banner

Saturday, 23 November
25 January 2017 | 19:07 Economy

Прямые иностранные инвестиции - являются ли Грузия привлекательной для инвесторов?

Прямые иностранные инвестиции   - являются ли Грузия привлекательной для инвесторов?

Прямые иностранные инвестиции являются важным источником финансовыхвложений, особенно в развивающихся странах, где внутренние инвестициизанимают небольшую долю в общемобъеме. Прямые иностранные инвестиции являются важным источником для притока иностранной валюты в страну и, следовательно, имeют огромное значение для стабильности обменного курса. Недавно представленный план правительства,  состоящий  из 10 пунктов,  еще больше подчёркивает актуальность этой темы. Естественно, что такие заявления порождают особые ожидания, и инвесторы соответственно реагируют на них.

По мнению Председателя ICC Фади Асли, заявленный правительством план, состоящий из 10 пунктов возможно повлияет на дальнейшие решения инвесторов. Во время беседы с нами Асли отметил, что инвесторы не представляют какие изменения повлечёт за собой этот план. 

“Я настроен оптимистично. Правительству необходимо обновить методы. Отправной точкой должен быть рост всего внутреннего продукта. Все законы, которые принимает правительство, должны быть нейтральными по отношению к ВВП, или же положительно влиять на него. Если правительство достигнет этой цели, мы будем быстро продвигаться вперед. Мы, представители бизнес-организации, не хотим, чтобы увеличивались налоги, но факт, что сейчас мы находимся в тревожном положении, которое требует принятия чрезвычайных мер. Мы понимаем необходимость стабилизации лари и, исходя из этого, налоги должны быть увеличены. Но, какой эффект будет иметь эта политика на внутренний рост продукта, неизвестно. На данный момент я не могу дать оценку конкретных пунктов представленного правительством плана, так как не знаю, как повлияют они на экономический рост в целом. Этот вопрос нуждается в глубочайшемизучении ", - заявил Фади Асли.

Хотя правительство неоднократно подчеркивало, что Грузия поднялась выше в различных международных рейтингах и в главном стратегическом документе страны приоритетом для страны названа привлечение инвестиций, по статистическим данным объём инвестиции в Грузию за последние годы существенно не увеличился. По данным Национального бюро статистики, если в первой половине 2016 года, по сравнению с аналогичным периодом 2015 года инвестиции увеличились на 11%, в основном за счет первого квартала, то объем инвестиций во втором квартале снизился на 3,8%. Основываясь на тех же данных темп роста ежегодных прямых иностранных инвестиций в 2006-2015 годах был равнен 2,77%, что, безусловно, не является обнадеживающим показателем.

 

Прямые иностранные инвестиции

Рисунок 1. Прямые иностранные инвестиции (2006-2015гг.)

Источник: Национальное бюро статистики

 

 

 

 

Значительный рост инвестиций был зафиксирован в 2014 году, когда по сравнению с предыдущим периодом они выросли до 87%. В этом году 21% инвестиций осуществляется из Нидерландов и 19% из Азербайджана. В 2015 году в регионе в результате нынешнего кризиса девальвировалась национальной валюта, вследствиие чего на 11% сократились прямые иностранные инвестиции. Следует также отметить, что доля реинвестиций в целом объёме прямых иностранных инвестиций с 2013   сокращается и к 2015 году составляет всего 9%. Факт снижения указывает, на то что инвесторы уже не имеют оптимистических ожиданий.

 

Процентное изменение прямых иностранных инвестиций

Рисунок 2. Процентное изменение прямых иностранных инвестиций в 2007-2015 годы.

Источник: Национальное бюро статистики

 

 

 

Важно выяснить, по каким критериям принимают решения инвесторы и за какими индикаторами они наблюдают до принятия инвестиционного решения.

"Прежде всего инвесторы ищут потенциальные рынки в политически стабильных странах, где стабильно работает законодательство и законы не меняются ежедневно, где легко оперировать, с низким уровнем коррупции, где среда для бизнеса благоприятная, внутренний рынок велик, где развиты экспортные возможности", - отметил Асли.

Чтобы получитьпрямые иностранные инвестиции, учитываются и рассматриваются   факторы, которые увеличивают спрос на инвестиции в принимающей стране, такие как расширение целевого рынка и увеличение располагаемого дохода, с целью поощрения инвесторов и увеличения объема инвестиции. Но, как считает эксперт ISET Давид Кешелава для Грузии в принципе эти факторы не играют важную роль в вопросе увеличения инвестиций, поскольку местный рынок невелик, к тому же покупательная способность населения очень низкая. Давид Кешелава считает, что эту проблему можно решить лишь путём интеграции страны в Европу, что будет способствовать расширению рынка.

"Cоглашение Европейского союза о свободной торговле может оказать позитивное воздействие на рост инвестиций в стране, если заработает так называемая Трехсторонняя модель, смысл которой заключается в следующем: переработка сырья, импортируемого из одной страны  осуществляется во второй,  для  экспорта на крупные рынки сбыта в других (третьих) странах, в режиме  свободной торговли в рамках ЕС", - говорит Давид Кешелава.

Что касается факторов для стороны поставщиков, тут можно рассматривать такие детерминанты, как качество рабочей силы и инфраструктуры. То есть   определяющими факторами является то, что предлагает принимающая страна иностранному инвестору: а оба этих фактора представляют собой серьезную проблему для Грузии.

Основное препятствие, на которое я наткнулся в первый же год - это коммунальная неустроенность. Хотя на данном этапе этот вопрос решён, а относительно качества рабочей силы могу сказать, что существует недостаток менеджерских навыков, но грузины-  позитивный народ и это облегчает трудовые отношения ", - сказал в беседе  с нами владелец и управляющий директорWellington Ltd и Жан-Фредерик Полсен. Неквалифицированнуюрабочую силу Фади Асли назвал в качестве одного из препятствующих факторов и подчеркнул ее неэффективность в стране:

"К сожалению, нельзя сказать, что рабочая сила в Грузии квалифицирована, взять, например, текстильную промышленность и допустим, что один рабочий может производить 20 футболку за один день, в Грузии, производительная способность того же рабочего составляет 5 футболок в день. Да, у нас есть дешевая рабочая сила, но главнее, насколько она эффективна. Этот фактор является препятствующим для инвестора, поэтому необходимо повысить качество квалификации и образования, так как страна нуждается в более эффективных и профессиональных работниках", –отметил Фади Асли.

В стратегии социально-экономического развития страны "Грузия 2020" приоритетными направлениями были названы: конкурентоспособность частного сектора, развитие человеческого капитала, доступность к финансовым ресурсам, развитие инфраструктуры и максимальное использование транзитного потенциала. В стратегии названы несколько целевых показателей. Однако, например, по индексу эффективности логистики в стране наблюдается резкое ухудшение, что весьма далеко от целевого показателя.

В  новой  правительственной программе "Свобода, быстрое развитие, благополучие" говорится о необходимости улучшения бизнес-среды и поощрении предпринимательской деятельности. Одной из составляющих   правительственной программы является проведение  экономических реформ. Планируемые реформы включают в себя развитие рынка капитала и проведение земельной реформы, а также развитие системы государственно-частного партнерства. Но при этом в программе не указано, именно какие конкретные шаги планирует правительство в этом направлении и  на какие цели  ориентирован  план. Собственным опытом делится генеральный менеджер компании Well3- Джеффри Кент, который начал свою деятельность в Грузии в 2006 году.

Компания Well3 обслуживает горнобуровыми машинами предприятия горнодобывающей промышленности и строительные компании.

"Основная проблема с которой я столкнулся сразу же, было отсутствие необходимого опыта у местного штата сотрудников, дело в том, что никто не имел соответствующий для этой работы опыт. Существующие на рынке компании руководствовались устаревшими советскими схемами, которые в свою очередь не соответствуют международным стандартам. Таким образом, мне пришлось   подготавливать и обучать рабочих. Процесс растянулся, и наша компания потеряла на это время. Проблемой также оказались отношения с местными компаниями. Они использовали старую технику и поэтому им дороже обходилось оказание услуг, а я мог в три раза быстрее выполнить ту же работу, при этом с меньшими затратами, что вызывало некоторую раздражённость у местных компаний",- рассказал Джефри Кент.


Макроэкономические факторы

Важными факторами, которые учитываются инвесторами и препятствуют инвестициям, являются нестабильные макроэкономические показатели региона, где наблюдается значительный кризис, считает эксперт Давид Кешелава:

"Нестабильными в экономическом плане в первую очередь считаются страны, в которых нестабилен обменный курс, обусловлено это тем, что страна в основном зависит от ближайших торговых партнеров, в том числе от Турции и России, чьи проблемы автоматически отражаются на валютных колебаниях. Именно внешними факторами объясняется недавний низкий экономический рост, а это является дополнительным риском для инвестора ", - говорит Кешелава.

В условиях, когда страна зависит от многих внешних факторов стабильность макроэкономических показателей трудна достижима. Одной из значимых проблем Кешелава считает и то, что в стране не развит рынок капитала.

"Не развит рынок капитала и, следовательно, финансовые ресурсы очень дорого обходятся. На финансовом рынке, банки являются единственными игроками и, следовательно, у них нет конкурентов, также не развит рынок акций и облигаций. Соответственно, инвестор, который не может другим способом привлечь финансовые ресурсы (выпуском акций и облигаций) вынужден сотрудничать с банками, где процентная ставка очень высока. Таким образом, при развитии рынка капитала финансы станут более доступными ",-заявляет Кешелава.

Для решения проблемы доступности к финансам в программе" Грузия 2020", представлен план развития инфраструктуры рынка капитала: "С целью развития рынка капитала правительство пересмотрит существующее законодательство, в случае необходимости разработает новые нормы и регуляции, обеспечит развитие корпоративных облигаций, ценных бумаг, обремененных обязательствами, инструментов частного капитала и других финансовых инструментов".

 

Международные рейтинги

Грузия сохраняет хорошую позицию в мировых рейтингах, хотя этот факт не особо отражается на росте прямых иностранных инвестиций, что дает нам право предполагать, что другие факторы являются более важными в процессе принятия решений. Это подтверждают в беседе с нами и сами инвесторы. Индексы международных рейтингов и методология их вычисления часто меняется, поэтому инвесторы  не особо обращают внимание на подобные рейтинги. Следует также отметить, что по общему индексу страна может подняться в рейтинге и при этом по развёрнутым компонентам, в некоторых пунктах фиксируются значительные ухудшения. Чтобы проиллюстрировать факт влияния рейтингов на поток прямых иностранных инвестиций, мы можем привести пример Индии и Новой Зеландии. Индия занимает 130-е место в рейтинге ведения бизнеса, а в то время как Новая Зеландия находится на первом. Хотя по объему прямых иностранных инвестиций Индия опережает Новую Зеландию, что в основном связано с дешевой рабочей силой и объемом рынка.

По данным рейтинга Всемирного банка 2017 Года по ведению бизнеса среди 190 стран мира Грузия занимает 16-е место. Данный рейтинг включает несколько показателей, из которых больше всего изменился показатель по снабжению электроэнергией -он поднялся на 26 место. Вообще Грузия по многим показателям поднялась вверх, кроме одного - показателя по платежеспособности она понизилась на 5 пунктов и переместилась на 106-м место. По индексу глобальной конкурентоспособности, Грузия по сравнению с 2015-2016 годом, поднялась на 7 пунктов и среди 138 стран занимает 59-е место и она опережает такие страны, как Румыния, Словакия, Венгрия и Хорватия. Индекс был разработан Всемирным экономическим форумом и учитывает 114 индикаторов, которые влияют на производительность и долгосрочное благосостояние. В последнем докладе по  индексам глобальной конкурентоспособности говорится, что некоторые страны евразийского региона с точки зрения конкурентоспособности справились с вызовами связанными со снижением цен на товары, с колебаниями обменного курса, рецессией с Россией и Украиной и с замедлением экономических процессов в Китае Грузия наряду с Таджикистаном названа одной из конкурентоспособных стран  в регионе, а по уровню развития страна находится на второй стадии, что означает окончание переходного периода и начало развития,  которое ориентировано на показатели эффективности. Тем не менее, по данным исследования, наиболее проблемными факторами и нерешенными проблемами для ведения бизнеса в стране остается в первую очередь неквалифицированная рабочая сила и доступ к финансовым ресурсам.     

"Логистика, как самая быстро и динамично развивающая отрасль в современном мире, дает возможность Грузии максимально использовать собственный транзитный и торговый потенциал. Соответственно, государственная политика будет направлена на дальнейшее развитие этой сферы и улучшение инфраструктуры, привлечение инвестиции и интеграцией в международные и региональные транспортные системы", - читаем в документе о стратегии социально-экономического развития Грузии.

Показатели индекса логистики не отражают цели планируемого направления. В базовый(2012) год по уровню индекса логистики Грузия находилась на 77-м месте в мировом рейтинге. В 2014 году этот индекс сошел на 2,51 и страна перешла на 116-м месте. А в 2016 году индекс был еще хуже и опустился до 2,35 и соответственно   Грузия переместилась на 130-й позицию.

 

Законодательные факторы                                      

Представители бизнеса в качестве одного из основных препятствий в этом отношении называют фактор правительственных регуляции - большое различие между законодательством и реальной картиной. По мнению инвесторов, правительство должно помочь бизнесу как можно больше приблизится к существующим регуляциям.

"Давление со стороны Службы Доходов было одной из важных проблем для инвесторов. Замораживание банковских счетов, жёсткие проверки аудита, ненужные штрафы являются препятствующими факторами для инвесторов. В 2016 году на основании постановления суда правительством был принят новый закон, в соответствии с которым банковские счета компании будут заморожены только в исключительных случаях. Мы считаем, что существует политическая воля прекратить давление на бизнес и уже наблюдаются улучшения. Кроме того, мы внесли в Мэрию Тбилиси жалобы в большом количестве, однако процессы затягиваются", - сказал Фади Асли.

По рекомендации представителей МВФ усовершенствование кадастровой системы станет важным шагом в привлечении инвестиций. Сейчас владельцем земли может стать гражданин иностранного государства, но при этом, существуют некоторые ограничения. Например, он не вправе приобретать менее чем 5 га земли. Согласно законодательству, для иностранных граждан, которые осуществят в Грузии инвестиции на сумму не менее 300 000 лари, в соответствии с законом «О содействии и гарантиях инвестиционной деятельности», будет выдаваться инвестиционный вид на жительство. Вторая проблема заключается в том, что земли предназначенные для сельского хозяйства составляют лишь 25% от кадастровой карты, а карта нуждается в усовершенствовании. Это вызывает проблемы  в  процессе приобретения  земли. Кроме того, в судебном порядка разбирательство этих дел длиться годами.

Изменения в Налоговом кодексе, в частности внедрение эстонской модели, будет иметь долгосрочное положительное влияние на бизнес, особенно на ведении крупного бизнеса, который ориентирован на долгосрочные цели и смоделирован на реинвестировании капитала. Соответственно, инвесторы будут иметь стимул, для реинвестирования финансов. "Страна вполне дружелюбна по отношению к инвесторам, это относится и к местным и иностранным инвесторам. Я приветствую реформы, связанные с подоходным налогом, которые действительно будет служить стимулом для повторного инвестирования", - сказал Жан-Фредерик Полсен.

Менеджер проекта "Учебного центра либерализма” Давид Клдиашвили  в беседе  с нами  говорил о проблемах,  связанных с законодательством , которые мешают инвесторам.

"При оценке правовых рисков инвесторы часто сталкиваются с проблемами, связанными со старым законодательством. В частности, в Гражданском кодексе некоторые статьи должны быть пересмотрены и изменены. Еще одной важной проблемой являются решения апелляционного суда, споры между партнерами и судебные процессы затягиваются и не дают реальной статистики, опираясь на которую может руководствоваться инвестор. Во время консультации со стороны государства заинтересованные стороны не получают точный анализ. Также следует отметить, что кодексом не предусмотрены современные средства коммуникации", - отметил Давид Клдиашвили.

Менеджер опасается, что проблемы для инвесторов могут возникнуть при возможных изменениях в трудовом кодексе, в частности созданием инспекции труда. По мнению Клдиашвили, такое вмешательство отрицательно отразится на рынке труда, и, следовательно, инвесторы будут вынуждены заручиться услугами квалифицированных юристов для консультации относительно новых регуляций, что связано с дополнительными расходами.

"Упрощены процедуры регистрации и права собственности на компанию. Дом Юстиции очень эффективен. В Грузии очень привлекательные условия для инвесторов, однако налоговые правила слишком строги. Был момент, когда мы не смогли выплатить налог, и из-за чего счета нашей компании закрыли. Я был вынужден уволить 30 человек, которые работали со мной. Прежде всего необходимо проверить и выяснить причины, почему компания не платит налог, а затем решить, следует ли закрыть ее", - говорит Джеффри Кент.

В заключение можно сказать, что страна имеет реальный потенциал для привлечения иностранных инвестиций и таким путём, способствовать стабилизации национальной валюты и обеспечению высоких темпов экономического роста. Страна является политически стабильной, без заметной коррупции, было подписано соглашение об ассоциации с Европейским Союзом, в  рамках  которого со странами Европейский союза торговля идёт в свободном режиме. Достигнуто соглашение о свободной торговле с Китаем тоже. Хотя, как оказалось, этих показателей для привлечения инвестиции недостаточно. Для долгосрочных инвестиции в стране инвесторам нужны твердые гарантии на исправную работу законодательной и судебной системы, смягчение государственных регуляций, улучшение инфраструктуры, рост экспортного потенциала, повышение качества рабочей силы и развитие финансовых рынков.  Изменения в этих направлениях должны проводится государством.


Кетеван Мелкадзе

ISET (Международная школа экономики), магистр экономики

 

 

 

 

 

 

 

Read
10844
Send mail

Related stories aren't found


BLOG

„კაპიტალი განსაზღვრავს წარმოებით ურთიერთობებს,“ – კარლ მარქსის ამ ზეცნობილი ფრაზით გილოცავთ კაპიტალიზმის კრიტიკოსებს თქვენი კერპის 200 წლის იუბილეს, და მსურს განვავრცო, რომ იდეოლოგიური განსხვავების მიუხედავად, არა თუ ვეთანხმები, მეტიც, მიმაჩნია, რომ სწორედ კაპიტალი უდევს საფუძვლად არა მხოლოდ წარმოებით, არამედ ნებისმიერი სახის ურთიერთობას სოციუმში, რომელიც პროგრესსა და განვითარებაზეა ორიენტირებული.

2019 წლამდე გადადოს საპენსიო რეფორმის დაწყება და მოამზადოს წინაპირობები კონსერვატიული (და არა სოციალურ-ლიბერალური) მოდელის შემოღებისთვის, იმ დათქმით, რომ დაგროვებითი და საბაზისო პენსიების სქემები ყოველთვის ერთმანეთის პარალელურად იარსებებს

ახალქალაქს მორიგი დაგეგმილი ტრენინგის ფარგლებში ვესტუმრეთ. ამ ნაყოფიერ მიწაზე მშრომელი ფერმერები ცხოვრობენ. სწორედ აქ მოდის ქართულ ბაზარზე არსებული კარტოფილის, ბოსტნეულისა და მარცვლეულის დიდი ნაწილი. ბოლო პერიოდში ჩვენ მიერ ჩატარებული ტრენინგებიდან ეს შეხვედრა ყველაზე ინტერაქციული აღმოჩნდა. გამაკვირვა მათმა ცხოველმა ინტერესმა სიახლისადმი. ისინი მაქსიმალურად ცდილობდნენ მათთვის საინტერესო საკითხზე მიეღოთ რაც შეიძლება მეტი ინფორმაცია.

გასულ კვირას მაკედონიაში ნაციონალისტურად განწყობილ ადამიანთა ჯგუფი შეიჭრა პარლამენტში. 200-კაციანი ბრბო, რომელთა შორისნიღბიანი მამაკაცები იყვნენ, სასტიკად გაუსწორდაწამყვანი მაკედონიური ოპოზიციურიპარტიის და ეთნიკური ალბანელების პარტიის ლიდერებს, მათ შორის ქალბატონს. ეს ორი პარტია აპირებდა ახალი უმრავლების შექმნას მაკედონიის პარლამენტში, რომლის სპიკერად ეთნიკურად ალბანელი პოლიტიკოსი აირჩიეს. პარლამენტში შეჭრილები, რომლებიც ქვეყნის ყოფილი პრემიერ-მინისტრისმომხრეები იყვნენ, ამ ფაქტის ასეთი სისხლიანი გზით ჩაშლას ცდილობდნენ.

დღეს ქართულმეტყველებაში, ალბათ, 7000 სიტყვაზე მეტი არ გამოიყენება, ბარბარიზმებმა კი, რასაც წლებია ვაგროვებ, 1600-ს გადააჭარბა.

კონფლიქტის დაწყებიდან მეექვსე წელს ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა ჩაურევლობის პოლიტიკა დაარღვია და ასადის რეჟიმის წინააღმდეგ იერიში პირველად 7 აპრილს, გამთენიისას მიიტანა.

ესტონური წარმატებული პოტიკის მაგალითების მოძიება შესაძლებელია თითქმის ნებისმიერ სფეროში, დაწყებული სახელმწიფო მმართველობიდან, დამთავრებული განათლების პოლიტიკით.

უცხო ქვეყნების კანონებისა თუ რეფორმების კოპირება განვითარების ერთი-ერთი პოპულარული და საქართველოშიც ხშირად გამოყენებადი რეცეპტია. ლოგიკა მარტივია - „საჭირო არ არის ველოსიპედის ახლიდან გამოგონება“. თუმცა, ეს მიდგომა ხშირად არ ამართლებს.

ევროკავშირთან სავაჭრო სივრცის გაფართოების შედეგად ყველა მოსალოდნელი დადებით ეფექტი მიიღწევა გრძელვადიან პერიოდში (5-10 წელიწადი), ხოლო ხარჯების გაღება გვიწევს დღეს, რათა შესაბამისობაში მოვიდეთ ევროკავშირის კანონმდებლობასთანდა საბაზრო მოთხოვნებთან. ისედაც დაძაბულ სოციალურ და პოლიტიკურ ფონზე ამან შესაძლოა საფრთხე შეუქმნას რეფორმების წარმატებით განხორციელებას. შესაბამისად, დაახლოების პროცესი უნდა იყოს თანმიმდევრული და პრიორიტეტები გათვლილი ისე, რომ ბიზნესს ჰქონდეს ზრდის სტიმული; ასევე, მნიშვნელოვანია ექსპორტზე ორიენტირებული დარგების კონკურენტუნარიანობის ამაღლება წახალისდეს. მეორე მხრივ, საქართველოში ევროკავშირის სტანდარტების დანერგვა მეწარმეობასა და ზოგადად ქვეყნის საინვესტიციო სივრცეში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვას და ევროპულ ბაზარზე წვდომას ხელს შეუწყობს. DCFTA-ს სარგებლის სრულად ასათვისებლად, ასევე, აუცილებელია სამუშაო ძალის ბაზრის ცვლილება, რომელიც ამჟამად თავმოყრილია ძირითადად დაბალმწარმოებლურ დარგებში.

მე ძალიან კარგად არ ვიცნობ მაგამედ სარიევს. მაქსიმუმ ორჯერ შევხვედრივარ, პირველად მარნეულში და მეორედ ერთი კვირის წინ გარდაბნის მუნიციპალიტეტში ამჯერადაც ევროკავშირთან სავაჭრო ხელშეკრულების (DCFTA) შესაძლებლობების შესახებ ტრეინინგზე. მაგამედი არც ოლიმპიური ჩემპიონია და მისი ფოტოები არც საჯარო თავშეყრის ადგილებშია გამოფენილი, თუმცა ის რომ საუკეთესო მოქალაქეა, ამ ფაქტს წყალი არ გაუვა!

განვითარების ერთი-ერთი პოპულარული რეცეპტი, რომელსაც საქართველოშიც ხშირად მივმართავთ, უცხო ქვეყნების კანონებისა თუ რეფორმების კოპირებას გულისხმობს. ლოგიკა მარტივია - „საჭირო არ არის ველოსიპედის ახლიდან გამოგონება“. სამწუხაროდ, ეს მიდგომა რიგ შემთხვევაში არ ამართლებს. ვაშლი და ფორთოხალი ორივე მრგვალია და ორივე ხილია, მაგრამ აღნიშნული საერთო მახასიათებლები არ იძლევა საფუძველს გავაკეთოთ დაშვება, რომ მათი ხეები ერთი და იმავე გარემო-პირობებში და ერთნაირი მოვლის მეთოდებით ხარობს.

კეთილდღეობის ეკონომიკის ერთ-ერთი პრინციპია, რომ ზოგიერთ გადასახადს შესაძლოა უკუგავლენა ჰქონდეს ინდივიდების მოტივაციაზე- შექმნან დოვლათი. თუმცა, თუ გადასახადებიდან მიღებული თანხა საკმარისი არ არის ხარისხიანი ინფრასტრუქტურისა და საჯარო სერვისების დასაფინანსებლად, ამანაც შეიძლება დააზარალოს ეკონომიკა.

ინსტიტუტების განვითარებას არა მარტო პროფესიონალების, პოლიტიკური და ეკონომიკური ელიტების სწორად მიმართული შრომა და გადაწყვეტილებები, არამედ მოსახლეობის დამოკიდებულებებისა და ფასეულობების შეცვლაც სჭირდება.

ფერმერებთან ჩვენი შეხვედრის დროს სულიად მოულოდნელად აღმოვაჩინეთ მსმენელებს შორის ორი “თინეიჯერი” ბიჭი; მომავალი ფერმერები მამასთან ერთად გამალებით იწერდნენ პრეზენტაციის დროს მიწოდებულ ყველა ინფორმაციას თაფლის წარმოების არსებული შესაძლებლობების, პრობლემებისა და გამოწვევების შესახებ.

მას შემდეგ, რაც საქართველომ დამოუკიდებლობა მოიპოვა, მთავრობები, პოლიტიკური პარტიები, ექსპერტები, თუ იდეოლოგები გვპირდებიან საქართველოს ეკონომიკურ გაბრწყინებას, რეცეპტად კი ბორჯომის გაყიდვიდან დაწყებული დაბალი გადასახადებით დამთავრებული არაერთ იდეას თუ თეორიას ასახელებენ. ასე გრძელდება 25 წელია და, მართალია, 90-იანი წლების სიდუჭირიდან მოსახლეობის დიდი ნაწილი გამოვიდა, გაბრწყინებამდე ჯერ კიდევ ბევრი გვიკლია.

გუგენჰაიმში აგნეს მარტინმა, MoMA-ს თანამედროვე ხელოვნების ფილიალმა (PS1) ნიუ-იორკში, ჩიკაგოს ხელოვნების ინსტიტუტმა და ჩიკაგოს თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმმა კიდევ ერთხელ დამარწმუნა, რომ არ არსებობს გამოხატვის უღირსი საგნები, აღქმები, მოვლენები თუ ამ მოვლენების ინტერპრეტაციები.

სამი წლის წინ ამერიკელმა ჟურნალისტმა ენ ბერნარდმა National Geographic-ისთვის მომზადებულ რეპორტაჟში შემდეგი სიტყვები დაწერა: „თუ დაეცემა დამასკო, დაეცემა სირიაც.“ ომის დაწყებიდან, თითქმის, ექვსი წლის თავზე პრეზიდენტ ბაშარ ალ-ასადის ციტადელად ქცეული სირიის დედაქალაქი გადარჩა, ხოლო ალეპომ, სიდიდით მეორე უძველესმა ქალაქმა და ომამდელი სირიის ბიზნესცენტრმა, დაცემა 2012 წლიდან (სამოქალაქო ომის დაწყებიდან ერთ წელიწადში) დაიწყო, თუმცა, მაინც ბევრს გაუძლო გარდა რუსეთის ავიაიერიშისა.

ციდან ალბათ ყველაზე კარგად ჩანს გერმანული რაციონალიზმი, მიწის და განახლებადი ენერგიიის ათვისება (გუშინ მხოლოდ მიუნხენიდან ფრანკფურტამდე მგზავრობისას 500-ზე მეტი ქარის წისქვილი დავთვალე), ტყის ფართობების და სასოფლო-სამეურნეო სავარგულების ეს რაღაც განსხვავებული სიმეტრიით მონაცვლეობა და, მთლიანობაში, ეს განსხვავებულად დავარცხნილი რელიეფი.

გაძვირებული საიმპორტო ავტომობილების ფასი (გამოწვეული აქციზის ზრდით), სავარაუდოდ, გაახანგრძლივებს საქართველოში არსებული ავტომობილების „ექსპლუატაციის“ ვადას. შესაბამისად, ტექნიკური შემოწმების შემოღების ვადებისა და პირობების გაურკვევლობის პირობებში, შესაძლოა, ტექნიკურად არც ისე სახარბიელო მგომარეობაში მყოფმა ქართულმა ავტოპარკმა გაიხანგრძლივოს მავნე აირებისა და უსიამოვნო ინდუსტრიული ხმების „გამობოლქვის“ პერიოდი.

В шестидесятые годы прошлого века Ферруччо получил от продажи тракторов бόльший доход, чем планировалось, и исполнил свою мечту: поставил в свой гараж новенькую «феррари». Вторая часть этой истории намного интереснее. «Феррари» не оправдала ожиданий Ферруччо. Ферруччо, не раздумывая, явился прямо к Энцо Феррари, чтобы обсудить недостатки машины, он высказал свое мнение и предложил помощь в решении проблем...

გასული საუკუნის სამოციან წლებში ფერუჩომ ტრაქტორების გაყიდვით დაგეგმილზე მეტი შემოსავალი მიიღო და ოცნებაც აისრულა: საკუთარ ფარეხში ახალთახალი «ფერარი» დააყენა. ამ ისტორიის მეორე ნაწილი გაცილებით საინტერესოა.

სადღეგრძელოებზე ჩემმა ბლოგმა იმაზე გაცილებით მეტი ვნებები და კონტრასტული რეაქციები გამოიწვია, ვიდრე ველოდი: მკვეთრად უარყოფითი ძირითადად უფროსი თაობის მხრიდან და მკვეთრად დადებითი ახალგაზრდა და საშუალო ასაკის ხალხის მხრიდან. მკვეთრად უარყოფითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა დაიწყეს პირადად ჩემი და ჩემი ქართველობის ლანძღვა კომენტარებში თუ პირად მიმოწერაში, ხოლო მკვეთრად დადებითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა -- ჩემი ქება მაღალი მოქალაქეობრივი თვითშეგნების გამო, რამაც გადამაწყვეტინა მეთქვა (ამჯერად უკვე საბოლოოდ), რატომ არ ვეთანხმები არცერთ მხარეს. როცა ვნებები დუღს, როგორც ამბობენ, ჭეშმარიტება ორთქლდება (არა, იმის თქმა არ მინდა, რომ მე ვიცი ჭეშმარიტება).

ბოლო შვიდი წელია ქართულ სუფრაზე არ ვყოფილვარ, სანამ გუშინ ძირითადად ახალგაზრდებისგან შემდგარ ჯგუფთან ერთად არწივის ხეობაში და ხორნაბუჯზე ლაშქრობის შემდეგ ერთ რესტორანში მათთან ერთად არ აღმოვჩნდი. მოკლედ, ამ ადამიანების ასაკმა და განათლებამ მაფიქრებინა, რომ ეს ხალხი არ დალევდა იმ სადღეგრძელოებს, რის გამოც ქართულ სუფრებს გავურბივარ. მოლოდინი არ გამართლდა. ამ სუფრაზეც შეისვა „საქართველოს გაუმარჯოს”, ჩვენი სიყვარულის (იგულისხმება სუფრაზე მსხდომნი), მეგობრობის და ხვალინდელი დღის სადღეგრძელოები. ამ სადღეგრძელოებს გვთავაზობდა ერთ-ერთი ჩვენი თანამოლაშქრე ბიჭი, რომელმაც თქვა მე თამადა არ ვარო, თუმცა ტრადიციული თამადისგან მხოლოდ იმით განსხვავდებოდა, რომ დალევას არ გვაძალებდა.

პანკისი - სტერეოტიპების მსხვერპლი ულამაზესი კუთხე

გამარჯობა, მინდა ეს ბლოგი დავწერო ქართული მატყლის პრობლემაზე და თხროცა დავიწყო ახლოს წარულიდან, აასევე გაგაცნოთ მატყლის პრობლემის მოგვარების უელსური მოდელი.

უიმედო და არაინფორმირებული გურულები 6 ივლისს ლანჩხუთის მინუციპალიტეტის სოფელ ჯურუყვეთში ვნახე. არაინფორმირებული ევროინტეგრაციის პროცესებზე, უიმედო თავიანთი სოციალური მდგომარეობით.

აბორტის უფლება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პოსტულატია ადამიანის უფლების კონვენციაში. გაეროს CEDAW-ს კომიტეტის დეკლარაციაში წერია: „გაეროს წევრმა ქვეყნებმა ხელი უნდა შეუწყოს ჯანდაცვის სფეროში ქალის მიმართ ყველანარი დისკრიმინაციის აღმოფხვრას, ქალის და კაცის უფლება თანაბრად უნდა იყოს დაცული და ქალებს უნდა ქონდეთ წვდომა ჯანდაცვის სერვისებზე, ოჯახის დაგეგმარების ჩათვლით“.

Brexit -ის მოწინააღმდეგები მოსახლეობას აფრთხილებდნენ უპირატესად ეკონომიკური შედეგების თაობაზე: ბრიტანეთის ფინანსთა სამინისტროს პროგნოზით, Brexit-ის შემდგომ ყოველი ბრიტანული ოჯახი 4300 ფუნტს დაკარგავს წელიწადში 2020 წლისათვის იქნება სავარაუდოდ, 100 მილიარდი ფუნტის ეკონომიკური ზარალი. 950 000 სამუშო ადგილს შეექმნება საფრთხე. პროფესიული გაერთიანებების ვარაუდი უფრო დრამატულია: 4 მილიონი სამუშაო ადგილი საფრთხის ქვეშაა, განსაკუთრებით კი, ექსპორტთან დაკავშირებულ სფეროებში, საავტომობილო და ქიმიურ ინდუსტრიაში. ბევრი ფირმა კონტინენტურ ევროპაში გადავა. შემცირდება პირდაპირი ინვესტიციები.

ბატონი სერგო ქალაქ თელავიდან თან რეალური პიროვნებაა და თან კრებითი სახელია იმ ადამიანებისა, რომლებიც ევროინტეგრაციის მიმართულებით ინფორმაციულ შიმშილს განიცდიან.

გერმანიაში მმართველი კოალიციის პარტიების: CDU -სა და CSU- ს ცალკეული პოლიტიკოსები სკეპტიკურად არიან განწყობილნი, რამდენად გონივრულია საქართველოსთვის ვიზალიბერალიზაციის მინიჭების თაობაზე ევროკომისიის გეგმა. მათ არგუმენტად მოჰყავთ ქართული კრიმინალური დაჯგუფებების მზარდი მასშტაბი და გავლენები ევროპაში, ამასთან, საქართველოს მოქალაქეების მიერ ლტოლვილის სტატუსის ბოროტად გამოყენების ტენდენციად ქცეული ფაქტები. ეს არგუმენტები რეალობაში საფუძველს მოკლებული როდია, მაგრამ სწორედ ამ თემის წამოწევა საქართველოს სახელმწიფოსათვის ეგზისტენციალურად მნიშვნელოვანი საკითხის გადამწყვეტ ფაზაში აღაშფოთებს ქართულ საზოგადოებას:

„სურსათის უვნებლობა ევროკავშირმა რომ არ მოგვთხოვოს, ისე არ უნდა გვქონდეს“? - ეს რეპლიკა მესტიაში ჯერ კიდევ “გაუხურებელი” ტრენინგის მიმდინარეობის დროს ადგილობრივმა ზაზა დევდარიანმა “გვესროლა”.

პილოტმა დაშვება გამოაცხადა. ქვევით თვალი მომჭრა აღმოსავლეთსა და უდაბნოს კლიმატისთვის უჩვეულო სიმწვანემ, რომელიც თელ-ავივის აეროპორტის ზოლამდე მთელი 20 წუთის განმავლობაში არ დასრულებულა. გაოცებამ დროებით გადამავიწყა „აირზენას“ ღარიბული, უგემური მენიუ და ლამაზი, მაგრამ უჟმური და მოძველბიჭო სტიუარდესა. - ყვავის ყველაფერი, - მითხრა სიამაყით გვერდით მჯდომმა შუახნის მამაკაცმა, რომელიც საქართველოდან ისტორიულ სამშობლოში ღრმა ბავშვობაში გადასახლდა.

ცოტა ხნის წინ გავრცელდა ინფორმაცია "ჩერნომორენერგოს" დირექტორის, ასლან ბასარიას განცხადების შესახებ, რომელსაც ენგურჰესის დირექტორის ლევან მებონიაც ადასტურებს და რომლის მიხედვით ენგურჰესის მიერ გამომუშავებული არცერთი კილოვატი ამ ეტაპზე საქართველოს არ მიეწოდება და მთლიანად აფხაზეთს მიაქვს, ხოლო ზამთრისა და გაზაფხულის პერიოდში წაღებული ელექტროენერგიის რაოდენობა გამომუშავებულის 80%-ს შეადგენს.

არავის უკვირს ის ფაქტი, რომ რადიკალური ისლამის წარმომადგენელები მკაცრად აკრიტიკებენ დემოკრატიას, რადგან ის შარიათის სულთან შეუთავსებელ პოლიტიკურ პრაქტიკად, ზნეობრივი გარყვნილებისა და ქაოსის წყაროდ მიაჩნიათ. საკვირველი ისაა, რომ დემოკრატიას რელიგიის სახელით ქრისტიანებიც არ წყალობენ.

გასული წლის ბოლოს საქართველოს გაზმომარაგების გაზრდის საკითხმა არათუ აქტუალურობა შეიძინა, არამედ გადააჭარბა ყველანაირ მოლოდინს და უკვე ერთგვარ მძაფრსიუჟეტიან სერიალად იქცა “გაზპრომის” მთავარ როლში მონაწილეობით.

ქართველ მორწმუნეთა და სასულიერო პირთა გარკვეულ წრეში სიტყვა „ლიბერალიზმი“ ძალიან უარყოფითი რენომეთი სარგებლობს. ჩემი აზრით, ამას სამი უმთავრესი მიზეზი აქვს. პირველი, ესაა რუსული რელიგიური ლიტერატურა, რომლებიც „რომის მესამე იმპერიის“ სულისკვეთების მქონე ავტორების მიერაა დაწერილი, რომლებსაც ყველანაირი ლიბერალური აზრი, რომელიც ეჭვის ქვეშ აყენებს რუსული იმპერიის მართლმადიდებლურ მისიას, თავად მართლმადიდებლობის საწინააღმდეგო ძალად მიაჩნიათ; მეორე, ზოგიერთი ლიბერალის აგრესიული, ანტიეკლესიური პოზიცია, რომელიც სულაც არ გამომდინარეობს კლასიკური პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებიდან და აქედან გამომდინარე, თავად ამ ლიბერალის ბრალია და არა ლიბერალიზმის; მესამე, ზოგადად ლიბერალიზმის მოწინააღმდეგენი კარგად არ იცნობენ კლასიკური, პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებას.

ახალციხის რაიონში მცხოვრებ ერთ-ერთ მეფუტკრეს, რომელიც ევროპაში ქართული თაფლის ექსპორტისთვის საჭირო მოთხოვნებზე ინფორმაციას ეძებდა, სურსათის ეროვნულ სააგენტოში "ურჩიეს", რომ ევროკავშირში თაფლის შეტანაზე ფუჭ ოცნებას თავი დაანებოს და ცოტა უფრო პრაგმატულ-მიწიერი საქმით დაკავდეს.

ახლო აღმოსავლეთსა და სირიაში შექმნილი ვითარება შედეგია ცივილიზაციურ - რელიგიური კონფლიქტების გაღვივების, რომლებიც ემყარება საუკუნეების მანძილზე ჩამოყალიბებულ ეთნო-რელიგიურ რწმენებს და რომელთა გაღვივება ხდება გლობალური და რეგიონული პროცესების ფონზე.

Advocating

შეხვედრა საღამოს 6 საათზე , www.eugeorgia.info-ს ოფისში დავნიშნეთ. ჩვენი ჯგუფი პირველად უნდა შეხვედროდა ახალციხის რაიონში, სოფელ ანდრიაწმინდაში მცხოვრებ მეყველეს - გალინა ინასარიძეს და მის შვილს - რუსლანს. თავდაპირველად, შეხვედრის მიზანი ერთმანეთის გაცნობ

featured

The American blueberry, which adapted well to the climactic conditions of the Guria and Adjara highlands, is in high demand on the global market because of its unique properties. This year, 12 tons of blueberries grown in Georgia were delivered for sale o

EU representatives inspected the production of honey in Georgia and concluded that honey is one of the best-placed Georgian products, along with hazelnuts and wine, for entering EU markets.

ევროკავშირში 1 კგ ბიო ჟოლოს საცალო ფასი 100 ევროს აჭარბებს, თუმცა, როცა კენკრის ბაღის გაშენება გადაწყვიტა, გიორგი კორელი, ძირითადად, მაინც ადგილობრივი ბაზრით მოიხიბლა. როგორც ახალგაზრდა ფერმერი ამბობს, ჟოლო საქართველოში საკმაოდ მოთხოვნადი პროდუქტია და ყოვ

მეწარმე წლიურ მოგებაზე მე-4 წლიდან გადის, ხოლო მე-6 წლიდან მიღებული მოგება პლანტაციის გაშენების და მოვლის მთლიან ხარჯებს აჭარბებს

1 კგ - 30 ლარი- ამ ფასად შეგიძლიათ იყიდოთ სატაცური წელს ქართულ საცალო ქსელებში. ცხოვრების დონის გათვალისწინებით, ბოსტნეულს თამამად შეუძლია დელიკატესებს შორის თავისი ადგილი დაიკავოს. თუმცა, როგორც ექსპერტები აცხადებენ, ფასს არც მისი თვისებები ჩამორჩება.

Paata Mogelashvili owns a 20 hectare orchard in the village of Variani, in the Gori District. He has been tending the orchard together with his brothers for several years.Recently, the orchard was replenished when the Sinap and Champion apple cultivars we

რუსეთის სამხედრო თეორეტიკოსების მიერ შექმნილ “მომავლის ომის” მოდელს განსაკუთრებული აქტუალობა შესძინა უკრაინის კრიზისმა, რადგან კრემლმა სწორედ აღნიშნული მოდელის გამოყენებით მოახდინა უკრაინის ტერიტორიის ნაწილის ანექსია და შექმნა დესტაბილიზაციის კერები.

"The EU market has a huge advantage. First and foremost it is stability. European market is a developed market with profound and well established rules. Russian market on the other hand lacks this kind of cohesion. Few rules that exist there are often sub

ქალი მეწარმეების ხელშეწყობის მიზნით, ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი საქართველოში ახალ პროგრამას იწყებს. EUGeorgia.info დაინტერესდა, რამდენად ხელსაყრელია პირობები და რას ფიქრობენ პროგრამასთან დაკავშირებით თავად ქალი მეწარმეები.

Anchovy harvested from the waters off the Georgian Black Sea shore will be one of the first products to be exported from Georgia to markets in the EU. To see how effectively the National Food Agency of Georgia controls local production, the Directorate Ge

banner
banner
banner
banner
banner