პროგრამას "აწარმოე საქართველოში" ტურიზმის და კინოინდუსტრიის კომპონენტი ემატება
სასტუმროს ქსელის საერთაშორისო ბრენდის შემოყვანის შემთხვევაში Franchising-ისთვის საჭირო თანხას 2 წლის განმვლობაში სახელმწიფო დაფარავს
სამთავრობო პროგრამა "აწარმოე საქართველოში" 2014 წლის ივნისში დაიწყო. პროგრამის ფარგლებში, მეწარმეობის განვითარების სააგენტო ბენეფიციარი ფირმების მიერ აღებული საბანკო სესხის საპროცენტო განაკვეთის 10%-ით თანადაფინანსებას უზრუნველყოფს. www.eugeorgiainfo პროგრამის შედეგებზე საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს მეწარმეობის განვითარების სააგენტოს დირექტორს, გიორგი ციკოლიას ამ თანამდებობაზე ყოფნის ბოლო სამუშაო დღეს ესაუბრა.
- პროგრამაში "აწარმოე საქართველოში" 90 კომპანია მონაწილეობს. აქედან 53 საბანკო რესურსით სარგებლობს, დანარჩენი კი სახელმწიფოს მიერ გადაცემული ქონებით. ამავე პროგრამის ფარგლებში სოფლის მეურნეობის სფეროში 8 პროექტი დაფინანსდა. ამ პროექტებს სოფლის მეურნეობის სამინისტრო კურირებს.
- პროგრამის მიზანი იყო იმპორტის ჩანაცვლება და საექსპორტო პროდუქციის წარმოებისთვის ხელშეწყობა. რა პროდუქცია შეიქმნა ამ პროგრამის განმავლობაში?
- ჩვენი მთავარი ამოცანა იყო არა იმპორტის ჩანაცვლება, არამედ შექმნა ისეთი კონკურენტუნარიანი პროდუქტისა, რომელიც ღირსეულ კონკურენციას გაუწევს ადგილობრივ ბაზარზე სხვა ადგილობრივ, თუ უცხოურ პროდუქტს.
ამ 1 წლის განმავლობაში ჩვენ შევძელით და მცირე და საშუალო ბიზნესისთვის იდეალური პროდუქტი შევქმენით. მთელს მსოფლიოში მცირე და საშუალო ბიზნესს ძალიან უჭირს კაპიტალის მოზიდვა. საქართველოშიც ანალოგიური სიტუაციაა. ამ პროგრამის ფარგლებში, ფინანსურ ინსტიტუტთან ერთად გარკვეული რისკის დაფინანსება საკუთარ თავზე სახელმწიფომ აიღო. ამ გზით ჩვენ კერძო სექტორს კაპიტალის მოზიდვის საშუალება მივეცით. ამჟამად ამ პროგრამაში აკუმულირებული ინვესტიციის მოცულობა 250 მლნ ლარს აჭარბებს. 250 მლნ ლარიდან 140 მლნ-მდე სასესხო კაპიტალია. ეს არის კომერციული ბაკებიდან მოზიდული თანხა. 10%-იანი საპროცენტო განაკვეთის დაფარვის მიზნით ბიუჯეტი 2 წლის განმავლობაში 20 მლნ ლარს გაიღებს. ანუ 20 მლნ ლარით შევძელით 250 მლნ ლარის ინვესტიციის აკუმულირება. ეს ძალიან კარგი შედეგია. გვაქვს მოლოდინი, რომ ამ პროგრამის შედეგად 2 წლის განმავლობაში 5000 ადამიანი დასაქმდება. აქედან გამომდინარე, მიმაჩნია, რომ "აწარმოე საქართველოში" წარმატებული პროექტია.
რამდენიმე ცვლილება შევიტანეთ პროგრამაში. ამ ცვლილებით ჩვენი მიდგომა კიდევ უფრო ლიბერალური გახდება. საუბარია დამატებითი კაპიტალის მოზიდვაზე. ჩვენ გვქონდა შეზღუდვა: თუ კომპანიას აღებული ჰქონდა სესხი ბანკიდან, მას დამატებითი რესურსის მოზიდვის საშუალებას აღარ ვაძლევდით. ახლა ასე აღარ იქნება, რადგან ვხედავთ, რომ კომპანიებს აქვთ დამატებითი რესურსის მოზიდვის საშუალება და ბიზნესის კიდევ უფრო განვითარება შეუძლიათ. გარდა ამისა, ბანკებში ჩდებული ქონების გირაოს მოცულობის 50%-ს ჩვენ ვაზღვევთ. გირაოს დაზღვევა აქამდე მხოლოდ ე.წ. სტარტ აპ კომპანიებზე ვრცელდებოდა. ასეთი მიდგომა ძალიან კომფორტულია კომერციული ბანკებისთვის, კერძო კომპანიებს კი ის მეტი კაპიტალის მოზიდვის საშუალებას აძლევს.
- შეგიძლიათ დასახელოთ "აწარმოე საქართველოს" ფარგლებში შექმნილი კონკურენტუნარიანი ან საექსპორტო პროდუქცია?
- პროგრამის ფარგლებში დაფინანასებულ პროექტებს თუ გადავხედავთ, არის ინოვაციური პროექტები. მათ შორის ფარმაკოლოგიის, სამშენებლო მასალების, ავეჯის წარმოების კუთხით. ყველა ამ პროექტს კარგი პროდუქტის შექმნის და ექსპორტზე გასვლის კარგი პოტენციალი აქვს. მაგალითად შემიძლია დავასახელო კომპანია "ინოვასი", რომელიც ფარმაციის სფეროში საქმიანობს. ამ კომპანიის მიერ გამოშვებული პროდუქციის 70% ექსპორტზე უნდა გავიდეს. ფარმაცია არის ის სფერო, რომლის პროდუქციის ექსპორტის წილი ბოლო წლებში განუხრელად იზრდება. ეს არის სფერო, სადაც ძალიან ბევრი ინოვაცია იგეგმება, თანამედროვე ტექნოლოგიები ინერგება და რომელსაც საქართველოში ბევრი მაღალანაზღაურებადი სამუშაო ადგილის შექმნა შეუძლია.
12 მლნ-იანი ინვესტიციით შეიქმნა ქართული ლიმონათის სრულიად ახალი საწარმო - "ხილიანი". ამ კომპანიის მიერ გამოშვებული პროდუქციის 60% ექსპორტზე გავა როგორც ევროკავშირში, ისე ყაზახეთსა და რუსეთში. "აწარმოე საქართველოს" ფარგლებში ფინანსური რესურსი მიიღო "ბიუ ბიუს" მწამოებელმა შპს "ჩირინამაც". ამ თანხით კომპანია რამდენიმე ახალ ბროილერს აშენებს. შედეგად, ის ბაზრის დიდ წილსაც დაიკავებს და იმპორტულ პროდუქციასაც კონკურენციას გაუწევს. ექსპორტზე გადის ამ პროგრამის ფარგლებში წამოებული სოკოც.
- როცა ექსპორტზე ვსაუბრობთ, აქვთ თუ არა "აწარმოე საქართველოს" ფარგლებში დაფინანსებულ კომპანიებს ინფორმაცი DCFTA-ზე და იციან თუ არა იმ შეღავათების შესახებ, რასაც მათ ევროკავშირი სთავაზობს?
- ჩვენი მიზანია, რომ ევროკავშირთან არსებული შეღავათიანი სავაჭრო რეჟიმი მაქსიმალურად გამოვიყენოთ. როცა გვაქვს საშუალება რომ ჩვენი პროდუქცია 500-მილიონიან ბაზარზე გავიტანოთ, ეს საშუალება მაქსიმალურად უნდა გამოვიყენოთ. არა მარტო ამ პროექტში, არამედ სხვა ინიციატივების ფარგლებშიც, მაქსიმალურად ვცდილობთ, რომ ჩვენს კომპანიებს ევროკავშირის ბაზარზე გასვლაში ხელი შევუწყოთ. ამისთვის გვაქვს რამდენიმე ინიციატივა. მათ შორის პორტალი - ივაჭრე საქართველოსთან - Trade with Georgia. ყველა კომპანიას აქვს საშუალება, რომ საკუთარი პროდუქციის შესახებ ინფორმაცია ამ ვებპორტალზე განათავსოს. ამ ვებგვერდის პრომოუშენს ჩვენ ვაკეთებთ მსოფლიო მასშტაბით. მათ შორის ისეთ პორტალებზე, როგორებიცაა www.amazon.com და www.alibaba.com
ეს ის პორტალებია, სადაც თავს იყრის ათასობით ტრეიდერი - ადამიანი, ვინც დაინტერესებულია პროდუქციის შესყიდვით. მაქსიმალურად ვეცდებით, რომ მარკეტინგულად სწორი ნაბიჯები გადავდგათ და საქართველოს მიმართ ინტერესი გაიზარდოს. ამ ვებგვერდზე იქნება სრული ინფორმაცია კომპანიის და პროდუქტის შესახებ, პროდუქტის ფასი და ექსპორტისთვის საჭირო ყველა ლოგისტიკური პროცედურები.
- ქვეყნის მშპ-ში მცირე და საშუალო ბიზნესკომპანიების წილი ძალიან მცირეა. შეცვლის თუ არა "აწარმოე საქართველოში" ამ მხრივ არსებულ სურათს და ზოგადად, რა გავლენას მოახდენს ის ეკონომიკურ ზრდაზე?
- 250 მლნ ლარი არ არის ის თანხა, რომელიც რადიკალურად შეცვლის სურათს ეკონომიკური ზრდის კუთხით. ამ პროგრამამ მოგვცა საშუალება, რომ 90-მდე ახალი ბიზნესი და 5000-მდე სამუშაო ადგილის შეგვექმნა. პროდუქციის წარმოების მოცულობის და შემდგომი განვითარების კუთხით რა ეფექტს მოუტანს ის ქვეყანას, ეს მომავალში ვნახოთ.
პროგრამაში მონაწილე კომპანიების 90% მცირე და საშუალო ბიზნესზე მოდის. მსხვილი კომპანიები მონაწილეობენ სოფლის მეურნეობის ნაწილში. ჩვენი მთავარი ამოცანაა, რომ სოფლის მეურნეობის სფეროში მოქმედი ბიზნესი გავამსხვილოთ, სხვანაირად ისინი მომგებიანები ვერ გახდებიან. მრეწველობის ნაწილში პრაქტიკულად ყველა კომპანია არის მცირე ან საშუალო. მათ მიერ აღებული სესხის საშუალო მოცულობა 3,5-4 მლნ ლარია.
- 1 აგვისტოდან პროგრამას ორი ახალი კომპონენტი ემატება - კინოინდუსტრია და ტურიზმი. რას სთავაზობთ კერძო კომპანიებს?
- ჩვენი მიზანია რეგიონში არსებულ პოტენციალი მაქსიმალურად გამოვიყენოთ და იმისთვის, რომ რეგიონებში სასტუმროების ქსელი და ინდუსტრია განვითარდეს, კომპანიებს კაპიტალის მოზიდვის საშუალება მივცეთ. როცა საქმე კრედიტის გამოყოფას ეხება, ფინანსური ინსტიტუტები ბევრად უფრო მარტივად მუშაობენ თბილისსა და ბათუმზე. საქართველოში ჩამოსული ტურისტების 80% კი რეგიონებში ჩადის. აუცილებელია, რომ რეგიონებში სასტუმროების გამართული ინფრასტრუქტურა არსებობდეს. კერძო სექტორის ინტერესი არის, ბაზარი არსებობს, რესურსის მოზიდვა და ხარისხიანი სერვისის მიწოდება კი საკმაოდ რთულია. ჩავთვალეთ, რომ ამ კომპონენტით მაქსიმალურად ხელი უნდა შევუწყოთ იმ ხალხს, ვისაც სურვილი აქვს რომ რეგიონებში სასტუმროს ბიზნესი განავითაროს. მათ ჩვენ ბანკიდან რესურსის მოზიდვის საშუალებას მივცემთ. კონკრეტულად, აღნიშნული პროექტი გულისხმობს დაინტერესებული მეწარმე სუბიექტებისთვის საერთაშორისო ბრენდების Franchising-ის გადასახადებისა და კომერციული ბანკების მიერ გაცემული სესხების წლიური საპროცენტო განაკვეთის თანადაფინანსებას, უზრუნველყოფაში თანამონაწილეობასა და შესაბამისი საკონსულტაციო მომსახურების გაწევას. სასტუმროს ქსელის საერთაშორისო ბრენდის შემოყვანის შემთხვევაში, Franchising-ისთვის საჭირო თანხას პირველი 2 წელი ჩვენ სრულად დავფარავთ, მაგრამ გარკვეულ ზედა ზღვრამდე. ზედა ზღვარი წლიური 300 000 ლარია. ამ კომპონენტით ძალიან ბევრი კომპანია დაინტერესდა უკვე.
ახალი კომპონენტი იქნება კინოინდუსტრიაც. ეს სეგმენტი სექტემბრიდან ამოქმედდება. ვფიქრობთ, რომ ამ კუთხით ჩვენ შევძლებთ როგორც ადგილობრივი კინოინდუსტრიის, ისე დამატებითი ინდუსტრიების განვითარებას. გარდა ამისა, ეს ხელს შეუწყობს საქართველოს პოპულარიზაციას საერთაშორის მასშტაბით. კინოინდუსტრიაში შექმნილი დამატებითი ღირებულების ოდენობა საკმაოდ მაღალია. საუბარია კვალიფიციური ხარჯების, ანუ იმ ხარჯების, რომელსაც კომპანია გადასაღებ ქვეყანაში ეწევა, გარკვეული ნაწილის უკან დაბრუნებაზე. ჩვენს შემთხვევაში ეს იქნება ფილმის საქართველოში გადაღებაზე გაწეული და დადასტურებული ხარჯების 20%.
ეს კომპონენტი რამდენიმე ქვეყანამ უკვე გამოიყენა როგორც ევროპაში, ისე ახალ ზელანდიაში, ავსტრალიაში და აშშ-ს რამდენიმე შტატში. კინოინდუსტრიაში დასაქმებული კომპანიებისთვის ეს შეღავათი ძალიან მნიშვნელოვანია. ანალოგიური მოდელი მოქმედებდა 90-იან წლებში უნგრეთში და მისი მეშვეობით უნგრული კინოინდუსტრიის შემოსავლები 7 წლის განმავლობაში 20 მლნ-დან 270 მლნ -მდე გაზარდა.
