banner

Thursday, 21 November
16 July 2020 | 13:10 კვლევა/რეკომენდაცია

FISHERIES AND AQUACULTURE IN GEORGIA (INDUSTRY RESEARCH)

FISHERIES AND AQUACULTURE IN GEORGIA (INDUSTRY RESEARCH)

Introduction

This document was prepared by the In-Depth Reporting and Economic Analysis Center with the support of the European Union and the Ministry of Foreign Affairs of Lithuania. The paper reviews key statistics on fish production, sector issues, causes of existing problems and recommendations to address the challenges facing producers. The information presented in the document is based on the data provided by the National Statistics Office, interviews with representatives of small and large farms in the field, and existing surveys and reports.

Overview of key statistics

Statistical information about aquaculture is quite poor and it is only available for 2017 and 2018. This certainly does not allow us to observe the dynamics of the sector developments, although it still gives us a general idea about the scale of local production. According to 2018 data, the amount of fish produced in the country is 2.4 mln tons, which is 17% higher than the previous year. Most of the production took place in Kakheti and Shida Kartli regions. In total, 58% of the fish were produced in these regions. This can be explained by the proximity of these regions to Tbilisi, which is the main market in the country.

The rainbow trout is the most common fish in pools and ponds, which belongs to the salmon family. It consists 61% of the total production. 44% of total rainbow trout production comes from Shida Kartli. The low rate of diversification of different species of fish produced in Georgia and the high rate of rainbow trout dominance are due to several factors. First, it should be noted that trout are cold-water fish, and mountain rivers creates a favorable condition for the production. Therefore, it is easier for farmers to adapt to natural conditions rather than to create a favorable environment for fish. In addition, the market demand for rainbow trout is quite high. This is evidenced on the one hand by the fact that producers have no problems with sales, and on the other hand by the fact that the share of rainbow trout in imported fish is quite high. Another important factor is that trout are easier to breed than other species of fish.

The second most widespread species of fish is carp, which occupies about 18% of total aquaculture production. Carp is most common in Kakheti region.



Source: National Statistics office of Georgia

Unlike farm-based fish, the amount of fish (anchovy) caught on the local shores of the Black Sea is demarcated by preliminary defined quotes. These quotes range between 60-90 thousand tons per year and is established by the government based on scientific research of fisheries.

Apart from production, it is important to assess demand side as well. Fish consumption in Georgia is quite low. According to United Nations Food and Agriculture Organization (FAO) average fish consumption per year per capita was about 7.83 Kg in 2017, while it is significantly high in the world and equals to 20.5 Kg. Average fish consumption in Europe is 21.3 Kg, and more than 30 -40 kg in Asian countries. For example, average fish consumption per year is about 42 Kg in China, which is number one producer of fish and aquaculture (According to World Bank, total production was 69 mln tones in 2019, which is about 62% of total aggregated production). Low consumption level in Georgia can be explained by low fish culture and existing social-economic situation. It should be noted that the demand on fish increases with the increase of number of tourists in Georgia.

The largest part of local consumption is fulfilled by imported fish. According to the National Statistics office of Georgia total local production satisfies only 10-15% of local consumption. Total amount of imported fish for 2014-2020 period was 113 thousand tons. 90% of them come from frozen fish, and the remaining 10% from live fish, fresh or chilled fish and fish fillets and other fish meat. During this period, 58% of live fish imports came from Armenia, 27% from Turkey, and the remaining 15% from 16 different countries around the world. In the case of frozen fish, importing countries are more diversified, Norway and Iceland lead with 18-18% of imported fish, Spain with 16%, and the remaining 48% were imported from 51 different countries around the world. Fresh or chilled fish is mainly imported from 2 countries -Norway and Turkey. During this period, 51% of imports came from Norway and 43% from Turkey. Fresh or chilled fish are regularly imported from these countries, while the remaining 6% are imported from different countries inconsistently and it has one-time nature. It should be noted that fresh or chilled fish imported from Turkey has an increasing dynamic, while fresh or chilled fish imported from Norway is declining every year. This may be explained by the fact that the average price of fish imported from Norway is much higher than the price of fish imported from Turkey. In the first case, this figure is equal to an average of 10 USD by 2019, and in the second case - 4 USD.

Import quantities are homogeneous by months, it decreases relatively during the summer, which can be explained by the fact that supply of locally produced fish increases during that period.

 

Source: National Statistics office of Georgia


Export is significantly small compared with imports. Total 37 thousand tons of fish were exported from Georgia during 2014-2020 period. The largest portion were exported to Turkey. 80% of total exported fish comes from fresh or chilled fish during this period. Export quantities are very instable by the years. It should be mentioned that the high rate of exports of live or chilled fish is due not to the fish produced on farms, but to the export of anchovy and other species caught in the Black Sea.

Aquaculture sector is mostly consisting of households and small producers, which produces no more than 8-10 tons per year. This small-scaled production is seasonal and oriented to Spring-Summer period when tourist flows increases. An official statistic about household production does not exist, however, information about the officially registered individuals and legal entities is available.

According to the business registry of National statistics office of Georgia, number of registered economic entities who classifies their activities as freshwater aquaculture, decreases.  As of March 2019, the number of active economic entities is 60, while for 2014 it was 71. It should be noted that the survival rate of newborns in the field of fisheries and aquaculture is very low. Only 16.7% of economic entities registered in 2014 continued their activities after 4 years of their registrations, which means that only one managed to maintain its activities out of every 6 enterprises registered in 2014.

 

Source: National Statistics office of Georgia

For the same period, 70 entities are registered in the field of marine fishing, of which only 25 are economically active. There are 5 licensees who have the right to catch anchovy in the Black Sea among these 25 economically active entities.

existing challenges

 

Aquaculture

World trends show that the share of fish caught in in the seas and rivers decreases while share of fish in pools and ponds increases. aquaculture is becoming widespread in different countries of the world and it is believed that it has high development potential in Georgia as well. Georgia is a country with rich water resources which is one of the most important factors for the development of this sector. The optimal use of existing resources gives opportunities to increase the scales of farms.

According to the research conducted by the sectoral and regional development company of Georgia in 2018, potential production capacity of freshwater agriculture is 5.4 thousand tons per year, Fish produced in a ponds – 47 thousand tons, in artificial pools – 8.9 thousand tons, While fish produced in lakes is 9.9 thousand tons. Production scales in 2017 2018 shows that only 6% of total existing potential is used. Average consumption of fish in Georgia ranges between 20 to 30 thousand tons per year which means that in case of the additional development of farms and full use of capacities, it is possible to fully satisfy the local demand and also enter to new markets.

Despite the facilitating factors of natural resources, producers face lots of difficulties which is why the sector has a low development rate. Private sector representatives are trying to respond existing challenges and facilitate sector development. the organic aquaculture development Association “Poreji” has been established in 2015 which unites 65 producers around the country. The existence of this Association makes simplified access to the important information and resources for the farmers, however, there are problems which are beyond the effort of private sector and requires active involvement of public structures.

Knowledge deficit

The knowledge deficit is the main problem which is still relevant not only for aquaculture but also almost every field of the economy. Most farmers and producers still use the traditional management methods and they have limited (or zero) access to modern technologies. The result of low awareness of farmers is that they still use wrong methods for fish production, and they do not have long term vision. They are mostly focused on only short-term results. Their activity mostly is an experiment and results mostly depend on luck, that is why many of farms finish their economic activity in a very short period after their establishment. For example, there were more than 100 trout farms in autonomous Republic of Adjara and today according Association “Poreji” only eight of them are active.

Lack of specialists is another important problem facing the field. There are no ichthyo-pathologists in Georgia which would give farmers qualified consultations about the diseases spread in the farm. Fish diseases are inevitable, and it is hard to prevent. Even in running water, it is possible for a fish to become infected with a bacterium or a virus. Therefore, having the right professionals is critically important for effective production management. Large producers have an opportunity to get consultations from foreign experts, however, it is not accessible for small farmers due to the high costs.

As we already mentioned the most widespread species of the fish in Georgian pools and ponds is rainbow trout. This spice is one of the vulnerable fish towards different diseases that is why its mortality rate is very high. When fish gets some disease, farmers try to save their fish in order to avoid anticipated financial loss. The absence of ichthyologists in the country makes it impossible to suspect a specific disease and prescribe appropriate treatment to the fish, so farmers use large amounts of antibiotics, which may temporarily save the fish, although these chemicals remain in the fish meat and finally transmitted to the consumer. This is a very critical issue in terms of food security.

Laboratory studies

In order to effectively manage fish-borne diseases on farms, it requires not only ichthyo-pathologists but also a full range of laboratories where the farmer / entrepreneur can test the fish for a specific virus or bacterium. Although, there are several private and public laboratories in Georgia today, they do not have the resources to perform tests on all types of viruses and bacteria that fish can have. This pushes the farmer / entrepreneur to take specific measures by himself to fight diseases. All of this is an experiment, which on the one hand is associated with high costs and on the other hand may be completely ineffective.

Fish produced in the Georgian farms is not allowed in the European market today. Conducting additional laboratory studies which prove food safety and fulfill the strict requirements of the directives, are needed. According to the information provided by the national food agency in the framework of government monitoring since, 2018 they are taking salmon species samples (rainbow trout) from existing fish farms. They are conducting laboratory studies on the figures presented in the EU guideline for third countries. This guideline specifies exactly which group of veterinary drugs or chemical contaminants should be identified in the food. Therefore 38 indicators of different groups are tested in the laboratories including stilbens, steroids, antimicrobials, nitrofurans, nitroimidazoles, anthelmintics, chloride compounds, heavy metals, and dyes. Laboratory research is carried out in the laboratory of the Institute of Food Safety, Animal Health and Environment "BIOR" in Riga, Latvia, as laboratories in Georgia in some cases cannot study all the required indicators (for example, dyes) and / or do not have an accredited research method, which is mandatory.

Fish food

The high cost of fish food is constantly at the top of the number of problems for all farmers/producers. Farmers use both natural and combined food, which mostly contains anchovy. There is no local production of combined food and it is imported from other countries. To raise fish, it is important to give them all substances which are included in the natural and combined food, however, sometimes farmers cannot afford combined food due to its expensiveness.

With the depreciation of Georgian currency, food price has increased during last months. Due to the increased costs, producers prefer not to lose their clients and do not change fish prices. Therefore, they get lesser profit margins. Imported fish is considered as a main competitor for local production. The average price of 1 kg imported frozen fish was about 2.6 USD for 2019-2020 years, while 1kg locally produced trout costs about 12 GEL, Karp- 6 GEL, Salmon – 14GEL, sturgeon-25 GEL at a retail market. Producers claim that locally produced fish is popular among consumers because of its taste. Despite this supremacy, considering the social-economic background of the country, price increase is a risky decision for producers, and they are forced to stay on low margins.

Breeding problems

Another important problem is related to healthy genetics of fingerling. There are several large farms in Georgia now, which produce spawn (mostly trout farms) for their own consumption and for the local market as well. Considering that there are no proper conditions for the prevention and treatment of diseases spread in reservoirs, fingerlings grown from this spawn and then fish have low resistance to various viruses and bacteria. Therefore, fish mortality rate is very high. Additionally, fish spawns once a year, as a result, production cycle is different in different fish farms, while fish supply is seasonal. Due to unstable supply, groceries or commercial supermarkets often refuse to cooperate with local producers and prefer imported fish, which is stably supplied to the market throughout the year.

In addition to the large farms that produce their own spawn, there are also other large farms that prefer imported spawn and they produce their own fingerlings from this imported spawn. Of course, this is associated with higher costs, however imported spawn allows them to constantly have fish in the ponds and ensure a stable supply. Unfortunately, small-scale farms do not have the luxury of buying spawn abroad. Accordingly, they are depended on spawns and fingerlings grown in the local market.

The private sector is trying its best to solve the problem related to healthy genetics. Last fall, with the support of donor organizations, the Association "Foreji" launched an enterprise that imports spawn from various European countries and grows fingerlings from this imported spawn. After that, these fingerlings are already available to all interested farmers / producers. Spawn imports and fingerlings production are continuous throughout the year, allowing farmers / producers to continuously produce fish on their farms and to supply the market steadily. At this stage, the enterprise has a stock of 40 tons of fish, but in the future, it is expected to increase production capacity. In order to increase the scale of production and the development of the field, healthy genetics of the fish is an important issue. First steps in this direction should be to increase awareness of farmers, the availability of professional ichthyologists and ichthyo-pathologists and laboratory resources.

It should be noted that spawn enters Georgia by air, and the ban on air traffic has suspended the activities of farms that depend on imported spawn.

Marine fishery

Fish caught in the shores of the Black Sea is accepted by the European market, which gives opportunities for local producers to export raw and processed fish products (Fish flour and fish oil) to the European market. Despite this, only a small amount raw and processed anchovy is exported to the European market and producers mostly are oriented on Turkish market.

Licensees are selling a very small portion of total caught fish from Georgian shores of the Black Sea as a fresh. They mostly produce processed fish products such as fish flour and oil. The main market for both, fresh and processed fish products is Turkey. In case of fresh fish, the best option it exporting to Turkey due to the geographical proximity. Export of fresh fish to the Turkish market is more secured, as the risk of fish damage is low. When transportation time increases, the probability of fish damage also increases. Freezing of fish would solve this problem, however, this method is not attractive alternative for the farmers. They claim that Georgian anchovies are too small and less attractive for European partners. Therefore, considering the increased cost of freezing on the one hand, and low demand on the other hand, trade with frozen fish is not an attractive decision for the licensees. Instead, they process most part of natural recourses by themselves and export mostly to Turkish market.

Laboratory studies

Fish flour and fish oil are not included in the perishable product category and it is possible to deliver those products to the far distances. However, market is less diversified and there is only one entity among all licensees who managed to enter to the European market, specifically in Greece. It is publicly accepted that European market has a very strict regulations about food security. Therefore, while exporting fish flour and fish oil to the European market, business operator should have relevant documentation, proving food safety and fulfilling all requirements introduced by a specific country.

As of today, none of the laboratories operating in the local market, including the state laboratory, has the resources to test fish flour and oil for all the parameters required by European partners. According to a representative of the Agriculture Laboratory, at this stage fish flour and oil cannot be tested for dioxin and mercury because it is quite an expensive procedure. Due to the small number of companies in the market that need to conduct these analyzes, under low demand, the laboratory will never be able to generate enough revenue to balance the costs incurred. As a result, local business operators have to use the services provides by the foreign laboratories, which on the one hand, is very costly, and on the other hand it requires time resources. As a result, communication with potential partners in Europe may be disrupted and the deal may not be finalized.

On the one hand, the money spent on laboratory tests, on the other hand, the income that they must give up due to the existing challenges, are a significant financial and economic loss for them. According to the producers, the prices of both fishmeal and oil in the European market are higher than the prices in our neighboring countries, but given the current situation, they still rely on Turkey.

Fee setting rule

As mentioned above, the amount of anchovy to be caught each year is determined by the state. It is noteworthy that one of the licensees, MBM Ltd., doubts the correctness of the quotas set by the government and points to the existence of corrupt deals. In 2019, the total quota of anchovy was set at 95 thousand tons, which is higher than the quotas imposed in previous years.

Increased quotas often become a significant challenge for licensees, as the taxes they pay are determined not by the number of fish caught, but by the percentage they have in a quota pre-determined by the state. If, for example, the state has set a high quota, but there are no resources in the sea, the entrepreneur has to pay more in the form of tax than he would have paid by taxing the income from caught fish. This approach is particularly damaging to licensees who have a larger share of the quota than others.

Recommendations

Aquaculture has become the main research object for several research organization during last few years. In-depth Reporting and Economic Analysis Center has prepared several articles focused on this issue. Farmers/producers and/or field specialists always were complaining about the existing problems. However, old researches, reports and articles shed light that challenges still exist. All of this can be the indicator for low rates of development of Georgian aquaculture. Besides, active measures have not been taken to tackle existing challenges.

The presence of specialists in the field, ichthyo-pathologists, is important for the existence of an effective mechanism for controlling the spread of diseases on farms. The Ministry of Agriculture and Environment is trying to promote the development of the sector. They periodically invite specialists for local farms, which is quite costly. Nevertheless, the result achieved is not favorable, as this is not systemic. Another important problem is that the recommendations made by the invited specialists are general in nature and often do not meet the challenges facing farmers / producers. Virus, parasite or bacterium adapts very easily to the local environment; therefore, ichthyologists and ichthyo-pathologists need constant monitoring of the existing environment. The invited specialists are not familiar with the local environment, therefore, their advice and recommendations that are relevant to other environmental conditions may be completely useless in preventing the diseases spread on local farms.

Considering the above, existence of professionals in Georgia who are well acquainted with the problems of the field and will be able to make accurate conclusions and diagnoses on the existing environmental conditions, is critically important. Inviting foreign specialists is very important, but effective steps need to be taken to train and retrain local staff. It is essential that appropriate educational programs be available in vocational schools in the country. At the same time, the government should start active promotion of this field among young generation so that they have a desire to choose this profession.

For the development of the field It is also important to have a full range of laboratories, which will have the appropriate material and technical base to respond to customer requirements. To ensure the quality of fish, it is important to check water and food in existing laboratories and perform any type of bacteriological and virological analysis. According to the best-case scenario, the ichthyo-pathologist should suspect a specific disease through observation, and at a later stage, this suspicion should be confirmed in the laboratory in order to prescribe appropriate treatment for the fish. In such a case, the farmer is provided with precise instructions on how to treat the fish, which ensures the reduction of mortality, optimal cost planning and maintenance of the quality of the fish as a consumer product.

Providing laboratories with the appropriate equipment and machinery to enable farmers to perform all types of tests requires lots of investment. Given the scale of the local market, it is natural that it would not be financially feasible for private laboratories to put large investments as they would never get a return from this investment under local demand.

Given the current situation, it is possible to consider two scenarios: A) Invest in the development of a laboratory that will have international recognition and accreditation and which will provide services not only to farmers / producers across the country, but also to other countries in the region. B) Equip the state-owned laboratory in such a way that it can perform all the analyzes and tests necessary for the efficient operation of farms. All this, on the one hand, will facilitate and accelerate the process of approximation of local legislation with European legislation, and on the other hand, will open the way for local farmers / producers to enter the European market. Diversification of export markets is the basis for the development of foreign trade. Therefore, the barriers that prevent local entrepreneurs from gaining the benefits of the DCFTA should be minimized at the legislative or infrastructural level.

Although Georgia has all the conditions for this, the combined fish feed is not produced in the local market. One of the most important components of combined feed is anchovy, which is widespread in the country’s shores. It is also noteworthy that the anchovy caught in the Black Sea contains high level of protein, which stresses out its advantage. This figure is equal to 74% in the case of locally caught anchovy, while in the case of other countries it does not exceed 64-65%. Anchovies caught in the Black Sea is almost entirely exported in the form of raw or processed (fish meal and / or oil).  There is no possibility of producing combined food using the local raw materials, while aquaculture producers must import expensive food, which significantly increases production costs. It is noteworthy that in recent years there have been attempts to produce fish feed in the local market, but they experienced failure. The quality of the food produced was very low and the price was only slightly lower than the price of the imported food, therefore, fish producers chose the imported product again.

For the development of the sector, along with the elimination of other obstacles, local availability of essential raw materials needed for fish is an important issue. Georgian market is so small that it does not make sense to start production just to meet local demand. This will not be profitable for the private sector and will be doomed to failure and will share the fate of enterprises that have had attempts of local production. The only solution is to develop large-scale production, which will focus not only on the local, but also on export markets. This is where the role of the government is critically important. The government should actively start working on attracting investments in this direction. A combined food enterprise created with foreign capital, knowledge and technology will facilitate access to important resources for aquaculture producers, which will become an accelerator of the development of the sector.

In the context of fisheries, quota setting process should be more transparent. Business operators should have clear and justified information about the increase or decrease of the quota set by the state in a particular year. In addition, it is important to reassess the method of calculating the fee payable by the licensee. Taxing licensee with the fee imposed on the natural resource actually obtained, would put all business operators on an equal footing and in case of a fish shortage, non-utilization of the imposed quota will not become an additional financial burden for the licensee.

The article is prepared with the financial support of the Ministry of Foreign Affairs of Lithuania and  "Development Cooperation and Democracy Promotion Programme."

 

 

Read
27389
Send mail

Related stories aren't found


BLOG

„კაპიტალი განსაზღვრავს წარმოებით ურთიერთობებს,“ – კარლ მარქსის ამ ზეცნობილი ფრაზით გილოცავთ კაპიტალიზმის კრიტიკოსებს თქვენი კერპის 200 წლის იუბილეს, და მსურს განვავრცო, რომ იდეოლოგიური განსხვავების მიუხედავად, არა თუ ვეთანხმები, მეტიც, მიმაჩნია, რომ სწორედ კაპიტალი უდევს საფუძვლად არა მხოლოდ წარმოებით, არამედ ნებისმიერი სახის ურთიერთობას სოციუმში, რომელიც პროგრესსა და განვითარებაზეა ორიენტირებული.

2019 წლამდე გადადოს საპენსიო რეფორმის დაწყება და მოამზადოს წინაპირობები კონსერვატიული (და არა სოციალურ-ლიბერალური) მოდელის შემოღებისთვის, იმ დათქმით, რომ დაგროვებითი და საბაზისო პენსიების სქემები ყოველთვის ერთმანეთის პარალელურად იარსებებს

ახალქალაქს მორიგი დაგეგმილი ტრენინგის ფარგლებში ვესტუმრეთ. ამ ნაყოფიერ მიწაზე მშრომელი ფერმერები ცხოვრობენ. სწორედ აქ მოდის ქართულ ბაზარზე არსებული კარტოფილის, ბოსტნეულისა და მარცვლეულის დიდი ნაწილი. ბოლო პერიოდში ჩვენ მიერ ჩატარებული ტრენინგებიდან ეს შეხვედრა ყველაზე ინტერაქციული აღმოჩნდა. გამაკვირვა მათმა ცხოველმა ინტერესმა სიახლისადმი. ისინი მაქსიმალურად ცდილობდნენ მათთვის საინტერესო საკითხზე მიეღოთ რაც შეიძლება მეტი ინფორმაცია.

გასულ კვირას მაკედონიაში ნაციონალისტურად განწყობილ ადამიანთა ჯგუფი შეიჭრა პარლამენტში. 200-კაციანი ბრბო, რომელთა შორისნიღბიანი მამაკაცები იყვნენ, სასტიკად გაუსწორდაწამყვანი მაკედონიური ოპოზიციურიპარტიის და ეთნიკური ალბანელების პარტიის ლიდერებს, მათ შორის ქალბატონს. ეს ორი პარტია აპირებდა ახალი უმრავლების შექმნას მაკედონიის პარლამენტში, რომლის სპიკერად ეთნიკურად ალბანელი პოლიტიკოსი აირჩიეს. პარლამენტში შეჭრილები, რომლებიც ქვეყნის ყოფილი პრემიერ-მინისტრისმომხრეები იყვნენ, ამ ფაქტის ასეთი სისხლიანი გზით ჩაშლას ცდილობდნენ.

დღეს ქართულმეტყველებაში, ალბათ, 7000 სიტყვაზე მეტი არ გამოიყენება, ბარბარიზმებმა კი, რასაც წლებია ვაგროვებ, 1600-ს გადააჭარბა.

კონფლიქტის დაწყებიდან მეექვსე წელს ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა ჩაურევლობის პოლიტიკა დაარღვია და ასადის რეჟიმის წინააღმდეგ იერიში პირველად 7 აპრილს, გამთენიისას მიიტანა.

ესტონური წარმატებული პოტიკის მაგალითების მოძიება შესაძლებელია თითქმის ნებისმიერ სფეროში, დაწყებული სახელმწიფო მმართველობიდან, დამთავრებული განათლების პოლიტიკით.

უცხო ქვეყნების კანონებისა თუ რეფორმების კოპირება განვითარების ერთი-ერთი პოპულარული და საქართველოშიც ხშირად გამოყენებადი რეცეპტია. ლოგიკა მარტივია - „საჭირო არ არის ველოსიპედის ახლიდან გამოგონება“. თუმცა, ეს მიდგომა ხშირად არ ამართლებს.

ევროკავშირთან სავაჭრო სივრცის გაფართოების შედეგად ყველა მოსალოდნელი დადებით ეფექტი მიიღწევა გრძელვადიან პერიოდში (5-10 წელიწადი), ხოლო ხარჯების გაღება გვიწევს დღეს, რათა შესაბამისობაში მოვიდეთ ევროკავშირის კანონმდებლობასთანდა საბაზრო მოთხოვნებთან. ისედაც დაძაბულ სოციალურ და პოლიტიკურ ფონზე ამან შესაძლოა საფრთხე შეუქმნას რეფორმების წარმატებით განხორციელებას. შესაბამისად, დაახლოების პროცესი უნდა იყოს თანმიმდევრული და პრიორიტეტები გათვლილი ისე, რომ ბიზნესს ჰქონდეს ზრდის სტიმული; ასევე, მნიშვნელოვანია ექსპორტზე ორიენტირებული დარგების კონკურენტუნარიანობის ამაღლება წახალისდეს. მეორე მხრივ, საქართველოში ევროკავშირის სტანდარტების დანერგვა მეწარმეობასა და ზოგადად ქვეყნის საინვესტიციო სივრცეში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვას და ევროპულ ბაზარზე წვდომას ხელს შეუწყობს. DCFTA-ს სარგებლის სრულად ასათვისებლად, ასევე, აუცილებელია სამუშაო ძალის ბაზრის ცვლილება, რომელიც ამჟამად თავმოყრილია ძირითადად დაბალმწარმოებლურ დარგებში.

მე ძალიან კარგად არ ვიცნობ მაგამედ სარიევს. მაქსიმუმ ორჯერ შევხვედრივარ, პირველად მარნეულში და მეორედ ერთი კვირის წინ გარდაბნის მუნიციპალიტეტში ამჯერადაც ევროკავშირთან სავაჭრო ხელშეკრულების (DCFTA) შესაძლებლობების შესახებ ტრეინინგზე. მაგამედი არც ოლიმპიური ჩემპიონია და მისი ფოტოები არც საჯარო თავშეყრის ადგილებშია გამოფენილი, თუმცა ის რომ საუკეთესო მოქალაქეა, ამ ფაქტს წყალი არ გაუვა!

განვითარების ერთი-ერთი პოპულარული რეცეპტი, რომელსაც საქართველოშიც ხშირად მივმართავთ, უცხო ქვეყნების კანონებისა თუ რეფორმების კოპირებას გულისხმობს. ლოგიკა მარტივია - „საჭირო არ არის ველოსიპედის ახლიდან გამოგონება“. სამწუხაროდ, ეს მიდგომა რიგ შემთხვევაში არ ამართლებს. ვაშლი და ფორთოხალი ორივე მრგვალია და ორივე ხილია, მაგრამ აღნიშნული საერთო მახასიათებლები არ იძლევა საფუძველს გავაკეთოთ დაშვება, რომ მათი ხეები ერთი და იმავე გარემო-პირობებში და ერთნაირი მოვლის მეთოდებით ხარობს.

კეთილდღეობის ეკონომიკის ერთ-ერთი პრინციპია, რომ ზოგიერთ გადასახადს შესაძლოა უკუგავლენა ჰქონდეს ინდივიდების მოტივაციაზე- შექმნან დოვლათი. თუმცა, თუ გადასახადებიდან მიღებული თანხა საკმარისი არ არის ხარისხიანი ინფრასტრუქტურისა და საჯარო სერვისების დასაფინანსებლად, ამანაც შეიძლება დააზარალოს ეკონომიკა.

ინსტიტუტების განვითარებას არა მარტო პროფესიონალების, პოლიტიკური და ეკონომიკური ელიტების სწორად მიმართული შრომა და გადაწყვეტილებები, არამედ მოსახლეობის დამოკიდებულებებისა და ფასეულობების შეცვლაც სჭირდება.

ფერმერებთან ჩვენი შეხვედრის დროს სულიად მოულოდნელად აღმოვაჩინეთ მსმენელებს შორის ორი “თინეიჯერი” ბიჭი; მომავალი ფერმერები მამასთან ერთად გამალებით იწერდნენ პრეზენტაციის დროს მიწოდებულ ყველა ინფორმაციას თაფლის წარმოების არსებული შესაძლებლობების, პრობლემებისა და გამოწვევების შესახებ.

მას შემდეგ, რაც საქართველომ დამოუკიდებლობა მოიპოვა, მთავრობები, პოლიტიკური პარტიები, ექსპერტები, თუ იდეოლოგები გვპირდებიან საქართველოს ეკონომიკურ გაბრწყინებას, რეცეპტად კი ბორჯომის გაყიდვიდან დაწყებული დაბალი გადასახადებით დამთავრებული არაერთ იდეას თუ თეორიას ასახელებენ. ასე გრძელდება 25 წელია და, მართალია, 90-იანი წლების სიდუჭირიდან მოსახლეობის დიდი ნაწილი გამოვიდა, გაბრწყინებამდე ჯერ კიდევ ბევრი გვიკლია.

გუგენჰაიმში აგნეს მარტინმა, MoMA-ს თანამედროვე ხელოვნების ფილიალმა (PS1) ნიუ-იორკში, ჩიკაგოს ხელოვნების ინსტიტუტმა და ჩიკაგოს თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმმა კიდევ ერთხელ დამარწმუნა, რომ არ არსებობს გამოხატვის უღირსი საგნები, აღქმები, მოვლენები თუ ამ მოვლენების ინტერპრეტაციები.

სამი წლის წინ ამერიკელმა ჟურნალისტმა ენ ბერნარდმა National Geographic-ისთვის მომზადებულ რეპორტაჟში შემდეგი სიტყვები დაწერა: „თუ დაეცემა დამასკო, დაეცემა სირიაც.“ ომის დაწყებიდან, თითქმის, ექვსი წლის თავზე პრეზიდენტ ბაშარ ალ-ასადის ციტადელად ქცეული სირიის დედაქალაქი გადარჩა, ხოლო ალეპომ, სიდიდით მეორე უძველესმა ქალაქმა და ომამდელი სირიის ბიზნესცენტრმა, დაცემა 2012 წლიდან (სამოქალაქო ომის დაწყებიდან ერთ წელიწადში) დაიწყო, თუმცა, მაინც ბევრს გაუძლო გარდა რუსეთის ავიაიერიშისა.

ციდან ალბათ ყველაზე კარგად ჩანს გერმანული რაციონალიზმი, მიწის და განახლებადი ენერგიიის ათვისება (გუშინ მხოლოდ მიუნხენიდან ფრანკფურტამდე მგზავრობისას 500-ზე მეტი ქარის წისქვილი დავთვალე), ტყის ფართობების და სასოფლო-სამეურნეო სავარგულების ეს რაღაც განსხვავებული სიმეტრიით მონაცვლეობა და, მთლიანობაში, ეს განსხვავებულად დავარცხნილი რელიეფი.

გაძვირებული საიმპორტო ავტომობილების ფასი (გამოწვეული აქციზის ზრდით), სავარაუდოდ, გაახანგრძლივებს საქართველოში არსებული ავტომობილების „ექსპლუატაციის“ ვადას. შესაბამისად, ტექნიკური შემოწმების შემოღების ვადებისა და პირობების გაურკვევლობის პირობებში, შესაძლოა, ტექნიკურად არც ისე სახარბიელო მგომარეობაში მყოფმა ქართულმა ავტოპარკმა გაიხანგრძლივოს მავნე აირებისა და უსიამოვნო ინდუსტრიული ხმების „გამობოლქვის“ პერიოდი.

В шестидесятые годы прошлого века Ферруччо получил от продажи тракторов бόльший доход, чем планировалось, и исполнил свою мечту: поставил в свой гараж новенькую «феррари». Вторая часть этой истории намного интереснее. «Феррари» не оправдала ожиданий Ферруччо. Ферруччо, не раздумывая, явился прямо к Энцо Феррари, чтобы обсудить недостатки машины, он высказал свое мнение и предложил помощь в решении проблем...

გასული საუკუნის სამოციან წლებში ფერუჩომ ტრაქტორების გაყიდვით დაგეგმილზე მეტი შემოსავალი მიიღო და ოცნებაც აისრულა: საკუთარ ფარეხში ახალთახალი «ფერარი» დააყენა. ამ ისტორიის მეორე ნაწილი გაცილებით საინტერესოა.

სადღეგრძელოებზე ჩემმა ბლოგმა იმაზე გაცილებით მეტი ვნებები და კონტრასტული რეაქციები გამოიწვია, ვიდრე ველოდი: მკვეთრად უარყოფითი ძირითადად უფროსი თაობის მხრიდან და მკვეთრად დადებითი ახალგაზრდა და საშუალო ასაკის ხალხის მხრიდან. მკვეთრად უარყოფითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა დაიწყეს პირადად ჩემი და ჩემი ქართველობის ლანძღვა კომენტარებში თუ პირად მიმოწერაში, ხოლო მკვეთრად დადებითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა -- ჩემი ქება მაღალი მოქალაქეობრივი თვითშეგნების გამო, რამაც გადამაწყვეტინა მეთქვა (ამჯერად უკვე საბოლოოდ), რატომ არ ვეთანხმები არცერთ მხარეს. როცა ვნებები დუღს, როგორც ამბობენ, ჭეშმარიტება ორთქლდება (არა, იმის თქმა არ მინდა, რომ მე ვიცი ჭეშმარიტება).

ბოლო შვიდი წელია ქართულ სუფრაზე არ ვყოფილვარ, სანამ გუშინ ძირითადად ახალგაზრდებისგან შემდგარ ჯგუფთან ერთად არწივის ხეობაში და ხორნაბუჯზე ლაშქრობის შემდეგ ერთ რესტორანში მათთან ერთად არ აღმოვჩნდი. მოკლედ, ამ ადამიანების ასაკმა და განათლებამ მაფიქრებინა, რომ ეს ხალხი არ დალევდა იმ სადღეგრძელოებს, რის გამოც ქართულ სუფრებს გავურბივარ. მოლოდინი არ გამართლდა. ამ სუფრაზეც შეისვა „საქართველოს გაუმარჯოს”, ჩვენი სიყვარულის (იგულისხმება სუფრაზე მსხდომნი), მეგობრობის და ხვალინდელი დღის სადღეგრძელოები. ამ სადღეგრძელოებს გვთავაზობდა ერთ-ერთი ჩვენი თანამოლაშქრე ბიჭი, რომელმაც თქვა მე თამადა არ ვარო, თუმცა ტრადიციული თამადისგან მხოლოდ იმით განსხვავდებოდა, რომ დალევას არ გვაძალებდა.

პანკისი - სტერეოტიპების მსხვერპლი ულამაზესი კუთხე

გამარჯობა, მინდა ეს ბლოგი დავწერო ქართული მატყლის პრობლემაზე და თხროცა დავიწყო ახლოს წარულიდან, აასევე გაგაცნოთ მატყლის პრობლემის მოგვარების უელსური მოდელი.

უიმედო და არაინფორმირებული გურულები 6 ივლისს ლანჩხუთის მინუციპალიტეტის სოფელ ჯურუყვეთში ვნახე. არაინფორმირებული ევროინტეგრაციის პროცესებზე, უიმედო თავიანთი სოციალური მდგომარეობით.

აბორტის უფლება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პოსტულატია ადამიანის უფლების კონვენციაში. გაეროს CEDAW-ს კომიტეტის დეკლარაციაში წერია: „გაეროს წევრმა ქვეყნებმა ხელი უნდა შეუწყოს ჯანდაცვის სფეროში ქალის მიმართ ყველანარი დისკრიმინაციის აღმოფხვრას, ქალის და კაცის უფლება თანაბრად უნდა იყოს დაცული და ქალებს უნდა ქონდეთ წვდომა ჯანდაცვის სერვისებზე, ოჯახის დაგეგმარების ჩათვლით“.

Brexit -ის მოწინააღმდეგები მოსახლეობას აფრთხილებდნენ უპირატესად ეკონომიკური შედეგების თაობაზე: ბრიტანეთის ფინანსთა სამინისტროს პროგნოზით, Brexit-ის შემდგომ ყოველი ბრიტანული ოჯახი 4300 ფუნტს დაკარგავს წელიწადში 2020 წლისათვის იქნება სავარაუდოდ, 100 მილიარდი ფუნტის ეკონომიკური ზარალი. 950 000 სამუშო ადგილს შეექმნება საფრთხე. პროფესიული გაერთიანებების ვარაუდი უფრო დრამატულია: 4 მილიონი სამუშაო ადგილი საფრთხის ქვეშაა, განსაკუთრებით კი, ექსპორტთან დაკავშირებულ სფეროებში, საავტომობილო და ქიმიურ ინდუსტრიაში. ბევრი ფირმა კონტინენტურ ევროპაში გადავა. შემცირდება პირდაპირი ინვესტიციები.

ბატონი სერგო ქალაქ თელავიდან თან რეალური პიროვნებაა და თან კრებითი სახელია იმ ადამიანებისა, რომლებიც ევროინტეგრაციის მიმართულებით ინფორმაციულ შიმშილს განიცდიან.

გერმანიაში მმართველი კოალიციის პარტიების: CDU -სა და CSU- ს ცალკეული პოლიტიკოსები სკეპტიკურად არიან განწყობილნი, რამდენად გონივრულია საქართველოსთვის ვიზალიბერალიზაციის მინიჭების თაობაზე ევროკომისიის გეგმა. მათ არგუმენტად მოჰყავთ ქართული კრიმინალური დაჯგუფებების მზარდი მასშტაბი და გავლენები ევროპაში, ამასთან, საქართველოს მოქალაქეების მიერ ლტოლვილის სტატუსის ბოროტად გამოყენების ტენდენციად ქცეული ფაქტები. ეს არგუმენტები რეალობაში საფუძველს მოკლებული როდია, მაგრამ სწორედ ამ თემის წამოწევა საქართველოს სახელმწიფოსათვის ეგზისტენციალურად მნიშვნელოვანი საკითხის გადამწყვეტ ფაზაში აღაშფოთებს ქართულ საზოგადოებას:

„სურსათის უვნებლობა ევროკავშირმა რომ არ მოგვთხოვოს, ისე არ უნდა გვქონდეს“? - ეს რეპლიკა მესტიაში ჯერ კიდევ “გაუხურებელი” ტრენინგის მიმდინარეობის დროს ადგილობრივმა ზაზა დევდარიანმა “გვესროლა”.

პილოტმა დაშვება გამოაცხადა. ქვევით თვალი მომჭრა აღმოსავლეთსა და უდაბნოს კლიმატისთვის უჩვეულო სიმწვანემ, რომელიც თელ-ავივის აეროპორტის ზოლამდე მთელი 20 წუთის განმავლობაში არ დასრულებულა. გაოცებამ დროებით გადამავიწყა „აირზენას“ ღარიბული, უგემური მენიუ და ლამაზი, მაგრამ უჟმური და მოძველბიჭო სტიუარდესა. - ყვავის ყველაფერი, - მითხრა სიამაყით გვერდით მჯდომმა შუახნის მამაკაცმა, რომელიც საქართველოდან ისტორიულ სამშობლოში ღრმა ბავშვობაში გადასახლდა.

ცოტა ხნის წინ გავრცელდა ინფორმაცია "ჩერნომორენერგოს" დირექტორის, ასლან ბასარიას განცხადების შესახებ, რომელსაც ენგურჰესის დირექტორის ლევან მებონიაც ადასტურებს და რომლის მიხედვით ენგურჰესის მიერ გამომუშავებული არცერთი კილოვატი ამ ეტაპზე საქართველოს არ მიეწოდება და მთლიანად აფხაზეთს მიაქვს, ხოლო ზამთრისა და გაზაფხულის პერიოდში წაღებული ელექტროენერგიის რაოდენობა გამომუშავებულის 80%-ს შეადგენს.

არავის უკვირს ის ფაქტი, რომ რადიკალური ისლამის წარმომადგენელები მკაცრად აკრიტიკებენ დემოკრატიას, რადგან ის შარიათის სულთან შეუთავსებელ პოლიტიკურ პრაქტიკად, ზნეობრივი გარყვნილებისა და ქაოსის წყაროდ მიაჩნიათ. საკვირველი ისაა, რომ დემოკრატიას რელიგიის სახელით ქრისტიანებიც არ წყალობენ.

გასული წლის ბოლოს საქართველოს გაზმომარაგების გაზრდის საკითხმა არათუ აქტუალურობა შეიძინა, არამედ გადააჭარბა ყველანაირ მოლოდინს და უკვე ერთგვარ მძაფრსიუჟეტიან სერიალად იქცა “გაზპრომის” მთავარ როლში მონაწილეობით.

ქართველ მორწმუნეთა და სასულიერო პირთა გარკვეულ წრეში სიტყვა „ლიბერალიზმი“ ძალიან უარყოფითი რენომეთი სარგებლობს. ჩემი აზრით, ამას სამი უმთავრესი მიზეზი აქვს. პირველი, ესაა რუსული რელიგიური ლიტერატურა, რომლებიც „რომის მესამე იმპერიის“ სულისკვეთების მქონე ავტორების მიერაა დაწერილი, რომლებსაც ყველანაირი ლიბერალური აზრი, რომელიც ეჭვის ქვეშ აყენებს რუსული იმპერიის მართლმადიდებლურ მისიას, თავად მართლმადიდებლობის საწინააღმდეგო ძალად მიაჩნიათ; მეორე, ზოგიერთი ლიბერალის აგრესიული, ანტიეკლესიური პოზიცია, რომელიც სულაც არ გამომდინარეობს კლასიკური პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებიდან და აქედან გამომდინარე, თავად ამ ლიბერალის ბრალია და არა ლიბერალიზმის; მესამე, ზოგადად ლიბერალიზმის მოწინააღმდეგენი კარგად არ იცნობენ კლასიკური, პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებას.

ახალციხის რაიონში მცხოვრებ ერთ-ერთ მეფუტკრეს, რომელიც ევროპაში ქართული თაფლის ექსპორტისთვის საჭირო მოთხოვნებზე ინფორმაციას ეძებდა, სურსათის ეროვნულ სააგენტოში "ურჩიეს", რომ ევროკავშირში თაფლის შეტანაზე ფუჭ ოცნებას თავი დაანებოს და ცოტა უფრო პრაგმატულ-მიწიერი საქმით დაკავდეს.

ახლო აღმოსავლეთსა და სირიაში შექმნილი ვითარება შედეგია ცივილიზაციურ - რელიგიური კონფლიქტების გაღვივების, რომლებიც ემყარება საუკუნეების მანძილზე ჩამოყალიბებულ ეთნო-რელიგიურ რწმენებს და რომელთა გაღვივება ხდება გლობალური და რეგიონული პროცესების ფონზე.

Advocating

შეხვედრა საღამოს 6 საათზე , www.eugeorgia.info-ს ოფისში დავნიშნეთ. ჩვენი ჯგუფი პირველად უნდა შეხვედროდა ახალციხის რაიონში, სოფელ ანდრიაწმინდაში მცხოვრებ მეყველეს - გალინა ინასარიძეს და მის შვილს - რუსლანს. თავდაპირველად, შეხვედრის მიზანი ერთმანეთის გაცნობ

featured

The American blueberry, which adapted well to the climactic conditions of the Guria and Adjara highlands, is in high demand on the global market because of its unique properties. This year, 12 tons of blueberries grown in Georgia were delivered for sale o

EU representatives inspected the production of honey in Georgia and concluded that honey is one of the best-placed Georgian products, along with hazelnuts and wine, for entering EU markets.

ევროკავშირში 1 კგ ბიო ჟოლოს საცალო ფასი 100 ევროს აჭარბებს, თუმცა, როცა კენკრის ბაღის გაშენება გადაწყვიტა, გიორგი კორელი, ძირითადად, მაინც ადგილობრივი ბაზრით მოიხიბლა. როგორც ახალგაზრდა ფერმერი ამბობს, ჟოლო საქართველოში საკმაოდ მოთხოვნადი პროდუქტია და ყოვ

მეწარმე წლიურ მოგებაზე მე-4 წლიდან გადის, ხოლო მე-6 წლიდან მიღებული მოგება პლანტაციის გაშენების და მოვლის მთლიან ხარჯებს აჭარბებს

1 კგ - 30 ლარი- ამ ფასად შეგიძლიათ იყიდოთ სატაცური წელს ქართულ საცალო ქსელებში. ცხოვრების დონის გათვალისწინებით, ბოსტნეულს თამამად შეუძლია დელიკატესებს შორის თავისი ადგილი დაიკავოს. თუმცა, როგორც ექსპერტები აცხადებენ, ფასს არც მისი თვისებები ჩამორჩება.

Paata Mogelashvili owns a 20 hectare orchard in the village of Variani, in the Gori District. He has been tending the orchard together with his brothers for several years.Recently, the orchard was replenished when the Sinap and Champion apple cultivars we

რუსეთის სამხედრო თეორეტიკოსების მიერ შექმნილ “მომავლის ომის” მოდელს განსაკუთრებული აქტუალობა შესძინა უკრაინის კრიზისმა, რადგან კრემლმა სწორედ აღნიშნული მოდელის გამოყენებით მოახდინა უკრაინის ტერიტორიის ნაწილის ანექსია და შექმნა დესტაბილიზაციის კერები.

"The EU market has a huge advantage. First and foremost it is stability. European market is a developed market with profound and well established rules. Russian market on the other hand lacks this kind of cohesion. Few rules that exist there are often sub

ქალი მეწარმეების ხელშეწყობის მიზნით, ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი საქართველოში ახალ პროგრამას იწყებს. EUGeorgia.info დაინტერესდა, რამდენად ხელსაყრელია პირობები და რას ფიქრობენ პროგრამასთან დაკავშირებით თავად ქალი მეწარმეები.

Anchovy harvested from the waters off the Georgian Black Sea shore will be one of the first products to be exported from Georgia to markets in the EU. To see how effectively the National Food Agency of Georgia controls local production, the Directorate Ge

banner
banner
banner
banner
banner