინოს: 

- კლასტერის წევრების ფართო რეკლამირება; 

- სექტორის მიმზიდველი იმიჯის შექმნა;

- ხის სახლების პოპულარიზაცია ლიტვაში;

- კლასტერის წევრებს შორის თანამშრომლობისა და დახმარების წახალისება;

- ერთმანეთთან დაკავშირებული სექტორების და კომპანიების გაერთიანება;

- ტრენინგების ორგანიზება;

- წევრი კომპანიების პრობლემების, ხარვეზების იდენტიფიცირება და გამოსწორება; ლობირება;

- ინოვაციების დანერგვა.

ვილნიუსის კინოკლასტერი 2007 წელს ჩამოყალიბდა. ადგილობრივი კინოინდუსტრიის კომპანიებმა გადაწყვიტეს ძალები გაეერთიანებინათ, რაც საშუალებას მისცემდათ კონკურენცია გაეწიათ კინო და სატელევიზიო პროექტებისთვის გლობალურ ბაზარზე. როგორც კი კლასტერი გაიზარდა, თავის შემადგენლობაში კომპანიები გასართობი ინდუსტრიიდან მიიწვია. კინო კლასტერში სულ 31 კომპანიაა, რომელთა წლიური ბრუნვა 2018 წელს 20 მილიონი ევროს შეადგენდა. კლასტერის წევრებმა კვლევისა და განვითარების პროექტებზე(R&D) 200 ათას ევროზე მეტი დახარჯეს. ვილნიუსის კინო კლასტერის ინფრასტრუქტურის შექმნაზე 600,000 ევრო დაიხარჯა.კინოკლასტერის ლაბორატორიის შექმნაზე კი 1.3 მილიონი ევრო. 

კლასტერის საქმიანობა:

-ფილმების, ანიმაციების, სერიალების წარმოება,

-სარეკლამო პროდუქციის დამზადება;

-კამერის, განათების აღჭურვილობის გაქირავება და მომსახურება;

-სპეცეფექტების შექმნა; 

-ტექნოლოგიური და სოციოლოგიური კვლევები;

-ფესტივალების და სხვა ღონისძიებების ორგანიზება.

ზემოთ ჩამოთვლილი კლასტერების გარდა ლიეტუვაში აქტიურად ფუნქციონირებენ: ლაზერული და საინჟინრო ტექნოლოგიების კლასტერი; ლაზერული მიკრო მოწყობილობების კლასტერი;​ ლიეტუვას ავტონაწილების ექსპორტის ასოციაცია; სამედიცინო ტექნიკის კლასტერი.

სტატიის ავტორი: ნონა ქვლივიძე

სტატია მომზადებულია ლიეტუვას საგარეო საქმეთა სამინისტროს და „თანამშრომლობის განვითარების და დემოკრატიის ხელშეწყობის ფონდის" ფინანსური მხარდაჭერით. 







 







წაკითხულია
9826
ელ. ფოსტის გაგზავნა

ამავე თემაზე სტატიები არ მოიძებნა


ბლოგი

„კაპიტალი განსაზღვრავს წარმოებით ურთიერთობებს,“ – კარლ მარქსის ამ ზეცნობილი ფრაზით გილოცავთ კაპიტალიზმის კრიტიკოსებს თქვენი კერპის 200 წლის იუბილეს, და მსურს განვავრცო, რომ იდეოლოგიური განსხვავების მიუხედავად, არა თუ ვეთანხმები, მეტიც, მიმაჩნია, რომ სწორედ კაპიტალი უდევს საფუძვლად არა მხოლოდ წარმოებით, არამედ ნებისმიერი სახის ურთიერთობას სოციუმში, რომელიც პროგრესსა და განვითარებაზეა ორიენტირებული.

2019 წლამდე გადადოს საპენსიო რეფორმის დაწყება და მოამზადოს წინაპირობები კონსერვატიული (და არა სოციალურ-ლიბერალური) მოდელის შემოღებისთვის, იმ დათქმით, რომ დაგროვებითი და საბაზისო პენსიების სქემები ყოველთვის ერთმანეთის პარალელურად იარსებებს

40-წუთიანი დამქანცველი ჯანჯღარის შემდეგ, მწვერვალზე სრულიად ახალი, თვალუწვდენელი სივრცე გადაიშალა ჩვენს თვალწინ, როდესაც სოფელ გოგაშენში ამოვაღწიეთ

ახალქალაქს მორიგი დაგეგმილი ტრენინგის ფარგლებში ვესტუმრეთ. ამ ნაყოფიერ მიწაზე მშრომელი ფერმერები ცხოვრობენ. სწორედ აქ მოდის ქართულ ბაზარზე არსებული კარტოფილის, ბოსტნეულისა და მარცვლეულის დიდი ნაწილი. ბოლო პერიოდში ჩვენ მიერ ჩატარებული ტრენინგებიდან ეს შეხვედრა ყველაზე ინტერაქციული აღმოჩნდა. გამაკვირვა მათმა ცხოველმა ინტერესმა სიახლისადმი. ისინი მაქსიმალურად ცდილობდნენ მათთვის საინტერესო საკითხზე მიეღოთ რაც შეიძლება მეტი ინფორმაცია.

გასულ კვირას მაკედონიაში ნაციონალისტურად განწყობილ ადამიანთა ჯგუფი პარლამენტშიშეიჭრა. 200-კაციანი ბრბო, რომელთა შორისნიღბიანი მამაკაცები იყვნენ, სასტიკად გაუსწორდაწამყვანი მაკედონიური ოპოზიციურიპარტიის და ეთნიკური ალბანელების პარტიის ლიდერებს, მათ შორის ქალბატონს. ეს ორი პარტია აპირებდა ახალი უმრავლესობის შექმნას მაკედონიის პარლამენტში, რომლის სპიკერად ეთნიკურად ალბანელი პოლიტიკოსი აირჩიეს. პარლამენტში შეჭრილები, რომლებიც ქვეყნის ყოფილი პრემიერ-მინისტრისმომხრეები იყვნენ, ამ ფაქტის ასეთი სისხლიანი გზით ჩაშლას ცდილობდნენ.

მარტვილის რაიონის გამგებლის მოადგილე ყველაზე ძლიერ ოპონირებას გვიწევდა. მისი პირველივე ქმედება „ჰაკა“-ს ჰგავდა, რომელსაც გააფთრებული ახალზელანდიელი მორაგბეები მოწინააღმდეგე გუნდის მორალურად გასატეხად იყენებენ.

კონფლიქტის დაწყებიდან მეექვსე წელს ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა ჩაურევლობის პოლიტიკა დაარღვია და ასადის რეჟიმის წინააღმდეგ იერიში პირველად 7 აპრილს, გამთენიისას მიიტანა.

ესტონური წარმატებული პოტიკის მაგალითების მოძიება შესაძლებელია თითქმის ნებისმიერ სფეროში, დაწყებული სახელმწიფო მმართველობიდან, დამთავრებული განათლების პოლიტიკით.

უცხო ქვეყნების კანონებისა თუ რეფორმების კოპირება განვითარების ერთი-ერთი პოპულარული და საქართველოშიც ხშირად გამოყენებადი რეცეპტია. ლოგიკა მარტივია - „საჭირო არ არის ველოსიპედის ახლიდან გამოგონება“. თუმცა, ეს მიდგომა ხშირად არ ამართლებს.

ევროკავშირთან სავაჭრო სივრცის გაფართოების შედეგად ყველა მოსალოდნელი დადებით ეფექტი მიიღწევა გრძელვადიან პერიოდში (5-10 წელიწადი), ხოლო ხარჯების გაღება გვიწევს დღეს, რათა შესაბამისობაში მოვიდეთ ევროკავშირის კანონმდებლობასთანდა საბაზრო მოთხოვნებთან. ისედაც დაძაბულ სოციალურ და პოლიტიკურ ფონზე ამან შესაძლოა საფრთხე შეუქმნას რეფორმების წარმატებით განხორციელებას. შესაბამისად, დაახლოების პროცესი უნდა იყოს თანმიმდევრული და პრიორიტეტები გათვლილი ისე, რომ ბიზნესს ჰქონდეს ზრდის სტიმული; ასევე, მნიშვნელოვანია ექსპორტზე ორიენტირებული დარგების კონკურენტუნარიანობის ამაღლება წახალისდეს. მეორე მხრივ, საქართველოში ევროკავშირის სტანდარტების დანერგვა მეწარმეობასა და ზოგადად ქვეყნის საინვესტიციო სივრცეში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვას და ევროპულ ბაზარზე წვდომას ხელს შეუწყობს. DCFTA-ს სარგებლის სრულად ასათვისებლად, ასევე, აუცილებელია სამუშაო ძალის ბაზრის ცვლილება, რომელიც ამჟამად თავმოყრილია ძირითადად დაბალმწარმოებლურ დარგებში.

მე ძალიან კარგად არ ვიცნობ მაგამედ სარიევს. მაქსიმუმ ორჯერ შევხვედრივარ, პირველად მარნეულში და მეორედ ერთი კვირის წინ გარდაბნის მუნიციპალიტეტში ამჯერადაც ევროკავშირთან სავაჭრო ხელშეკრულების (DCFTA) შესაძლებლობების შესახებ ტრეინინგზე. მაგამედი არც ოლიმპიური ჩემპიონია და მისი ფოტოები არც საჯარო თავშეყრის ადგილებშია გამოფენილი, თუმცა ის რომ საუკეთესო მოქალაქეა, ამ ფაქტს წყალი არ გაუვა!

კეთილდღეობის ეკონომიკის ერთ-ერთი პრინციპია, რომ ზოგიერთ გადასახადს შესაძლოა უკუგავლენა ჰქონდეს ინდივიდების მოტივაციაზე- შექმნან დოვლათი. თუმცა, თუ გადასახადებიდან მიღებული თანხა საკმარისი არ არის ხარისხიანი ინფრასტრუქტურისა და საჯარო სერვისების დასაფინანსებლად, ამანაც შეიძლება დააზარალოს ეკონომიკა.

ინსტიტუტების განვითარებას არა მარტო პროფესიონალების, პოლიტიკური და ეკონომიკური ელიტების სწორად მიმართული შრომა და გადაწყვეტილებები, არამედ მოსახლეობის დამოკიდებულებებისა და ფასეულობების შეცვლაც სჭირდება.

ფერმერებთან ჩვენი შეხვედრის დროს სულიად მოულოდნელად აღმოვაჩინეთ მსმენელებს შორის ორი “თინეიჯერი” ბიჭი; მომავალი ფერმერები მამასთან ერთად გამალებით იწერდნენ პრეზენტაციის დროს მიწოდებულ ყველა ინფორმაციას თაფლის წარმოების არსებული შესაძლებლობების, პრობლემებისა და გამოწვევების შესახებ.

მას შემდეგ, რაც საქართველომ დამოუკიდებლობა მოიპოვა, მთავრობები, პოლიტიკური პარტიები, ექსპერტები, თუ იდეოლოგები გვპირდებიან საქართველოს ეკონომიკურ გაბრწყინებას, რეცეპტად კი ბორჯომის გაყიდვიდან დაწყებული დაბალი გადასახადებით დამთავრებული არაერთ იდეას თუ თეორიას ასახელებენ. ასე გრძელდება 25 წელია და, მართალია, 90-იანი წლების სიდუჭირიდან მოსახლეობის დიდი ნაწილი გამოვიდა, გაბრწყინებამდე ჯერ კიდევ ბევრი გვიკლია.

გუგენჰაიმში აგნეს მარტინმა, MoMA-ს თანამედროვე ხელოვნების ფილიალმა (PS1) ნიუ-იორკში, ჩიკაგოს ხელოვნების ინსტიტუტმა და ჩიკაგოს თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმმა კიდევ ერთხელ დამარწმუნა, რომ არ არსებობს გამოხატვის უღირსი საგნები, აღქმები, მოვლენები თუ ამ მოვლენების ინტერპრეტაციები.

სამი წლის წინ ამერიკელმა ჟურნალისტმა ენ ბერნარდმა National Geographic-ისთვის მომზადებულ რეპორტაჟში შემდეგი სიტყვები დაწერა: „თუ დაეცემა დამასკო, დაეცემა სირიაც.“ ომის დაწყებიდან, თითქმის, ექვსი წლის თავზე პრეზიდენტ ბაშარ ალ-ასადის ციტადელად ქცეული სირიის დედაქალაქი გადარჩა, ხოლო ალეპომ, სიდიდით მეორე უძველესმა ქალაქმა და ომამდელი სირიის ბიზნესცენტრმა, დაცემა 2012 წლიდან (სამოქალაქო ომის დაწყებიდან ერთ წელიწადში) დაიწყო, თუმცა, მაინც ბევრს გაუძლო გარდა რუსეთის ავიაიერიშისა.

ციდან ალბათ ყველაზე კარგად ჩანს გერმანული რაციონალიზმი, მიწის და განახლებადი ენერგიიის ათვისება (გუშინ მხოლოდ მიუნხენიდან ფრანკფურტამდე მგზავრობისას 500-ზე მეტი ქარის წისქვილი დავთვალე), ტყის ფართობების და სასოფლო-სამეურნეო სავარგულების ეს რაღაც განსხვავებული სიმეტრიით მონაცვლეობა და, მთლიანობაში, ეს განსხვავებულად დავარცხნილი რელიეფი.

გაძვირებული საიმპორტო ავტომობილების ფასი (გამოწვეული აქციზის ზრდით), სავარაუდოდ, გაახანგრძლივებს საქართველოში არსებული ავტომობილების „ექსპლუატაციის“ ვადას. შესაბამისად, ტექნიკური შემოწმების შემოღების ვადებისა და პირობების გაურკვევლობის პირობებში, შესაძლოა, ტექნიკურად არც ისე სახარბიელო მგომარეობაში მყოფმა ქართულმა ავტოპარკმა გაიხანგრძლივოს მავნე აირებისა და უსიამოვნო ინდუსტრიული ხმების „გამობოლქვის“ პერიოდი.

В шестидесятые годы прошлого века Ферруччо получил от продажи тракторов бόльший доход, чем планировалось, и исполнил свою мечту: поставил в свой гараж новенькую «феррари». Вторая часть этой истории намного интереснее. «Феррари» не оправдала ожиданий Ферруччо. Ферруччо, не раздумывая, явился прямо к Энцо Феррари, чтобы обсудить недостатки машины, он высказал свое мнение и предложил помощь в решении проблем...

გასული საუკუნის სამოციან წლებში ფერუჩომ ტრაქტორების გაყიდვით დაგეგმილზე მეტი შემოსავალი მიიღო და ოცნებაც აისრულა: საკუთარ ფარეხში ახალთახალი «ფერარი» დააყენა. ამ ისტორიის მეორე ნაწილი გაცილებით საინტერესოა.

სადღეგრძელოებზე ჩემმა ბლოგმა იმაზე გაცილებით მეტი ვნებები და კონტრასტული რეაქციები გამოიწვია, ვიდრე ველოდი: მკვეთრად უარყოფითი ძირითადად უფროსი თაობის მხრიდან და მკვეთრად დადებითი ახალგაზრდა და საშუალო ასაკის ხალხის მხრიდან. მკვეთრად უარყოფითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა დაიწყეს პირადად ჩემი და ჩემი ქართველობის ლანძღვა კომენტარებში თუ პირად მიმოწერაში, ხოლო მკვეთრად დადებითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა -- ჩემი ქება მაღალი მოქალაქეობრივი თვითშეგნების გამო, რამაც გადამაწყვეტინა მეთქვა (ამჯერად უკვე საბოლოოდ), რატომ არ ვეთანხმები არცერთ მხარეს. როცა ვნებები დუღს, როგორც ამბობენ, ჭეშმარიტება ორთქლდება (არა, იმის თქმა არ მინდა, რომ მე ვიცი ჭეშმარიტება).

ბოლო შვიდი წელია ქართულ სუფრაზე არ ვყოფილვარ, სანამ გუშინ ძირითადად ახალგაზრდებისგან შემდგარ ჯგუფთან ერთად არწივის ხეობაში და ხორნაბუჯზე ლაშქრობის შემდეგ ერთ რესტორანში მათთან ერთად არ აღმოვჩნდი. მოკლედ, ამ ადამიანების ასაკმა და განათლებამ მაფიქრებინა, რომ ეს ხალხი არ დალევდა იმ სადღეგრძელოებს, რის გამოც ქართულ სუფრებს გავურბივარ. მოლოდინი არ გამართლდა. ამ სუფრაზეც შეისვა „საქართველოს გაუმარჯოს”, ჩვენი სიყვარულის (იგულისხმება სუფრაზე მსხდომნი), მეგობრობის და ხვალინდელი დღის სადღეგრძელოები. ამ სადღეგრძელოებს გვთავაზობდა ერთ-ერთი ჩვენი თანამოლაშქრე ბიჭი, რომელმაც თქვა მე თამადა არ ვარო, თუმცა ტრადიციული თამადისგან მხოლოდ იმით განსხვავდებოდა, რომ დალევას არ გვაძალებდა.

პანკისი - სტერეოტიპების მსხვერპლი ულამაზესი კუთხე

გამარჯობა, მინდა ეს ბლოგი დავწერო ქართული მატყლის პრობლემაზე და თხრობა დავიწყო ახლო წარულიდან, ასევე გაგაცნოთ მატყლის პრობლემის მოგვარების უელსური მოდელი.

უიმედო და არაინფორმირებული გურულები 6 ივლისს ლანჩხუთის მინუციპალიტეტის სოფელ ჯურუყვეთში ვნახე. არაინფორმირებული ევროინტეგრაციის პროცესებზე, უიმედო თავიანთი სოციალური მდგომარეობით.

აბორტის უფლება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პოსტულატია ადამიანის უფლების კონვენციაში. გაეროს CEDAW-ს კომიტეტის დეკლარაციაში წერია: „გაეროს წევრმა ქვეყნებმა ხელი უნდა შეუწყოს ჯანდაცვის სფეროში ქალის მიმართ ყველანარი დისკრიმინაციის აღმოფხვრას, ქალის და კაცის უფლება თანაბრად უნდა იყოს დაცული და ქალებს უნდა ქონდეთ წვდომა ჯანდაცვის სერვისებზე, ოჯახის დაგეგმარების ჩათვლით“.

Brexit -ის მოწინააღმდეგები მოსახლეობას აფრთხილებდნენ უპირატესად ეკონომიკური შედეგების თაობაზე: ბრიტანეთის ფინანსთა სამინისტროს პროგნოზით, Brexit-ის შემდგომ ყოველი ბრიტანული ოჯახი 4300 ფუნტს დაკარგავს წელიწადში 2020 წლისათვის იქნება სავარაუდოდ, 100 მილიარდი ფუნტის ეკონომიკური ზარალი. 950 000 სამუშო ადგილს შეექმნება საფრთხე. პროფესიული გაერთიანებების ვარაუდი უფრო დრამატულია: 4 მილიონი სამუშაო ადგილი საფრთხის ქვეშაა, განსაკუთრებით კი, ექსპორტთან დაკავშირებულ სფეროებში, საავტომობილო და ქიმიურ ინდუსტრიაში. ბევრი ფირმა კონტინენტურ ევროპაში გადავა. შემცირდება პირდაპირი ინვესტიციები.

ბატონი სერგო ქალაქ თელავიდან თან რეალური პიროვნებაა და თან კრებითი სახელია იმ ადამიანებისა, რომლებიც ევროინტეგრაციის მიმართულებით ინფორმაციულ შიმშილს განიცდიან.

გერმანიაში მმართველი კოალიციის პარტიების: CDU -სა და CSU- ს ცალკეული პოლიტიკოსები სკეპტიკურად არიან განწყობილნი, რამდენად გონივრულია საქართველოსთვის ვიზალიბერალიზაციის მინიჭების თაობაზე ევროკომისიის გეგმა. მათ არგუმენტად მოჰყავთ ქართული კრიმინალური დაჯგუფებების მზარდი მასშტაბი და გავლენები ევროპაში, ამასთან, საქართველოს მოქალაქეების მიერ ლტოლვილის სტატუსის ბოროტად გამოყენების ტენდენციად ქცეული ფაქტები. ეს არგუმენტები რეალობაში საფუძველს მოკლებული როდია, მაგრამ სწორედ ამ თემის წამოწევა საქართველოს სახელმწიფოსათვის ეგზისტენციალურად მნიშვნელოვანი საკითხის გადამწყვეტ ფაზაში აღაშფოთებს ქართულ საზოგადოებას:

„სურსათის უვნებლობა ევროკავშირმა რომ არ მოგვთხოვოს, ისე არ უნდა გვქონდეს“? - ეს რეპლიკა მესტიაში ჯერ კიდევ “გაუხურებელი” ტრენინგის მიმდინარეობის დროს ადგილობრივმა ზაზა დევდარიანმა “გვესროლა”.

პილოტმა დაშვება გამოაცხადა. ქვევით თვალი მომჭრა აღმოსავლეთსა და უდაბნოს კლიმატისთვის უჩვეულო სიმწვანემ, რომელიც თელ-ავივის აეროპორტის ზოლამდე მთელი 20 წუთის განმავლობაში არ დასრულებულა. გაოცებამ დროებით გადამავიწყა „აირზენას“ ღარიბული, უგემური მენიუ და ლამაზი, მაგრამ უჟმური და მოძველბიჭო სტიუარდესა. - ყვავის ყველაფერი, - მითხრა სიამაყით გვერდით მჯდომმა შუახნის მამაკაცმა, რომელიც საქართველოდან ისტორიულ სამშობლოში ღრმა ბავშვობაში გადასახლდა.

ცოტა ხნის წინ გავრცელდა ინფორმაცია "ჩერნომორენერგოს" დირექტორის, ასლან ბასარიას განცხადების შესახებ, რომელსაც ენგურჰესის დირექტორის ლევან მებონიაც ადასტურებს და რომლის მიხედვით ენგურჰესის მიერ გამომუშავებული არცერთი კილოვატი ამ ეტაპზე საქართველოს არ მიეწოდება და მთლიანად აფხაზეთს მიაქვს, ხოლო ზამთრისა და გაზაფხულის პერიოდში წაღებული ელექტროენერგიის რაოდენობა გამომუშავებულის 80%-ს შეადგენს.

არავის უკვირს ის ფაქტი, რომ რადიკალური ისლამის წარმომადგენელები მკაცრად აკრიტიკებენ დემოკრატიას, რადგან ის შარიათის სულთან შეუთავსებელ პოლიტიკურ პრაქტიკად, ზნეობრივი გარყვნილებისა და ქაოსის წყაროდ მიაჩნიათ. საკვირველი ისაა, რომ დემოკრატიას რელიგიის სახელით ქრისტიანებიც არ წყალობენ.

გასული წლის ბოლოს საქართველოს გაზმომარაგების გაზრდის საკითხმა არათუ აქტუალურობა შეიძინა, არამედ გადააჭარბა ყველანაირ მოლოდინს და უკვე ერთგვარ მძაფრსიუჟეტიან სერიალად იქცა “გაზპრომის” მთავარ როლში მონაწილეობით.

ქართველ მორწმუნეთა და სასულიერო პირთა გარკვეულ წრეში სიტყვა „ლიბერალიზმი“ ძალიან უარყოფითი რენომეთი სარგებლობს. ჩემი აზრით, ამას სამი უმთავრესი მიზეზი აქვს. პირველი, ესაა რუსული რელიგიური ლიტერატურა, რომლებიც „რომის მესამე იმპერიის“ სულისკვეთების მქონე ავტორების მიერაა დაწერილი, რომლებსაც ყველანაირი ლიბერალური აზრი, რომელიც ეჭვის ქვეშ აყენებს რუსული იმპერიის მართლმადიდებლურ მისიას, თავად მართლმადიდებლობის საწინააღმდეგო ძალად მიაჩნიათ; მეორე, ზოგიერთი ლიბერალის აგრესიული, ანტიეკლესიური პოზიცია, რომელიც სულაც არ გამომდინარეობს კლასიკური პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებიდან და აქედან გამომდინარე, თავად ამ ლიბერალის ბრალია და არა ლიბერალიზმის; მესამე, ზოგადად ლიბერალიზმის მოწინააღმდეგენი კარგად არ იცნობენ კლასიკური, პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებას.

ახალციხის რაიონში მცხოვრებ ერთ-ერთ მეფუტკრეს, რომელიც ევროპაში ქართული თაფლის ექსპორტისთვის საჭირო მოთხოვნებზე ინფორმაციას ეძებდა, სურსათის ეროვნულ სააგენტოში "ურჩიეს", რომ ევროკავშირში თაფლის შეტანაზე ფუჭ ოცნებას თავი დაანებოს და ცოტა უფრო პრაგმატულ-მიწიერი საქმით დაკავდეს.

ახლო აღმოსავლეთსა და სირიაში შექმნილი ვითარება შედეგია ცივილიზაციურ - რელიგიური კონფლიქტების გაღვივების, რომლებიც ემყარება საუკუნეების მანძილზე ჩამოყალიბებულ ეთნო-რელიგიურ რწმენებს და რომელთა გაღვივება ხდება გლობალური და რეგიონული პროცესების ფონზე.

კოლონიალიზმის ეპოქაში ევროპელები ცდილობდნენ ანდებში ოქროს ქალაქისთვის მიეგნოთ, მაგრამ ელდორადოც და ინკების პაიტიტიც მხოლოდ ლეგენდად დარჩა, ისევე როგორც საყდრისის 5-ათასწლოვანი მაღარო, რომლის შესახებაც უკვე ვეღარაფერს შევიტყობთ.

ხანგრძლივი დავა ე.წ. მოსმენების კანონთან დაკავშირებით დასრულებულია, ვეტოც დაძლეულია და დიდი ძმაც მზადყოფნაშია, რომ მუდამ გვიყუროს, გვისმინოს და განაჩენი გამოიტანოს.

მრავალი ქვეყნის გამოცდილების მიხედვით, სწორედ სადაზღვევო სფეროა ის სეგმენტი, რომელსაც შეუძლია რომ თავისი შემოსავლებიდან საგზაო უსაფრთხოებისთვის დაფინანსება გამოყოს და ეს თანხა ტრანსპარენტულად დახარჯოს გზების კეთილმოწყობასა და საგზაო უსაფრთხოებაზე მიმართულ სხვა კონკრეტულ პროექტებზე.

პირველად გადავწყვიტე ნახევრად პირადული და შეიძლება ცოტა არ იყოს თვითმაამებლური ჩანაწერის გასაჯაროება

უჩა სეთური, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) ექსპერტი

"მორიგი ბლეფი" - ასე აფასებდნენ დღეს პროგრამას "აწარმოე საქართველოში"

სტრატეგიულად მნიშნელოვანი გეოგრაფიული მდებარეობის გამო საქართველოს მთელს კავკასიაში და მის ფარგლებს გარეთაც საკვანძო სატრანზიტო ფუნქცია აკისრია. ამის გამო, სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის და სატრანსპორტო საშუალებების გაუმჯობესება აუცილებელი წინაპირობაა ქვეყნის ეკონომიკური და სოციალური განვითარებისთვის.

ევროპასთან ასოცირების შესახებ შეთანხმებაში განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა სატრანსპორტო საშუალებების უსაფრთხოების პირობების დაცვას: ავტომობილის გამართულობას, მძღოლების კვალიფიკაციას და მათ მიერ სამუშაო და დასვენების საათების მკაცრ დაცვას.

ერთხელ ერთმა ჩემმა ნაცნობმა ჟურნალისტმა, რომელიც შარშან კოლუმბიის უნივერსიტეტის ტრენინგზე გავიცანი, სოციალურ ქსელ Twitter-ზე დაწერა, რომ ამერიკის შეერთებული შტატების მადლობელია, რადგან მან, ნეპალელი ემიგრანტების შვილმა, მისი წილი ამერიკული ოცნება უკვე აიხდინა.

ადვოკატირება

"კვლევითი ჟურნალისტიკის და ადვოკატირების ცენტრი" ახორციელებს პროექტს, რომლის ფარგლებშიც ვეხმარებით მცირე და საშუალო ბიზნესს

შეხვედრა საღამოს 6 საათზე , www.eugeorgia.info-ს ოფისში დავნიშნეთ. ჩვენი ჯგუფი პირველად უნდა შეხვედროდა ახალციხის რაიონში, სოფელ ანდრიაწმინდაში მცხოვრებ მეყველეს - გალინა ინასარიძეს და მის შვილს - რუსლანს. თავდაპირველად, შეხვედრის მიზანი ერთმანეთის გაცნობ

რჩეული სტატიები

ამერიკული ლურჯი მოცვი, რომელიც გურიისა და აჭარის მაღალმთიანეთის კლიმატურ პირობებს კარგად შეეგუა, უნიკალური თვისებების გამო მსოფლიო ბაზარზე დიდი მოთხოვნით სარგებლობს. საქართველოში მოყვანილი 12 ტონა ლურჯი მოცვი დიდი ბრიტანეთის ბაზარზე წელს პირველად შევიდ

ევროკავშირის წარმომადგენლებმა საქართველოში თაფლის წარმოების ინდუსტრია შეამოწმეს და მიიჩნიეს, რომ სწორედ თაფლია ის ერთ-ერთი სტრატეგიული პროდუქტი, რომელსაც თხილისა და ღვინის კვალდაკვალ ევროკავშირის ბაზარზე შესვლის რეალური პერსპექტივა აქვს.

ევროკავშირში 1 კგ ბიო ჟოლოს საცალო ფასი 100 ევროს აჭარბებს, თუმცა, როცა კენკრის ბაღის გაშენება გადაწყვიტა, გიორგი კორელი, ძირითადად, მაინც ადგილობრივი ბაზრით მოიხიბლა. როგორც ახალგაზრდა ფერმერი ამბობს, ჟოლო საქართველოში საკმაოდ მოთხოვნადი პროდუქტია და ყოვ

მეწარმე წლიურ მოგებაზე მე-4 წლიდან გადის, ხოლო მე-6 წლიდან მიღებული მოგება პლანტაციის გაშენების და მოვლის მთლიან ხარჯებს აჭარბებს

ევროკავშირი სოფლად მცხოვრები მოსახლეობისთვის ახალ საგრანტო პროგრამას იწყებს. ევროპის სამეზობლო პროგრამა სოფლის მეურნეობისა და სოფლის განვითარებისთვის - ENPARD-ის ფარგლებში დაფინანსებას მიიღებს ის, ვისაც სოფლად აგროწარმოების ალტერნატიული ეკონომიკური საქმი

1 კგ - 30 ლარი- ამ ფასად შეგიძლიათ იყიდოთ სატაცური წელს ქართულ საცალო ქსელებში. ცხოვრების დონის გათვალისწინებით, ბოსტნეულს თამამად შეუძლია დელიკატესებს შორის თავისი ადგილი დაიკავოს. თუმცა, როგორც ექსპერტები აცხადებენ, ფასს არც მისი თვისებები ჩამორჩება.

პაატა მოგელაშვილს ხეხილის ბაღი 20 ჰა-ზე გორის რაიონის სოფელ ვარიანში აქვს გაშენებული. მეურნეობას უკვე რამდენიმე წელია ძმებთან ერთად უძღვება. ბაღი გააახლეს - "სინაფის" და "ჩემპიონის" ვაშლის ნერგები თანამედროვე ჯიშებით - "გრანი სმიტით", "ჯონათი" და "გოლდენ

რუსეთის სამხედრო თეორეტიკოსების მიერ შექმნილ “მომავლის ომის” მოდელს განსაკუთრებული აქტუალობა შესძინა უკრაინის კრიზისმა, რადგან კრემლმა სწორედ აღნიშნული მოდელის გამოყენებით მოახდინა უკრაინის ტერიტორიის ნაწილის ანექსია და შექმნა დესტაბილიზაციის კერები.

ქალი მეწარმეების ხელშეწყობის მიზნით, ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი საქართველოში ახალ პროგრამას იწყებს. EUGeorgia.info დაინტერესდა, რამდენად ხელსაყრელია პირობები და რას ფიქრობენ პროგრამასთან დაკავშირებით თავად ქალი მეწარმეები.

„ღვინის პირველი პარტია დანიაში 2006 წელს გავიტანეთ. შემდეგ დანიას ინგლისი, საფრანგეთი, იტალია და შვედეთი დაემატა.

banner
banner
banner