რა სახის სერვისს შესთავაზებს წყალტუბოს სასათბურე მეურნეობების კლასტერი ადგილობრივ ფერმერებს

არჩილ ბუკია: „იდეა, რომ ქუთაისი ჩამოყალიბდეს ლოგისტიკური ცენტრად, კვლავ ძალაშია”

ზუსტი დრო, როდის დაიწყებს წყალტუბოს სასათბურე მეურნეობების კლასტერი მუშაობას, ჯერჯერობით უცნობია. სოფლისა და სოფლის მეურნეობის განვითარების სააგენტოს შვილობილი კომპანია შპს „იმერეთის აგროზონას” მიერ საკონსულტაციო მომსახურებისთვის დაქირავებულ ქართულ-ჰოლანდიურ კონსორციუმს GH&KSH-ს 31 ივლისამდე უნდა ჩაებარებინა პაკეტი, რომელშიც იმ დაინტერესებულ პირთა ჩამონათვალი იქნებოდა, ვინც სასათბურე კლასტერის ტერიტორიაზე ბიზნესის დაწყებით არის დაინტერესებული. სია ჯერ დაზუსტებული არ არის. რა პრობლემები არსებობს ამჟამად სასათბურე მეურნეობების კლასტერის წინაშე და რა გეგმები აქვს პროექტის მმართველ კომპანია შპს „იმერეთის აგროზონას”, ამის შესახებ კომპანიის დირექტორს არჩილ ბუკიას ვკითხეთ:

- 125 ჰექტარი მიწის ნაკვეთს წყალტუბოს მუნიციპალიტეტის სოფელ მაღლაკში, რომელიც სახელმწიფომ გადასცა შპს „იმერეთის აგროზონას”, სასმელი წყლის სატუმბი სადგური ესაზღვრება. სატუმბ სადგურს გააჩნია სანიტარული დაცვის ზონა, რომელიც, როგორც აღმოჩნდა, ნაწილობრივ ფარავს ჩვენი მიწის ნაკვეთის ტერიტორიას. ამიტომ აგროზონისთვის ალტერნატიული მიწის ნაკვეთები მოვნახეთ. მთავრობის განკარგულებით გადმოგვეცა 219 ჰექტარი მიწის ნაკვეთი -158 ჰექტარი წყალტუბოს მუნიციპალიტეტის სოფელ ფარცხანაყანებში, 61 ჰექტარი კი, ბაღდათის მუნიციპალიტეტში, სოფელ ვარციხეს ტერიტორიაზეა. მაღლაკში მდებარე ნაკვეთს ადგილობრივი მოსახლეობა საძოვრად იყენებდა, ამიტომ გადავწყვიტეთ მათ ალტერნატიული ტერიტორია შევთავაზოთ, სადაც შესაძლოა, მეცხოველეობის ფერმაც მოეწყოს.

-სასათბურე კლასტერის შექმნის პროექტი ამჟამად რა ეტაპზეა?

-პროექტის პირველი ფაზა, რომელიც კონცეფციის ჩამოყალიბებას ითვალისწინებდა, დასრულდა. ტერიტორია სხვადასხვა ტექნოლოგიურ ზონად დაიყოფა, ერთი ზონა იქნება მაღალტექნოლოგიური სათბურებისთვის, სადაც არის სრული კლიმატკონტროლი, ხელოვნური დანათების სისტემით. ეს სათბურები საკმაოდ ძვირია, დიდი ინვესტიცია სჭირდება, ამიტომ მაღალი ფინანსური შესაძლებლობის ინვესტორებზე იქნება გათვლილი. მეორე, საშუალო ტექნოლოგიური ზონაში უნდა მოეწყოს სათბურები კლიმატკონტროლით, მაგრამ დანათების გარეშე. ამ კატეგორიის სათბურებისთვისაც მნიშვნელოვანი ინვესტიცია არის საჭირო. მესამე იქნება დაბალტექნოლოგიური ზონა, გვირაბული ტიპის სათბურებისთვის, რომელსაც გაცილებით ნაკლები ინვესტიცია სჭირდება და ამ ზონაში შეუძლიათ იმერეთის რეგიონში უკვე არსებული მესათბურეები ან მათ მიერ შექმნილი კოოპერატივები შემოვიდნენ. ასევე, კლასტერის ტერიტორიაზე იქნება კენკროვანების, ორგანული წარმოების, ღია გრუნტზე წარმოების და ა.შ. ზონები. საერთაშორისო ფინანსურ ინსტიტუტებთან დაფინანსების სქემებზე ვმუშაობთ, რომ პოტენციურ ინვესტორებს დაფინანსების სხვადასხვა წყაროები შევთავაზოთ.

- დაინტერესებული პირების დაფინანსებაში შეღავათიანი კრედიტების გაცემას გულისხმობთ?

-პატარა პროექტებისთვის შეღავათიანი კრედიტის გაცემაც შეიძლება მოხდეს. მაღალტექნოლოგიური პროექტებისთვის ერთ ჰექტარზე მილიონზე მეტი ევროს ინვესტიცია არის საჭირო და ის მინიმუმ 5 ჰექტარზე უნდა განთავსდეს. ამას დიდი მოცულობის ინვესტიცია სჭირდება, ამიტომ ვესაუბრებით აზიის განვითარების ბანკს და EBRD-ს. ყველა დიდ საერთაშორისო ფინანსურ ინსტიტუტს შევხვდით, ვესაუბრებით რა პირობებით და როგორ დააფინანსებენ კლასტერის წევრებს.

პროექტის განვითარების შემდეგი ნაბიჯი გახლავთ წინასწარი ინტერესთა გამოხატვა. დავიწყეთ მუშაობა ინტერესთა გამოხატვისთვის წინადადებების მოსამზადებლად, რომ პოტენციურ ინვესტორებს ვუთხრათ, რა პირობები გვექნება. წინასწარი ინტერესთა გამოხატვა საშუალებას მოგვცემს, გავიგოთ, ვინ არის დაინტერესებული შემოვიდეს აგროზონაში, რა მასშტაბის ბიზნესის დაწყებას აპირებს, რა პროდუქციას აწარმოებს და ა.შ.

-კლასტერში გაერთიანების ინტერესი თუ გამოხატა უკვე ვინმემ?

- ვინც გაიგო აგროზონის შესახებ, ბევრი მოდის, კითხულობს. აინტერესებთ პროექტის განხორციელების ეტაპები, ვადები და პირობები. დაინტერესება არის სხვადასხვა ქვეყნების წარმომადგენლებისგან. ინტერესთა გამოხატვის შემდეგ გვექნება ჩამონათვალი, ინვესტორები რომელი ქვეყნებიდან არიან, როგორი სათბურების მოწყობა და რა კულტურების მოყვანა უნდათ. ინტერესთა გამოხატვის დროს მიღებული წინადადებები დოკუმენტურად გაფორმდება და იურიდიულ სტატუსს შეიძენს. 

- თქვენი მხრიდან მსურველებისთვის ორივე შეთავაზება დარჩება- მიწის შესყიდვა ან იჯარით აღება?

- ჯერჯერობით ორივე შესაძლებლობა ძალაშია. სხვა სქემასაც ვამუშავებთ, განვიხილავთ, რომ პროექტი PPP- კერძო საჯარო თანამშრომლობის კუთხითაც განვითარდეს. გვქონდა შეხვედრა მსოფლიო ბანკთან, რომელსაც აქვს PPP-ის ჩამოყალიბების გამოცდილება და ამ მიმართულებით ინტენსიურად ვმუშაობთ.

- როგორც ფიქრობთ, საქართველოში ვინ შეიძლება იყოს დაინტერესებული კლასტერში ბიზნესის დაწყებით. ადგილობრივ ფერმერებს რამდენად დააინტერესებთ თქვენ კლასტერში შემოსვლა?

- ჩავატარეთ კვლევა, გამოიკითხა ირგვლივ მდებარე სოფლების 300-ზე მეტი ფერმერი, ვისაც სათბური აქვს.გამოკითხულთა 84%-მა დაადასტურა, რომ დაინტერესებულია და შესაძლოა, კლასტერში მონაწილეობაზე იფიქროს. გადაწყვეტილებას იმის მიხედვით მიიღებენ, რა პირობებით ჩამოყალიბდება კლასტერი. საშუალო და დაბალ ტექნოლოგიურ ნაწილში მათ შეიძლება ისეთი პირობები შევთავაზოთ, რომ ბევრი შემოვიდეს, ინდივიდუალურად ან კოოპერატივების სახით.

აგროზონაში მხოლოდ სათბურები არ იქნება, არამედ, იქნება გადამამუშავებელი საწარმო, ლოგისტიკური ცენტრი. ვთანამშრომლობთ შესაფუთი მასალების კლასტერთან, რომ შეიქმნას შესაფუთი მასალების საწარმო. გვინდა, რომ აგროზონის ტერიტორიაზე შეიქმნას ღირებულებათა სრული ჯაჭვი. ასევე, ჩვენი კომპანია გახდეს ნებისმიერი სერვისის მიმწოდებელი, რაც ბიზნესს დასჭირდება: ექსპორტ-იმპორტის დოკუმენტაციის მომზადება, ნარჩენების გადამუშავება, სხვადასხვა სახის სერტიფიცირება, კვალიფიციური მუშახელის მიწოდება და სხვა. ყველა სერვისის მიღება ერთი ფანჯრის პრინციპით იქნება შესაძლებელი. პროექტის განხორციელების შედეგად მინიმუმ 900 ადამიანის დასაქმებას ვგეგმავთ. 

- უამრავი მცირე ფერმერია რეგიონში, ვისაც არ აქვს ფინანსური საშუალება შემოვიდნენ კლასტერში და მიწა თუნდაც იჯარით აიღონ. მათ თუ შეეძლებათ, თქვენი სერვისებით ისარგებლონ?

-ჩვენ გვექნება სატრენინგო-სადემონსტრაციო ცენტრი, სადაც ფერმერებს საშუალება ექნებათ გაიარონ ტრეინინგი, გაეცნონ თანამედროვე ტექნოლოგიებს. გაკეთდება ლოგისტიკური ცენტრი, რომელიც არა მარტო აგრო ზონაში არსებულ კომპანიებს, არამედ ირგვლივ რეგიონში არსებულ მწარმოებლებსაც მოემსახურება. მათ საშუალება ექნებათ ამ ლოგისტიკურ ცენტრში ჩააბარონ მოყვანილი პროდუქტი. ასევე, შესაძლებელია, ლოგისტიკურმა ცენტრმა მათ კონკრეტული პროდუქციის მოყვანა დაუკვეთოს, რასაც შემდეგ ეს ცენტრი შეისყიდის. ანუ ამ ფერმერებს ექნებათ შესაძლებლობა, რომ რეალიზაციის ბაზრის დივერსიფიკაცია მოახდინონ. ტექნოლოგიების გაუმჯობესებაში უკვე არსებულ სათბურებსაც დავეხმარებით.

- ადგილობრივ მცირე ფერმერებს არ ჰყავთ კვალიფიციური აგრონომი, აგრეთვე, ხარისხიანი სათესლე მასალის და სასუქების პრობლემა აქვთ. ამ პრობლემის მოგვარებაში თუ დაეხმარება „იმერეთის აგროზონა”? 

-როგორც გითხარით, გვექნება სატრეინინგო-სადემონსტრაციო ცენტრი, სადაც ფერმერები ისწავლიან და გაეცნობიან მსოფლიოში არსებულ საუკეთესო პრაქტიკას. ჩვენ უკვე გვყავს სხვადასხვა პროდუქციის -სასუქების, სათესლე მასალის, სასათბურე ინვენტარის მომწოდებლები, რომლებიც დაინტერესებულები არიან ჩვენთან თანამშრომლობით. ისინი გაყიდიან პროდუქციას, რომლის ხარისხი გარანტირებული იქნება. 

- აგროზონა საქმიანობას როდის დაიწყებს?

- მეორე ფაზა ანუ ინტერესთა გამოხატვა, ვვარაუდობთ,რომ ამ წლის ბოლომდე მოხდება. როდის დაიწყება მუშაობა აგროზონაში, ამას ინტერესთა გამოხატვის შედეგები გვაჩვენებს ანუ რამდენად დიდი იქნება ინტერესი. ყველაფერი ფინანსებზეა დამოკიდებული. ეკონომიკურად რთული წელი გველოდება, მაგრამ მაქსიმალურად ვეცდებით, რომ საერთაშორისო დონორი ორგანიზაციებიდან რაც შეიძლება მეტი თანხები მოვიზიდოთ.

- თქვენ თქვით, რომ ქუთაისის ტერმინალი უნდა მოემსახუროს აგროზონიდან პროდუქციის ექსპორტს, ამ მიმართულებით თუ არის წინსვლა?

-გვქონდა შეხვედრა ეკონომიკის სამინისტროსთან. არის იდეა, რომ ქუთაისი გახდეს აგროჰაბი. ქუთაისის აეროპორტის ხელმძღვანელობასთან გვქონდა ამ საკითხზე საუბარი. იდეა, რომ ქუთაისი ჩამოყალიბდეს ლოგისტიკური ცენტრად, კვლავ ძალაშია. 

სტატიის ავტორი: ნონა ქვლივიძე

სტატია მომზადებულია ლიეტუვას საგარეო საქმეთა სამინისტროს და „თანამშრომლობის განვითარების და დემოკრატიის ხელშეწყობის ფონდის" ფინანსური მხარდაჭერით.