banner
24 მარტი 2020 | 12:53 ეკონომიკა

რა პრობლემები აქვს ქართული ავეჯის კლასტერს

რა პრობლემები აქვს ქართული ავეჯის კლასტერს

ქართული ავეჯის კლასტერი 35 მცირე და საშუალო საწარმოს, ინტერიერის დიზაინერსა და სერვისის მიმწოდებელს და ასევე, საგანმანათლებლო დაწესებულებებს აერთიანებს. კლასტერი ავეჯის სექტორის ხელშეწყობის, პროდუქციის ხარისხის გაუმჯობესებისა და ექსპორტის ხელშეწყობის მიზნით შეიქმნა. ამ გაერთიანების ჩამოყალიბების შემდეგ 2 წელიწადზე მეტი გავიდა, თუმცა, ექსპორტის ზრდის თვალსაზრისით მნიშვნელოვანი პროგრესი ჯერჯერობით არ ჩანს. სექტორს უამრავი პრობლემა აქვს, ნატურალური ხის ბაზრით დაწყებული, ტექნოლოგიური უზრუნველყოფით გაგრძელებული. კლასტერში გაერთიანებული ავეჯის საწარმოებისთვის მნიშვნელოვანი გამოწვევას წარმოადგენს კვალიფიცირებული კადრების დეფიციტიც.

კლასტერის წევრების ძირითადი ნაწილი „ხელოსნების ქალაქის” ტერიტორიაზე საქმიანობს. „ხელოსნების ქალაქი” თბილისში, ავჭალის დასახლებაში მდებარეობს, სადაც კომპაქტურად არის განთავსებული ავეჯის მწარმოებელი 200-მდე საწარმო და თვითდასაქმებული ხელოსანი. კლასტერი არის არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირი, რაც იმას ნიშნავს, რომ ის დამოუკიდებელი, კონკურენტული საწარმოების გაერთიანებაა. 

ავეჯის კლასტერის ჩამოყალიბება 2016 წლის ოქტომბერში გერმანიის საერთაშორისო თანამშრომლობის საზოგადოებამ  (GIZ) დაიწყო. ევროკავშირის მიერ EU4Business ინიციატივის ფარგლებში თანადაფინანსებული პროექტის - „მცირე და საშუალო მეწარმეობის განვითარება და DCFTA საქართველოში“,  განხორციელების შედეგად შეიქმნა ქართული ავეჯის კლატერი. კლასტერის ხელმძღვანელმა ორგანომ უნდა იმუშაოს პროდუქტისა და წარმოების ხარისხის გასაუმჯობესებლად, აგრეთვე, იმისთვის, რომ მოხდეს კონკურენტუნარიანობის ზრდა ადგილობრივ და საერთაშორისო ბაზრებზე და კვალიფიციური კადრების მომზადებაში ხელშეწყობა. გარდა ამისა, მან უნდა განახორციელოს სამთავრობო სტრუქტურებთან სექტორის ადვოკატირება და ლობირება. ავეჯის კლასტერის საქმიანობისა და მისი წევრი საწარმოების წინაშე ამჟამად არსებული პრობლემების შესახებ კლასტერის გამგეობის წევრს მარიამ ლეჟავას ვესაუბრეთ:

-რა კონკრეტული სარგებელი მოუტანა ავეჯის საწარმოებს კლასტერში გაერთიანებამ?

-პირველ რიგში, გამოვყოფ იმ ფაქტს, რომ ავეჯის სექტორი ამ გაერთიანების შედეგად საქართველოს ეკონომიკის განვითარების პრიორიტეტულ დარგებს შორის მოხვდა. შედეგად, წვერმა კომპანიებმა მოახერხეს ბიზნესის გაფართოება. მეწარმეებს გაუჩნდათ მოლოდინი, რომ უფრო წარმატებულად იმუშავებდნენ. ავეჯის მწარმოებელთა გაერთიანება მანამდეც არსებობდა, მაგრამ კლასტერმა ამ გაერთიანებას იურიდიული სახე მისცა. ამ სფეროს ლობირება და ადვოკატირება უფრო ადვილი გახდა. ამის გამო კლასტერს მუდმივად ემატება ახალი საწარმოები. მოხდა კლასტერის წევრი კომპანიების მივლინება მსოფლიოს სხვადასხვა გამოფენებსა და ავეჯის მწარმოებელ კომპანიებში. რამდენიმე კომპანიამ გაერთიანებული ძალით შეძლო რთულად შესასრულებელი პროექტების მაღალი ხარისხით შესრულება. მათ შორის იყო ავეჯის მსხვილი შეკვეთა მსოფლიო ჭადრაკის ტურნირისთვის, რომელიც ბათუმში გაიმართა. ერთმანეთისგან  რადიკალურად განსხვავებული პავილიონები უმოკლეს ვადებში იყო მოსაწყობი. ამ შეკვეთის შესრულებას ერთი კომპანია მხოლოდ საკუთარი ძალებით ვერ შეძლებდა. პროექტში ჩაერთო კლასტერის რამდენიმე კომპანია და ის დასრულდა წარმატებით- უმაღლესი ხარისხით შესრულებული პროდუქტით. 

- ავეჯის საწარმოების კლასტერში გაერთიანების ერთ-ერთი მიზანი ექსპორტის ხელშეწყობა იყო. რამდენად მოხერხდა ამ მიზნის მიღწევა?

-კლასტერის არც ერთი კომპანიის პროდუქცია სერიული წარმოებით, საერთაშორისო ბაზრებზე, ჯერჯერობით, არ გადის. ექსპორტს ბიუროკრატიულმა ბარიერებმა შეუშალა ხელი. კომპანია „იკეა” დაინტერესდა კლასტერის ერთ-ერთი წევრი საწარმოს, „ეკო”-ს პროდუქციით, რომელიც ნატურალური ხის ნედლეულით მაღალი ხარისხის გარე ავეჯს ამზადებს. „იკეამ” ამ ქართულ კომპანიას ავეჯი საკმაოდ დიდი მოცულობის დაუკვეთა. შეკვეთის შესასრულებლად „ეკოს” დამატებითი ფინანსური რესურსი სჭირდებოდა, ამიტომ მიმართა „აწარმოე საქართველოს” პროექტს, მაგრამ ბიუროკრატიული პრობლემის გამო უარი უთხრეს. უარის მიზეზი იყო ის, რომ განაცხადი ხელმომწერის ძმას უნდა შეეტანა ანუ დოკუმენტი ერთი ძმის ნაცვლად მეორემ წარადგინა. ამის გამო განაცხადი არ მიიღეს. „ეკომ” ვერ მიიღო დაფინანსება და პროექტი ჩავარდა. თუ  ეს საწარმო სამომავლოდ ფინანსების მოძიებას შეძლებს, „იკეა” მზად არის, რომ „ეკოს” ავეჯი შეიძინოს.

-რა პრობლემები აქვს ამჟამად ავეჯის წარმოებას და რა უნდა გაკეთდეს მათ გადასაჭრელად? 

-წარმოების განვითარებას უხარისხო ნედლეულიც უშლის ხელს. საქართველოში შედარებით დაბალხარისხიანი მასალა შემოაქვთ, რაც საექსპორტო პროდუქციისთვის არ გამოდგება. ეს ნედლეული ევრო 1-ის სტანდარტს ვერ აკმაყოფილებს, ამიტომ მისი ევროკავშირის ქვეყნებში გატანა ვერ მოხდება. არის შედარებით ხარისხიანი ნედლეულიც, მაგრამ ის მასიური წარმოებისთვის არ არის საკმარისი. 

-ავეჯის წარმოებაში ადგილობრივი ხის მასალის გამოყენება არ ხდება? 

-რაც შეეხება ნატურალური ხის ადგილობრივ ბაზარს, იქ გაცილებით რთული სიტუაციაა. ხის მასალა ძირითადად „შავ ბაზარზე” იყიდება და საწარმოსაც უსაბუთოდ უწევს მისი ყიდვა. ამის გამო, საწარმო მას ხარჯებში ვერ ასახავს, რაც შემდეგ პროდუქციას აძვირებს. მოსახლეობის სოციალური მდგომარეობიდან გამომდინარე, ადგილობრივი წარმოება იაფ, იმპორტირებულ ნედლეულს იყენებს, რომელიც ცხადია, ნატურალური არ არის. ნატურალური ხის პროდუქციაზე უცხოელი დამკვეთების მხრიდან არის მოთხოვნა, მაგრამ მისი დამზადება ქართულ ავეჯის კომპანიებს უჭირთ, ვინაიდან პროდუქციის თვითღირებულება მაღალი გამოდის. ამის მიზეზი კი ის არის, რომ ხის ნედლეულის ბაზარი სახელმწიფოს მიერ არ არის დარეგულირებული

თანამედროვე სტანდარტები ითვალისწინებს, რომ უსაფრთხოების ნორმები იყოს დაცული, რაც ბევრ ადგილობრივ საწარმოში ვერ ხერხდება. ადგილობრივ საწარმოებში ტრავმა ბევრს აქვს მიღებული, დასაქმებულ ბევრ ხელოსანს ხელის თითი აკლია. საწარმოო თანამედროვე ტექნოლოგიები ითვალისწინებს, რომ თუ პერსონალი დასაშვებზე ახლოს მიდის, დანადგარი ავტომატურად ჩერდება, დაზიანება რომ არ მოხდეს. ჩვენთან, სამწუხაროდ, ძალიან ძველი დანადგარებით მუშაობენ, შესაბამისად უსაფრთხოებას ვერ იცავენ, ამიტომ პროდუქციის დასამზადებლადაც მეტი რესურსი და დრო სჭირდებათ. 

გარდა ამისა, საწარმოებიდან ხდება კადრების გადინება. კომპანია წლების განმავლობაში ზრდის კადრს, ასწავლის და შემდეგ ის, როცა საქმეს შეისწავლის, მიდის და თვითონ იწყებს ავეჯის დამზადებას. ხშირია შემთხვევები, როცა ის საქმეს დამოუკიდებლად თავს ვერ ართმევს, ვალებში იძირება და ამით დამკვეთიც ზარალდება. ავეჯის წარმოება კვალიფიციური კადრების დეფიციტს განიცდის. ერთ-ერთ დანადგარზე, რომელიც ავეჯზე ორნამენტებს აკეთებს, მუშაობა მხოლოდ ერთმა ადამიანმა იცის. როცა დანადგარი მწყობრიდან გამოდის, თვითონ ეს ადამიანი აკეთებს, რადგან ხელოსანიც არ არის ქვეყანაში. 

„ხელოსანთა ქალაქის” ტერიტორიაზე შეიქმნა კოლეჯი, რომელსაც სახელმწიფო აფინანსებს. კოლეჯს ჰქვია „ხელოსნების სკოლა”, რომელიც ავეჯის სექტორისთვის კადრების გადამზადებას ახორციელებს. კოლეჯის მოსწავლე იქვე საწარმოებში გადის პრაქტიკას და კურსდამთავრებული 2 თვის შემდეგ ადგილზე საქმდება. გვინდა გავაკეთოთ უფრო კვალიფიცირებული კურსები, რომ კონკრეტულად რომელიმე დანადგარის სპეციალისტები მომზადდეს, როგორიცაა მაგალითად, სამუშაო ნახაზების შემდგენი, რომელიც ასევე, დეფიციტურია.

-რა უნდა გააკეთოს მთავრობამ, რომ ხელი შეუწყოს კლასტერის მუშაობას?

-სავალდებულო უნდა გახდეს ავეჯის საწარმოთა ლიცენზირება, ისე რომ არ მოხდეს, რომ ნებისმიერმა გახსნას საწარმო, დამკვეთისგან ფული აიღოს, შემდეგ შეკვეთა ვერ შეასრულოს და დაიკარგოს. ქვეყანაში არ არსებობს მაკონტროლებელი ორგანო, რომელიც საწარმოს ლიცენზიას მოსთხოვს. საწარმოს აკრედიტირებული პროგრამა უნდა ჰქონდეს გავლილი. ხოლო ამ სფეროში დასაქმებულს შესაბამისი უნარ-ჩვევები უნდა გააჩნდეს. 

-რა გეგმები აქვს კლასტერს სამომავლოდ

-სამომავლო მიზანი არის, რომ კლასტერში გაერთიანებული ყველა კომპანია მყარად იდგეს ფეხზე, რომ შეძლონ დამოუკიდებლად საკუთარი კომპანიის მენეჯმენტი, მოახერხონ გასაღების ახალი ბაზრების მოძიება და პროდუქციის ექსპორტზე გატანა. ეს მას შემდეგ მოხერხდება, როცა გაუმჯობესდება ხარისხი  და ბაზარზე იქნება ჯანსაღი კონკურენცია. 

-კლასტერის შექმნის მიზანი არის, რომ გეოგრაფიულად ერთ არეალში თავმოყრილმა  კომპანიებმა დაზოგონ ხარჯები. რამდენად ახერხებენ ამას „ხელოსანთა ქალაქში”? 

-ერთ არეალში თავმოყრით ამ კომპანიებმა დანახარჯები მნიშვნელოვნად შეამცირეს. „ხელოსანთა ქალაქის” ტერიტორიაზე ერთ სივრცეშია განთავსებული მომწოდებელი და მწარმოებელიც. მათ საწყობი საერთო აქვთ, არ აქვთ ტრანსპორტირების ხარჯი და დროის დანაკარგი. მაგალითად, ერთ საწარმოს კარგი დანადგარი აქვს, მეორეს -მაღალი ხარისხის საჭრელი, მესამეს ჰყავს კვალიფიციური კადრი. ისინი ამ რესურსს ერთმანეთისგან ქირაობენ. ეს ყველაფერი წარმოების ეფექტურობას ზრდის და პროდუქციასაც აიაფებს. 

-როგორც ვიცით, კლასტერს დაფინანსების პრობლემა აქვს. რისთვის გჭირდებათ დამატებითი სახსრები? 

-ავეჯის სექტორის მუშაობა სეზონურობით ხასიათდება. თებერვლიდან აპრილის შუა რიცხვებამდე შეკვეთები მცირდება, ასევე, სექტემბერიც ნაკლებად არის დატვირთული. თუ კომპანია კარგი რეპუტაციით სარგებლობს, მას გაფართოების პრობლემა არ აქვს, შეფერხების გარეშე იხდის ხელფასს, გადასახადებს, მაგრამ უფრო მასშტაბური პროექტებისთვის, როგორიცაა თანამშრომლის საზღვარგარეთ გადამზადებისთვის გაგზავნა, რესურსები აღარ ჰყოფნის. ვცდილობთ მათ დონორების მეშვეობით მიღებული თანხით დავეხმაროთ. აგრეთვე, ვეძებთ დონორ ორგანიზაციას, რომელიც კლასტერის წევრ კომპანიებში საერთაშორისო სტანდარტების დანერგვასა და პროდუქციის ხარისხის გაუმჯობესებისთვის უცხოელი ექსპერტების ჩართულობას უზრუნველყოფს.

სტატიის ავტორი: ნონა ქვლივიძე

სტატია მომზადებულია ლიეტუვას საგარეო საქმეთა სამინისტროს და „თანამშრომლობის განვითარების და დემოკრატიის ხელშეწყობის ფონდის" ფინანსური მხარდაჭერით. 

 








წაკითხულია
5518
ელ. ფოსტის გაგზავნა

ამავე თემაზე:

გახდება თუ არა ქართული ავეჯის კლასტერიც IKEA-ს მიმწოდებელი? - საქართველო “ბულგარეთის მოდელს” სწავლობს

გახდება თუ არა ქართული ავეჯის კლასტერიც IKEA-ს მიმწოდებელი? - საქართველო “ბულგარეთის მოდელს” სწავლობს

ჰარვარდის ბიზნეს სკოლის პროფესორის, ეკონომისტისა და მკვლევრის მაიკლ პორტერის მიხედვით, კლასტერი ერთი რომელიმე დარგის ურთიერთდაკავშირებული კომპანიებისა და ინსტიტუციების გეოგრაფიული თავმოყრაა (პორტერი, 1998). კლასტერები მოიცავენ როგორც საწარმოო რესურსების,

08 ნოემბერი 2017 | 18:11 ბიზნესი ვრცლად

ბლოგი

„კაპიტალი განსაზღვრავს წარმოებით ურთიერთობებს,“ – კარლ მარქსის ამ ზეცნობილი ფრაზით გილოცავთ კაპიტალიზმის კრიტიკოსებს თქვენი კერპის 200 წლის იუბილეს, და მსურს განვავრცო, რომ იდეოლოგიური განსხვავების მიუხედავად, არა თუ ვეთანხმები, მეტიც, მიმაჩნია, რომ სწორედ კაპიტალი უდევს საფუძვლად არა მხოლოდ წარმოებით, არამედ ნებისმიერი სახის ურთიერთობას სოციუმში, რომელიც პროგრესსა და განვითარებაზეა ორიენტირებული.

2019 წლამდე გადადოს საპენსიო რეფორმის დაწყება და მოამზადოს წინაპირობები კონსერვატიული (და არა სოციალურ-ლიბერალური) მოდელის შემოღებისთვის, იმ დათქმით, რომ დაგროვებითი და საბაზისო პენსიების სქემები ყოველთვის ერთმანეთის პარალელურად იარსებებს

40-წუთიანი დამქანცველი ჯანჯღარის შემდეგ, მწვერვალზე სრულიად ახალი, თვალუწვდენელი სივრცე გადაიშალა ჩვენს თვალწინ, როდესაც სოფელ გოგაშენში ამოვაღწიეთ

ახალქალაქს მორიგი დაგეგმილი ტრენინგის ფარგლებში ვესტუმრეთ. ამ ნაყოფიერ მიწაზე მშრომელი ფერმერები ცხოვრობენ. სწორედ აქ მოდის ქართულ ბაზარზე არსებული კარტოფილის, ბოსტნეულისა და მარცვლეულის დიდი ნაწილი. ბოლო პერიოდში ჩვენ მიერ ჩატარებული ტრენინგებიდან ეს შეხვედრა ყველაზე ინტერაქციული აღმოჩნდა. გამაკვირვა მათმა ცხოველმა ინტერესმა სიახლისადმი. ისინი მაქსიმალურად ცდილობდნენ მათთვის საინტერესო საკითხზე მიეღოთ რაც შეიძლება მეტი ინფორმაცია.

გასულ კვირას მაკედონიაში ნაციონალისტურად განწყობილ ადამიანთა ჯგუფი პარლამენტშიშეიჭრა. 200-კაციანი ბრბო, რომელთა შორისნიღბიანი მამაკაცები იყვნენ, სასტიკად გაუსწორდაწამყვანი მაკედონიური ოპოზიციურიპარტიის და ეთნიკური ალბანელების პარტიის ლიდერებს, მათ შორის ქალბატონს. ეს ორი პარტია აპირებდა ახალი უმრავლესობის შექმნას მაკედონიის პარლამენტში, რომლის სპიკერად ეთნიკურად ალბანელი პოლიტიკოსი აირჩიეს. პარლამენტში შეჭრილები, რომლებიც ქვეყნის ყოფილი პრემიერ-მინისტრისმომხრეები იყვნენ, ამ ფაქტის ასეთი სისხლიანი გზით ჩაშლას ცდილობდნენ.

მარტვილის რაიონის გამგებლის მოადგილე ყველაზე ძლიერ ოპონირებას გვიწევდა. მისი პირველივე ქმედება „ჰაკა“-ს ჰგავდა, რომელსაც გააფთრებული ახალზელანდიელი მორაგბეები მოწინააღმდეგე გუნდის მორალურად გასატეხად იყენებენ.

კონფლიქტის დაწყებიდან მეექვსე წელს ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა ჩაურევლობის პოლიტიკა დაარღვია და ასადის რეჟიმის წინააღმდეგ იერიში პირველად 7 აპრილს, გამთენიისას მიიტანა.

ესტონური წარმატებული პოტიკის მაგალითების მოძიება შესაძლებელია თითქმის ნებისმიერ სფეროში, დაწყებული სახელმწიფო მმართველობიდან, დამთავრებული განათლების პოლიტიკით.

უცხო ქვეყნების კანონებისა თუ რეფორმების კოპირება განვითარების ერთი-ერთი პოპულარული და საქართველოშიც ხშირად გამოყენებადი რეცეპტია. ლოგიკა მარტივია - „საჭირო არ არის ველოსიპედის ახლიდან გამოგონება“. თუმცა, ეს მიდგომა ხშირად არ ამართლებს.

ევროკავშირთან სავაჭრო სივრცის გაფართოების შედეგად ყველა მოსალოდნელი დადებით ეფექტი მიიღწევა გრძელვადიან პერიოდში (5-10 წელიწადი), ხოლო ხარჯების გაღება გვიწევს დღეს, რათა შესაბამისობაში მოვიდეთ ევროკავშირის კანონმდებლობასთანდა საბაზრო მოთხოვნებთან. ისედაც დაძაბულ სოციალურ და პოლიტიკურ ფონზე ამან შესაძლოა საფრთხე შეუქმნას რეფორმების წარმატებით განხორციელებას. შესაბამისად, დაახლოების პროცესი უნდა იყოს თანმიმდევრული და პრიორიტეტები გათვლილი ისე, რომ ბიზნესს ჰქონდეს ზრდის სტიმული; ასევე, მნიშვნელოვანია ექსპორტზე ორიენტირებული დარგების კონკურენტუნარიანობის ამაღლება წახალისდეს. მეორე მხრივ, საქართველოში ევროკავშირის სტანდარტების დანერგვა მეწარმეობასა და ზოგადად ქვეყნის საინვესტიციო სივრცეში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვას და ევროპულ ბაზარზე წვდომას ხელს შეუწყობს. DCFTA-ს სარგებლის სრულად ასათვისებლად, ასევე, აუცილებელია სამუშაო ძალის ბაზრის ცვლილება, რომელიც ამჟამად თავმოყრილია ძირითადად დაბალმწარმოებლურ დარგებში.

მე ძალიან კარგად არ ვიცნობ მაგამედ სარიევს. მაქსიმუმ ორჯერ შევხვედრივარ, პირველად მარნეულში და მეორედ ერთი კვირის წინ გარდაბნის მუნიციპალიტეტში ამჯერადაც ევროკავშირთან სავაჭრო ხელშეკრულების (DCFTA) შესაძლებლობების შესახებ ტრეინინგზე. მაგამედი არც ოლიმპიური ჩემპიონია და მისი ფოტოები არც საჯარო თავშეყრის ადგილებშია გამოფენილი, თუმცა ის რომ საუკეთესო მოქალაქეა, ამ ფაქტს წყალი არ გაუვა!

კეთილდღეობის ეკონომიკის ერთ-ერთი პრინციპია, რომ ზოგიერთ გადასახადს შესაძლოა უკუგავლენა ჰქონდეს ინდივიდების მოტივაციაზე- შექმნან დოვლათი. თუმცა, თუ გადასახადებიდან მიღებული თანხა საკმარისი არ არის ხარისხიანი ინფრასტრუქტურისა და საჯარო სერვისების დასაფინანსებლად, ამანაც შეიძლება დააზარალოს ეკონომიკა.

ინსტიტუტების განვითარებას არა მარტო პროფესიონალების, პოლიტიკური და ეკონომიკური ელიტების სწორად მიმართული შრომა და გადაწყვეტილებები, არამედ მოსახლეობის დამოკიდებულებებისა და ფასეულობების შეცვლაც სჭირდება.

ფერმერებთან ჩვენი შეხვედრის დროს სულიად მოულოდნელად აღმოვაჩინეთ მსმენელებს შორის ორი “თინეიჯერი” ბიჭი; მომავალი ფერმერები მამასთან ერთად გამალებით იწერდნენ პრეზენტაციის დროს მიწოდებულ ყველა ინფორმაციას თაფლის წარმოების არსებული შესაძლებლობების, პრობლემებისა და გამოწვევების შესახებ.

მას შემდეგ, რაც საქართველომ დამოუკიდებლობა მოიპოვა, მთავრობები, პოლიტიკური პარტიები, ექსპერტები, თუ იდეოლოგები გვპირდებიან საქართველოს ეკონომიკურ გაბრწყინებას, რეცეპტად კი ბორჯომის გაყიდვიდან დაწყებული დაბალი გადასახადებით დამთავრებული არაერთ იდეას თუ თეორიას ასახელებენ. ასე გრძელდება 25 წელია და, მართალია, 90-იანი წლების სიდუჭირიდან მოსახლეობის დიდი ნაწილი გამოვიდა, გაბრწყინებამდე ჯერ კიდევ ბევრი გვიკლია.

გუგენჰაიმში აგნეს მარტინმა, MoMA-ს თანამედროვე ხელოვნების ფილიალმა (PS1) ნიუ-იორკში, ჩიკაგოს ხელოვნების ინსტიტუტმა და ჩიკაგოს თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმმა კიდევ ერთხელ დამარწმუნა, რომ არ არსებობს გამოხატვის უღირსი საგნები, აღქმები, მოვლენები თუ ამ მოვლენების ინტერპრეტაციები.

სამი წლის წინ ამერიკელმა ჟურნალისტმა ენ ბერნარდმა National Geographic-ისთვის მომზადებულ რეპორტაჟში შემდეგი სიტყვები დაწერა: „თუ დაეცემა დამასკო, დაეცემა სირიაც.“ ომის დაწყებიდან, თითქმის, ექვსი წლის თავზე პრეზიდენტ ბაშარ ალ-ასადის ციტადელად ქცეული სირიის დედაქალაქი გადარჩა, ხოლო ალეპომ, სიდიდით მეორე უძველესმა ქალაქმა და ომამდელი სირიის ბიზნესცენტრმა, დაცემა 2012 წლიდან (სამოქალაქო ომის დაწყებიდან ერთ წელიწადში) დაიწყო, თუმცა, მაინც ბევრს გაუძლო გარდა რუსეთის ავიაიერიშისა.

ციდან ალბათ ყველაზე კარგად ჩანს გერმანული რაციონალიზმი, მიწის და განახლებადი ენერგიიის ათვისება (გუშინ მხოლოდ მიუნხენიდან ფრანკფურტამდე მგზავრობისას 500-ზე მეტი ქარის წისქვილი დავთვალე), ტყის ფართობების და სასოფლო-სამეურნეო სავარგულების ეს რაღაც განსხვავებული სიმეტრიით მონაცვლეობა და, მთლიანობაში, ეს განსხვავებულად დავარცხნილი რელიეფი.

გაძვირებული საიმპორტო ავტომობილების ფასი (გამოწვეული აქციზის ზრდით), სავარაუდოდ, გაახანგრძლივებს საქართველოში არსებული ავტომობილების „ექსპლუატაციის“ ვადას. შესაბამისად, ტექნიკური შემოწმების შემოღების ვადებისა და პირობების გაურკვევლობის პირობებში, შესაძლოა, ტექნიკურად არც ისე სახარბიელო მგომარეობაში მყოფმა ქართულმა ავტოპარკმა გაიხანგრძლივოს მავნე აირებისა და უსიამოვნო ინდუსტრიული ხმების „გამობოლქვის“ პერიოდი.

В шестидесятые годы прошлого века Ферруччо получил от продажи тракторов бόльший доход, чем планировалось, и исполнил свою мечту: поставил в свой гараж новенькую «феррари». Вторая часть этой истории намного интереснее. «Феррари» не оправдала ожиданий Ферруччо. Ферруччо, не раздумывая, явился прямо к Энцо Феррари, чтобы обсудить недостатки машины, он высказал свое мнение и предложил помощь в решении проблем...

გასული საუკუნის სამოციან წლებში ფერუჩომ ტრაქტორების გაყიდვით დაგეგმილზე მეტი შემოსავალი მიიღო და ოცნებაც აისრულა: საკუთარ ფარეხში ახალთახალი «ფერარი» დააყენა. ამ ისტორიის მეორე ნაწილი გაცილებით საინტერესოა.

სადღეგრძელოებზე ჩემმა ბლოგმა იმაზე გაცილებით მეტი ვნებები და კონტრასტული რეაქციები გამოიწვია, ვიდრე ველოდი: მკვეთრად უარყოფითი ძირითადად უფროსი თაობის მხრიდან და მკვეთრად დადებითი ახალგაზრდა და საშუალო ასაკის ხალხის მხრიდან. მკვეთრად უარყოფითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა დაიწყეს პირადად ჩემი და ჩემი ქართველობის ლანძღვა კომენტარებში თუ პირად მიმოწერაში, ხოლო მკვეთრად დადებითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა -- ჩემი ქება მაღალი მოქალაქეობრივი თვითშეგნების გამო, რამაც გადამაწყვეტინა მეთქვა (ამჯერად უკვე საბოლოოდ), რატომ არ ვეთანხმები არცერთ მხარეს. როცა ვნებები დუღს, როგორც ამბობენ, ჭეშმარიტება ორთქლდება (არა, იმის თქმა არ მინდა, რომ მე ვიცი ჭეშმარიტება).

ბოლო შვიდი წელია ქართულ სუფრაზე არ ვყოფილვარ, სანამ გუშინ ძირითადად ახალგაზრდებისგან შემდგარ ჯგუფთან ერთად არწივის ხეობაში და ხორნაბუჯზე ლაშქრობის შემდეგ ერთ რესტორანში მათთან ერთად არ აღმოვჩნდი. მოკლედ, ამ ადამიანების ასაკმა და განათლებამ მაფიქრებინა, რომ ეს ხალხი არ დალევდა იმ სადღეგრძელოებს, რის გამოც ქართულ სუფრებს გავურბივარ. მოლოდინი არ გამართლდა. ამ სუფრაზეც შეისვა „საქართველოს გაუმარჯოს”, ჩვენი სიყვარულის (იგულისხმება სუფრაზე მსხდომნი), მეგობრობის და ხვალინდელი დღის სადღეგრძელოები. ამ სადღეგრძელოებს გვთავაზობდა ერთ-ერთი ჩვენი თანამოლაშქრე ბიჭი, რომელმაც თქვა მე თამადა არ ვარო, თუმცა ტრადიციული თამადისგან მხოლოდ იმით განსხვავდებოდა, რომ დალევას არ გვაძალებდა.

პანკისი - სტერეოტიპების მსხვერპლი ულამაზესი კუთხე

გამარჯობა, მინდა ეს ბლოგი დავწერო ქართული მატყლის პრობლემაზე და თხრობა დავიწყო ახლო წარულიდან, ასევე გაგაცნოთ მატყლის პრობლემის მოგვარების უელსური მოდელი.

უიმედო და არაინფორმირებული გურულები 6 ივლისს ლანჩხუთის მინუციპალიტეტის სოფელ ჯურუყვეთში ვნახე. არაინფორმირებული ევროინტეგრაციის პროცესებზე, უიმედო თავიანთი სოციალური მდგომარეობით.

აბორტის უფლება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პოსტულატია ადამიანის უფლების კონვენციაში. გაეროს CEDAW-ს კომიტეტის დეკლარაციაში წერია: „გაეროს წევრმა ქვეყნებმა ხელი უნდა შეუწყოს ჯანდაცვის სფეროში ქალის მიმართ ყველანარი დისკრიმინაციის აღმოფხვრას, ქალის და კაცის უფლება თანაბრად უნდა იყოს დაცული და ქალებს უნდა ქონდეთ წვდომა ჯანდაცვის სერვისებზე, ოჯახის დაგეგმარების ჩათვლით“.

Brexit -ის მოწინააღმდეგები მოსახლეობას აფრთხილებდნენ უპირატესად ეკონომიკური შედეგების თაობაზე: ბრიტანეთის ფინანსთა სამინისტროს პროგნოზით, Brexit-ის შემდგომ ყოველი ბრიტანული ოჯახი 4300 ფუნტს დაკარგავს წელიწადში 2020 წლისათვის იქნება სავარაუდოდ, 100 მილიარდი ფუნტის ეკონომიკური ზარალი. 950 000 სამუშო ადგილს შეექმნება საფრთხე. პროფესიული გაერთიანებების ვარაუდი უფრო დრამატულია: 4 მილიონი სამუშაო ადგილი საფრთხის ქვეშაა, განსაკუთრებით კი, ექსპორტთან დაკავშირებულ სფეროებში, საავტომობილო და ქიმიურ ინდუსტრიაში. ბევრი ფირმა კონტინენტურ ევროპაში გადავა. შემცირდება პირდაპირი ინვესტიციები.

ბატონი სერგო ქალაქ თელავიდან თან რეალური პიროვნებაა და თან კრებითი სახელია იმ ადამიანებისა, რომლებიც ევროინტეგრაციის მიმართულებით ინფორმაციულ შიმშილს განიცდიან.

გერმანიაში მმართველი კოალიციის პარტიების: CDU -სა და CSU- ს ცალკეული პოლიტიკოსები სკეპტიკურად არიან განწყობილნი, რამდენად გონივრულია საქართველოსთვის ვიზალიბერალიზაციის მინიჭების თაობაზე ევროკომისიის გეგმა. მათ არგუმენტად მოჰყავთ ქართული კრიმინალური დაჯგუფებების მზარდი მასშტაბი და გავლენები ევროპაში, ამასთან, საქართველოს მოქალაქეების მიერ ლტოლვილის სტატუსის ბოროტად გამოყენების ტენდენციად ქცეული ფაქტები. ეს არგუმენტები რეალობაში საფუძველს მოკლებული როდია, მაგრამ სწორედ ამ თემის წამოწევა საქართველოს სახელმწიფოსათვის ეგზისტენციალურად მნიშვნელოვანი საკითხის გადამწყვეტ ფაზაში აღაშფოთებს ქართულ საზოგადოებას:

„სურსათის უვნებლობა ევროკავშირმა რომ არ მოგვთხოვოს, ისე არ უნდა გვქონდეს“? - ეს რეპლიკა მესტიაში ჯერ კიდევ “გაუხურებელი” ტრენინგის მიმდინარეობის დროს ადგილობრივმა ზაზა დევდარიანმა “გვესროლა”.

პილოტმა დაშვება გამოაცხადა. ქვევით თვალი მომჭრა აღმოსავლეთსა და უდაბნოს კლიმატისთვის უჩვეულო სიმწვანემ, რომელიც თელ-ავივის აეროპორტის ზოლამდე მთელი 20 წუთის განმავლობაში არ დასრულებულა. გაოცებამ დროებით გადამავიწყა „აირზენას“ ღარიბული, უგემური მენიუ და ლამაზი, მაგრამ უჟმური და მოძველბიჭო სტიუარდესა. - ყვავის ყველაფერი, - მითხრა სიამაყით გვერდით მჯდომმა შუახნის მამაკაცმა, რომელიც საქართველოდან ისტორიულ სამშობლოში ღრმა ბავშვობაში გადასახლდა.

ცოტა ხნის წინ გავრცელდა ინფორმაცია "ჩერნომორენერგოს" დირექტორის, ასლან ბასარიას განცხადების შესახებ, რომელსაც ენგურჰესის დირექტორის ლევან მებონიაც ადასტურებს და რომლის მიხედვით ენგურჰესის მიერ გამომუშავებული არცერთი კილოვატი ამ ეტაპზე საქართველოს არ მიეწოდება და მთლიანად აფხაზეთს მიაქვს, ხოლო ზამთრისა და გაზაფხულის პერიოდში წაღებული ელექტროენერგიის რაოდენობა გამომუშავებულის 80%-ს შეადგენს.

არავის უკვირს ის ფაქტი, რომ რადიკალური ისლამის წარმომადგენელები მკაცრად აკრიტიკებენ დემოკრატიას, რადგან ის შარიათის სულთან შეუთავსებელ პოლიტიკურ პრაქტიკად, ზნეობრივი გარყვნილებისა და ქაოსის წყაროდ მიაჩნიათ. საკვირველი ისაა, რომ დემოკრატიას რელიგიის სახელით ქრისტიანებიც არ წყალობენ.

გასული წლის ბოლოს საქართველოს გაზმომარაგების გაზრდის საკითხმა არათუ აქტუალურობა შეიძინა, არამედ გადააჭარბა ყველანაირ მოლოდინს და უკვე ერთგვარ მძაფრსიუჟეტიან სერიალად იქცა “გაზპრომის” მთავარ როლში მონაწილეობით.

ქართველ მორწმუნეთა და სასულიერო პირთა გარკვეულ წრეში სიტყვა „ლიბერალიზმი“ ძალიან უარყოფითი რენომეთი სარგებლობს. ჩემი აზრით, ამას სამი უმთავრესი მიზეზი აქვს. პირველი, ესაა რუსული რელიგიური ლიტერატურა, რომლებიც „რომის მესამე იმპერიის“ სულისკვეთების მქონე ავტორების მიერაა დაწერილი, რომლებსაც ყველანაირი ლიბერალური აზრი, რომელიც ეჭვის ქვეშ აყენებს რუსული იმპერიის მართლმადიდებლურ მისიას, თავად მართლმადიდებლობის საწინააღმდეგო ძალად მიაჩნიათ; მეორე, ზოგიერთი ლიბერალის აგრესიული, ანტიეკლესიური პოზიცია, რომელიც სულაც არ გამომდინარეობს კლასიკური პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებიდან და აქედან გამომდინარე, თავად ამ ლიბერალის ბრალია და არა ლიბერალიზმის; მესამე, ზოგადად ლიბერალიზმის მოწინააღმდეგენი კარგად არ იცნობენ კლასიკური, პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებას.

ახალციხის რაიონში მცხოვრებ ერთ-ერთ მეფუტკრეს, რომელიც ევროპაში ქართული თაფლის ექსპორტისთვის საჭირო მოთხოვნებზე ინფორმაციას ეძებდა, სურსათის ეროვნულ სააგენტოში "ურჩიეს", რომ ევროკავშირში თაფლის შეტანაზე ფუჭ ოცნებას თავი დაანებოს და ცოტა უფრო პრაგმატულ-მიწიერი საქმით დაკავდეს.

ახლო აღმოსავლეთსა და სირიაში შექმნილი ვითარება შედეგია ცივილიზაციურ - რელიგიური კონფლიქტების გაღვივების, რომლებიც ემყარება საუკუნეების მანძილზე ჩამოყალიბებულ ეთნო-რელიგიურ რწმენებს და რომელთა გაღვივება ხდება გლობალური და რეგიონული პროცესების ფონზე.

კოლონიალიზმის ეპოქაში ევროპელები ცდილობდნენ ანდებში ოქროს ქალაქისთვის მიეგნოთ, მაგრამ ელდორადოც და ინკების პაიტიტიც მხოლოდ ლეგენდად დარჩა, ისევე როგორც საყდრისის 5-ათასწლოვანი მაღარო, რომლის შესახებაც უკვე ვეღარაფერს შევიტყობთ.

ხანგრძლივი დავა ე.წ. მოსმენების კანონთან დაკავშირებით დასრულებულია, ვეტოც დაძლეულია და დიდი ძმაც მზადყოფნაშია, რომ მუდამ გვიყუროს, გვისმინოს და განაჩენი გამოიტანოს.

მრავალი ქვეყნის გამოცდილების მიხედვით, სწორედ სადაზღვევო სფეროა ის სეგმენტი, რომელსაც შეუძლია რომ თავისი შემოსავლებიდან საგზაო უსაფრთხოებისთვის დაფინანსება გამოყოს და ეს თანხა ტრანსპარენტულად დახარჯოს გზების კეთილმოწყობასა და საგზაო უსაფრთხოებაზე მიმართულ სხვა კონკრეტულ პროექტებზე.

პირველად გადავწყვიტე ნახევრად პირადული და შეიძლება ცოტა არ იყოს თვითმაამებლური ჩანაწერის გასაჯაროება

უჩა სეთური, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) ექსპერტი

"მორიგი ბლეფი" - ასე აფასებდნენ დღეს პროგრამას "აწარმოე საქართველოში"

სტრატეგიულად მნიშნელოვანი გეოგრაფიული მდებარეობის გამო საქართველოს მთელს კავკასიაში და მის ფარგლებს გარეთაც საკვანძო სატრანზიტო ფუნქცია აკისრია. ამის გამო, სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის და სატრანსპორტო საშუალებების გაუმჯობესება აუცილებელი წინაპირობაა ქვეყნის ეკონომიკური და სოციალური განვითარებისთვის.

ევროპასთან ასოცირების შესახებ შეთანხმებაში განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა სატრანსპორტო საშუალებების უსაფრთხოების პირობების დაცვას: ავტომობილის გამართულობას, მძღოლების კვალიფიკაციას და მათ მიერ სამუშაო და დასვენების საათების მკაცრ დაცვას.

ერთხელ ერთმა ჩემმა ნაცნობმა ჟურნალისტმა, რომელიც შარშან კოლუმბიის უნივერსიტეტის ტრენინგზე გავიცანი, სოციალურ ქსელ Twitter-ზე დაწერა, რომ ამერიკის შეერთებული შტატების მადლობელია, რადგან მან, ნეპალელი ემიგრანტების შვილმა, მისი წილი ამერიკული ოცნება უკვე აიხდინა.

ადვოკატირება

"კვლევითი ჟურნალისტიკის და ადვოკატირების ცენტრი" ახორციელებს პროექტს, რომლის ფარგლებშიც ვეხმარებით მცირე და საშუალო ბიზნესს

შეხვედრა საღამოს 6 საათზე , www.eugeorgia.info-ს ოფისში დავნიშნეთ. ჩვენი ჯგუფი პირველად უნდა შეხვედროდა ახალციხის რაიონში, სოფელ ანდრიაწმინდაში მცხოვრებ მეყველეს - გალინა ინასარიძეს და მის შვილს - რუსლანს. თავდაპირველად, შეხვედრის მიზანი ერთმანეთის გაცნობ

რჩეული სტატიები

ამერიკული ლურჯი მოცვი, რომელიც გურიისა და აჭარის მაღალმთიანეთის კლიმატურ პირობებს კარგად შეეგუა, უნიკალური თვისებების გამო მსოფლიო ბაზარზე დიდი მოთხოვნით სარგებლობს. საქართველოში მოყვანილი 12 ტონა ლურჯი მოცვი დიდი ბრიტანეთის ბაზარზე წელს პირველად შევიდ

ევროკავშირის წარმომადგენლებმა საქართველოში თაფლის წარმოების ინდუსტრია შეამოწმეს და მიიჩნიეს, რომ სწორედ თაფლია ის ერთ-ერთი სტრატეგიული პროდუქტი, რომელსაც თხილისა და ღვინის კვალდაკვალ ევროკავშირის ბაზარზე შესვლის რეალური პერსპექტივა აქვს.

ევროკავშირში 1 კგ ბიო ჟოლოს საცალო ფასი 100 ევროს აჭარბებს, თუმცა, როცა კენკრის ბაღის გაშენება გადაწყვიტა, გიორგი კორელი, ძირითადად, მაინც ადგილობრივი ბაზრით მოიხიბლა. როგორც ახალგაზრდა ფერმერი ამბობს, ჟოლო საქართველოში საკმაოდ მოთხოვნადი პროდუქტია და ყოვ

მეწარმე წლიურ მოგებაზე მე-4 წლიდან გადის, ხოლო მე-6 წლიდან მიღებული მოგება პლანტაციის გაშენების და მოვლის მთლიან ხარჯებს აჭარბებს

ევროკავშირი სოფლად მცხოვრები მოსახლეობისთვის ახალ საგრანტო პროგრამას იწყებს. ევროპის სამეზობლო პროგრამა სოფლის მეურნეობისა და სოფლის განვითარებისთვის - ENPARD-ის ფარგლებში დაფინანსებას მიიღებს ის, ვისაც სოფლად აგროწარმოების ალტერნატიული ეკონომიკური საქმი

1 კგ - 30 ლარი- ამ ფასად შეგიძლიათ იყიდოთ სატაცური წელს ქართულ საცალო ქსელებში. ცხოვრების დონის გათვალისწინებით, ბოსტნეულს თამამად შეუძლია დელიკატესებს შორის თავისი ადგილი დაიკავოს. თუმცა, როგორც ექსპერტები აცხადებენ, ფასს არც მისი თვისებები ჩამორჩება.

პაატა მოგელაშვილს ხეხილის ბაღი 20 ჰა-ზე გორის რაიონის სოფელ ვარიანში აქვს გაშენებული. მეურნეობას უკვე რამდენიმე წელია ძმებთან ერთად უძღვება. ბაღი გააახლეს - "სინაფის" და "ჩემპიონის" ვაშლის ნერგები თანამედროვე ჯიშებით - "გრანი სმიტით", "ჯონათი" და "გოლდენ

რუსეთის სამხედრო თეორეტიკოსების მიერ შექმნილ “მომავლის ომის” მოდელს განსაკუთრებული აქტუალობა შესძინა უკრაინის კრიზისმა, რადგან კრემლმა სწორედ აღნიშნული მოდელის გამოყენებით მოახდინა უკრაინის ტერიტორიის ნაწილის ანექსია და შექმნა დესტაბილიზაციის კერები.

ქალი მეწარმეების ხელშეწყობის მიზნით, ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი საქართველოში ახალ პროგრამას იწყებს. EUGeorgia.info დაინტერესდა, რამდენად ხელსაყრელია პირობები და რას ფიქრობენ პროგრამასთან დაკავშირებით თავად ქალი მეწარმეები.

„ღვინის პირველი პარტია დანიაში 2006 წელს გავიტანეთ. შემდეგ დანიას ინგლისი, საფრანგეთი, იტალია და შვედეთი დაემატა.

banner
banner
banner