banner
24 ივნისი 2019 | 10:05 სოფლის მეურნეობა

კენკროვანებიდან ყველაზე მომგებიანი ლურჯი მოცვია, რასაც ჟოლო, მაყვალი და მარწყვი მოყვება

კენკროვანებიდან ყველაზე მომგებიანი ლურჯი მოცვია, რასაც ჟოლო, მაყვალი და მარწყვი მოყვება

ლალი გოგინავა: „კენკრის გაყიდვის პრობლემა არასდროს იქნება, მაგრამ ახლა ეს დარგი დაქსაქსულია”


რამდენიმე წელიწადია კენკროვანი კულტურების მოშენებამ მთელი საქართველო მოიცვა. კენკრაზე დიდია მოთხოვნა, როგორც ადგილობრივ ბაზარზე, ისე საექსპორტოდ. ლურჯი მოცვისა და მარწყვის წლევანდელი მოსავალი ფერმერებს მთლიანად გაყიდული აქვთ და კენკრის ამ სახეობებზე ბაზარზე დეფიციტიც შეიქმნა. „კენკრის ბუმის” მიუხედავად ფერმერებს არაერთი პრობლემა აქვთ, რამაც ამ სფეროს განვითარებას შესაძლოა ხელი შეუშალოს. კენკროვანების ბაზარზე არსებული სიტუაციისა და პრობლემების შესახებ eugeorgia.info ბიოლოგიურ მეურნეობათა ასოციაციის „ელკანას” ექსპერტი ლალი გოგინავას ესაუბრა:


„ყველა პროექტით, რაც ქვეყანაში ხორციელდება, პრიორიტეტი კენკროვან კულტურების გაშენებას ენიჭება, რადგან დარგვიდან მეორე წელს იძლევა მოსავალს და მთლიანად ანაზღაურებს მასზე გაწეულ ხარჯებს. ეს არის პროდუქტი, რომელიც დღეს ფერმერისთვის ძალიან მომხიბვლელია. ყველას უნდა სწრაფი შემოსავალი და ამ კულტურის მიმართ დიდ ინტერესს ეს ფაქტორიც განაპირობებს. არის კულტურები, რომლებიც პირველ სრულ მოსავალს 5-6 წლის შემდეგ იძლევა და ამ დროის განმავლობაში მას დიდი მოვლა და კვება სჭირდება. კენკრის მოყვანა, მათთან შედარებით ნაკლები დანახარჯებით შეიძლება. თანაც, როცა ინვესტორები მოდიან, ისინი უფრო მეტად კენკრაზე არიან ორიენტირებული და უნდათ, რომ 200-300 ტონა ერთბაშად გაიტანონ საქართველოდან.


მაგრამ ამ დროს ერთი საგულისხმო გარემოება იჩენს თავს. ინვესტორები ითხოვენ ბიო პროდუქტს, რაც მცირე რაოდენობით მოგვყავს. ვცდილობთ, რომ ჩვენ სადემონსტაციო ნაკვეთებზე, ყველგან ბიო კენკრა იყოს გაშენებული, მაგრამ ფერმერების ცნობიერება ჯერ არ არის გაზრდილი იქამდე, რომ საქართველოში ჯანსაღი საკვები გვჭირდება. თუმცა, ამ მიმართულებით პროგრესი მაინც არის და ჩვენ თანდათან ბიოპროდუქტების წარმოებაზე გადავალთ. ამას დაახლოებით 5-6 წელიწადი დასჭირდება, მაგრამ ამ მიზანს მივაღწევთ. საქართველოს ნიადაგი და კლიმატური პირობები ძვირფასია ამ კულტურისთვის. კენკრა არ საჭიროებს განსაკუთრებულ ნიადაგს და მოვლას, რადგან ნაკლებად ავადდება მავნებლებით. ამან გამოიწვია, რომ კენკრა ასობით ჰექტარზე შენდება.


-თუმცა, კენკრის მოვლის თვალსაზრისით პრობლემები არსებობს. ფერმერებს სირთულეებს ამ სფეროს სპეციალისტების დეფიციტიც უქმნის…


-დიახ, პრობლემები არის. ნარგავების სწორად მოვლას ცოდნა და გამოცდილება სჭირდება. როცა ფერმერი ნულიდან იწყებს, მას არ აქვს ცოდნა, როგორ მოუაროს კენკრას. სანამ  ჩვენ მათ კონსულტაციებს გავუწევთ, სანამ სპეციალისტებთან მოაღწევს, ის ხან ვიღაცისგან გადაიღებს რაღაცას, ხან ყურმოკრული მეთოდით ხელმძღვანელობს. როცა კენკრის მწარმოებელი დატრენინგებული იქნება, ცოდნა როცა ექნება, მაშინ მოვლის პირობებიც უკეთესი გახდება, მოსავლიანობაც გაიზრდება და ის უკეთესი ხარისხის პროდუქტს მიიღებს.


- კენკროვანი კულტურების მასშტაბური გაშენების გამო ფერმერებს გაუჩნდათ შიში, რომ შესაძლოა, პროდუქციის რეალიზაციის პრობლემა შეექმნათ. მაგალითად, მაყვლის. ამის შესახებ რას ფიქრობთ?


- რადგან ასე მასობრივად დაიწყო კენკროვანების გაშენება და ერთგვარი ბუმია ქვეყანაში. არის მოლოდინი, რომ დადგება ბაზრის მოძიების და რეალიზაციის პრობლემა. ამის თავიდან ასაცილებლად ყველაფერი უნდა გაკეთდეს. პირველ რიგში, ის, რომ სამაცივრე მეურნეობები შეიქმნას. კენკრის შესანახად მარტივი სამაცივრე არ არის საკმარისი. ამ სახეობის ხილისთვის განკუთვნილი დანადგარი სამი განყოფილებისგან შედგება: პროდუქტის გასაციებელი, შოკური მაცივარი და შესანახი კამერა. ასეთი სამაცივრე სულ რამდენიმეა საქართველოში, მაგრამ ისინი მთელ ქვეყანას ვერ გასწვდებიან. ამას მენეჯმენტი სჭირდება და ეს გვაკლია.

კენკრის ფასმა შეიძლება რაღაც პერიოდში დაიკლოს, მაგრამ როცა სამაცივრე მეურნეობები გაჩნდება და კენკრის ექსპორტზე გამტანი ინვესტორიც იქნება, ყველაფერი მოწესრიგდება და მერე ფასი ისევ დარეგულირდება.

ჩემი აზრით, კენკრის გაყიდვის პრობლემა არასდროს იქნება, მაგრამ ახლა დაქსაქსულია ეს დარგი. ვის რამდენი კენკრა აქვს და როგორი, ამის შესახებ ინფორმაცია არ არსებობს.

10 ჰექტარზე დიდი ნაკვეთები და ჩვენი ორგანიზაციის მიერ გაკეთებული ბაღები, ეს აღრიცხული გვაქვს, მაგრამ უკვე თითქმის ყველა ოჯახს აქვს ეს კულტურა და ამის აღრიცხვა არ ხდება.


-გამოჩნდნენ კომპანიები, რომლებსაც კენკრა გააქვთ ექსპორტზე, მაგრამ საექსპორტო პროდუქტი აღარ იშოვება. მაგ, მარწყვი დეფიციტურია. მოცვის მოსავალი ფერმერებს წინასწარ აქვთ გაყიდული...


- ლურჯი მოცვი თითქმის მთლიანად ექსპორტზე წაიღეს. ასე იქნება ჟოლოც და უეკლო მაყვალიც. ასე მოხდება აუცილებლად. მოცვის გასაღების ბაზარი წლებია უკვე მოძებნილია. ის ტრანსპორტირებას ადვილად უძლებს და სამაცივრე მანქანებით გააქვთ, ამიტომ მოცვთან დაკავშირებით კარგად არის საქმე. მომავალში მისი ფასი არ შემცირდება, თუ არ გაიზრდება. უეკლო მაყვალიც საკმაოდ ტრანსპორტაბელურია. ჟოლოს ტრანსპორტირება უფრო რთულია. სანამ ჟოლოს სამაცივრე მანქანებში დაალაგებენ, მანამდე აუცილებლად უნდა გაგრილდეს. ამიტომ ფერმერს გასაგრილებელი მაცივარი სჭირდება. ჟოლო მოკრეფისთანავე საჩრდილობელში უნდა განთავსდეს და მალევე, გამაგრილებელ დანადგარებში უნდა დასაწყობდეს 2-3 საათით, სადაც ტემპერატურა +8-+10 გრადუსი იქნება. ასე გაგრილებული ჟოლო შემდეგ 7-10 დღე არ ფუჭდება. მაყვალი ჟოლოსთან შედარებით მდგრადია, მაგრამ გაგრილება მასაც სჭირდება, ასევე, მარწყვს და მოცვსაც.

ქართული მარწყვი წელს დეფიციტი გახდა, იმიტომ, რომ კარგი გემოვნური თვისებები აქვს და მოსწონთ. რემოტატული მარწყვი, რომელიც ადრე გაზაფხულიდან გვიან შემოდგომამდე იძლევა ნაყოფს, ჩვენთან დიდი რაოდენობით არ არის, მაგრამ დაიწყება ალბათ გაშენება, რადგან მოთხოვნა დიდია.

-როგორ ფიქრობთ, არც მაყვალს ექნება რეალიზაციის პრობლემა?

- არც მაყვალს ექნება პრობლემა. ერთ მაგალითს გეტყვით. 2 წლის ჩვენ ერთ-ერთ ფერმერს რეალიზაციის პრობლემა შეექმნა. მას „ელკანამ” ერთ-ერთი პროექტის ფარგლებში შეუძინა მურაბის სახარში, ჯემის მოსამზადებელი და სხვადასხვა საწარმო ხელსაწყოები. მაგრამ მან ეს ტექნიკა ვერ გამოიყენა, იმიტომ რომ შარშან მთელი მოსავალი გაყიდა. გრამი მაყვალი არ დარჩა.

მაგრამ ერთ-ერთი ყველაზე დიდ პრობლემას ფერმერების სტიქიური მოვლენები უქმნის. გვალვა, წვიმა, სეტყვა, რომელიც თითქმის 80%-ით აზიანებს ნათესებს. წელს ბევრ ფერმერს სეტყვა დაუზიანა მოსავალი. სეტყვის საწინააღმდეგო ბადეები რომ არ გვაქვს, ეს ფერმერებისთვის ძალიან პრობლემატურია. დამცავი ბადეები ძვირადღირებული სიამოვნებაა და მისი შეძენა ჭირს, მაგრამ აუცილებლად გვჭირდება. „ელკანამ” ერთ-ერთი პროექტის ფარგლებში 2 ფერმერს გაუკეთა სეტყვის საწინააღმდეგო ბადეები ჩუმლაყში. და ერგნეთში. წელს ერგნეთში სეტყვის დროს ამ ფერმერს ვაშლის მოსავალი ამ ბადეების წყალობით 100%-ით გადაურჩა. ამიტომ თუ საშუალება იქნება, მთავრობა ფერმერებს უნდა მიეხმარონ სეტყვის საწინააღმდეგო ბადეების შეძენაში. ასევე უნდა დაეხმაროს მოსავლის რეალიზაციაში. ასევე, სამაცივრე მეურნეობების შექმნით, პროდუქტი რომ არ გაუფუჭდეთ. როცა ფერმერს „დანერგე მომავალის” პროექტით ასეთ შეღავათს აძლევ, დიდ ფართობებზე აშენებინებ ჟოლოს, მაყვალს და მოცვს, შემდგომ საქმეებშიც ცოტა მაინც უნდა დაეხმარო.

„ელკანა” -ს სპეციალისტები ფერმერებს ვეხმარებით, რომ ხარისხიანი პროდუქტი მოიყვანონ, რომ მათი ბაღები სერთიფიცირებული იყოს, ხარისხის ნიშანზეც ვმუშაობთ. მაგრამ სერთიფიცირების პროცესები უნდა დაჩქარდეს, გაადვილდეს და ფერმერებისთვის ხელმისაწვდომი გახდეს. ფერმერს, რომელსაც სულ რაღაც ერთი ჰექტარი აქვს, მისთვის სერთიფიცირებისთვის საჭირო თანხა ძალიან მაღალია და ამ ხარჯის გაღების საშუალება არ აქვს. მთავრობა ფერმერს თუ სერთიცირების თანხითაც დაეხმარება, მოიყვანს ის ადამიანი ბიო პროდუქტს და ჩვენც ჯანმრთელ პროდუქტს მივიღებთ.

-ზოგიერთმა ფერმერმა მაყვლის წარმოებას თავი დაანება და მაგალითად, მარწყვი გააშენა. თქვენ როგორ ფიქრობთ, მარწყვი უფრო მომგებიანია?

- არიან ასეთი ფერმერები. ყველაზე მომგებიანი არის ლურჯი მოცვი, შემდეგ მოდის ჟოლო, შემდეგ მაყვალი და ბოლოს მარწყვი. მარწყვის მოყვანაზე იმიტომ გადავიდნენ, რომ მაყვლის მოვლა, გასხვლა და სარებზე დამაგრება ეზარებათ. უეკლო მაყვალს მარწყვის მოყვანა არ სჯობს.

- ექსპორტის დროს კიდევ ერთმა პრობლემამ იჩინა თავი. ეს არის კენკრის ლაბორატორიული ანალიზების ჩატარების პრობლემა. როგორ აღმოჩნდა, საექსპორტო პროდუქტის სრულყოფილი ლაბორატორიული შემოწმება საქართველოში არ არის შესაძლებელი…


- ლაბორატორიის პრობლემა ქვეყანაში ნამდვილად არის. დღეს, ერთი და იგივე ნიადაგის ნიმუში სხვადასხვა ლაბორატორიაში რომ წაიღო, სხვადასხვა პასუხს მიიღებ. ეს არის დამღუპველი. ნიადაგის ანალიზზე, განსაკუთრებით მჟავიანობის განსაზღვრაზე ძალიან ბევრია დამოკიდებული. მაგალითად, ლურჯი მოცვის გაშენება ძალიან უნდათ კახეთსა და შიდა ქართლში, მაგრამ იქ ეს კულტურა არასდროს გაიხარებს, რადგან ნიადაგის მჟავიანობა დაბალია. კახეთში ერთმა ფერმერმა ნახევარ ჰექტარზე გააშენა ლურჯი მოცვი. 2 წელიწადში ნერგები დაიღუპა და გადასაყრელი გახდა. არადა ერთ-ერთმა ლაბორატორიამ მისცა პასუხი, რომ ნიადაგის მჟავიანობა მოცვის გასახარებლად საკმარისი იყო. მოგვიანებით ხელახლა ჩატარებულმა ანალიზმა დაადასტურა, რომ იქ ტუტე ნიადაგი იყო. აი, ეს არის პრობლემა.

მხოლოდ ნიადაგის შემოწმება არ არის საკმარისი. სარწყავი წყალიც უნდა შემოწმდეს. ზოგჯერ წყალი კენკრა დამღუპველი აღმოჩნდება ხოლმე. არის შემთხვევები, როცა ნარგავები შეწამლულია, საკვებიც აქვს მიცემული, მაგრამ არ იზრდება და დაჩიავებულია. შემდეგ ირკვევა, რომ ამის მიზეზი მარილიანი წყალი ყოფილა. კენკრას ფესვებზე აქვს ბუსუსები, რომელსაც მარილი აზიანებს. ის არც კლავს მცენარეს, მაგრამ გაზრდის საშუალებასაც არ აძლევს. ჩვენ ფოთლის ანალიზსაც ვაკეთებთ იმის გასაგებად, მცენარეს რა აკლია ზრდისთვის. თუ ფერმერს კარგი ბაღი უნდა ჰქონდეს და კარგი მოსავალი მიიღოს. ეს აუცილებლად უნდა გაკეთდეს. ამაში სახელმწიფო თუ არ დაეხმარა, ლაბორატორიის ფული თუ არ გადაუხადა, ფერმერი მარტო ცოდოა. სახელმწიფო ძალიან ეხმარება მათ ბაღების გაშენებაში, მაგრამ ჯაჭვი უნდა შეიკრას. ამას სჭირდება კარგი მენეჯმენტი, სტრატეგიის დაწერა და მუშაობა.


-ანალიზების პრობლემა დგება ევროკავშირის ქვეყნებშიც პროდუქციის ექსპორტზე გატანის დროს. ამ დროს, საქართველოში არ არის ლაბორატორია, რომელიც ყველა საჭირო ტესტს გააკეთებს…


- პროდუქტი როცა გადის უცხოეთში, იქ ანალიზის არ უნდა შეეშალოთ. რამდენჯერ დაუშვეს შეცდომა და ქართული თხილი უკან დაბრუნდა. პროფესიონალები უნდა აკეთებდნენ ტექსტებს. სამწუხაროდ, ყველა ტესტს ვერ აკეთებენ საქართველოში, რასაც ევროპა ითხოვს. ფერმერს უცხოეთში ანალიზის გაკეთება ძვირი დაუჯდება. მერე იქიდან უარყოფითი პასუხი რომ ჩამოვიდეს, ვინ აუნაზღაურებს ამ ხარჯს?! ამიტომ ყველა უკან იხევს.


-ამ დროს ალბათ არის გამოსავალი, რომ კომპანიამ ფერმერებისგან შეაგროვოს საექსპორტოდ პროდუქტი და ანალიზებიც მან გააკეთოს…


-დიახ. ეს ამ კომპანიისთვისაც მომგებიანი იქნება და ფერმერისთვისაც ხელმისაწვდომი გახდება. ფერმერს პროდუქციის დამოუკიდებლად გატანა გაუჭირდება.



სტატიის ავტორი: ნონა ქვლივიძე

სტატია მომზადებულია ლიეტუვას საგარეო საქმეთა სამინისტროს და „თანამშრომლობის განვითარების და დემოკრატიის ხელშეწყობის ფონდის" ფინანსური მხარდაჭერით. 





წაკითხულია
14353
ელ. ფოსტის გაგზავნა

ამავე თემაზე სტატიები არ მოიძებნა


ბლოგი

„კაპიტალი განსაზღვრავს წარმოებით ურთიერთობებს,“ – კარლ მარქსის ამ ზეცნობილი ფრაზით გილოცავთ კაპიტალიზმის კრიტიკოსებს თქვენი კერპის 200 წლის იუბილეს, და მსურს განვავრცო, რომ იდეოლოგიური განსხვავების მიუხედავად, არა თუ ვეთანხმები, მეტიც, მიმაჩნია, რომ სწორედ კაპიტალი უდევს საფუძვლად არა მხოლოდ წარმოებით, არამედ ნებისმიერი სახის ურთიერთობას სოციუმში, რომელიც პროგრესსა და განვითარებაზეა ორიენტირებული.

2019 წლამდე გადადოს საპენსიო რეფორმის დაწყება და მოამზადოს წინაპირობები კონსერვატიული (და არა სოციალურ-ლიბერალური) მოდელის შემოღებისთვის, იმ დათქმით, რომ დაგროვებითი და საბაზისო პენსიების სქემები ყოველთვის ერთმანეთის პარალელურად იარსებებს

40-წუთიანი დამქანცველი ჯანჯღარის შემდეგ, მწვერვალზე სრულიად ახალი, თვალუწვდენელი სივრცე გადაიშალა ჩვენს თვალწინ, როდესაც სოფელ გოგაშენში ამოვაღწიეთ

ახალქალაქს მორიგი დაგეგმილი ტრენინგის ფარგლებში ვესტუმრეთ. ამ ნაყოფიერ მიწაზე მშრომელი ფერმერები ცხოვრობენ. სწორედ აქ მოდის ქართულ ბაზარზე არსებული კარტოფილის, ბოსტნეულისა და მარცვლეულის დიდი ნაწილი. ბოლო პერიოდში ჩვენ მიერ ჩატარებული ტრენინგებიდან ეს შეხვედრა ყველაზე ინტერაქციული აღმოჩნდა. გამაკვირვა მათმა ცხოველმა ინტერესმა სიახლისადმი. ისინი მაქსიმალურად ცდილობდნენ მათთვის საინტერესო საკითხზე მიეღოთ რაც შეიძლება მეტი ინფორმაცია.

გასულ კვირას მაკედონიაში ნაციონალისტურად განწყობილ ადამიანთა ჯგუფი პარლამენტშიშეიჭრა. 200-კაციანი ბრბო, რომელთა შორისნიღბიანი მამაკაცები იყვნენ, სასტიკად გაუსწორდაწამყვანი მაკედონიური ოპოზიციურიპარტიის და ეთნიკური ალბანელების პარტიის ლიდერებს, მათ შორის ქალბატონს. ეს ორი პარტია აპირებდა ახალი უმრავლესობის შექმნას მაკედონიის პარლამენტში, რომლის სპიკერად ეთნიკურად ალბანელი პოლიტიკოსი აირჩიეს. პარლამენტში შეჭრილები, რომლებიც ქვეყნის ყოფილი პრემიერ-მინისტრისმომხრეები იყვნენ, ამ ფაქტის ასეთი სისხლიანი გზით ჩაშლას ცდილობდნენ.

მარტვილის რაიონის გამგებლის მოადგილე ყველაზე ძლიერ ოპონირებას გვიწევდა. მისი პირველივე ქმედება „ჰაკა“-ს ჰგავდა, რომელსაც გააფთრებული ახალზელანდიელი მორაგბეები მოწინააღმდეგე გუნდის მორალურად გასატეხად იყენებენ.

კონფლიქტის დაწყებიდან მეექვსე წელს ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა ჩაურევლობის პოლიტიკა დაარღვია და ასადის რეჟიმის წინააღმდეგ იერიში პირველად 7 აპრილს, გამთენიისას მიიტანა.

ესტონური წარმატებული პოტიკის მაგალითების მოძიება შესაძლებელია თითქმის ნებისმიერ სფეროში, დაწყებული სახელმწიფო მმართველობიდან, დამთავრებული განათლების პოლიტიკით.

უცხო ქვეყნების კანონებისა თუ რეფორმების კოპირება განვითარების ერთი-ერთი პოპულარული და საქართველოშიც ხშირად გამოყენებადი რეცეპტია. ლოგიკა მარტივია - „საჭირო არ არის ველოსიპედის ახლიდან გამოგონება“. თუმცა, ეს მიდგომა ხშირად არ ამართლებს.

ევროკავშირთან სავაჭრო სივრცის გაფართოების შედეგად ყველა მოსალოდნელი დადებით ეფექტი მიიღწევა გრძელვადიან პერიოდში (5-10 წელიწადი), ხოლო ხარჯების გაღება გვიწევს დღეს, რათა შესაბამისობაში მოვიდეთ ევროკავშირის კანონმდებლობასთანდა საბაზრო მოთხოვნებთან. ისედაც დაძაბულ სოციალურ და პოლიტიკურ ფონზე ამან შესაძლოა საფრთხე შეუქმნას რეფორმების წარმატებით განხორციელებას. შესაბამისად, დაახლოების პროცესი უნდა იყოს თანმიმდევრული და პრიორიტეტები გათვლილი ისე, რომ ბიზნესს ჰქონდეს ზრდის სტიმული; ასევე, მნიშვნელოვანია ექსპორტზე ორიენტირებული დარგების კონკურენტუნარიანობის ამაღლება წახალისდეს. მეორე მხრივ, საქართველოში ევროკავშირის სტანდარტების დანერგვა მეწარმეობასა და ზოგადად ქვეყნის საინვესტიციო სივრცეში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვას და ევროპულ ბაზარზე წვდომას ხელს შეუწყობს. DCFTA-ს სარგებლის სრულად ასათვისებლად, ასევე, აუცილებელია სამუშაო ძალის ბაზრის ცვლილება, რომელიც ამჟამად თავმოყრილია ძირითადად დაბალმწარმოებლურ დარგებში.

მე ძალიან კარგად არ ვიცნობ მაგამედ სარიევს. მაქსიმუმ ორჯერ შევხვედრივარ, პირველად მარნეულში და მეორედ ერთი კვირის წინ გარდაბნის მუნიციპალიტეტში ამჯერადაც ევროკავშირთან სავაჭრო ხელშეკრულების (DCFTA) შესაძლებლობების შესახებ ტრეინინგზე. მაგამედი არც ოლიმპიური ჩემპიონია და მისი ფოტოები არც საჯარო თავშეყრის ადგილებშია გამოფენილი, თუმცა ის რომ საუკეთესო მოქალაქეა, ამ ფაქტს წყალი არ გაუვა!

კეთილდღეობის ეკონომიკის ერთ-ერთი პრინციპია, რომ ზოგიერთ გადასახადს შესაძლოა უკუგავლენა ჰქონდეს ინდივიდების მოტივაციაზე- შექმნან დოვლათი. თუმცა, თუ გადასახადებიდან მიღებული თანხა საკმარისი არ არის ხარისხიანი ინფრასტრუქტურისა და საჯარო სერვისების დასაფინანსებლად, ამანაც შეიძლება დააზარალოს ეკონომიკა.

ინსტიტუტების განვითარებას არა მარტო პროფესიონალების, პოლიტიკური და ეკონომიკური ელიტების სწორად მიმართული შრომა და გადაწყვეტილებები, არამედ მოსახლეობის დამოკიდებულებებისა და ფასეულობების შეცვლაც სჭირდება.

ფერმერებთან ჩვენი შეხვედრის დროს სულიად მოულოდნელად აღმოვაჩინეთ მსმენელებს შორის ორი “თინეიჯერი” ბიჭი; მომავალი ფერმერები მამასთან ერთად გამალებით იწერდნენ პრეზენტაციის დროს მიწოდებულ ყველა ინფორმაციას თაფლის წარმოების არსებული შესაძლებლობების, პრობლემებისა და გამოწვევების შესახებ.

მას შემდეგ, რაც საქართველომ დამოუკიდებლობა მოიპოვა, მთავრობები, პოლიტიკური პარტიები, ექსპერტები, თუ იდეოლოგები გვპირდებიან საქართველოს ეკონომიკურ გაბრწყინებას, რეცეპტად კი ბორჯომის გაყიდვიდან დაწყებული დაბალი გადასახადებით დამთავრებული არაერთ იდეას თუ თეორიას ასახელებენ. ასე გრძელდება 25 წელია და, მართალია, 90-იანი წლების სიდუჭირიდან მოსახლეობის დიდი ნაწილი გამოვიდა, გაბრწყინებამდე ჯერ კიდევ ბევრი გვიკლია.

გუგენჰაიმში აგნეს მარტინმა, MoMA-ს თანამედროვე ხელოვნების ფილიალმა (PS1) ნიუ-იორკში, ჩიკაგოს ხელოვნების ინსტიტუტმა და ჩიკაგოს თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმმა კიდევ ერთხელ დამარწმუნა, რომ არ არსებობს გამოხატვის უღირსი საგნები, აღქმები, მოვლენები თუ ამ მოვლენების ინტერპრეტაციები.

სამი წლის წინ ამერიკელმა ჟურნალისტმა ენ ბერნარდმა National Geographic-ისთვის მომზადებულ რეპორტაჟში შემდეგი სიტყვები დაწერა: „თუ დაეცემა დამასკო, დაეცემა სირიაც.“ ომის დაწყებიდან, თითქმის, ექვსი წლის თავზე პრეზიდენტ ბაშარ ალ-ასადის ციტადელად ქცეული სირიის დედაქალაქი გადარჩა, ხოლო ალეპომ, სიდიდით მეორე უძველესმა ქალაქმა და ომამდელი სირიის ბიზნესცენტრმა, დაცემა 2012 წლიდან (სამოქალაქო ომის დაწყებიდან ერთ წელიწადში) დაიწყო, თუმცა, მაინც ბევრს გაუძლო გარდა რუსეთის ავიაიერიშისა.

ციდან ალბათ ყველაზე კარგად ჩანს გერმანული რაციონალიზმი, მიწის და განახლებადი ენერგიიის ათვისება (გუშინ მხოლოდ მიუნხენიდან ფრანკფურტამდე მგზავრობისას 500-ზე მეტი ქარის წისქვილი დავთვალე), ტყის ფართობების და სასოფლო-სამეურნეო სავარგულების ეს რაღაც განსხვავებული სიმეტრიით მონაცვლეობა და, მთლიანობაში, ეს განსხვავებულად დავარცხნილი რელიეფი.

გაძვირებული საიმპორტო ავტომობილების ფასი (გამოწვეული აქციზის ზრდით), სავარაუდოდ, გაახანგრძლივებს საქართველოში არსებული ავტომობილების „ექსპლუატაციის“ ვადას. შესაბამისად, ტექნიკური შემოწმების შემოღების ვადებისა და პირობების გაურკვევლობის პირობებში, შესაძლოა, ტექნიკურად არც ისე სახარბიელო მგომარეობაში მყოფმა ქართულმა ავტოპარკმა გაიხანგრძლივოს მავნე აირებისა და უსიამოვნო ინდუსტრიული ხმების „გამობოლქვის“ პერიოდი.

В шестидесятые годы прошлого века Ферруччо получил от продажи тракторов бόльший доход, чем планировалось, и исполнил свою мечту: поставил в свой гараж новенькую «феррари». Вторая часть этой истории намного интереснее. «Феррари» не оправдала ожиданий Ферруччо. Ферруччо, не раздумывая, явился прямо к Энцо Феррари, чтобы обсудить недостатки машины, он высказал свое мнение и предложил помощь в решении проблем...

გასული საუკუნის სამოციან წლებში ფერუჩომ ტრაქტორების გაყიდვით დაგეგმილზე მეტი შემოსავალი მიიღო და ოცნებაც აისრულა: საკუთარ ფარეხში ახალთახალი «ფერარი» დააყენა. ამ ისტორიის მეორე ნაწილი გაცილებით საინტერესოა.

სადღეგრძელოებზე ჩემმა ბლოგმა იმაზე გაცილებით მეტი ვნებები და კონტრასტული რეაქციები გამოიწვია, ვიდრე ველოდი: მკვეთრად უარყოფითი ძირითადად უფროსი თაობის მხრიდან და მკვეთრად დადებითი ახალგაზრდა და საშუალო ასაკის ხალხის მხრიდან. მკვეთრად უარყოფითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა დაიწყეს პირადად ჩემი და ჩემი ქართველობის ლანძღვა კომენტარებში თუ პირად მიმოწერაში, ხოლო მკვეთრად დადებითი დამოკიდებულების მქონე ადამიანებმა -- ჩემი ქება მაღალი მოქალაქეობრივი თვითშეგნების გამო, რამაც გადამაწყვეტინა მეთქვა (ამჯერად უკვე საბოლოოდ), რატომ არ ვეთანხმები არცერთ მხარეს. როცა ვნებები დუღს, როგორც ამბობენ, ჭეშმარიტება ორთქლდება (არა, იმის თქმა არ მინდა, რომ მე ვიცი ჭეშმარიტება).

ბოლო შვიდი წელია ქართულ სუფრაზე არ ვყოფილვარ, სანამ გუშინ ძირითადად ახალგაზრდებისგან შემდგარ ჯგუფთან ერთად არწივის ხეობაში და ხორნაბუჯზე ლაშქრობის შემდეგ ერთ რესტორანში მათთან ერთად არ აღმოვჩნდი. მოკლედ, ამ ადამიანების ასაკმა და განათლებამ მაფიქრებინა, რომ ეს ხალხი არ დალევდა იმ სადღეგრძელოებს, რის გამოც ქართულ სუფრებს გავურბივარ. მოლოდინი არ გამართლდა. ამ სუფრაზეც შეისვა „საქართველოს გაუმარჯოს”, ჩვენი სიყვარულის (იგულისხმება სუფრაზე მსხდომნი), მეგობრობის და ხვალინდელი დღის სადღეგრძელოები. ამ სადღეგრძელოებს გვთავაზობდა ერთ-ერთი ჩვენი თანამოლაშქრე ბიჭი, რომელმაც თქვა მე თამადა არ ვარო, თუმცა ტრადიციული თამადისგან მხოლოდ იმით განსხვავდებოდა, რომ დალევას არ გვაძალებდა.

პანკისი - სტერეოტიპების მსხვერპლი ულამაზესი კუთხე

გამარჯობა, მინდა ეს ბლოგი დავწერო ქართული მატყლის პრობლემაზე და თხრობა დავიწყო ახლო წარულიდან, ასევე გაგაცნოთ მატყლის პრობლემის მოგვარების უელსური მოდელი.

უიმედო და არაინფორმირებული გურულები 6 ივლისს ლანჩხუთის მინუციპალიტეტის სოფელ ჯურუყვეთში ვნახე. არაინფორმირებული ევროინტეგრაციის პროცესებზე, უიმედო თავიანთი სოციალური მდგომარეობით.

აბორტის უფლება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პოსტულატია ადამიანის უფლების კონვენციაში. გაეროს CEDAW-ს კომიტეტის დეკლარაციაში წერია: „გაეროს წევრმა ქვეყნებმა ხელი უნდა შეუწყოს ჯანდაცვის სფეროში ქალის მიმართ ყველანარი დისკრიმინაციის აღმოფხვრას, ქალის და კაცის უფლება თანაბრად უნდა იყოს დაცული და ქალებს უნდა ქონდეთ წვდომა ჯანდაცვის სერვისებზე, ოჯახის დაგეგმარების ჩათვლით“.

Brexit -ის მოწინააღმდეგები მოსახლეობას აფრთხილებდნენ უპირატესად ეკონომიკური შედეგების თაობაზე: ბრიტანეთის ფინანსთა სამინისტროს პროგნოზით, Brexit-ის შემდგომ ყოველი ბრიტანული ოჯახი 4300 ფუნტს დაკარგავს წელიწადში 2020 წლისათვის იქნება სავარაუდოდ, 100 მილიარდი ფუნტის ეკონომიკური ზარალი. 950 000 სამუშო ადგილს შეექმნება საფრთხე. პროფესიული გაერთიანებების ვარაუდი უფრო დრამატულია: 4 მილიონი სამუშაო ადგილი საფრთხის ქვეშაა, განსაკუთრებით კი, ექსპორტთან დაკავშირებულ სფეროებში, საავტომობილო და ქიმიურ ინდუსტრიაში. ბევრი ფირმა კონტინენტურ ევროპაში გადავა. შემცირდება პირდაპირი ინვესტიციები.

ბატონი სერგო ქალაქ თელავიდან თან რეალური პიროვნებაა და თან კრებითი სახელია იმ ადამიანებისა, რომლებიც ევროინტეგრაციის მიმართულებით ინფორმაციულ შიმშილს განიცდიან.

გერმანიაში მმართველი კოალიციის პარტიების: CDU -სა და CSU- ს ცალკეული პოლიტიკოსები სკეპტიკურად არიან განწყობილნი, რამდენად გონივრულია საქართველოსთვის ვიზალიბერალიზაციის მინიჭების თაობაზე ევროკომისიის გეგმა. მათ არგუმენტად მოჰყავთ ქართული კრიმინალური დაჯგუფებების მზარდი მასშტაბი და გავლენები ევროპაში, ამასთან, საქართველოს მოქალაქეების მიერ ლტოლვილის სტატუსის ბოროტად გამოყენების ტენდენციად ქცეული ფაქტები. ეს არგუმენტები რეალობაში საფუძველს მოკლებული როდია, მაგრამ სწორედ ამ თემის წამოწევა საქართველოს სახელმწიფოსათვის ეგზისტენციალურად მნიშვნელოვანი საკითხის გადამწყვეტ ფაზაში აღაშფოთებს ქართულ საზოგადოებას:

„სურსათის უვნებლობა ევროკავშირმა რომ არ მოგვთხოვოს, ისე არ უნდა გვქონდეს“? - ეს რეპლიკა მესტიაში ჯერ კიდევ “გაუხურებელი” ტრენინგის მიმდინარეობის დროს ადგილობრივმა ზაზა დევდარიანმა “გვესროლა”.

პილოტმა დაშვება გამოაცხადა. ქვევით თვალი მომჭრა აღმოსავლეთსა და უდაბნოს კლიმატისთვის უჩვეულო სიმწვანემ, რომელიც თელ-ავივის აეროპორტის ზოლამდე მთელი 20 წუთის განმავლობაში არ დასრულებულა. გაოცებამ დროებით გადამავიწყა „აირზენას“ ღარიბული, უგემური მენიუ და ლამაზი, მაგრამ უჟმური და მოძველბიჭო სტიუარდესა. - ყვავის ყველაფერი, - მითხრა სიამაყით გვერდით მჯდომმა შუახნის მამაკაცმა, რომელიც საქართველოდან ისტორიულ სამშობლოში ღრმა ბავშვობაში გადასახლდა.

ცოტა ხნის წინ გავრცელდა ინფორმაცია "ჩერნომორენერგოს" დირექტორის, ასლან ბასარიას განცხადების შესახებ, რომელსაც ენგურჰესის დირექტორის ლევან მებონიაც ადასტურებს და რომლის მიხედვით ენგურჰესის მიერ გამომუშავებული არცერთი კილოვატი ამ ეტაპზე საქართველოს არ მიეწოდება და მთლიანად აფხაზეთს მიაქვს, ხოლო ზამთრისა და გაზაფხულის პერიოდში წაღებული ელექტროენერგიის რაოდენობა გამომუშავებულის 80%-ს შეადგენს.

არავის უკვირს ის ფაქტი, რომ რადიკალური ისლამის წარმომადგენელები მკაცრად აკრიტიკებენ დემოკრატიას, რადგან ის შარიათის სულთან შეუთავსებელ პოლიტიკურ პრაქტიკად, ზნეობრივი გარყვნილებისა და ქაოსის წყაროდ მიაჩნიათ. საკვირველი ისაა, რომ დემოკრატიას რელიგიის სახელით ქრისტიანებიც არ წყალობენ.

გასული წლის ბოლოს საქართველოს გაზმომარაგების გაზრდის საკითხმა არათუ აქტუალურობა შეიძინა, არამედ გადააჭარბა ყველანაირ მოლოდინს და უკვე ერთგვარ მძაფრსიუჟეტიან სერიალად იქცა “გაზპრომის” მთავარ როლში მონაწილეობით.

ქართველ მორწმუნეთა და სასულიერო პირთა გარკვეულ წრეში სიტყვა „ლიბერალიზმი“ ძალიან უარყოფითი რენომეთი სარგებლობს. ჩემი აზრით, ამას სამი უმთავრესი მიზეზი აქვს. პირველი, ესაა რუსული რელიგიური ლიტერატურა, რომლებიც „რომის მესამე იმპერიის“ სულისკვეთების მქონე ავტორების მიერაა დაწერილი, რომლებსაც ყველანაირი ლიბერალური აზრი, რომელიც ეჭვის ქვეშ აყენებს რუსული იმპერიის მართლმადიდებლურ მისიას, თავად მართლმადიდებლობის საწინააღმდეგო ძალად მიაჩნიათ; მეორე, ზოგიერთი ლიბერალის აგრესიული, ანტიეკლესიური პოზიცია, რომელიც სულაც არ გამომდინარეობს კლასიკური პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებიდან და აქედან გამომდინარე, თავად ამ ლიბერალის ბრალია და არა ლიბერალიზმის; მესამე, ზოგადად ლიბერალიზმის მოწინააღმდეგენი კარგად არ იცნობენ კლასიკური, პოლიტიკური ლიბერალიზმის ბუნებას.

ახალციხის რაიონში მცხოვრებ ერთ-ერთ მეფუტკრეს, რომელიც ევროპაში ქართული თაფლის ექსპორტისთვის საჭირო მოთხოვნებზე ინფორმაციას ეძებდა, სურსათის ეროვნულ სააგენტოში "ურჩიეს", რომ ევროკავშირში თაფლის შეტანაზე ფუჭ ოცნებას თავი დაანებოს და ცოტა უფრო პრაგმატულ-მიწიერი საქმით დაკავდეს.

ახლო აღმოსავლეთსა და სირიაში შექმნილი ვითარება შედეგია ცივილიზაციურ - რელიგიური კონფლიქტების გაღვივების, რომლებიც ემყარება საუკუნეების მანძილზე ჩამოყალიბებულ ეთნო-რელიგიურ რწმენებს და რომელთა გაღვივება ხდება გლობალური და რეგიონული პროცესების ფონზე.

კოლონიალიზმის ეპოქაში ევროპელები ცდილობდნენ ანდებში ოქროს ქალაქისთვის მიეგნოთ, მაგრამ ელდორადოც და ინკების პაიტიტიც მხოლოდ ლეგენდად დარჩა, ისევე როგორც საყდრისის 5-ათასწლოვანი მაღარო, რომლის შესახებაც უკვე ვეღარაფერს შევიტყობთ.

ხანგრძლივი დავა ე.წ. მოსმენების კანონთან დაკავშირებით დასრულებულია, ვეტოც დაძლეულია და დიდი ძმაც მზადყოფნაშია, რომ მუდამ გვიყუროს, გვისმინოს და განაჩენი გამოიტანოს.

მრავალი ქვეყნის გამოცდილების მიხედვით, სწორედ სადაზღვევო სფეროა ის სეგმენტი, რომელსაც შეუძლია რომ თავისი შემოსავლებიდან საგზაო უსაფრთხოებისთვის დაფინანსება გამოყოს და ეს თანხა ტრანსპარენტულად დახარჯოს გზების კეთილმოწყობასა და საგზაო უსაფრთხოებაზე მიმართულ სხვა კონკრეტულ პროექტებზე.

პირველად გადავწყვიტე ნახევრად პირადული და შეიძლება ცოტა არ იყოს თვითმაამებლური ჩანაწერის გასაჯაროება

უჩა სეთური, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) ექსპერტი

"მორიგი ბლეფი" - ასე აფასებდნენ დღეს პროგრამას "აწარმოე საქართველოში"

სტრატეგიულად მნიშნელოვანი გეოგრაფიული მდებარეობის გამო საქართველოს მთელს კავკასიაში და მის ფარგლებს გარეთაც საკვანძო სატრანზიტო ფუნქცია აკისრია. ამის გამო, სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის და სატრანსპორტო საშუალებების გაუმჯობესება აუცილებელი წინაპირობაა ქვეყნის ეკონომიკური და სოციალური განვითარებისთვის.

ევროპასთან ასოცირების შესახებ შეთანხმებაში განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა სატრანსპორტო საშუალებების უსაფრთხოების პირობების დაცვას: ავტომობილის გამართულობას, მძღოლების კვალიფიკაციას და მათ მიერ სამუშაო და დასვენების საათების მკაცრ დაცვას.

ერთხელ ერთმა ჩემმა ნაცნობმა ჟურნალისტმა, რომელიც შარშან კოლუმბიის უნივერსიტეტის ტრენინგზე გავიცანი, სოციალურ ქსელ Twitter-ზე დაწერა, რომ ამერიკის შეერთებული შტატების მადლობელია, რადგან მან, ნეპალელი ემიგრანტების შვილმა, მისი წილი ამერიკული ოცნება უკვე აიხდინა.

ადვოკატირება

შეხვედრა საღამოს 6 საათზე , www.eugeorgia.info-ს ოფისში დავნიშნეთ. ჩვენი ჯგუფი პირველად უნდა შეხვედროდა ახალციხის რაიონში, სოფელ ანდრიაწმინდაში მცხოვრებ მეყველეს - გალინა ინასარიძეს და მის შვილს - რუსლანს. თავდაპირველად, შეხვედრის მიზანი ერთმანეთის გაცნობ

"კვლევითი ჟურნალისტიკის და ადვოკატირების ცენტრი" ახორციელებს პროექტს, რომლის ფარგლებშიც ვეხმარებით მცირე და საშუალო ბიზნესს

რჩეული სტატიები

ამერიკული ლურჯი მოცვი, რომელიც გურიისა და აჭარის მაღალმთიანეთის კლიმატურ პირობებს კარგად შეეგუა, უნიკალური თვისებების გამო მსოფლიო ბაზარზე დიდი მოთხოვნით სარგებლობს. საქართველოში მოყვანილი 12 ტონა ლურჯი მოცვი დიდი ბრიტანეთის ბაზარზე წელს პირველად შევიდ

ევროკავშირის წარმომადგენლებმა საქართველოში თაფლის წარმოების ინდუსტრია შეამოწმეს და მიიჩნიეს, რომ სწორედ თაფლია ის ერთ-ერთი სტრატეგიული პროდუქტი, რომელსაც თხილისა და ღვინის კვალდაკვალ ევროკავშირის ბაზარზე შესვლის რეალური პერსპექტივა აქვს.

ევროკავშირში 1 კგ ბიო ჟოლოს საცალო ფასი 100 ევროს აჭარბებს, თუმცა, როცა კენკრის ბაღის გაშენება გადაწყვიტა, გიორგი კორელი, ძირითადად, მაინც ადგილობრივი ბაზრით მოიხიბლა. როგორც ახალგაზრდა ფერმერი ამბობს, ჟოლო საქართველოში საკმაოდ მოთხოვნადი პროდუქტია და ყოვ

მეწარმე წლიურ მოგებაზე მე-4 წლიდან გადის, ხოლო მე-6 წლიდან მიღებული მოგება პლანტაციის გაშენების და მოვლის მთლიან ხარჯებს აჭარბებს

1 კგ - 30 ლარი- ამ ფასად შეგიძლიათ იყიდოთ სატაცური წელს ქართულ საცალო ქსელებში. ცხოვრების დონის გათვალისწინებით, ბოსტნეულს თამამად შეუძლია დელიკატესებს შორის თავისი ადგილი დაიკავოს. თუმცა, როგორც ექსპერტები აცხადებენ, ფასს არც მისი თვისებები ჩამორჩება.

ევროკავშირი სოფლად მცხოვრები მოსახლეობისთვის ახალ საგრანტო პროგრამას იწყებს. ევროპის სამეზობლო პროგრამა სოფლის მეურნეობისა და სოფლის განვითარებისთვის - ENPARD-ის ფარგლებში დაფინანსებას მიიღებს ის, ვისაც სოფლად აგროწარმოების ალტერნატიული ეკონომიკური საქმი

პაატა მოგელაშვილს ხეხილის ბაღი 20 ჰა-ზე გორის რაიონის სოფელ ვარიანში აქვს გაშენებული. მეურნეობას უკვე რამდენიმე წელია ძმებთან ერთად უძღვება. ბაღი გააახლეს - "სინაფის" და "ჩემპიონის" ვაშლის ნერგები თანამედროვე ჯიშებით - "გრანი სმიტით", "ჯონათი" და "გოლდენ

რუსეთის სამხედრო თეორეტიკოსების მიერ შექმნილ “მომავლის ომის” მოდელს განსაკუთრებული აქტუალობა შესძინა უკრაინის კრიზისმა, რადგან კრემლმა სწორედ აღნიშნული მოდელის გამოყენებით მოახდინა უკრაინის ტერიტორიის ნაწილის ანექსია და შექმნა დესტაბილიზაციის კერები.

„ღვინის პირველი პარტია დანიაში 2006 წელს გავიტანეთ. შემდეგ დანიას ინგლისი, საფრანგეთი, იტალია და შვედეთი დაემატა.

ქალი მეწარმეების ხელშეწყობის მიზნით, ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი საქართველოში ახალ პროგრამას იწყებს. EUGeorgia.info დაინტერესდა, რამდენად ხელსაყრელია პირობები და რას ფიქრობენ პროგრამასთან დაკავშირებით თავად ქალი მეწარმეები.

banner
banner
banner